۸۵٬۸۱۰
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '[[محمدحسین نائینی' به '[[محمد حسین نائینی'
جز (جایگزینی متن - '[[محمدحسین نائینی' به '[[محمد حسین نائینی') |
|||
| (۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | {{جعبه اطلاعات شخصیت | ||
| عنوان = سید محمدمهدی خرسان | | عنوان = سید محمدمهدی خرسان | ||
| خط ۸: | خط ۷: | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = [[نجف]] | | محل تولد = [[نجف]] | ||
| سال درگذشت = | | سال درگذشت = 1402 | ||
| تاریخ درگذشت = | | تاریخ درگذشت = | ||
| محل درگذشت = [[نجف]] | | محل درگذشت = [[نجف]] | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۴: | ||
| دین = [[اسلام]] | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | ||
| آثار = {{فهرست جعبه | | آثار = {{فهرست جعبه افقی|موسوعه عبدالله بن عباس حبر الأمّة و ترجمان القرآن|کشاف بلدان منتقلة الطالبیة|السجود علی التربة الحسینیة|علیّ امام البررة|حیّ علی خیر العمل}} | ||
| فعالیت‌ها = | | فعالیت‌ها = | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''سید محمدمهدی خِرْسان''' از عالمان وحدت‌گرای [[مذهب شیعه|شیعۀ]] اهل [[نجف]]، نویسنده و محقق که آثار مهمی را تصحیح و تألیف کرده است او گردآورنده کتاب '''«موسوعة عبدالله بن عباس»''' با موضوع [[عبدالله ابن عباس|ابن‌عباس]] پسرعمو و صحابی [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] می‌باشد<ref>این موسوعه در ۲۱ | '''سید محمدمهدی خِرْسان''' از عالمان وحدت‌گرای [[مذهب شیعه|شیعۀ]] اهل [[نجف]]، نویسنده و محقق که آثار مهمی را تصحیح و تألیف کرده است او گردآورنده کتاب '''«موسوعة عبدالله بن عباس»''' با موضوع [[عبدالله ابن عباس|ابن‌عباس]] پسرعمو و صحابی [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] می‌باشد<ref>این موسوعه در ۲۱ مجلد به چاپ رسیده است.</ref>. ایشان از شاگردان [[سید ابوالقاسم خوئی]] و [[سید محسن حکیم]] به‌شمار می‌آید و از [[آقا بزرگ تهرانی|آقابزرگ تهرانی]] و سید عبدالاعلی سبزواری، اجازۀ نقل [[حدیث|روایت]] دارد. وی در سی و چهارمین همایش '''«کتاب سال جمهوری اسلامی ایران»'''، برندۀ جایزۀ برگزیده در حوزۀ دین و سیره‌نویسی شد. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
سید محمدمهدی موسوی درسال ۱۳۴۷ قمری، در [[نجف]] متولد شد و با همت پدر و مادرش در خانه، شروع به آموختن علوم قرآنی کرد. سپس وارد مکتب‌خانه شده و در نهایت با ورود به [[حوزه علمیه نجف]]، دوره‌های سطح را نیز گذراند. پدرش ''سید حسن بن هادی خرسان''، از علمای شهر نجف محسوب می‌شد که نزد فقهای بزرگ شیعه همچون [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[ | سید محمدمهدی موسوی درسال ۱۳۴۷ قمری، در [[نجف]] متولد شد و با همت پدر و مادرش در خانه، شروع به آموختن علوم قرآنی کرد. سپس وارد مکتب‌خانه شده و در نهایت با ورود به [[حوزه علمیه نجف]]، دوره‌های سطح را نیز گذراند. پدرش ''سید حسن بن هادی خرسان''، از علمای شهر نجف محسوب می‌شد که نزد فقهای بزرگ شیعه همچون [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[محمد حسین نائینی]]، [[آقا ضیاءالدین عراقی|ضیاءالدین عراقی]] و ابوتراب خوانساری درس آموخت. | ||
