۸٬۱۱۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohsenmadani (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کشور | {{جعبه اطلاعات کشور | ||
| عنوان = عربستان سعودی | | عنوان = عربستان سعودی | ||
| تصویر = | | تصویر = Flag of Saudi Arabia.svg | ||
| تصویر نقشه = | | تصویر نقشه = Saudi Arabia (orthographic projection).svg | ||
| نام رایج = عربستان | | نام رایج = عربستان | ||
| نام کامل = | | نام کامل = عربستان سعودی | ||
| پایتخت = ریاض | | پایتخت = ریاض | ||
| تعداد جمعیت = 34,813,871 | | تعداد جمعیت = 34,813,871 | ||
| دین = | | دین = {{فهرست جعبه عمودی|[[اسلام]] |[[اهل سنت و جماعت|سنی]] عمدتاً [[وهابی]] (92 %) | [[مذهب شیعه|شیعه]] (8%) }} | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
}} | }} | ||
'''عربستان سعودی''' با نام رسمی پادشاهی عربی سَعودی (به عربی: المملکة العربیة السعودیة) بزرگترین کشور در باختر آسیا است. این کشور که بخش عمده شبه‌جزیره عربستان را دربر گرفته‌است از شمال با [[عراق]]، [[اردن]] و [[کویت]] از سوی خاور با امارات متحده عربی، [[قطر]] و خلیج فارس از جنوب خاوری با [[عمان]] از سوی جنوب با یمن و از سوی باختر با دریای سرخ هم‌مرز است. جایگاه‌های مهم دینی [[مسلمانان]] همچون [[کعبه]]، [[قبرستان بقیع]]، [[مسجد النبی]] و آرامگاه [[پیامبر اسلام]] در این کشور جای دارد. | '''عربستان سعودی''' با نام رسمی پادشاهی عربی سَعودی (به عربی: المملکة العربیة السعودیة) بزرگترین کشور در باختر آسیا است. این کشور که بخش عمده شبه‌جزیره عربستان را دربر گرفته‌است از شمال با [[عراق]]، [[اردن]] و [[کویت]] از سوی خاور با امارات متحده عربی، [[قطر]] و خلیج فارس از جنوب خاوری با [[عمان]] از سوی جنوب با یمن و از سوی باختر با دریای سرخ هم‌مرز است. جایگاه‌های مهم دینی [[مسلمانان]] همچون [[کعبه]]، [[قبرستان بقیع]]، [[مسجد النبی]] و آرامگاه [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام]] در این کشور جای دارد. | ||
بیشتر ساکنان این کشور [[سنی]] مذهب هستند و [[شیعیان]] به صورت اقلیت در این کشور زندگی می‌کنند. شیعیان در این کشور به سبب سیاست‌های خاص مذهبی حکومت سعودی در شرایط سختی به سر می‌برند و علی‌رغم همه تلاش‌های صورت گرفته هنوز وضع آنان بهبودی نیافته است. آل‌سعود خاندان سلطنتی حاکم بر بخش‌هایی از شبه جزیره عرب و سپس سراسر عربستان سعودی، از سده هجدهم تا کنون است. | بیشتر ساکنان این کشور [[سنی]] مذهب هستند و [[شیعیان]] به صورت اقلیت در این کشور زندگی می‌کنند. شیعیان در این کشور به سبب سیاست‌های خاص مذهبی حکومت سعودی در شرایط سختی به سر می‌برند و علی‌رغم همه تلاش‌های صورت گرفته هنوز وضع آنان بهبودی نیافته است. آل‌سعود خاندان سلطنتی حاکم بر بخش‌هایی از شبه جزیره عرب و سپس سراسر عربستان سعودی، از سده هجدهم تا کنون است. | ||
این خاندان برای گسترش و تثبیت حکومت خود و بر اساس آیین وهابیت که غیر از وهابیان را کافر می‌داند. | این خاندان برای گسترش و تثبیت حکومت خود و بر اساس آیین وهابیت که غیر از وهابیان را کافر می‌داند. | ||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
