عدل: تفاوت میان نسخه‌ها

در فرهنگ‌های لغت عربی برای عدل معانی یا کاربردهایی ذکر شده است که مهمترین آنها عبارتند از: تعادل و تناسب، تساوی و برابری، اعتدال یا رعایت حد وسط در امور، استوار و استقامت.<ref>معجم مقابیس اللغة، ابن فارس، ج ۴، ص ۲۴۶. </ref><ref>شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۷۵۳.</ref> <ref>شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج ۳، ص ۴۹۴.</ref><ref>فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص۵۱_۵۲.</ref><ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۲۵. </ref> می‌توان گفت: جامع معانی یا کاربردهای یاد شده این است که هر چیزی در جایگاه متناسب خود قرار گیرد به گونه‌ای که سهم مناسب و شایسته خود را از هستی و کمالات آن دریافت کند و به حق و سهم دیگران تجاوز نکند. بنابراین می‌توان گفت: سخن امام علی (علیه‌السّلام) که در تعریف عدل فرموده است: «العدل یضع الامور مواضعها»<ref>دشتی، محمد، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۲، حکمت ۴۳۷. </ref> دقیق‌ترین تعبیر در‌این‌باره است. عبارت: «وضع کل شیء فی موضعه و اعطاء کل ذی حق حقه» نیز که فلاسفه در تعریف عدل به کار برده‌اند،<ref>حکیم سبزواری، ملا هادی، شرح الاسماء الحسنی، ص۵۴. </ref> بیانگر معنای یاد شده است.

التوحید الا تتوهمه، و العدل الا تتهمه؛<ref>دشتی، محمد، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۶، حکمت ۴۷۰. </ref> توحید آن است که درباره خداوند با وهم و پندار داوری نکنی، و عدل آن است که خداوند را به کارهای ناروا متهم نسازی». (شایسته است در شرح این سخن امام به شرح ابن ابی الحدید، و شرح ابن میثم بحرانی بر نهج البلاغه رجوع شود.)

آیات و روایات پرشماری بر عدالت الهی گواهی می‌دهند و به صراحت و اشارت، ذات مقدس او را از ظلم و ستم‌کاری تنزیه می‌کنند.<ref>یونس/سوره۱۰، آیه۴۴. </ref><ref>کهف/سوره۱۸، آیه۴۹. </ref><ref>توبه/سوره۹، آیه۷. </ref><ref>روم/سوره۳۰، آیه۹. </ref><ref>آل عمران/سوره۳، آیه۱۰۸. </ref><ref>انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۷. </ref><ref>فصلت/سوره۴۱، آیه۴۶. </ref><ref>امام علی علیه‌السلام، نهج البلاغه، خ۱۸۵.</ref><ref>امام علی علیه‌السلام، نهج البلاغه، خ۱۹۱.</ref><ref>امام علی علیه‌السلام، نهج البلاغه، خ۲۱۴.</ref><ref>بحارالانوار، ج۳، ص۳۰۶. </ref><ref>بحارالانوار، ج۵، ص۵۱. </ref>

[[رده:مفاهیم اسلامی]]