عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شخصیت
{{جعبه اطلاعات شخصیت
| عنوان = احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی
| عنوان = احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی
| تصویر = احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی.jpg
| تصویر = عالمان شیعه.jpg
| نام = احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی
| نام = احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی
| نام‌های دیگر =  
| نام‌های دیگر =  
| سال تولد =  
| سال تولد = 245 ق
| تاریخ تولد = 245ق.
| تاریخ تولد =
| محل تولد = [[بصره]]
| محل تولد = [[بصره]]
| سال درگذشت =  
| سال درگذشت = 323 ق
| تاریخ درگذشت = 323ق.
| تاریخ درگذشت =  
| محل درگذشت = بصره
| محل درگذشت = بصره
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی |احمد بن اسحاق بن صالح |امحمد بن زكریا بن دینار غلابی جوهری |اابوزید عمر بن شبه |اابویوسف یعقوب بن شیبه |ااحمد بن منصور رمادی }}
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی |احمد بن اسحاق بن صالح |امحمد بن زكریا بن دینار غلابی جوهری |اابوزید عمر بن شبه |اابویوسف یعقوب بن شیبه |ااحمد بن منصور رمادی }}
خط ۱۵: خط ۱۵:
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |السقیفه |فدك }}
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |السقیفه |فدك }}
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |دانشمند |ادیب |مورخ |[[محدث]] }}
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |دانشمند |ادیب |مورخ |[[محدّث|محدث]] }}
| وبگاه =  
| وبگاه =  
}}
}}
'''احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی'''، دانشمند، ادیب، مورخ، [[محدث]] و صاحب كتاب «السقیفه». در [[علوم حدیث]] و تاریخ تبحر داشت. درباره اعتقاد او سخن قاطعی نمی‌‏توان گفت. از یک‌سو [[شیخ طوسی]] نام او را در فهرست خود یاد كرده و اشاره‏‌ای به فساد اعتقاد او ننموده است. از سوی دیگر [[ابن ابی‌الحدید|ابن ‏ابی‏‌الحدید]] به صراحت وی را از عالمان [[سنی]] برشمرده است. وی تألیفات بسیاری داشته كه اكثر آنها از بین رفته است. از كتاب‏‌های مهم و معروف او كه اكنون در دست است كتاب «السقیفه و فدك» است كه در آن داستان [[سقیفه بنی ساعده|سقیفه]] و خطبه [[حضرت فاطمه زهرا|حضرت زهراء (سلام الله علِیها)]] و ماجرای [[فدک|فدك]] گزارش شده است.
'''احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی'''، دانشمند، ادیب، مورخ، [[محدّث|محدث]] و صاحب کتاب «السقیفه». در [[علوم حدیث]] و تاریخ تبحر داشت. وی تألیفات بسیاری داشته که اکثر آنها از بین رفته است. از کتاب‏‌های مهم و معروف او که اکنون در دست است کتاب «السقیفه و فدک» است که در آن داستان [[سقیفه بنی ساعده|سقیفه]] و خطبه [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت زهراء (سلام الله علِیها)]] و ماجرای [[فدک]] گزارش شده است.