عربستان احتمالاً محل اولیه زندگی سامی‌ها بوده است که از ۴ هزار سال پیش از میلاد مسیح به میان رودان و فلسطین کوچ نمودند و بعدها به آشوری‌ها، بابلی‌ها، کنعانی‌ها و آمور‌ی‌ها معروف شدند. دوران باستان –در هزار سال اول پیش از میلاد– فرمانروایی منائیان در بخش عسیر و در جنوب حجاز، در درازای کرانۀ دریای سرخ برقرار شده بود. در سدۀ یکم پیش از میلاد، منائیان از مرکز تجارت خود در ددان (الاولی) دست کشیدند. منائیان یک مرکز تجاری در بخش شمال مدائن ایجاد نمودند. در بخش خاوری، کشور دیلمون جای داشت که به ظاهر یک مرکز سیاسی – فرهنگی واقع در کرانۀ خلیج فارس بود. برخی این محل را همان جزیره بحرین دانسته‌اند. اگرچه بخش‌هایی از سرزمین اصلی نیز بخشی آن بوده‌است و با زمین‌های درونی که اکنون عربستان سعودی نامیده می‌شود، روابط بازرگانی داشته‌است | عربستان احتمالاً محل اولیه زندگی سامی‌ها بوده است که از ۴ هزار سال پیش از میلاد مسیح به میان رودان و فلسطین کوچ نمودند و بعدها به آشوری‌ها، بابلی‌ها، کنعانی‌ها و آمور‌ی‌ها معروف شدند. دوران باستان –در هزار سال اول پیش از میلاد– فرمانروایی منائیان در بخش عسیر و در جنوب حجاز، در درازای کرانۀ دریای سرخ برقرار شده بود. در سدۀ یکم پیش از میلاد، منائیان از مرکز تجارت خود در ددان (الاولی) دست کشیدند. منائیان یک مرکز تجاری در بخش شمال مدائن ایجاد نمودند. در بخش خاوری، کشور دیلمون جای داشت که به ظاهر یک مرکز سیاسی – فرهنگی واقع در کرانۀ خلیج فارس بود. برخی این محل را همان جزیره بحرین دانسته‌اند. اگرچه بخش‌هایی از سرزمین اصلی نیز بخشی آن بوده‌است و با زمین‌های درونی که اکنون عربستان سعودی نامیده می‌شود، روابط بازرگانی داشته‌است<ref>نگاهی به تاریخچه عربستان سعودی</ref><br>. | ||
کشور عربستان در دوران اسلامی تحت حاکمیت حکومت‌های اسلامی بوده است. این کشور از سال ۱۷۴۴ تحت سلطه حکومت سعودی قرار گرفت و هرچند طی دو مرحله، حکومت از دست آل‌سعود خارج شد اما از سال ۱۹۰۲ که دوره سوم حکومت آل‌سعود با تصرف ریاض توسط ملک عبدالعزیز بن عبدالرحمان شروع شد، این دوره همچنان ادامه دارد | کشور عربستان در دوران اسلامی تحت حاکمیت حکومت‌های اسلامی بوده است. این کشور از سال ۱۷۴۴ تحت سلطه حکومت سعودی قرار گرفت و هرچند طی دو مرحله، حکومت از دست آل‌سعود خارج شد اما از سال ۱۹۰۲ که دوره سوم حکومت آل‌سعود با تصرف ریاض توسط ملک عبدالعزیز بن عبدالرحمان شروع شد، این دوره همچنان ادامه دارد<ref> نگاهی به تاریخ حکومت خاندان سعود در عربستان</ref>. | ||
== عربستان پیش از اسلام == | == عربستان پیش از اسلام == | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
== جغرافیای عربستان == | == جغرافیای عربستان == | ||
عربستان بزرگترین کشور در غرب آسیا محسوب می‌شود، این کشور از بخش شمال با عراق و | عربستان بزرگترین کشور در غرب آسیا محسوب می‌شود، این کشور از بخش شمال با عراق و همینطور کویت و اردن همسایه است. از بخش جنوب نیز با عمان هم مرز است. عربستان کشور محل تولد [[اسلام]] محسوب می‌شود و به طور کلی در بین مسلمانان جایگاه ویژه ای دارد. این کشور به طور کلی ثروت زیادی از بخش نفت به دست آورده است و بیشترین ذخایر نفتی در جهان را دارد. در این کشور بیش از 27 میلیون نفر زندگی می‌کنند که 16 میلیون آنها شهروند این کشور هستند. در حدود 75 درصد از این کشور توسط بیابان‌های خشک و بی‌آب و علف پوشانده شده است. به طور کلی سه صحرای بزرگ، <big>نفوذ</big> و <big>دهنا</big> و <big>ربع الخالی</big> در این کشور دیده می‌شود. | ||
