۸۵٬۸۳۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | {{جعبه اطلاعات شخصیت | ||
| عنوان = سید | | عنوان = سید محمدحسین طباطبایی | ||
| تصویر = سید محمدحسین طباطبایی.jpg | | تصویر = سید محمدحسین طباطبایی.jpg | ||
| نام = سید محمدحسین طباطبایی | | نام = سید محمدحسین طباطبایی | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = علامه طباطبایی | ||
| سال تولد = | | سال تولد = | ||
| تاریخ تولد = 23 اسفند، 1281ش. | | تاریخ تولد = 23 اسفند، 1281ش. | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| تاریخ درگذشت = ۲۴ آبان، ۱۳۶۰ش. | | تاریخ درگذشت = ۲۴ آبان، ۱۳۶۰ش. | ||
| محل درگذشت = ایران، [[قم]] | | محل درگذشت = ایران، [[قم]] | ||
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی |[[محمد حسین نائینی|محمد حسین نایینی]] |[[محمد حسین غروی اصفهانی]] |[[ | | استادان = {{فهرست جعبه عمودی |[[محمد حسین نائینی|محمد حسین نایینی]] |[[محمد حسین غروی اصفهانی]] |[[سیدعلی قاضی طباطبایی|سید علی قاضی طباطبایی]] }} | ||
| شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی |[[حسن حسن زاده آملی]] |[[عبدالله جوادی آملی]] |[[ناصر مکارم شیرازی]] |[[محمدتقی مصباح یزدی|محمد تقی مصباح یزدی]] |[[جعفر سبحانی]] |غلامحسین ابراهیمی دینانی }} | | شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی |[[حسن حسن زاده آملی]] |[[عبدالله جوادی آملی]] |[[ناصر مکارم شیرازی]] |[[محمدتقی مصباح یزدی|محمد تقی مصباح یزدی]] |[[جعفر سبحانی]] |غلامحسین ابراهیمی دینانی }} | ||
| دین = [[اسلام]] | | دین = [[اسلام]] | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
سید محمدحسین | سید محمدحسین طباطبایی در سال ۱۲۸۱ شمسی در تبریز متولد شد، در پنج سالگی مادر و در ۹ سالگی پدر خود را از دست داد؛ وصی پدر، او و تنها برادرش محمدحسن را برای تحصیل به مکتب فرستاد، تحصیلات ابتدایی شامل قرآن و کتب ادبیات فارسی را از سال ۱۲۹۰ تا ۱۲۹۶ شمسی فراگرفت و سپس از سال ۱۲۹۷ تا ۱۳۰۴ به تحصیل علوم دینی پرداخت و به تعبیر خود «دروس متن در غیر فلسفه و عرفان» را به پایان رساند. | ||
سید محمد حسین به مدت شش سال پس از آموزش قرآن که در روش درسی آن روزها قبل از هر چیز تدریس می‌شد آثاری چون گلستان، بوستان و … را فراگرفت. علاوه بر آموختن ادبیات، زیر نظر میرزا علینقی خطاط به یادگیری فنون خوشنویسی پرداخت؛ چون تحصیلات ابتدایی نتوانست به ذوق سرشار و علاقه وافر ایشان پاسخ گوید به همین دلیل به مدرسه طالبیه تبریز وارد شد و به فراگیری ادبیات عرب و علوم نقلی و [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] پرداخت و از سال ۱۲۹۷ تا ۱۳۰۴ شمسی مشغول فراگیری دانش‌‌های مختلف اسلامی شد. | سید محمد حسین به مدت شش سال پس از آموزش قرآن که در روش درسی آن روزها قبل از هر چیز تدریس می‌شد آثاری چون گلستان، بوستان و … را فراگرفت. علاوه بر آموختن ادبیات، زیر نظر میرزا علینقی خطاط به یادگیری فنون خوشنویسی پرداخت؛ چون تحصیلات ابتدایی نتوانست به ذوق سرشار و علاقه وافر ایشان پاسخ گوید به همین دلیل به مدرسه طالبیه تبریز وارد شد و به فراگیری ادبیات عرب و علوم نقلی و [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] پرداخت و از سال ۱۲۹۷ تا ۱۳۰۴ شمسی مشغول فراگیری دانش‌‌های مختلف اسلامی شد. | ||
خود ایشان درباره دوران تحصیلش نوشته‌است: | خود ایشان درباره دوران تحصیلش نوشته‌است: | ||