== معرفی اجمالی ==
== معرفی اجمالی ==
احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی، دانشمند، ادیب، مورخ، [[محدّث|محدث]] و صاحب كتاب «السقیفه». وی در اواسط قرن سوم حدود 245 [[هجری]] در [[بصره]] چشم به جهان گشود زیرا بعضی از اساتید او در 262هجری وفات یافته‌‏اند بنابراین وی در این هنگام حداقل به سن جوانی رسیده بود. وفات او به گفته معاصرش [[ابوبكر صولی شطرنجی]](م335ق) در 323هجری در زادگاهش بصره اتفاق افتاده است. وی دوران كودكی و جوانی را در [[بصره]] سپری كرد و پس از آن به [[بغداد]] آمد و نزد اساتید آن‌جا شاگردی نمود و در علوم حدیث و تاریخ تبحر یافت. وی هم‌چنین سفری به [[سامراء]] داشته و نزد استاد خود [[احمد بن اسحاق بن صالح]](م281ق) كه در این شهر اقامت دائم داشت و در همین شهر درگذشته است، احادیثی فراگرفته است. اساتید او عمدتاً از [[اهل سنت و جماعت|اهل‏‌سنت]] هستند و از استادان شیعی او تنها می‏‌توان به «محمد بن زكریا بن دینار غلابی جوهری» اشاره نمود. از استادان [[اهل سنت و جماعت|سنی]] او «[[ابوزید عمر بن شبه]]»(م262ق)، «ابویوسف یعقوب بن شیبه»(م262ق)، «احمد بن منصور رمادی»(م265ق) و «احمد بن اسحاق بن صالح»(م281ق) هستند.  
احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری بغدادی، دانشمند، ادیب، مورخ، [[محدّث|محدث]] و صاحب کتاب «السقیفه». وی در اواسط قرن سوم حدود 245 [[سال قمری|هجری]] در [[بصره]] چشم به جهان گشود زیرا بعضی از اساتید او در 262هجری وفات یافته‌‏اند. بنابراین وی در این هنگام حداقل به سن جوانی رسیده بود. وفات او به گفته معاصرش [[ابوبكر صولی شطرنجی|ابوبکر صولی شطرنجی]] (م335ق) در 323هجری در زادگاهش بصره اتفاق افتاده است. وی دوران کودکی و جوانی را در [[بصره]] سپری کرد و پس از آن به [[بغداد]] آمد و نزد اساتید آن‌جا شاگردی نمود و در علوم حدیث و تاریخ تبحر یافت. وی هم‌چنین سفری به [[سامرا|سامراء]] داشته و نزد استاد خود [[احمد بن اسحاق بن صالح]] (م281ق) که در این شهر اقامت دائم داشت و در همین شهر درگذشته است، احادیثی فراگرفته است. اساتید او عمدتاً از [[اهل سنت و جماعت|اهل‏‌سنت]] هستند و از استادان شیعی او تنها می‏‌توان به «محمد بن زکریا بن دینار غلابی جوهری» اشاره نمود. از استادان [[اهل سنت و جماعت|سنی]] او «[[ابوزید عمر بن شبه]]» (م262ق)، «ابویوسف یعقوب بن شیبه» (م262ق)، «احمد بن منصور رمادی» (م265ق) و «احمد بن اسحاق بن صالح» (م281ق) هستند.  


درباره اعتقاد او سخن قاطعی نمی‌‏توان گفت. از یک‌سو شیخ طوسی نام او را در فهرست خود یاد كرده و اشاره‏ای به فساد اعتقاد او ننموده است. روشن است كه بنای شیخ در این كتاب بر آن است كه جز دانشمندان [[مذهب شیعه|شیعی]] را ذكر نكند؛ و از سوی دیگر [[ابن ‏ابی‏ الحدید]] به صراحت وی را از عالمان سنی برشمرده است. از احادیث و اخباری كه وی خود در كتاب «السقیفه» گزارش كرده نیز نمی‏‌توان به حقیقت اعتقاد او پی برد هر چند وی در این و از سوی دیگر [[ابن ‏ابی‏ الحدید]] به صراحت وی را از عالمان سنی برشمرده است.  
درباره اعتقاد او سخن قاطعی نمی‌‏توان گفت. از یک‌سو شیخ طوسی نام او را در فهرست خود یاد کرده و اشاره‏ای به فساد اعتقاد او ننموده است. روشن است که بنای شیخ در این کتاب بر آن است که جز دانشمندان [[مذهب شیعه|شیعی]] را ذکر نکند؛ و از سوی دیگر [[ابن ‏ابی‏ الحدید]] به صراحت وی را از عالمان سنی برشمرده است. از احادیث و اخباری که وی خود در کتاب «السقیفه» گزارش کرده نیز نمی‏‌توان به حقیقت اعتقاد او پی برد هر چند وی در این و از سوی دیگر ابن ‏ابی‏ الحدید به صراحت وی را از عالمان سنی برشمرده است.  