زبان رسمی در عربستان عربی و دین رسمی در بین مردم اسلام است. مذهب در حدود 75 الی 90 درصد از ساکنان این کشور [[سنی]] است و الباقی به مذهب [[شیعه]] اعتقاد دارند. پادشاه کشور عربستان پیرو اسلام و قرآن است. واحد رسمی پول در این کشور نیز ریال سعودی است. | زبان رسمی در عربستان عربی و دین رسمی در بین مردم اسلام است. مذهب در حدود 75 الی 90 درصد از ساکنان این کشور [[سنی]] است و الباقی به مذهب [[شیعه]] اعتقاد دارند. پادشاه کشور عربستان پیرو اسلام و قرآن است. واحد رسمی پول در این کشور نیز ریال سعودی است. | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
این کشور با شهرهای مذهبی خود یعنی [[مکه]] و [[مدینه]] یکی از مهمترین قطب‌های گردشگری مذهبی محسوب می‌شود. به طور کلی در طول سال گردشگران زیادی وارد این کشور می‌شوند. پتانسیل‌های گردشگری در عربستان بسیار زیاد است و یکی از بهترین کشورهایی است که می‌توان برای سفر انتخاب نمود. | این کشور با شهرهای مذهبی خود یعنی [[مکه]] و [[مدینه]] یکی از مهمترین قطب‌های گردشگری مذهبی محسوب می‌شود. به طور کلی در طول سال گردشگران زیادی وارد این کشور می‌شوند. پتانسیل‌های گردشگری در عربستان بسیار زیاد است و یکی از بهترین کشورهایی است که می‌توان برای سفر انتخاب نمود. | ||
مکه از مقدس‌ترین شهرهای اسلام محسوب می‌شود که به دلیل جاذبه برجسته خود یعنی [[کعبه]] شهرت زیادی دارد. این شهر به طور کلی یکی از مکان‌های بسیار ارزشمند محسوب می‌شود. مکان‌های مذهبی در عربستان به طور کلی دارای فضای دیدنی و ارزشمندی هستند و | مکه از مقدس‌ترین شهرهای اسلام محسوب می‌شود که به دلیل جاذبه برجسته خود یعنی [[کعبه]] شهرت زیادی دارد. این شهر به طور کلی یکی از مکان‌های بسیار ارزشمند محسوب می‌شود. مکان‌های مذهبی در عربستان به طور کلی دارای فضای دیدنی و ارزشمندی هستند و همینطور تفریحات سیاحتی زیادی نیز در این بخش‌ها دیده می‌شود. به طور کلی عربستان یک کشور بسیار دیدنی و خاص است<ref>عربستان: اطلاعات کلی درباره عربستان | موسسه گوتوتی‌آر | ||
go2tr.com › saudi-arabia | go2tr.com › saudi-arabia | ||
</ref>. | </ref>. | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== اقتصاد در عربستان == | == اقتصاد در عربستان == | ||
* تولید ناخالص داخلی در این کشور ۶/۵۶۴ میلیارد دلار است. شش میلیون و ۵۶۳ هزار نفر نیروی کار این کشور را تشکیل می‌دهند. | * تولید ناخالص داخلی در این کشور ۶/۵۶۴ میلیارد دلار است. شش میلیون و ۵۶۳ هزار نفر نیروی کار این کشور را تشکیل می‌دهند. | ||
* نرخ بیکاری در این کشور ۱۳ درصد است. البته این آمار تنها شامل مردان است و زنان در این آمارگیری‌ها لحاظ نشده‌اند. در سال ۲۰۰۷ نرخ تورم در این کشور ۱/۴درصد بود. | * نرخ بیکاری در این کشور ۱۳ درصد است. البته این آمار تنها شامل مردان است و زنان در این آمارگیری‌ها لحاظ نشده‌اند. در سال ۲۰۰۷ نرخ تورم در این کشور ۱/۴درصد بود. | ||