محمدمهدی خرسان از دوران جوانی به تألیف علاقه نشان داد و کتابت را با موضوع [[عبدالله بن عباس]] شروع کرد. چیزی نگذشت که انتشارات اسلامیه تهران، از وی دعوت به عمل آورد که در تصحیح [[بحارالانوار]] [[محمدباقر مجلسی|مجلسی]]، آنان را یاری نماید؛ این دعوت سرانجام سبب شد تا ایشان، هشت جلد از ۱۱۰ جلد کتاب‌های چاپی بحارالانوار را تصحیح و تحقیق نماید. با وجود آنکه وی در دوران سخت سیاسی زندگی می‌کرد، اما هرگز در سیاست وارد نشده‌است. او حتی در انتفاضه شعبان ۱۹۹۱ میلادی عراق نیز هیچگونه دخالتی نکرد و به درخواست استادش، سیدابوالقاسم خوئی، مبنی بر دعوت از او برای حضور در این انتفاضه، پاسخی نداد. | محمدمهدی خرسان از دوران جوانی به تألیف علاقه نشان داد و کتابت را با موضوع [[عبدالله بن عباس]] شروع کرد. چیزی نگذشت که انتشارات اسلامیه تهران، از وی دعوت به عمل آورد که در تصحیح [[بحارالانوار]] [[محمدباقر مجلسی|مجلسی]]، آنان را یاری نماید؛ این دعوت سرانجام سبب شد تا ایشان، هشت جلد از ۱۱۰ جلد کتاب‌های چاپی بحارالانوار را تصحیح و تحقیق نماید. با وجود آنکه وی در دوران سخت سیاسی زندگی می‌کرد، اما هرگز در سیاست وارد نشده‌است. او حتی در انتفاضه شعبان ۱۹۹۱ میلادی عراق نیز هیچگونه دخالتی نکرد و به درخواست استادش، سیدابوالقاسم خوئی، مبنی بر دعوت از او برای حضور در این انتفاضه، پاسخی نداد. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۵: | ||
== آثار == | == آثار == | ||
اولین اثری که از وی به چاپ رسید، تصحیح کتاب '''مفتاح الفلاح''' [[شیخ بهایی|شیخ بهائی]] بود که توسط انتشارات مکتبه اعتماد در [[کاظمین]] و بدون ذکری از نام مصحح آن به چاپ رسید. اولین کتابی که با ذکر نامش به چاپ رسیده است، تصحیح و تحقیق کتاب '''البیان فی اخبار صاحب الزمان (عج)'''، نوشتۀ ''حافظ ابی عبدالله محمد بن یوسف گنجی شافعی'' بود. | اولین اثری که از وی به چاپ رسید، تصحیح کتاب '''مفتاح الفلاح''' [[شیخ بهایی|شیخ بهائی]] بود که توسط انتشارات مکتبه اعتماد در [[کاظمین]] و بدون ذکری از نام مصحح آن به چاپ رسید. اولین کتابی که با ذکر نامش به چاپ رسیده است، تصحیح و تحقیق کتاب '''البیان فی اخبار صاحب الزمان (عج)'''، نوشتۀ ''حافظ ابی عبدالله محمد بن یوسف گنجی شافعی'' بود. | ||
* موسوعه ابن ادریس | === تصحیح === | ||
ایشان آثار دیگری را مورد تصحیح قرار داده که عبارتند از: | |||
* طب | * موسوعه ابن ادریس حلی؛ | ||
* طب | * طب النبی؛ | ||
* طب | * طب الائمه؛ | ||
* توحید شیخ | * طب الرضا؛ | ||
* اکمال الدین و تمام | * توحید شیخ صدوق؛ | ||
* امالی | * اکمال الدین و تمام النعمة؛ | ||
* عیون | * امالی صدوق؛ | ||
* خصال شیخ | * عیون اخبارالرضا؛ | ||
* معانی الاخبار شیخ | * خصال شیخ صدوق؛ | ||
* الاختصاص شیخ | * معانی الاخبار شیخ صدوق؛ | ||
* تذکرة الالباب فی | * الاختصاص شیخ مفید؛ | ||
* متنقلة | * تذکرة الالباب فی الانساب؛ | ||
* روضة | * متنقلة الطالبیه؛ | ||
* اعلام الوری باعلام | * روضة الواعظین؛ | ||
* مکارم الاخلاق | * اعلام الوری باعلام الهدی؛ | ||
* البیان فی الاخبار صاحب | * مکارم الاخلاق طبرسی؛ | ||
* فلاح | * البیان فی الاخبار صاحب الزمان؛ | ||
* الفین فی امامة امیرالمؤمنین علی بن | * فلاح سائل؛ | ||
* جواهر الادب فی کلام | * الفین فی امامة امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب؛ | ||
* تاریخ ابن | * جواهر الادب فی کلام العرب؛ | ||
* کشکول شیخ | * تاریخ ابن الوردی؛ | ||
* ینابیع | * کشکول شیخ بهائی؛ | ||
* نزهة الجلیس و منیة الادیب | * ینابیع المودة؛ | ||
* صلاة الجماعه و یلیه صلاة | * نزهة الجلیس و منیة الادیب الانیس؛ | ||
* ذیل کشف | * صلاة الجماعه و یلیه صلاة المسافر؛ | ||
