عبدالرحمن بن عوف: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان = عبدالرحمن بن عوف

| تصویر = عبدالرحمن بن عوف.jpg

| نام = عبدالرحمن بن عوف بن عبد عوف

| نام‌های دیگر = عَبْدُالرَّحْمن بن عَوْف

| سال تولد = سال دهم [[عام الفیل]]

| تاریخ تولد =

| محل تولد = [[مکه]]

| سال درگذشت = ۳۲ق.

| تاریخ درگذشت =

| محل درگذشت = [[مدینه]]

| استادان =

| شاگردان =

| دین = [[اسلام]]

| مذهب = [[اهل‌سنت]]

| آثار =

| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه عمودی |فرماندهی سریه دومه الجندل |حضور در شورای شش نفره برای انتخاب [[عثمان بن عفان|خلیفه سوم]] }}

| وبگاه =

}}

'''عبدالرحمن بن عوف''' از [[قریش|قبیله قریش]] و از طایفه بنی‌زهره بوده است. در زمان [[جاهلیت]] کنیه او ابو‌محمد و نام او عبدعمرو بود و به او عبدالکعبه نیز می‌گفتند و [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم)]] او را عبدالرحمن نامید. او مردی بلند‌قد و خوش چهره بود و پوستی بشاش و چهره‌ای سفید داشت و رنگش به سرخی آمیخته، شانه‌هایش اندکی خمیده بود و موهای سفید سر و صورت خود را خضاب نمی‌کرد.  

مادرش، شفاء بنت عوف بن عبد بن حارث بن زهره است. عبدالرحمن ده سال بعد از [[عام الفیل]] به دنیا آمده؛ یعنی ده سال بعد از زاده شدن پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم) به دنیا آمده است. عبدالرحمن از اولین کسانی بود که به دین مقدس [[اسلام]] گروید و او را جزو هشت نفر اول می‌شمارند که اسلام را پذیرفت.  

«عبدالرّحمن بن عوف بن عبد عوف بن عبد بن الحارث بن زهرة بن کلاب<ref>ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج 3، ‌ ص 376، بیروت، دارالفکر، 1409ق</ref>»، در سال دهم عام الفیل به دنیا آمد<ref>ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبدالموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 4، ص 290، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق</ref>. نام مادرش «شفاء»، دختر «عوف بن عبد بن حارث بن زهره» بود<ref>ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق، بجاوی، علی محمد، ج 2، ص 844، بیروت، دارالجیل، چاپ اول، 1412ق</ref>. در زمان جاهلیت، اسم او عبد عمرو بود و پس از [[مسلمان]] شدن، پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) او را عبدالرحمن نامید<ref> ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی‏، المنتظم، ‏ محقق، عطا، محمد عبدالقادر، عطا، مصطفی عبدالقادر، ج 5، ص 33، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1412ق</ref>.

وی از اولین مسلمانانی بود که از طریق [[ابوبکر]] اسلام آورد<ref>ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 7، ص 163، بیروت، دارالفکر، 1407ق</ref>.

عبدالرحمن از جمله ده نفری است که نامش در [[روایت]] [[عشره مبشره]] آمده است<ref> ر. ک: 38389؛ بررسی روایت «بشارت بهشت به ده نفر از صحابه پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم)»</ref>. وی هم‌چنین جزو گروهی بود که دو [[هجرت]] داشت؛ یعنی در سفر [[حبشه]] همراه مسلمانان بود و بعد از برگشت به [[مکه]] پس از مدتی به [[مدینه]] هجرت کرد<ref>. الطبقات ‏الکبرى، ج ‏3، ص 92</ref>.

پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) پس از هجرت به مدینه، ‌میان مسلمانان پیمان برادری برقرار کرد؛ منابع [[اهل‌سنت]] معتقدند میان عبدالرحمن و سعد بن ربیع، عقد اخوت برقرار گردید<ref>ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، تحقیق، تدمری، عمر عبدالسلام، ج 3، ص 392، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ دوم، 1409ق؛ ‌ بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله( صلی الله علیه و آله و سلم) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق، الناصر، محمد زهیر بن ناصر، ج 3، ص 53، بیروت، دارطوق النجاة، چاپ اول، 1422ق</ref>. اما ‌برخی منابع [[شیعه]] آورده‌اند که این پیمان برادری میان عبدالرحمن و عثمان بود<ref>قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، موسوی جزائری، سید طیب، ‏ ج 2، ص 109، قم، دارالکتاب، چاپ سوم، 1404ق؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ص 184، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ سوم، 1390ق</ref>.

نقل است که عبدالرحمن در تمام جنگ‌های پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) حضور داشت<ref>صالحی دمشقی‏، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج 11، ص 318، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1414ق</ref>. و در یکی از آنها فرماندهی را بر عهده داشت.

روزی پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم) عبدالرحمن را احضار کرد و به او فرمود: «آماده شو که به خواست خداوند، امروز یا فردا تو را برای نبردی اعزام خواهم کرد». پس از آن عمامه‌اش را باز کرد و دوباره بر سرش بست و سر آن‌را به اندازه چهار انگشت آویزان گذاشت و فرمود: «اى پسر عوف! اگر این‌گونه عمامه ببندى بهتر است ... به نام خدا به [[جهاد]] برو و فقط در راه خدا با [[کافران]] بجنگ، مکر و فریب مکن و هیچ کودکى را نکش<ref> ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، تحقیق، السقا، مصطفی، الأبیاری، ابراهیم، شلبی، عبدالحفیظ، ج 2، ص 632، بیروت، دارالمعرفة، چاپ اول، بی‌تا</ref>».

عبدالرحمن با یاران خود به راه افتاد تا به «دومة الجندل» رسید. آن‌جا سه روز صبر نمود و دشمنان را به اسلام فرا می‌خواند. آنها در آغاز از پذیرش اسلام خوددارى کردند و گفتند که پاسخش جز با شمشیر نخواهد بود، ولى روز سوم، اصبغ بن عمرو کلبى که رئیس ایشان و [[مسیحى]] بود، مسلمان شد. در پی آن عبدالرحمن نامه‌اى براى پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) نوشت و در ضمن آن به حضرت‌شان اطلاع داد که می‌خواهد از آن قوم براى خود همسری انتخاب کند. پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) به او توصیه فرمود که با دختر اصبغ ازدواج کند. عبدالرحمن دختر اصبغ را به همسرى گرفت و با او به مدینه آمد<ref>واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق، مارسدن جونس، ج 2، ص 560- 561، بیروت، مؤسسة الأعلمی، چاپ سوم، 1409ق</ref>.

بر اساس برخی نقل‌ها خود پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) از ابتدا به عبدالرحمن گفت: «اگر دعوت به اسلام را پذیرفتند؛ با دختر رئیس آنها ازدواج کن<ref>ابن سید الناس‏، عیون الاثر، ج 2، ص 149، بیروت، دارالقلم‏، چاپ اول، 1414ق</ref>». به هر حال روشن است که این دستور برای محکم‌تر شدن پیمان میان طرفین بود.

برخی از منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] از [[مغیرة بن شعبه]] چنین نقل کرده‌اند:

[در راه یکی از جنگ‌ها] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم)]] برای قضای حاجت بیرون رفت. من هم با ایشان بودم. [پس از قضای حاجت] پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «آیا آب به همراهت داری؟» پس برای پیامبر ظرف آبی بردم. آب ریختم و پیامبر صورتش را شست و خواست دست‌هایش را بشوید، اما چون آستین لباسش تنگ بود، ناچار دست‌هایش را از زیر جبّه درآورد و شست... . هنگامی که برگشتیم، دیدیم عبدالرحمن بن عوف رکعت اوّل را [در حالی‌که امام جماعت بود] خوانده بود و زمانی که متوجه حضور پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) شد، خواست به عقب برود که پیامبر اشاره فرمود که در جای خود بماند و سپس پشت سر او یک رکعت [[نماز]] گزارد. زمانی که مردم و عبدالرحمن سلام دادند، پیامبر برخاسته و رکعت دیگر را خواند و سلام داد و به مردم فرمود: «بسیار خوب کردید<ref>قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله( صلی الله علیه و آله و سلم)(صحیح مسلم)، محقق، ‌ عبدالباقی، محمد فؤاد، ج 1، ص 317، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، بی‌تا</ref>». مشابه این مطلب به گونه‌های دیگر نیز نقل شده است<ref>ر. ک: نسائی، أبوعبدالرحمن أحمد بن شعیب، السنن الکبری، محقق، شلبی، حسن عبدالمنعم، ج 1، ص 63، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، 1421ق؛ سجستانی، أبوداود سلیمان بن أشعث، سنن ابی داود، محقق، عبدالحمید، محمد محیی الدین، ج 1، ص 37، بیروت، المکتبة العصریة، صیدا، بی‌تا</ref>.