* عربستان از بزرگترین صادرکنندگان نفت و گاز جهان است. این کشور در سال ۲۰۰۷ به طور میانگین روزانه ۱۱ میلیون بشکه نفت تولید کرد که نزدیک به ۹ میلیون بشکه از آن را صادر می‌کرد. | * عربستان از بزرگترین صادرکنندگان نفت و گاز جهان است. این کشور در سال ۲۰۰۷ به طور میانگین روزانه ۱۱ میلیون بشکه نفت تولید کرد که نزدیک به ۹ میلیون بشکه از آن را صادر می‌کرد. | ||
* محصولات صادراتی این کشور شامل نفت و محصولات پتروشیمی است که به کشورهای [[آمریکا]]، ژاپن، کره جنوبی، چین و تایوان صادر می‌کند. | * محصولات صادراتی این کشور شامل نفت و محصولات پتروشیمی است که به کشورهای [[آمریکا]]، ژاپن، کره جنوبی، چین و تایوان صادر می‌کند. | ||
* محصولات وارداتی این کشور شامل ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد غذایی، مواد شیمیایی، وسایل نقلیه موتوری و منسوجات است که از کشورهای آمریکا، چین، آلمان، ژاپن، ایتالیا، [[انگلیس]] و کره جنوبی وارد می‌شود<ref>آشنایی با عربستان سعودی - همشهری آنلاین | * محصولات وارداتی این کشور شامل ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد غذایی، مواد شیمیایی، وسایل نقلیه موتوری و منسوجات است که از کشورهای آمریکا، چین، آلمان، ژاپن، ایتالیا، [[انگلیس]] و کره جنوبی وارد می‌شود<ref>آشنایی با عربستان سعودی - همشهری آنلاین | ||
* www.hamshahrionline.ir</ref>. | * www.hamshahrionline.ir</ref>. | ||
== پادشاهی سعودی == | == پادشاهی سعودی == | ||
حکومت پادشاهی سعودی در سال ۱۷۵۰ (میلادی) به وسیله محمد بن سعود پایه‌ریزی شد. پس از وی ملک عبدالعزیز با پشتیبانی شیخ محمد بن عبدالوهاب، شهر ریاض را به تصرف درآورد. در زمان عبدالعزیز، استان عسیر، تهامه، حجاز، عمان، احساء، قطیف، زیاره، بحرین، وادی الدواسر، الخرج، محمل، وشم، سُدَیر، استان قصیم، المجمعه، منیح، رنیّه و تربة تحت تصرف وهابیان درآمد. سعود بن عبدالعزیز کشورگشایی‌های وهابیان را در شبه جزیره عربستان تا خلیج فارس ادامه داد. در زمان ابراهیم بن سعود، عربستان از مصر شکست خورد و طوسون پاشا، فرمانده سپاه مصر، مکه را فتح کرد. اما نتوانست در مدینه پیشروی کند و به قاهره بازگشت. پس از طوسون پاشا، برادرش ابراهیم محمد علی پاشا نجد را گرفت و خود را به درعیه (پایتخت آل‌سعود) رساند و آن را به محاصره درآورد. این بار نیز مقاومت وهابیان را بار دیگر در هم شکست. دوران فرمانروایی عبدالله بن سعود آل‌سعود، اوج نفوذ فرهنگ اروپا در عربستان بود تا این که عبدالله بن سعود شکست خورد و به دستور ابراهیم پاشا محکوم به اعدام شد.<br> | [[نظام پادشاهی|حکومت پادشاهی]] سعودی در سال ۱۷۵۰ (میلادی) به وسیله محمد بن سعود پایه‌ریزی شد. پس از وی ملک عبدالعزیز با پشتیبانی شیخ محمد بن عبدالوهاب، شهر ریاض را به تصرف درآورد. در زمان عبدالعزیز، استان عسیر، تهامه، حجاز، عمان، احساء، قطیف، زیاره، بحرین، وادی الدواسر، الخرج، محمل، وشم، سُدَیر، استان قصیم، المجمعه، منیح، رنیّه و تربة تحت تصرف وهابیان درآمد. سعود بن عبدالعزیز کشورگشایی‌های وهابیان را در شبه جزیره عربستان تا خلیج فارس ادامه داد. در زمان ابراهیم بن سعود، عربستان از مصر شکست خورد و طوسون پاشا، فرمانده سپاه مصر، مکه را فتح کرد. اما نتوانست در مدینه پیشروی کند و به قاهره بازگشت. پس از طوسون پاشا، برادرش ابراهیم محمد علی پاشا نجد را گرفت و خود را به درعیه (پایتخت آل‌سعود) رساند و آن را به محاصره درآورد. این بار نیز مقاومت وهابیان را بار دیگر در هم شکست. دوران فرمانروایی عبدالله بن سعود آل‌سعود، اوج نفوذ فرهنگ اروپا در عربستان بود تا این که عبدالله بن سعود شکست خورد و به دستور ابراهیم پاشا محکوم به اعدام شد.<br> | ||