* ذیل کشف الظنون؛ | |||
* [[بحارالانوار]]؛ که تصحیح ۸ و به نقلی ۱۲ مجلد از آن را عهده‌دار بود. | |||
=== تألیف === | |||
آثاری که تألیف خودش به‌شمار می‌آید عبارتند از: | |||
* موسوعه عبدالله بن عباس حبر الأمّة و ترجمان القرآن، در ۲۱ مجلد؛ | |||
* کشاف بلدان منتقلة الطالبیة؛ که استدراکی بر کتاب منتقلة الطالبیه است؛ | |||
* السجود علی التربة الحسینیة؛ | |||
* علیّ امام البررة؛ شرح ارجوزه (قصیده) سید ابوالقاسم خویی، در ۳ مجلد؛ | |||
* المحسن السبط مولود أم سقط؟؛ | |||
* حیّ علی خیر العمل؛ | |||
* مقدمات کتب تراثیه؛ در ۲ مجلد به مقدمه‌های کتاب‌های مؤلف بر سایر کتب پرداخته است؛ | |||
* غریب القرآن؛ در ۲ مجلد شامل مسائل نافع بن ازرق خارجی از ابن‌عباس؛ | |||
* نهایة التحقیق فیما جری فی أمر فدک للصدّیقة والصدّیق؛ | |||
* مزیل اللبس عن معجزتی شق القمر و رد الشمس؛ | |||
* نظرات فاحصة فی کتاب الطبقات الکبیر؛ | |||
* معجم شعراء الطالبیین؛ | |||
* نشوة الامان؛ منظومه‌ای در نسب آل خرسان؛ | |||
* شذا العرف فی ضحایا الطف؛ | |||
* الظاهرة القرآنیة فی نهج البلاغة؛ | |||
* المهدی الموعود مولود و موجود؛ | |||
* سلوة الأفاضل فی المسائل والرسائل؛ | |||
* قلائد العقیان فیما قیل فی آل الخرسان؛ | |||
* علی المحک، صحابة و صحاح؛ که به بررسی روایات صحابه دروغینی است که روایاتشان در کتب صحاح آمده، پرداخته است؛ | |||
* الکشف الصریح فیمن رمی بالتجریح من رجال الصحیح؛ | |||
* ذکریاتی فی حیاتی؛ که به نوعی زندگی‌نامه و کشکول شخصی مؤلف است و وصیت شده تا در زمان حیاتش، هرگز منتشر نشود؛ | |||
* المنخول والمخلخل من الشعر المهلهل؛ دیوان شعر شخصی؛ | |||
* بعیداً عن السیاسة؛ دیوان شعر شخصی؛ | |||
* جمع دیوان سید جعفر خرسان. | |||
و | == خدمات == | ||
از خدمات مهم آیت‌الله سید محمدمهدی موسوی خرسان، انتقال کتاب‌های کتابخانه ''شیرمحمد همدانی'' به کتابخانۀ [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)]] در [[نجف|نجف اشرف]] بود. وی این اقدام را با همراهی ''محمود بن معراج همدانی'' صورت داد که سبب احیا و حفظ آثار خطی بسیاری شد. | |||
== افتخارات و جوایز == | |||
کتاب '''«موسوعه عبدالله بن عباس'''» در سی و چهارمین همایش '''«کتاب سال جمهوری اسلامی ایران»'''، برندۀ جایزۀ برگزیده در حوزۀ دین و سیره‌نویسی شد. | |||
== کنگره علمی و بین‌المللی «اُمنا الرسول» == | |||
حجت‌الاسلام‌والمسلمین اسکندری، دبیرکنگره بین‌المللی '''«امنا الرسول»''' با بیان این که کنگره با نگاه بین‌المللی تشکیل شده، افزود: [[حوزه علمیه قم]]، حوزه علمیه خواهران، [[جامعة المصطفی العالمیة|جامعة المصطفی]]، [[مجمع جهانی اهل بیت|مجمع جهانی اهل بیت (علیهم‌السلام)]]، [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی|مجمع جهانی تقریب مذاهب]]، موسسه تحقیقات نور، [[سازمان فرهنگ و ارتباط اسلامی]]، موسسه آل البیت، موسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث، عتبه علوی، عتبه حسینی و همچنین وزارت ارشاد، [[آستان قدس رضوی]] و [[حرم فاطمه بنت موسی بن جعفر|آستان حضرت معصومه (سلام‌الله علیها)]]، معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات و ... جزء همکاران کنگره هستند. | |||
