سیمای امام علی علیه‌السلام در قرآن کریم از دیدگاه اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

==علی علیه‌السلام صراط مستقیم==

<big>اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ</big>‏<ref>(حمد،6)</ref>: به راه راست ما را راهبر باش.

حدیث: عن ابن عباس‏ قال: قال رسول‌الله صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم لعلی بن ابی‌طالب: «انت الطریق الواضح و انت الصراط المستقیم و انت یعسوب المؤمنین‏»:از ابن عباس رسیده است که پیامبر اکرم صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم به علی بن ابی‌طالب علیه‌السّلام فرمود: (ای علی) تو راه روشن و همان راه راست و پشتوانه و پناه مؤمنان هستی. <ref>شواهد التنزيل لقواعد التفضيل حاكم حسكانى حنفى ج 1/ 58.</ref>

==علی علیه‌السلام  هادی متقین==

==علی علیه‌السلام  و حزبش رستگارانند==

<big>هُمُ الْمُفْلِحُونَ</big>‏<ref>(بقره‏،5)</ref> ترجمه: ایشان همان رستگارانند

حدیث: «قال رسول‌الله صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: یا سلمان هذا و حزبه هم المفلحون»: پیامبر اکرم صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم به سلمان فرموده است: ای سلمان این مرد (اشاره به حضرت علی علیه‌السّلام کردند) و حزبش رستگارند <ref>شواهد التنزيل حسكانى ج 1/ 69.</ref><br>

==علی علیه‌السلام مومنی که خداوند مسخره‌کننده‌اش را استهزاء می‌کند==

<big>وَ إِذا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلی‏ شَیاطِینِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَکمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ اللَّهُ یسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ یمُدُّهُمْ فِی طُغْیانِهِمْ یعْمَهُونَ</big>. <ref>(بقره،‏14)</ref> ترجمه: و چون با کسانی که ایمان آورده‏اند برخورد کنند می‏گویند: ایمان‏ آوردیم و چون با شیطان‌های خود خلوت کنند، می‏گویند: در حقیقت ما با شماییم، ما فقط (آنان را) ریشخند می‏کنیم.<br>

حدیث: عن محمد بن الحنفیه قال: بینما امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب قد اقبل من خارج المدینه و معه سلمان الفارسی و عمّار، و صهیب و المقداد، و ابوذرّ، اذا بصر بهم عبدالله بن ابی بن سلول المنافق و معه اصحابه، فلما دنی امیرالمؤمنین قال عبدالله بن ابی: مرحبا بسید بنی‌هاشم وصی رسول‌الله و اخیه و ختنه و ابی السبطین الباذل له ماله و نفسه فقال ویلک یا بن ابی انت منافق اشهد علیک بنفاقک. فقال ابن ابی: و تقول مثل هذا لی؟ و و اللّه انی لمؤمن مثلک و مثل اصحابک. فقال علی ثکلتک امک ما انت الا منافق.

ثم اقبل ابی رسول‌الله صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم  فاخبره بما جری فانزل اللّه تعالی: «وَ إِذا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا» یعنی و اذا لقی ابن سلول امیرالمؤمنین المصدق بالتنزیل قالوا (کنا) آمنّا، یعنی صدقنا بمحمد و القرآن، و اذا خلوا الی شیاطینهم من المنافقین قالوا: انا معکم فی الکفر، و الشرک، انّما نحن مستهزؤون بعلی بن ابی‌طالب و اصحابه.

یقول اللّه تعالی (تبکیتا لهم): «اللَّهُ یسْتَهْزِئُ بِهِمْ» یعنی یجازیهم فی الاخرة جزاء استهزائهم بعلی علیه‌السّلام و اصحابه رضی اللّه عنهم‏.<br>