نخستین تلاش در زمینه برپایی دوباره فرمانروایی آل‌سعود توسط مشاری بن عبدالرحمن بن حسن بن مشاری آل‌سعود بود. پس از وی ترکی بن عبدالله آل‌سعود، [[ریاض]] را اشغال کرد. فیصل بن ترکی بن سعید ایجاد فرمانروایی دوم آل‌سعود را اعلام نمود. خالد بن سعود بن عبدالعزیز آل‌سعود به فرمانروایی نجد منصوب شد، اما عرب‌ها بر وی شوریده، او را از ریاض بیرون کردند. در دوران فرمانروایی عبدالله بن ثنیان بن ابراهیم آل‌سعود، مصر ارتش خود را از عربستان فراخواند. عبدالله بن فیصل بن ترکی بن عبدالله آل‌سعود با همدستی قبیله عجمان و سعود به بخش احساء حمله کرد. سعود بن فیصل بن ترکی آل‌سعود، قطیف را دوباره به سرزمین‌های سعودی افزود. عبدالرحمن بن فیصل به درگیری با فرمانروایی آل رشید پرداخت و سرانجام از آنها شکست خورد و فرمانروایی دوم سعودی نیز از بین رفت. | نخستین تلاش در زمینه برپایی دوباره فرمانروایی آل‌سعود توسط مشاری بن عبدالرحمن بن حسن بن مشاری آل‌سعود بود. پس از وی ترکی بن عبدالله آل‌سعود، [[ریاض]] را اشغال کرد. فیصل بن ترکی بن سعید ایجاد فرمانروایی دوم آل‌سعود را اعلام نمود. خالد بن سعود بن عبدالعزیز آل‌سعود به فرمانروایی نجد منصوب شد، اما عرب‌ها بر وی شوریده، او را از ریاض بیرون کردند. در دوران فرمانروایی عبدالله بن ثنیان بن ابراهیم آل‌سعود، مصر ارتش خود را از عربستان فراخواند. عبدالله بن فیصل بن ترکی بن عبدالله آل‌سعود با همدستی قبیله عجمان و سعود به بخش احساء حمله کرد. سعود بن فیصل بن ترکی آل‌سعود، قطیف را دوباره به سرزمین‌های سعودی افزود. عبدالرحمن بن فیصل به درگیری با فرمانروایی آل رشید پرداخت و سرانجام از آنها شکست خورد و فرمانروایی دوم سعودی نیز از بین رفت. | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۴: | ||
شهر [[مکه]] یکی از شهرهای مهم در [[جهان اسلام]] و شهر مذهبی و تاریخی این کشور است و بخاطر قرار داشتن [[کعبه]]، قبله‌گاه مسلمانان در آن مقدس‌ترین شهر در اسلام به شمار می‌رود. | شهر [[مکه]] یکی از شهرهای مهم در [[جهان اسلام]] و شهر مذهبی و تاریخی این کشور است و بخاطر قرار داشتن [[کعبه]]، قبله‌گاه مسلمانان در آن مقدس‌ترین شهر در اسلام به شمار می‌رود. | ||
مکه، شهر کعبه و شهر [[ | مکه، شهر کعبه و شهر [[مسجد‌الحرام]] است مرکز ظهور دین اسلام، سرزمینى مقدس از آغاز خلقت و خاصه از زمان [[حضرت ابراهیم |حضرت ابراهیم (علیه‌السلام)]]، نخستین آیه‌هاى [[قرآن]] کریم نیز در مکه بر [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|حضرت محمد (صلی الله علیه و آله)]] فرود آمد و بمدت سیزده سال ادامه داشت. | ||
سرزمینى که زادگاه رسول اکرم و [[حضرت فاطمه | سرزمینى که زادگاه رسول اکرم و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)]] و بسیاری از صحابه گرانقدر صدر اسلام و نیز محل بعثت پیامبر اسلام بوده است. | ||
