confirmed، مدیران
۱۸٬۵۷۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۱۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:شب | [[پرونده:مراسم شب برات.jpg|بیقاب|چپ]] | ||
''' | '''شب برات''' یا شب برائَت، شب [[15 شعبان|پانزدهم شعبان]] و به قولی چهاردهم [[ماه شعبان]] است. بسیاری از [[اهلسنت]] به خصوص فرقههای [[صوفیه]] در [[جهان اسلام|کشورهای اسلامی]] از شب نیمهٔ [[ماه شعبان]]<ref>شعبان هشتمین ماه در گاهشماری هجری قمری است. ماههای رجب، شعبان و رمضان در میان مسلمانان اهمیت زیادی دارند. سال تولد امام دوازدهم شیعیان را در نیمهٔ شعبان سال ۲۵۵ یا ۲۵۶ هجری نقل کردهاند علت اختلاف شاید این بودهاست که در سابق، تاریخ را با حروف ابجد مینوشتند و دربارهٔ سال تولد حجت بن حسن بین واژههای «نور» و «نهر» اختلاف است که این اختلاف ناشی از رسمالخط ناقلین میباشد.</ref> بهعنوان '''شب برات''' یاد میکنند و در این شب به راز و نیاز و [[عبادت]] میپردازند. در عقیدۀ آنها شب [[نیمه شعبان|نیمهٔ شعبان]] از شبهای پرفضیلت است که در آن [[دعا]] اجابت میشود. آیین شب برات در [[کشورهای اسلامی]] از جمله [[هندوستان]] گرامی داشته میشود. | ||
برگزاری مراسم [[نیمه شعبان|نیمهٔ شعبان]] مختص یک منطقهٔ جغرافیایی خاص مثل [[ایران]] نیست و این مراسم به اشکال فراوان در مناطق مختلف دنیا برگزار میشود، گرچه به تناسب فرهنگها شیوهٔ برگزاری مراسم [[نیمه شعبان|نیمهٔ شعبان]] در مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت است. | برگزاری مراسم [[نیمه شعبان|نیمهٔ شعبان]] مختص یک منطقهٔ جغرافیایی خاص مثل [[ایران]] نیست و این مراسم به اشکال فراوان در مناطق مختلف دنیا برگزار میشود، گرچه به تناسب فرهنگها شیوهٔ برگزاری مراسم [[نیمه شعبان|نیمهٔ شعبان]] در مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت است. | ||
خط ۸: | خط ۸: | ||
== شب برات در خراسان رضوی و شمالی و جنوبی == | == شب برات در خراسان رضوی و شمالی و جنوبی == | ||
[[پرونده:شب برات 3.jpg|بیقاب|راست]] | |||
در [[خراسان]] در شب پانزدهم [[نیمه شعبان]] به پشت بام رفته و در مهتاب _اگر شب مهتابی باشد_ ایستاده و به سایه خود نگاه میکنند و سرنوشت خود و اقوام خود را در آن سال پیشبینی میکنند. | در [[خراسان]] در شب پانزدهم [[نیمه شعبان]] به پشت بام رفته و در مهتاب _اگر شب مهتابی باشد_ ایستاده و به سایه خود نگاه میکنند و سرنوشت خود و اقوام خود را در آن سال پیشبینی میکنند. | ||
در [[خراسان رضوی]]، [[مشهد مقدس|مشهد]] و اطراف آن، چراغ برات در گذشتهها در سه روز، خاموش نمیشد و اکنون هم در شبها آنها، که برات را میشناسند، چراغشان خاموش نمیشود. هنوز هم فانوسهای قدیمی خاطر شبهای برات را به یاد دارند و خیلی وقتها هم همین فانوسها در شبهای برات دوباره به یاد صاحبانشان میافتند و تاریکی شب را نور میدهند و یاد و خاطره رفتگان را گرامی میدارند. | در [[خراسان رضوی]]، [[مشهد مقدس|مشهد]] و اطراف آن، چراغ برات در گذشتهها در سه روز، خاموش نمیشد و اکنون هم در شبها آنها، که برات را میشناسند، چراغشان خاموش نمیشود. هنوز هم فانوسهای قدیمی خاطر شبهای برات را به یاد دارند و خیلی وقتها هم همین فانوسها در شبهای برات دوباره به یاد صاحبانشان میافتند و تاریکی شب را نور میدهند و یاد و خاطره رفتگان را گرامی میدارند. | ||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