ترجمه: ابوالعباس علوی باسنادش، از محمد بن حنفیه (فرزند حضرت علی علیه‌السلام) خبر می‏دهد در آن زمان که علی علیه‌السّلام از خارج مدینه می‏آمدند و همراه ایشان سلمان فارسی و عمار و صهیب و مقداد و ابوذر بودند عبدالله بن ابی سلول منافق به آنها برخورد. با او نیز عدّه‏ای بودند وقتی به نزدیکی امیرالمؤمنین رسید عبدالله گفت آفرین به سید بنی‌هاشم، وصی پیامبر و برادر ایشان و داماد او و پدر حسن و حسین، کسی که مال و جانش را فدای ایشان کرد. مولی علی علیه‌السّلام فرمودند: وای بر تو ای ابن ابی تو منافق هستی، من به نفاق تو شهادت می‏دهم. ابن ابّی گفت شخصی همانند من منافق است؟ این را به من می‏گویی؟ به خدا قسم من مثل تو و یاران تو مؤمن هستم علی علیه‌السّلام فرمودند مادرت به عزایت بنشیند، نیستی تو مگر منافق. سپس خدمت رسول‌الله صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم رسیدند و قضیه را تعریف کردند، خداوند تعالی آیه فوق را فرستاد إِذا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا یعنی وقتی‌که ابن سلول امیرالمؤمنین را ملاقات کرد. (به‏عنوان مصداق آیه) قالُوا آمَنَّا یعنی گفتند به محمد صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم  و قرآن ایمان آوردیم. <ref>شواهد التنزيل حسكانى ج 1/ 72.</ref>

حدیث: عن سلیم بن قیس عن علی علیه‌السّلام قال: انّ اللّه ایانا عنی بقوله تعالی: لِتَکونُوا شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ‏ فرسول اللّه شاهد علینا، و نحن شهداء علی‏ الناس و حجّته فی ارضه و نحن الذین قال اللّه جلّ اسمه (فیهم): «وَ کذلِک جَعَلْناکمْ أُمَّةً وَسَطاً». <br>

سلیم بن قیس از قول علی علیه‌السّلام نقل می‏کند که فرمود: منظور خداوند از این آیه ما هستیم آنجا که فرمود: لِتَکونُوا شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ‏ تا اینکه بر مردم گواه باشید. رسول‌الله صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم  گواه بر ماست و ما گواه بر مردم. و حجت خدا هستیم روی زمین. ما کسانی هستیم که خدا فرموده است: وَ کذلِک جَعَلْناکمْ أُمَّةً وَسَطاً. <ref>شواهد التنزيل حسكانى ج 1/ 92.</ref><br>

حاکم در صفحه دیگر کتاب خود، احتجاج بین حسن بصری و حجاج را نقل می‏کند: عبدالله بن عمر گفت که حجاج به حسن بصری گفت در مورد ابوتراب چه می‏گویی؟ گفت ابوتراب کیست؟ گفت علی ابن ابی‌طالب حسن گفت خداوند او را از هدایت‏شدگان قرار داده است حجاج گفت چه دلیلی داری؟ گفتم کلام خدا تعالی آنجا که فرمود: «وَ ما جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِی کنْتَ عَلَیها ... عَلَی الَّذِینَ هَدَی اللَّهُ ...». علی علیه‌السّلام اول کسی بود که خداوند او را با پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم  هدایت فرمود. <ref>شواهد التنزيل حسكانى ج 1/ 94.</ref>

==علی علیه‌السلام رأس مؤمنین==

<big>یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا کلُوا مِنْ طَیباتِ ما رَزَقْناکمْ وَ اشْکرُوا لِلَّهِ إِنْ کنْتُمْ إِیاهُ تَعْبُدُونَ‏</big> <ref>172 بقره.</ref> ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‏اید از نعمت‏های پاکیزه‏ای که روزی شما کرده‏ایم بخورید و خدا را شکر کنید اگر تنها او را می‏پرستید.<br>

حدیث: عن عکرمه عن ابن عباس قال: ما فی القرآن آیة: الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ* الّا و علی امیرها و شریفها، و ما من اصحاب محمد رجل الّا و قد عاتبه اللّه و ما ذکر علیا الّا بخیر»<br>

ترجمه: عکرمه از ابن عباس نقل می‏کند که نازل نشد آیه‏ای در قرآن که در آن‏«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا»*داشته باشد الّا اینکه در رأس ایمان‌آورندگان و امیر و شریف آنها علی علیه‌السّلام است. خداوند اصحاب محمد صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم را در غیر این آیه، در جاهای دیگر، مورد عتاب قرار داده است، و همه‌جا از علی علیه‌السّلام به خیر یاد کرده است. <ref>شواهد التنزيل حسكانى ج 1/ 21 و 48؛ ميزان الاعتدال ذهبى ج 3/ 311؛ حلية الاولياء ابو نعيم اصفهانى ج 1/ 64؛ نور الابصار شبلنجى ص 70؛ الجرح و التعديل محمد بن ادريس حنظل ج 3/ 275؛ المناقب خوارزمى ص 198؛ كفاية الطالب ص 140؛ اسعاف الراغبين ص 149؛ ارحج المطالب ص 51.</ref>