«در اوایل تحصیل که به صرف و نحو اشتغال داشتم، علاقه زیادی به ادامه تحصیل نداشتم و از این رو هر چه می‌خواندم، نمی‌‌فهمیدم و چهار سال به همین نحو گذراندم. پس از آن یک باره عنایت خدایی دامن‌گیرم شده، عوضم کرد و در خود یک نوع شیفتگی و بیتابی نسبت به تحصیل کمال، حس نمودم. به طوری که از همان روز تا پایان ایام تحصیل که تقریبا هفده سال طول کشید، هرگز نسبت به تعلیم و تفکر درک خستگی و دلسردی نکردم و زشت و زیبای جهان را فراموش نموده و تلخ و شیرین حوادث، برابر می‌‌پنداشتم. | «در اوایل تحصیل که به صرف و نحو اشتغال داشتم، علاقه زیادی به ادامه تحصیل نداشتم و از این رو هر چه می‌خواندم، نمی‌‌فهمیدم و چهار سال به همین نحو گذراندم. پس از آن یک باره عنایت خدایی دامن‌گیرم شده، عوضم کرد و در خود یک نوع شیفتگی و بیتابی نسبت به تحصیل کمال، حس نمودم. به طوری که از همان روز تا پایان ایام تحصیل که تقریبا هفده سال طول کشید، هرگز نسبت به تعلیم و تفکر درک خستگی و دلسردی نکردم و زشت و زیبای جهان را فراموش نموده و تلخ و شیرین حوادث، برابر می‌‌پنداشتم. | ||
بساط معاشرت غیر اهل علم را به کلی برچیدم، در خورد و خواب و لوازم دیگر زندگی، به حداقل ضروری قناعت نموده باقی را به مطالعه می‌پرداختم؛ بسیار می‌شد به ویژه در بهار و تابستان که شب را تا طلوع آفتاب با مطالعه می‌‌گذراندم و همیشه درس فردا را شب پیش مطالعه می‌کردم و اگر اشکالی پیش می‌آمد با هر زحمتی بود حل می‌نمودم و وقتی که به درس حضور می‌یافتم از آنچه استاد می‌گفت قبلا روشن بودم و هرگز اشکال و اشتباه درس را پیش استاد نبردم». | بساط معاشرت غیر اهل علم را به کلی برچیدم، در خورد و خواب و لوازم دیگر زندگی، به حداقل ضروری قناعت نموده باقی را به مطالعه می‌پرداختم؛ بسیار می‌شد به ویژه در بهار و تابستان که شب را تا طلوع آفتاب با مطالعه می‌‌گذراندم و همیشه درس فردا را شب پیش مطالعه می‌کردم و اگر اشکالی پیش می‌آمد با هر زحمتی بود حل می‌نمودم و وقتی که به درس حضور می‌یافتم از آنچه استاد می‌گفت قبلا روشن بودم و هرگز اشکال و اشتباه درس را پیش استاد نبردم». | ||
=== مهاجرت به نجف === | === مهاجرت به نجف === | ||
ایشان بعد از تحصیل در مدرسه طالبیه تبریز همراه برادرشان به [[نجف]] می‌روند و ۱۰ سال تمام در نجف به تحصیل علوم دینی و کمالات اخلاقی و معنوی مشغول می‌شوند. وی علوم ریاضی را در نجف اشرف نزد سید ابوالقاسم موسوی خوانساری نوه سید ابوالقاسم خوانساری فراگرفت. او دروس فقه و اصول را نزد استادانی چون [[محمد حسین نائینی]] و [[محمد حسین غروی اصفهانی|محمدحسین غروی اصفهانی]] خواندند و مدت درس‌های فقه و اصول ایشان در مجموع ۱۰ سال بود. | |||
استاد او در فلسفه حکیم متأله، سید حسین بادکوبه‌ای بود که سالیان دراز در نجف اشرف در معیت برادرش سید محمدحسن الهی طباطبایی، نزد او به درس و بحث مشغول بودند. | استاد او در فلسفه حکیم متأله، سید حسین بادکوبه‌ای بود که سالیان دراز در نجف اشرف در معیت برادرش سید محمدحسن الهی طباطبایی، نزد او به درس و بحث مشغول بودند. | ||
و اما معارف الهیه و اخلاق و فقه الحدیث را نزد [[ | و اما معارف الهیه و اخلاق و فقه الحدیث را نزد [[سیدعلی قاضی طباطبایی]] آموختند و در سلوک و مجاهدات نفسانیه و ریاضات شرعیه تحت نظر و تعلیم و تربیت آن استاد کامل بودند. محمود امجد نقل میکند که «حال علامه، با شنیدن نام سید علی قاضی دگرگون می‌شد». | ||