بسیاری از دانشمندان [[شیعه]]، سخن شیخ طوسی را بر گفته ابن ‏ابی‏ الحدید ترجیح داده و وی را امامی معرفی كرده‏‌اند و شاید به همین دلیل مورخان بزرگ اهل‌‏سنت مانند [[خطیب بغدادی]]، [[ابن ‏‌حجر عسقلانی]] و دیگران متعرض شرح‏ حال او نشده‏‌اند، چنان‌كه برخی از اخبار او درباره فضیلت [[علی (علیه‌السلام)]] و تنقیص [[معاویه]] و نیز گزارش او درباره تخلف [[خلیفه اول]] از لشگر اسامه، می‌‏تواند گواه [[تشیع]] او باشد.  
بسیاری از دانشمندان [[مذهب شیعه|شیعه]]، سخن شیخ طوسی را بر گفته ابن ‏ابی‏ الحدید ترجیح داده و وی را امامی معرفی کرده‏‌اند و شاید به همین دلیل مورخان بزرگ اهل‌‏سنت مانند [[خطیب بغدادی]]، [[ابن حجر عسقلانی|ابن‌حجر عسقلانی]] و دیگران متعرض شرح‏ حال او نشده‏‌اند، چنان‌که برخی از اخبار او درباره فضیلت [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السلام)]] و تنقیص [[معاویه]] و نیز گزارش او درباره تخلف [[ابوبکر بن ابی قحافه|خلیفه اول]] از لشگر اسامه، می‌‏تواند گواه [[مذهب شیعه|تشیع]] او باشد.  
وی تألیفات بسیاری داشته كه اكثر آن‌ها از بین رفته است. از كتاب‏‌های مهم و معروف او كه اكنون در دست است كتاب «السقیفه و فدك» است كه در آن داستان سقیفه و خطبه [[حضرت زهراء (سلام الله علِیها)]] و ماجرای فدك گزارش شده است. اصل این كتاب تا قرن هفتم هجری موجود بوده است اما از آن پس [[ابن ابی‏ الحدید |ابن ابی‏ الحدید معتزلی]](م655ق) در [[شرح نهج ‏البلاغه]] و [[ابوالفتح اربلی]](م693ق) در [[كشف ‏الغمه]]، از روی نسخه عتیقه‏ ای كه در اختیار داشتند متن آن را در كتاب‏‌های‌شان درج نموده و به آیندگان انتقال داده‏‌اند.
وی تألیفات بسیاری داشته که اکثر آن‌ها از بین رفته است. از کتاب‏‌های مهم و معروف او که اکنون در دست است کتاب «السقیفه و فدک» است که در آن داستان سقیفه و خطبه [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت زهراء (سلام الله علِیها)]] و ماجرای فدک گزارش شده است. اصل این کتاب تا قرن هفتم هجری موجود بوده است اما از آن پس [[ابن ابی‏ الحدید |ابن ابی‏ الحدید معتزلی]] (م655ق) در [[شرح نهج البلاغه (کتاب)|شرح نهج ‏البلاغه]] و [[ابوالفتح اربلی]] (م693ق) در [[كشف الغمه (کتاب)|کشف ‏الغمه]]، از روی نسخه عتیقه‏ ای که در اختیار داشتند متن آن را در کتاب‏‌های‌شان درج نموده و به آیندگان انتقال داده‏‌اند.


=استادان=
== استادان ==
اساتید او عمدتاً از [[اهل‏‌سنت]] هستند و از استادان [[شیعی]] او تنها می‏‌توان به [[محمد بن زكریا بن دینار غلابی جوهری]](م298ق) اشاره نمود. از استادان [[سنی]] او [[ابوزید عمر بن شبه]](م262ق)، [[ابویوسف یعقوب بن شیبه]](م262ق)، [[احمد بن منصور رمادی]](م265ق) و [[احمد بن اسحاق بن صالح]](م281ق) هستند.
اساتید او عمدتاً از [[اهل سنت و جماعت|اهل‏‌سنت]] هستند و از استادان [[مذهب شیعه|شیعی]] او تنها می‏‌توان به [[محمد بن زكریا بن دینار غلابی جوهری|محمد بن زکریا بن دینار غلابی جوهری]] (م298ق) اشاره نمود. از استادان [[اهل سنت و جماعت|سنی]] او [[ابوزید عمر بن شبه]] (م262ق)، [[ابویوسف یعقوب بن شیبه]] (م262ق)، [[احمد بن منصور رمادی]] (م265ق) و [[احمد بن اسحاق بن صالح]] (م281ق) هستند.