==فضیلت پیامبر در نبوت و فضیلت علی در امامت==

<big>أَمْ یحْسُدُونَ النَّاسَ عَلی‏ ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَینا آلَ إِبْراهِیمَ الْکتابَ وَ الْحِکمَةَ وَ آتَیناهُمْ مُلْکاً عَظِیماً<ref>54 نساء</big>.</ref>: بلکه به مردم، برای آنچه خدا از فضل خویش به آنان عطا کرده رشک می‏ورزند، در حقیقت، ما به خاندان ابراهیم، کتاب و حکمت دادیم، و به آنان ملکی بزرگ بخشیدیم.<br>

حدیث: عن ابن عباس فی قوله تعالی: «أَمْ یحْسُدُونَ النَّاسَ عَلی‏ ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»: نزلت فی رسول‌الله صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم و فی علی علیه السّلام. قال ابوجعفر: الفضل فیه النبوة، و فی علی الامامة.<br>

ترجمه: از ابن عباس نقل شده است که این آیه در مورد پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم و علی علیه‌السّلام نازل شده است. فضل در پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم همان نبوت است و در علی علیه‌السّلام همان امامت. <ref>غاية المرام بحرانى ص 325؛ المناقب ابن مغازلى ص 267؛ ينابيع المودة قندوزى ص 121؛ الصواعق المحرقه ابن حجر ص 150.</ref>

==علی علیه‌السلام اولی الامر==

حدیث: «عن تفسیر مجاهد: «ان هذه الایة نزلت فی امیرالمؤمنین حین خلّفه رسول‌الله صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم بالمدینة، فقال: یا رسول‌الله أ تخلفنی علی النساء و الصبیان؟ فقال صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: یا علی أ ما ترضی ان تکون منی بمنزلة هارون من موسی حین قال: اخلفنی‏ فی قومی و اصلح. فقال اللّه: و اولی الامر منکم».<br>

در تفسیر آمده است که این آیه در مورد امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام در وقتی‌که پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم او را جانشین خود قرار داده است نازل شده است.

علی علیه‌السّلام عرض کرد: یا رسول‌الله، آیا مرا جانشین بر زنان و مردان قرار می‏دهی؟ پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم فرمود: ای علی آیا نمی‏خواهی تو نسبت به من به‌مانند هارون نسبت به موسی باشی؟ آنجا که موسی به برادرش هارون گفت: «اخلفنی فی قومی و اصلح» پس خداوند فرمود: وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکمْ. مجاهد می‏گوید:

==انتصاب علی علیه‌السّلام اکمال دین و تمام نعمت==  

<big>الْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دِینَکمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکمُ الْإِسْلامَ دِیناً</big> <ref>3 مائده.</ref> ترجمه: امروز دین شما را به کمال رسانیدم و نعمت خود بر شما تمام کردم و اسلام را دین شما برگزیدم.<br>

روز اکمال دین کدام روز است؟ کدام روز است که این چهار جهت «در آیه شریفه» در آن جمع شده است هم کافران در آن روز مأیوس شده‏اند و هم دین کامل شده و هم نعمت خدا تکامل‌یافته و هم خداوند آیین اسلام را به‏عنوان آیین نهایی مردم جهان پذیرفته است؟  

روز غدیر خم روزی است که پیامبر اسلام امیرمؤمنان علی علیه‌السّلام را رسماً برای جانشینی خود تعیین کرد قرائن زیر نیز این تفسیر را تأیید می‏کند:<br>