این شهر پیش از اسلام به سبب خانه وجود کعبه در آنجا مرکز تجارت شبه جزیره عربستان بوده است. | این شهر پیش از اسلام به سبب خانه وجود کعبه در آنجا مرکز تجارت شبه جزیره عربستان بوده است. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۴: | ||
شهر مقدس مکه، [[ام القرى]] نیز نامیده مى شود. این نام براى این شهر، در دو آیه از قرآن مجید اطلاق شده است. '''<big>ام القرى</big>''' مادر آبادی‌ها، شهر مکه. علت این که به مکه ا<big>م القرى</big> گفته مى شود این است که طبق روایاتى پس از فروکش کردن طوفان [[نوح]]، نخستین خشکى که از آب بیرون زد سرزمین مکه بود. این واقعه را [[دحوالارض]] مى گویند. لذا به مکه مادر آبادی‌ها گفته شد. | شهر مقدس مکه، [[ام القرى]] نیز نامیده مى شود. این نام براى این شهر، در دو آیه از قرآن مجید اطلاق شده است. '''<big>ام القرى</big>''' مادر آبادی‌ها، شهر مکه. علت این که به مکه ا<big>م القرى</big> گفته مى شود این است که طبق روایاتى پس از فروکش کردن طوفان [[نوح]]، نخستین خشکى که از آب بیرون زد سرزمین مکه بود. این واقعه را [[دحوالارض]] مى گویند. لذا به مکه مادر آبادی‌ها گفته شد. | ||
از نام‌هاى معروف مکه که بیانگر احترام فوق‌العاده و قداست بیش از حد این سرزمین مقدس است، نام '''<big>بلدالأمین</big>''' مى باشد. این نام به همین صورت در قرآن کریم آمده و مورد قسم و سوگند الهى واقع شده است. | از نام‌هاى معروف مکه که بیانگر احترام فوق‌العاده و قداست بیش از حد این سرزمین مقدس است، نام '''<big>بلدالأمین</big>''' مى باشد. این نام به همین صورت در قرآن کریم آمده و مورد [[قسم]] و سوگند الهى واقع شده است. | ||
'''<big>قدمت مکه</big>''' | '''<big>قدمت مکه</big>''' | ||
منطقه مکه از قدیم الایام در مسیر کاروانیان راه [[یمن]] و شام بود ولى تاریخ جغرافیایى و آبادانى اش با اسکان حضرت هاجر و حضرت اسماعیل علیه‌السلام در آن شروع مى شود. آن زمان که [[حضرت ابراهیم]] پیامبر عظیم‌الشأن همسر و فرزند خود را به امر الهى در بیابان غیر ذى ذرع و بى آب و علف ساکن ساخت، به اراده الهى چشمه آبى زیر پاى کودک [[حضرت هاجر]] | منطقه مکه از قدیم الایام در مسیر کاروانیان راه [[یمن]] و شام بود ولى تاریخ جغرافیایى و آبادانى اش با اسکان حضرت هاجر و حضرت اسماعیل (علیه‌السلام) در آن شروع مى شود. آن زمان که [[حضرت ابراهیم]] پیامبر عظیم‌الشأن همسر و فرزند خود را به امر الهى در بیابان غیر ذى ذرع و بى آب و علف ساکن ساخت، به اراده الهى چشمه آبى زیر پاى کودک [[حضرت هاجر (علیه‌السلام)]] جوشید و با پیدایش آب زمزم که در حدود مکه بسر مى بردند در این نقطه اقامت گزیدند تا که کعبه به دست تواناى پیامبر گرانقدر حضرت ابراهیم (علیه السلام) و با کمک فرزندش حضرت اسماعیل (علیه السلام) بنا گردید. | ||
'''<big>آب و هوای مکه</big>''' | '''<big>آب و هوای مکه</big>''' | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۹۸: | ||