کنگره علمی و بین‌المللی '''«اُمنا الرسول»''' ابتدا به تاریخ 3 آذرماه 1402 ش، در [[قم]] و سپس در [[مشهد]] به میزبانی سازمان علمی و فرهنگی [[آستان قدس رضوی]] در محل بنیاد پژوهش‌های اسلامی با حضور جمعی از مدیران و مسئولان اعتاب مقدس [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]]، [[عراق]] و حوزه‌های علمیه این ۲ کشور در [[مشهد]]، به تاریخ 6 آذرماه 1401 ش، برگزار شد. رئیس پژوهشکده الذریعة النبویة قم بیان داشت: آیت‌الله الخِرسان، اهل علم و فقاهت، تقوا، کرامت، ساده زیستی، زهد و جهاد علمی و تبیین گویا و مقبول در دفاع از مکتب رسالت است. آیت‌الله سید منذر حکیم افزود: متانت و دقت در تحقیق، پشتکار عالی و خستگی‌ناپذیری، دوری از شهرت طلبی، اعتدال و میانه‌وری و همچنین سخاوت در بذل علم از دیگر ویژگی‌های آیت‌الله خِرسان است. | |||
<gallery> | |||
پرونده:کنگره امنا الرسول.jpg|کنگرۀ «امنا الرسول» مشهد | |||
پرونده:نشست تکریم آیت الله خرسان.jpg|افتتاحیۀ کنگرۀ «امنا الرسول» مشهد | |||
پرونده:افتتاحیه کنگره قم.jpg|افتتاحیۀ کنگرۀ «امنا الرسول» در قم | |||
پرونده:اختتامیه کنگره قم.jpg|اختتامیۀ کنگرۀ «امنا الرسول» در قم | |||
</gallery> | |||
== درگذشت == | |||
سرانجام سیدمحمد مهدی موسوی خرسان، روز یک‌شنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ شمسی، برابر با [[1 ربیع الاول]] ١۴۴۵ هجری قمری، در [[نجف]] درگذشت. | |||
== | == پیام تسلیت دبیرکل مجمع تقریب == | ||
متن پیام [[حمید شهریاری|حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر شهریاری]] به شرح زیر است: | |||
بسم الله الرحمن الرحیم | |||
إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِي الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا يَسُدُّهَا شَيْءٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ. | |||
خبر رحلت عالم جلیل القدر؛ '''«حضرت آیت‌الله سید محمدمهدی موسوی الخرسان»''' موجب تاثر و تاسف عمیق شد. این عالم صالح و پرهیزگار، جهادگر راه علم و دانش و تحقیق و تالیف، عمر شریف و با برکت خود را در کسب معارف غنی اسلامی در شهر [[نجف|نجف اشرف]] و در محضر اساتید برجسته‌ای چون [[ سید ابوالقاسم خوئی|آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خوئی]] و [[سید محسن حکیم|آیت‌الله العظمی سید محسن حکیم]] (رحمت الله علیهما) و تألیف یا تصحیح بیش از شصت اثر با موضوعات تراجم‌نگاری، انساب، [[کلام]]، [[حدیث]] و [[فقه]]، با هدف تبیین و تبلیغ آموزه‌های [[قرآن|قرآن کریم]] و [[اهل بیت|اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام)]] و همچنین تربیت علما و اندیشمندان [[جهان اسلام]] مصروف نمود. اینجانب ارتحال این عالم ربانی که از علمای تقریبی و معتقد به [[وحدت اسلامی|وحدت]] درجهان اسلام بود را به محضر [[حجت بن حسن (مهدی)|حضرت بقیه‌الله الاعظم (ارواحناله فداه)]]، [[سید علی حسینی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری (مدظله العالی)]] مراجع معظم تقلید و علمای اعلام، حوزه‌های علمیه، به‌ویژه [[حوزه علمیه نجف|حوزۀ مقدس نجف اشرف]] و همچنین خاندان و بازماندگان و شاگردان و علاقمندان آن فقید سعید، تسلیت عرض می‌کنم. برای ایشان علّو درجات و برای صاحبان عزا، صبرجمیل و اجرجزیل مسألت دارم. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۲۷: | ||
* [[سید محسن حکیم]] | * [[سید محسن حکیم]] | ||
* [[نجف]] | * [[نجف]] | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | |||
* ر. ک: [[خبرگزاری تقریب]]. | |||
* ر. ک: خبرگزاری جمهوری اسلامی. | |||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:عالمان وحدت‌گرا]] | [[رده:عالمان وحدت‌گرا]] | ||