الف: در تفسیر الکبیر فخر رازی و روح المعانی آلوسی و تفسیر المنار رشید رضا در ذیل این آیه نقل شده است که پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم بعد از نزول این آیه بیش از هشتاد و یک روز عمر نکرد و باتوجه‌به اینکه وفات پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم در روایات اهل تسنن و حتی در بعضی از روایات شیعه مانند آنچه کلینی در کتاب معروف کافی نقل کرده است دوازدهم ماه ربیع‌الاول بوده چنین نتیجه می‏گیریم که روز نزول آیه درست روز هجدهم ذی‌الحجه بوده است. (البته این در صورتی است که روز وفات پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم و خود روز غدیر را محاسبه نکنیم و در سه ماه پشت‌سرهم دو ماه را 29 روز بگیریم که این موضوع کاملاً امکان‏پذیر است و باتوجه‌به اینکه در روزهای قبل و بعد از روز غدیر حادثه مهمی در تاریخ اسلام رخ نداده است که تاریخ فوق قابل تطبیق بر آن باشد مسلم می‏شود که منظور از آن جز روز غدیر نیست).<br>

ب: در روایات فراوانی که از طریق اهل تسنن نقل شده صریحاً این مطلب آمده است که آیه شریفه فوق در روز غدیر خم و به دنبال ابلاغ ولایت علی علیه‌السّلام نازل گردیده از جمله اینکه:<br>

1- دانشمند معروف و مفسر مشهور سنی ابن جریر طبری در کتاب ولایت از زید بن ارقم صحابی معروف نقل می‏کند که این آیه در روز غدیر خم‏ درباره علی علیه‌السّلام نازل گردید.<br>

2- حافظ ابونعیم اصفهانی در کتاب ما نزل من القرآن فی علی علیه‌السّلام از ابوسعید خدری صحابی معروف، نقل کرده که پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم در غدیر خم علی علیه‌السّلام را با عنوان ولایت به مردم معرفی کرد و مردم متفرق نشده بودند تا اینکه آیه‏ الْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ ... نازل شد در این موقع پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم فرمود: «الله‌اکبر علی اکمال الدین و اتمام النّعمة و رضی الرب برسالتی و بالولایة لعلی علیه‌السّلام من بعدی ثم قال من کنت مولاه فعلی مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و نصر من نصره و اخذل من خذله» یعنی: الله‌اکبر بر تکمیل دین و اتمام نعمت پروردگار و خشنودی خداوند از رسالت من و ولایت علی علیه‌السّلام بعد از من، سپس فرمود: هر کس من مولای اویم علی علیه‌السّلام مولای اوست. خداوندا آن‏کس که او را دوست بدارد دوست بدار و آن‏کس که او را دشمن بدارد دشمن بدار. هرکس که او را یاری کند، یاری کن و هرکس دست از یاریش بردارد، دست از او بردار.<br>

3- خطیب بغدادی در تاریخ خود از ابو هریره و او از پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم چنین نقل کرده که بعد از جریان غدیر خم و پیمان ولایت علی علیه‌السّلام و گفتار عمر بن خطاب: بخّ بخّ یا بن ابی‌طالب اصبحت مولای و مولا کلّ مسلم، آیه‏ الْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دِینَکمْ‏ نازل گردید اين سه روايت را مرحوم علامه امينى با تمام مشخصات در جلد اول الغدير صفحه 230 به بعد نقل كرده است و نیز <ref>در كتاب احقاق الحق ج 6/ 353،</ref> نزول آيه فوق درباره جريان غدير به دو طریق از ابوهریره نقل شده است و از ابوسعید خدرى نيز به چندين طريق آمده است در الغدير علاوه بر روايات سه‏گانه فوق در متن، 13 روايت نيز در اين زمينه نقل شده است. <ref>در مقتل خوارزمی و تفسیر القرآن العظیم ابن کثیر نزول این آیه درباره داستان غدیر از پیامبر اکرم صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم نقل شده است‏. مقتل خوارزمى 47 تفسير القرآن العظيم ابن كثير، ذيل آيه.</ref><br><br>روشن است که اخباری که نزول آیه فوق را در جریان غدیر بیان کرده، در ردیف خبر واحد نیست که بتوان با تضعیف اسناد آن، آنها را نادیده گرفت.