اطراف مکه مکرمه، محدوده ای به عنوان حرم در نظر گرفته شده است، و حرم از هر جانب مکه عبارت از آن حدی است که نمی‌شود بدون احرام از آن حد گذشت، و خداوند متعال آن حد را محل امن برای انسان و حتی حیوان و گیاه قرار داده است. | اطراف مکه مکرمه، محدوده ای به عنوان حرم در نظر گرفته شده است، و حرم از هر جانب مکه عبارت از آن حدی است که نمی‌شود بدون احرام از آن حد گذشت، و خداوند متعال آن حد را محل امن برای انسان و حتی حیوان و گیاه قرار داده است. | ||
'''<big> | '''<big>مسجد‌الحرام</big>''' | ||
مسجدی است بسیار باعظمت که در فضیلت و شرافت بی‌نظیر می‌باشد، یک نماز در آن برابری می‌کند با صد هزار نماز در مساجد دیگر، پس بایستی وقت را غنیمت شمرده و از فضیلت‌های معنوی | مسجدی است بسیار باعظمت که در فضیلت و شرافت بی‌نظیر می‌باشد، یک نماز در آن برابری می‌کند با صد هزار نماز در مساجد دیگر، پس بایستی وقت را غنیمت شمرده و از فضیلت‌های معنوی مسجد‌الحرام حداکثر بهره را بُرد. کعبه در وسط [[مسجد‌الحرام]] قرار دارد. | ||
'''<big>حجر اسماعیل</big>''' | '''<big>حجر اسماعیل</big>''' | ||
بنایی است به شکل نیم دایره با دیواری به ارتفاع یک متر و 30 سانتیمتر که در جانب شمالی کعبه قرار دارد، و قبر [[حضرت اسماعیل]] | بنایی است به شکل نیم دایره با دیواری به ارتفاع یک متر و 30 سانتیمتر که در جانب شمالی کعبه قرار دارد، و قبر [[حضرت اسماعیل(ع)|حضرت اسماعیل (علیه‌السلام)]] و هاجر، مادر آن حضرت در آن جا می‌باشد، و بنابر بعضی روایات قبور جمعی از انبیاء علیهم‌السلام هم در آن جا است. | ||
'''<big>مقام ابراهیم</big>''' | '''<big>مقام ابراهیم</big>''' | ||
محلی است در نزدیک کعبه، به فاصله حدود 13 متر، دارای گنبدی کوچک که با شیشه احاطه شده، و در آن سنگی قرار دارد، که گفته می‌شود حضرت ابراهیم خلیل علیه‌السلام بر آن ایستاده، و مردم را به حج خدا دعوت کرده است، و اثر پاهای مبارکش در آن پیدا می‌باشد، حجاج محترم نماز طواف خود را پشت این مقام بجای می‌آورند. | محلی است در نزدیک کعبه، به فاصله حدود 13 متر، دارای گنبدی کوچک که با شیشه احاطه شده، و در آن سنگی قرار دارد، که گفته می‌شود حضرت ابراهیم خلیل (علیه‌السلام) بر آن ایستاده، و مردم را به حج خدا دعوت کرده است، و اثر پاهای مبارکش در آن پیدا می‌باشد، حجاج محترم نماز طواف خود را پشت این مقام بجای می‌آورند. | ||
'''<big>زمزم</big>''' | '''<big>زمزم</big>''' | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۰: | ||
'''<big>شعب و قبرستان ابیطالب</big>''' | '''<big>شعب و قبرستان ابیطالب</big>''' | ||
شعب و قبرستان ابیطالب در شمال شرقی | شعب و قبرستان ابیطالب در شمال شرقی مسجد‌الحرام و در نزدیکی صفا و مروه واقع و نزدیک محل ولادت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است. | ||
قبرستان ابیطالب محل دفن بسیاری از صحابه بزرگوار رسول الله (صلی الله علیه و آله) خاصه همسر گرامی ایشان ام المومنین [[حضرت خدیجه]] (سلام الله علیها) و فرزند گرامی رسول الله (صلی الله علیه و آله) اسماعیل می‌باشد. | قبرستان ابیطالب محل دفن بسیاری از صحابه بزرگوار رسول الله (صلی الله علیه و آله) خاصه همسر گرامی ایشان ام المومنین [[حضرت خدیجه]] (سلام الله علیها) و فرزند گرامی رسول الله (صلی الله علیه و آله) اسماعیل می‌باشد. | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۰: | ||
<big>عرفات، مشعر و منی</big> | <big>عرفات، مشعر و منی</big> | ||