سید احمد قاضی از قول علامه نقل میکند که: پس از ورودم به [[نجف]] به بارگاه [[علی بن | سید احمد قاضی از قول علامه نقل میکند که: پس از ورودم به [[نجف]] به بارگاه [[علی بن ابی‌طالب|امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)]] رو کرده و از ایشان استمداد کردم. در پی آن آقای قاضی نزدم آمد و گفت: «شما به حضرت علی(علیه السلام) عرض حال کردید و ایشان مرا فرستاده‌اند. از این پس، هفته‌ای دو جلسه با هم خواهیم داشت» و در همان جلسه گفت: «اخلاصت را بیشتر کن و برای خدا درس بخوان. زبانت را هم بیشتر مراقبت نما». | ||
=== بازگشت به تبریز === | === بازگشت به تبریز === | ||
علامه در مدتی که در نجف مشغول تحصیل بود به علت تنگی معیشت و نرسیدن مقرری، مجبور به مراجعت به ایران می‌شود و مدت ۱۰ سال در قریه شادآباد | علامه در مدتی که در نجف مشغول تحصیل بود به علت تنگی معیشت و نرسیدن مقرری، مجبور به مراجعت به ایران می‌شود و مدت ۱۰ سال در قریه شادآباد تبریز به زراعت و کشاورزی مشغول می‌شود؛ فرزند ایشان مهندس سید عبدالباقی طباطبائی می‌گوید: «خوب به یاد دارم که پدرم دائما و در تمام طول سال مشغول فعالیت بود و کارکردن ایشان در فصل سرما در حین ریزش باران و برف‌های موسمی در حالی که چتر به دست گرفته یا پوستین به دوش داشتند امری عادی تلقی می‌شد، در مدت ۱۰سال بعد از مراجعت علامه از نجف به روستای شادآباد و به‌دنبال فعالیت‌های مستمر ایشان قنات‌ها لایروبی و باغ‌های مخروبه تجدید خاک و اصلاح درخت شده و در عین حال چند باغ جدید احداث گردید و یک ساختمان ییلاقی هم در داخل روستا جهت سکونت تابستانی خانواده ساخته شد و در محل زیرزمین خانه حمامی به سبک امروزی بنا نمود». | ||
=== مهاجرت به قم === | === مهاجرت به قم === | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
== استادان == | == استادان == | ||
# [[سید علی قاضی]]؛ | # [[سیدعلی قاضی طباطبایی|سید علی قاضی]]؛ | ||
# | # مرتضی طالقانی؛ | ||
# | # سید حسین بادکوبه‌ای؛ | ||
# [[محمد حسین غروی اصفهانی|محمدحسین غروی اصفهانی]]؛ | # [[محمد حسین غروی اصفهانی|محمدحسین غروی اصفهانی]]؛ | ||
# [[محمد حسین نائینی|میرزا حسین نائینی]]؛ | # [[محمد حسین نائینی|میرزا حسین نائینی]]؛ | ||
# | # سید محمد حجت کوه‌کمری؛ | ||
# | # سید ابوالقاسم خوانساری (ریاضی). | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۸: | ||
{{فهرست ستونی|2}} | {{فهرست ستونی|2}} | ||
* [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] | * [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] | ||
* | * سید محمد خامنه‌ای | ||
* [[عبدالله جوادی آملی]] | * [[عبدالله جوادی آملی]] | ||
* [[ناصر مکارم شیرازی]] | * [[ناصر مکارم شیرازی]] | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۸: | ||
* [[مرتضی مطهری]] | * [[مرتضی مطهری]] | ||
* حسین شب زنده دار جهرمی | * حسین شب زنده دار جهرمی | ||
* | * محمد جواد باهنر | ||
* [[محمد واعظ زاده خراسانی|محمد واعظ‌زاده خراسانی]] | * [[محمد واعظ زاده خراسانی|محمد واعظ‌زاده خراسانی]] | ||
* سید مرتضی جزایری | * سید مرتضی جزایری | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۵: | ||
* [[حسن حسن زاده آملی|حسن حسن‌زاده آملی]]؛ | * [[حسن حسن زاده آملی|حسن حسن‌زاده آملی]]؛ | ||
* علی پهلوانی تهرانی (سعادت پرور)؛ | * علی پهلوانی تهرانی (سعادت پرور)؛ | ||
* | * محمود امجد | ||
* عبدالرحیم عقیقی بخشایشی | * عبدالرحیم عقیقی بخشایشی | ||
* | * سید عبدالله فاطمی نیا | ||
* عزیزالله خوشوقت | * عزیزالله خوشوقت | ||
* غلامحسین ابراهیمی دینانی | * غلامحسین ابراهیمی دینانی | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۷: | ||