=شاگردان=
== شاگردان ==
از شاگردان شیعی و سنی او [[ابوالمفضل شیبانی]](م387ق)، [[ابوالفرج اصفهانی]](م356ق)، [[ابوبكر دوری وراق]](شیعی متعصب و متوفا 379هجری)، [[ابوعبیده محمد بن عمران مرزبانی]](م385ق)، سلیمان بن احمد طبرانی و ابواحمد حسن بن عبدالله عسكری(م382ق) هستند.  
از شاگردان شیعی و سنی او [[ابوالمفضل شیبانی]] (م387ق)، [[ابوالفرج اصفهانی]] (م356ق)، [[ابوبكر دوری وراق|ابوبکر دوری وراق]] (شیعی متعصب و متوفا 379هجری)، [[ابوعبیده محمد بن عمران مرزبانی]] (م385ق)، سلیمان بن احمد طبرانی و ابواحمد حسن بن عبدالله عسکری (م382ق) هستند.


=آثار=
=آثار=
از كتاب‏‌های مهم و معروف او كه اكنون در دست است [[كتاب السقیفه]] و [[کتاب فدك]] است كه در آن داستان سقیفه و خطبه حضرت زهراء سلام الله علیه و ماجرای فدك گزارش شده است.
از کتاب‏‌های مهم و معروف او که اکنون در دست است کتاب السقیفه و کتاب فدک است که در آن داستان سقیفه و خطبه حضرت زهراء (سلام الله علِیها) و ماجرای فدک گزارش شده است.
 
== جستارهای واسته ==
* [[علوم حدیث]]
* [[سقیفه بنی ساعده|سقیفه]]
* [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت زهراء (سلام الله علِیها)]]
 
== منابع ==
* اعیان الشیعه(قطع بزرگ، ج3ص6 شماره3؛ 
* الامالی، طوسی، ص503 حدیث1153، وص594 حدیث1229؛ 
* تنقیح المقال(حجری)، ج1ص64 شماره 382؛ 
* الذریعه، ج12ص206 شماره 1364؛ 
* السقیفه و فدک، مقدمه، به قلم دکتر محمدهادی امینی؛
* شرح نهج‌البلاغه، ابن ابی ‏الحدید، جزء16ص210؛ 
* طبقات اعلام الشیعه، ج1ص28؛ 
* الفهرست، طوسی، ص83 شماره 110؛ 
* کتابخانه ابن طاوس، اتان گلبرگ، ص514 شماره 532؛
* المسترشد، ابن جریر طبری، ص116؛ 
* مناقب امیرالمؤمنین(ع)، محمدبن سلیمان کوفی، ج1ص400، پاورقی.
 
{{علمای اسلام}}


=منابع=
# اعیان الشیعه(قطع بزرگ، ج3ص6 شماره3؛
# الامالی، طوسی، ص503 حدیث1153، وص594 حدیث1229؛
# تنقیح المقال(حجری)، ج1ص64 شماره 382؛
# الذریعه، ج12ص206 شماره 1364؛
# السقیفه و فدك، مقدمه، به قلم دكتر محمدهادی امینی؛
# شرح نهج‌البلاغه، ابن ابی ‏الحدید، جزء16ص210؛
# طبقات اعلام الشیعه، ج1ص28؛
# الفهرست، طوسی، ص83 شماره 110؛
# كتابخانه ابن طاوس، اتان گلبرگ، ص514 شماره 532؛
# المسترشد، ابن جریر طبری، ص116؛
# مناقب امیرالمؤمنین(ع)، محمدبن سلیمان كوفی، ج1ص400، پاورقی.
#
[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان شیعه]]
[[رده:عالمان شیعه]]
[[رده:محدثان شیعه]]
[[رده:محدثان شیعه]]
confirmed، مدیران
۳۳٬۴۲۹

ویرایش