<ref>ترمذی، محمد بن عیسی، بیروت، دارالفکر، ج12، ص175؛  المصنف، ابن ابی شیبه، ج7، ص495، بیروت، دارالفکر، 1409.؛ معجم الکبیر، طبرانی، ج4، ص4.؛ تفسیر اللباب، ابن عادل، ج15، ص456؛ ارشاد العقل السلیم، محمد بن محمد العمادی (ابوالسعود) ج6، ص376.؛  الدر المنثور، جلال الدین سیوطی، ج3، ص323.؛ . تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیر، محقق سامی بن محمد، ج3، ص28، دارطیبه للنشر، 1420.؛ . روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، آلوسی، ج5، ص67 ـ 68.؛  فتح القدیر، آلوسی، ج6، ص20. ؛ مفاتیح الغیب، فخر رازی، ج6، ص113؛ امالی، المحاملی (235 ـ 330)، اسماعیل بن محمد، ج1، ص36، دار ابن القیم و المکتبه الاسلامیه، 1991م؛  الکنی و الاسماء، الدولابی (224 ـ 310)، احمد بن حمادبن سعید، ج5، ص38، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1420؛ شرح مذاهب اهل السنه، ابن شاهین (385.ق)، احمد بن عثمان، ج1، ص104، مصر، مؤسسه قرطبه، 1415. الامالی الشجریه (ج1، ص31)، البدایة و النهایة (ج7، ص386)، تاریخ بغداد (ج3، ص498) و مختصر تاریخ دمشق (ج5، ص393)  و الشریعه (آجری، ج4، ص181)، فضائل الصحابه (ج2، ص494)، کنزالعمال (ج13، ص134)، المسند الجامع (ج6، ص367) و تاریخ ابن خلدون (ج1، ص197).</ref>

<big>یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیهِ الْوَسِیلَةَ</big><ref>35 مائده.</ref>

ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‏اید، از خدا پروا کنید و به او (توسل و) تقرب جویید.<br>

حدیث: «و عن علی علیه‌السّلام قال: قال رسول‌الله صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: الائمه من ولدی فمن اطاعهم فقد اطاع اللّه و من عصاهم فقد عصی اللّه، و هم العروة الوثقی، و الوسیلة الی اللّه جلّ و علا.<br>

ترجمه: قندوزی از کتاب مودة القربی همدانی نقل کرده است که پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم به علی علیه‌السّلام فرموده است که امامان از فرزندان من یعنی «علی علیه‌السلام» هستند هرکس آنها را اطاعت کند خدا را اطاعت کرده است و هرکس با آنها مخالفت کند خدا را معصیت کرده است آنها ریسمان محکم الهی و وسیله به‌سوی خدا جلّ و علا هستند. <ref>ينابيع الموده قندوزى ص 466.</ref><br>

حدیث: عن عائشه فی حدیث قالت قال رسول‌الله صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم فی علی: خیر الخلق و الخلیقة اقربهم عند اللّه وسیلة.<br>

ترجمه: عایشه در حدیثی از رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم نقل می‏کند که علی مقرب‏ترین مردم به درگاه الهی است. <ref>المناقب ابن مغازلى ص 56، مجمع الزوائد 6/ 239، ارجح المطالب ص 591.</ref>

==علی علیه‌السّلام ولی مسلمانان==

<big>إِنَّما وَلِیکمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکعُونَ‏ <ref>55 مائده</big>.</ref> ترجمه: ولی شما تنها پیامبر اوست و کسانی که ایمان آورده‏اند: همان کسانی که نماز برپا می‏دارند و در حال رکوع زکات می‏دهند.<br>

حدیث: عن قیس بن الربیع عن الاعمش عن عبایة بن ربعی قال: بینما عبدالله بن عباس جالس علی شفیر زمزم یقول: قال رسول‌الله صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم اذا قبل رجل ...<br>