* علی قدوسی | * علی قدوسی | ||
* اسدالله بیات زنجانی | * اسدالله بیات زنجانی | ||
* | * محمد مفتح | ||
* محمد اسماعیل صائنی زنجانی | * محمد اسماعیل صائنی زنجانی | ||
* [[ابراهیم امینی]] | * [[ابراهیم امینی]] | ||
* دکتر جواد مناقبی | * دکتر جواد مناقبی | ||
* یحیی انصاری | * یحیی انصاری | ||
* | *سید عبدالکریم موسوی اردبیلی | ||
* سید محمد علی موحد ابطحی | * سید محمد علی موحد ابطحی | ||
* [[حسینعلی منتظری|حسین علی منتظری]] | * [[حسینعلی منتظری|حسین علی منتظری]] | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۹: | ||
* حسین مظاهری | * حسین مظاهری | ||
* علی اصغر کرباسچیان | * علی اصغر کرباسچیان | ||
* | * محمدرضا مهدوی کنی | ||
* محسن مجتهد شبستری | * محسن مجتهد شبستری | ||
* عباس محفوظی | * عباس محفوظی | ||
| خط ۱۴۹: | خط ۱۵۰: | ||
* از جلسات مباحث مهم او می‌توان به جلسات مباحثه با هانری کربن اشاره کرد، که حسین نصر و بسیاری دیگر در آن حضور داشتند، یا جلساتی که در تهران برگزار می‌شد و افرادی نظیر داریوش شایگان در آن حاضر بودند. | * از جلسات مباحث مهم او می‌توان به جلسات مباحثه با هانری کربن اشاره کرد، که حسین نصر و بسیاری دیگر در آن حضور داشتند، یا جلساتی که در تهران برگزار می‌شد و افرادی نظیر داریوش شایگان در آن حاضر بودند. | ||
طباطبایی خود دربارهٔ این مذاکرات می‌گوید: بنا به گفته کربن تاکنون مستشرقان، اطلاعات مربوط به اسلام را از اهل تسنن اخذ می‌کردند و در نتیجه، حقیقت مذهب تشیع آن گونه که شایسته‌است، به دنیای غرب معرفی | طباطبایی خود دربارهٔ این مذاکرات می‌گوید: بنا به گفته کربن تاکنون مستشرقان، اطلاعات مربوط به اسلام را از اهل تسنن اخذ می‌کردند و در نتیجه، حقیقت مذهب تشیع آن گونه که شایسته‌است، به دنیای غرب معرفی نشده است. بر خلاف باور مستشرقین گذشته، اعتقاد من این است که تشیع یک مذهب حقیقی و اصیل و پابرجاست و دارای مشخصات یک مذهب حقیقی است و غیر از آن است که به غرب معرفی کرده‌اند. آنچه پس از پژوهش‌های علمی بدان رسیده‌ام، این است که به حقایق معنویت اسلام از دریچه شیعه - که نسبت به این آیین واقع بینی دارد - باید نگاه کرد. از این رو کوشیده‌ام این مذهب را به نحوی که باید و در خور واقعیت آن است، به جهان غرب معرفی کنم. بسیار علاقه‌مندم که با رجال علمی و مشاهیر این مذهب از نزدیک تماس بگیرم و با طرز فکر آنان آشنا شوم و در بررسی اصول و مبانی شیعه، از این بزرگان کمک گرفته و نسبت به هدف خود روشن‌تر شوم. | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
ایشان در | ایشان در سفر زیارتی [[علی بن موسی (رضا)|ثامن الحجج (علیه‌السلام)]] بیمار شد و بعد از انتقال به تهران و قم تحت درمان قرار گرفت، ولی سودی نداشت و در صبح یکشنبه 18 [[محرم الحرام|ماه محرم الحرام]] 1402 قمری رحلت نمود. و در 19 محرم الحرام از مسجد امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) تا حرممطهر [[فاطمه بنت موسی بن جعفر|حضرت معصومه (سلام الله علیها)]] تشییع شد و بعد از اقامه نماز توسط آیت‌الله حاج [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|سید محمد رضا گلپایگانی]] ، در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) دفن شد. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)]] | |||
* [[فاطمه بنت موسی بن جعفر]] | |||
* [[حوزه علمیه قم]] | |||
* [[مرتضی مطهری]] | |||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||