در کاشمر در آخرین ساعات ۱۴ شعبان بعد از نماز مغرب و عشا نیز هر فرد به تعداد آرزوهای پاک و خالصانهاش ترکهای از درختی پاکسرشت (انار و انگور) مهیا میکرد و در چهار گوشه پشت بام خانهاش نصب میکرد. بر انتهای هر ترکه تکهای پنبه یا پارچهای پاک به نیت آرزوی مورد نظر وصل میشد. فرد به تنهایی یا در حضور خانواده نیت و آرزویش را بعد از حمد و ثنای خدا مطرح میکرد. البته این رسم چند دهه است که به صورت جمعی برگزار نمیشود و فردی شده است. در بشرویه از توابع استان [[خراسان جنوبی]] در ایام برات در شبها نانی به نام سیروکی طبخ میشود .همچنین در این شبها در قدیم رسم بود که بچههای کوچک دسته جمعی به در خانه همسایهها رفته و شعری را به لهجه محلی دسته جمعی میخواندند و صاحبخانه به فراخور حالش، آجیل، شیرینی به آنها میداد. | در کاشمر در آخرین ساعات ۱۴ شعبان بعد از نماز مغرب و عشا نیز هر فرد به تعداد آرزوهای پاک و خالصانهاش ترکهای از درختی پاکسرشت (انار و انگور) مهیا میکرد و در چهار گوشه پشت بام خانهاش نصب میکرد. بر انتهای هر ترکه تکهای پنبه یا پارچهای پاک به نیت آرزوی مورد نظر وصل میشد. فرد به تنهایی یا در حضور خانواده نیت و آرزویش را بعد از حمد و ثنای خدا مطرح میکرد. البته این رسم چند دهه است که به صورت جمعی برگزار نمیشود و فردی شده است. در بشرویه از توابع استان [[خراسان جنوبی]] در ایام برات در شبها نانی به نام سیروکی طبخ میشود .همچنین در این شبها در قدیم رسم بود که بچههای کوچک دسته جمعی به در خانه همسایهها رفته و شعری را به لهجه محلی دسته جمعی میخواندند و صاحبخانه به فراخور حالش، آجیل، شیرینی به آنها میداد. | ||
[[پرونده:شب نیمه شعبان.jpg|بیقاب|چپ]] | |||
== هند و شب برات == | == هند و شب برات == | ||
همچنین در نقاط مختلف [[هندوستان|شبه قاره هند]] مراسم گوناگونی برپا میشود که زیارت اهل قبور، تلاوت [[قرآن]] و اطعام و [[صدقه]] به مساکین برای آمرزش مردگان از آن جمله است به استناد یک روایت، پیامبر در '''«شب برات»''' به قبرستان مدینه رفتند و برای مردگان از خدا آمرزش خواستند<ref>شرفعلی تهانوی؛ ''اسلامی بهشتی زیور''، ج۴، ص۴۴۱، لاهور.</ref>. | همچنین در نقاط مختلف [[هندوستان|شبه قاره هند]] مراسم گوناگونی برپا میشود که زیارت اهل قبور، تلاوت [[قرآن]] و اطعام و [[صدقه]] به مساکین برای آمرزش مردگان از آن جمله است به استناد یک روایت، پیامبر در '''«شب برات»''' به قبرستان مدینه رفتند و برای مردگان از خدا آمرزش خواستند<ref>شرفعلی تهانوی؛ ''اسلامی بهشتی زیور''، ج۴، ص۴۴۱، لاهور.</ref>. | ||
پختن نوعی حلوا و شیرینی مخصوص و خیرات کردن آن، از دیگر مراسم این شب است. در این باره اشاره و تأکید [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا) | پختن نوعی حلوا و شیرینی مخصوص و خیرات کردن آن، از دیگر مراسم این شب است. در این باره اشاره و تأکید [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)| حضرت محمد (صلّیاللّه علیه وآله وسلم)]] به عزاداری برای [[حمزه سیدالشهدا|حمزه]] پس از شهادت وی در [[غزوه احد]]، موجب شده است تا مسلمانان [[هند]] برای یاد کردن وی در شب برات توجه و تقدم ویژهای قائل شوند. سوزاندن عود و روشن کردن شمع، دادن هدایا بهویژه اسباب و آلات آتشبازی به کودکان از دیگر آیینهای '''«شب برات»''' است<ref>احمد دهلوی، ''فرهنگ آصفیه''، ذیل «شب برات»، لاهور ۱۹۸۶.</ref>. | ||
== دیدگاه علمای اهلسنت == | == دیدگاه علمای اهلسنت == | ||
خط ۳۴: | خط ۳۳: | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[15 شعبان]] | |||
* [[نیمه شعبان]] | * [[نیمه شعبان]] | ||
* [[جهان اسلام]] | |||
== پانویس == | == پانویس == |