برخی منابع عبدالرحمن را از همراهان [[خلیفه دوم]] در ماجرای کوچه [[بنی‌هاشم]] و تهدید [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت زهرا (سلام الله علیها)]] به شمار آورده‌اند<ref>جوهری بصری، احمد بن عبدالعزیز، السقیفة و فدک، محقق، امینی، محمدهادی، ص 70، تهران، مکتبة نینوی الحدیثة، بی‌تا</ref>.

اما به یقین مهم‌ترین واقعه زندگی عبدالرحمن که در آن حضور پررنگی داشت و مسیر تاریخ اسلام با تصمیم او تغییر کرد؛ ماجرای ‌شورای شش نفره‌ای بود که خلیفه دوم آن‌را برای انتخاب [[خلیفه]] بعد از خود تعیین کرد. عبدالرحمن به عنوان مهم‌ترین فرد این گروه برگزیده شد؛ زیرا در صورت تساوی آراء، فردی که او تأیید می‌کرد؛ خلیفه [[مسلمانان]] می‌شد. در نهایت نیز رأی او بود که [[عثمان]] را خلیفه مسلمانان کرد.

از برخی منابع تاریخی به دست می‌آید که بعدها عبدالرحمن از این تصمیم خود پشیمان شد:‌»پس از [[شهادت]] [[ابوذر]] در ربذه که عثمان مسبب آن بود؛ [[علی بن ابی طالب|علی(علیه‌السلام)]] خطاب به عبدالرحمن می‌گوید که تو مسبب این کار هستی [زیرا تو عثمان را خلیفه کردی] عبدالرحمن گفت: اگر می‌خواهی شمشیرت را بگیر و من نیز شمشیرم را بگیرم و [به جنگ عثمان برویم، زیرا] او با شرایطی که خلافت را با آن شرط‌ها به او دادم؛ مخالفت کرده است<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، ج 5، ص 546، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، 1417ق</ref>».

عبدالرحمن از ثروتمندترین افراد زمان خود بود و نقل‌هایی پیرامون ثروت او وجود دارد<ref> مسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق، داغر، اسعد، ج 2، ص 333، قم، دارالهجرة، چاپ دوم، 1409ق</ref>. ثروت او به حدی بود که در زمان مرگش وصیت‌های مالی هنگفتی داشت و در یکی از آنها [[وصیت]] کرد پنجاه هزار دینار را به افراد در راه مانده بدهند<ref>الطبقات ‏الکبرى، ج‏ 3، ص 100</ref>.

او فرزندان بسیاری داشت و در برخی منابع او را پدر بیست پسر و هشت دختر دانسته‌اند<ref>المنتظم، ج ‏5، ص 34</ref>.

عبدالرحمن در نهایت به سال 32 هجری فوت کرد و در [[قبرستان بقیع]] به خاک سپرده شد<ref>تاریخ ‏الإسلام، ج‏ 3، ص 396</ref>.

== پانویس ==

{{پانویس}}

== منابع ==

[https://www.islamquest.net/fa/archive/fa67586 برگرفته ازسایت عبدالرحمن بن عوف؛ ‌ صحابی پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم) چگونه فردی بود ...]

[[رده:شخصیت‌ها]]

[[رده:صحابه]]