ترجمه: قیس بن ربیع از اعمش و او از عبایه بن ربعی و او از عبدالله ابن عباس نقل شده است که روزی در کنار چاه زمزم نشسته بود و برای مردم از قول پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم حدیث نقل می‏کرد ناگهان مردی که عمامه‏ای بر سر داشت و صورت‏ خود را پوشانیده بود نزدیک آمد و هر مرتبه‏ای که ابن عباس از پیامبر اسلام صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم حدیث نقل می‏کرد او نیز با جمله قال رسول‌الله صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم حدیث دیگری از پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم نقل می‏کرد. ابن عباس او را قسم داد تا خود را معرفی کند او صورت خود را گشود و صدا زد ای مردم! هرکس مرا نمی‏شناسد بداند من ابوذر غفاری هستم با این گوش‏های خودم از رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم شنیدم و اگر دروغ می‏گویم هر دو گوشم کر باد و با این چشمان خود این جریان را دیدم و اگر دروغ می‏گویم هر دو چشمم کور باد که پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم فرمود: «علی قائد البررة» «علی علیه‌السّلام پیشوای نیکان است». «و قاتل الکفره» «و کشنده کافران». «منصور من نصره مخدول من خذله»، «هرکس او را یاری کند خدا یاریش خواهد کرد و هرکس دست از یاریش بردارد خدا دست از یاری او بر خواهد داشت» سپس ابو ذر اضافه کرد: ای مردم! روزی از روزها با رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم در مسجد نماز می‏خواندم سائلی وارد مسجد شد و از مردم تقاضای کمک کرد ولی کسی چیزی به او نداد او دست خود را به آسمان بلند کرد و گفت خدایا تو شاهد باش که من در مسجد رسول تو تقاضای کمک کردم ولی کسی جواب مساعد به من نداد در همین حال علی علیه‌السّلام که در حال رکوع بود با انگشت کوچک دست راست اشاره کرد سائل نزدیک آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد. پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم که در حال نماز بود این جریان را مشاهده کرد هنگامی‌که از نماز فارغ شد سر به‏سوی آسمان بلند کرد و چنین گفت خداوندا برادرم موسی از تو تقاضا کرد که روح او را وسیع گردانی و کارها را بر او آسان سازی و گره از زبان او بگشایی تا مردم گفتارش را درک کنند و نیز موسی درخواست کرد هارون را که برادرش بود وزیر و یاورش قرار دهی و بوسیله او نیرویش را زیاد کنی و در کارهایش شریک سازی. خداوندا من پیامبر و برگزیده تو هستم سینه مرا گشاد کن و کارها را بر من آسان ساز از خاندانم علی علیه‌السّلام را وزیر من گردان تا به‌وسیله او پشتم قوی و محکم گردد. ابو ذر می‏گوید هنوز دعای پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم پایان نیافته بود که جبرئیل نازل شد و به پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم گفت بخوان، پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم فرمود چه بخوانم گفت بخوان‏ ... إِنَّما وَلِیکمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا ... . ش<ref>واهد التنزيل ج 1/ 178؛ المناقب خوارزمى ص 186؛ انساب الاشراف بلاذرى 2/ 150؛ جامع البيان ابن جرير طبرى 6/ 165؛ غاية المرام تعداد 24 حديث در اين‏باره از طريق اهل تسنن و 19 حديث از طريق شيعه نقل كرده است؛ ذخائر العقبى از محب الدين طبرى ص 88؛ فتح القدير از علامه قاضى شوكانى 2/ 50؛ لباب النقول از سيوطى ص 90؛ الكافى الشافى از ابن حجر عسقلانى ص 56؛ مفاتيح الغيب رازى 3/ 431؛ اسباب النزول واحدى ص 148؛ تفسير محى الدين عربى 1/ 334؛ تفسير القرآن العظيم ابن كثير 2/ 71؛ تفسير القرطبى الجامع الاحكام القران 9/ 336؛ تفسير الدر المنثور سيوطى 2/ 295؛ كنز العمال متقى الهندى الحنفى 6/ 405؛ كفاية الطالب علامه الكنجى الشافعى ص 250؛ ينابيع المودة قندوزى الحنفى ص 202؛ جامع الاصول ابن اثير 9/ 478؛ تفسير رازى الكبير 2/ 618؛ الكشاف زمخشرى 1/ 154؛ تفسير غرائب القرآن نيشابورى 2/ 82؛ نور الابصار شبلنجى ص 96؛ شواهد التنزيل حاكم الحسكانى 1/ 181؛ فرائد السمطين جوينى 1/ 9 و 8 و 187؛ اسد الغابه ابن اثير 2/ 28؛ المناقب محمد بن يوسف شافعى ص 28؛ تذكرة الحفاظ امام ذهبى 1/ 10؛ تهذيب التهذيب ابن حجر 3/ 327؛ ميزان الاعتدال علامه ذهبى شافعى 2/ 107؛ خصائص امير المؤمنين احمد بن شعيب نسائى ص 89؛ مجمع البيان طبرسی ج 3 و 4/ 324.</ref>

==علی علیه‌السّلام ولی امت پیامبر==