سرزمین [[عرفات]] بیابان وسیع و همواری است که در شمال مکه در مسافت حدود 21 کیلومتری واقع شده و از حد حرم خارج است. عرفات سرزمینی است که حضرت آدم و حوّا علیهماالسلام بعد از جدایی طولانی، در این سرزمین به یکدیگر رسیدند، و نسبت به هم آشنا و عارف گردیدند. عرفات سرزمینی است که آدم در این سرزمین اعتراف به گناه خویش کرده است. عرفات سرزمینی است که [[دعا]] در آن مستجاب است، کوه عرفات را «جبل الرحمه» می‌گویند، و | سرزمین [[عرفات]] بیابان وسیع و همواری است که در شمال مکه در مسافت حدود 21 کیلومتری واقع شده و از حد حرم خارج است. عرفات سرزمینی است که حضرت آدم و حوّا علیهماالسلام بعد از جدایی طولانی، در این سرزمین به یکدیگر رسیدند، و نسبت به هم آشنا و عارف گردیدند. عرفات سرزمینی است که آدم در این سرزمین اعتراف به گناه خویش کرده است. عرفات سرزمینی است که [[دعا]] در آن مستجاب است، کوه عرفات را «جبل الرحمه» می‌گویند، و امام حسین (علیه‌السلام) دعای معروف [[عرفه]] را در کنار همین کوه خواندند. وقوف در سرزمین‌های عرفات، [[مشعر]] الحرام و منی از ارکان حج می‌باشد. | ||
این شهر دارای ده‌ها مسجد و مراکزی است که یاد و خاطره‌ای از حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) و یا اصحاب گرامی ایشان را در خود جای داده‌اند.<ref>آشنائی با کشور عربستان سعودی | این شهر دارای ده‌ها [[مسجد]] و مراکزی است که یاد و خاطره‌ای از حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) و یا اصحاب گرامی ایشان را در خود جای داده‌اند.<ref>آشنائی با کشور عربستان سعودی | ||
www.hajij.com › item</ref> | www.hajij.com › item</ref> | ||
'''<big>شهرمدینه</big>''' | '''<big>شهرمدینه</big>''' | ||
این شهر نیز از شهرهای مهم و اصلی اسلامی محسوب شده که در شمال ریاض قرار گرفته و آب‌و هوایی خشک و بیابانی با تابستان‌های داغ و زمستان‌های سرد دارد. شهر [[مدینه]] محل زندگی و مدفن هزاران تن از صحابه کرام رسول الله و ائمه اطهار و اهل بیت علیهم‌السلام و نیز مزار خاتم الانبیاء حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله) در این شهر تاریخی واقع می‌باشد که سالیانه میلیون‌ها نفر از مسلمان‌ها برای زیارت به این شهر مشرف شده و موفق به ادای [[نماز]] و دعا و نیایش در مسجد نبوی که مهمترین مسجد پس از | این شهر نیز از شهرهای مهم و اصلی اسلامی محسوب شده که در شمال ریاض قرار گرفته و آب‌و هوایی خشک و بیابانی با تابستان‌های داغ و زمستان‌های سرد دارد. شهر [[مدینه]] محل زندگی و مدفن هزاران تن از صحابه کرام رسول الله و ائمه اطهار و اهل بیت علیهم‌السلام و نیز مزار خاتم الانبیاء حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله) در این شهر تاریخی واقع می‌باشد که سالیانه میلیون‌ها نفر از مسلمان‌ها برای زیارت به این شهر مشرف شده و موفق به ادای [[نماز]] و دعا و نیایش در مسجد نبوی که مهمترین مسجد پس از مسجد‌الحرام در اسلام است می‌گردند. | ||
نام قدیمی این شهر [[یثرب]] بود که پس از هجرت پیامبر اسلام، به مدینةالنبی (شهر پیامبر) تغییر نام یافت. فاصله مدینه تا مکه حدود ۴۲۰ کیلومتر است. | نام قدیمی این شهر [[یثرب]] بود که پس از هجرت پیامبر اسلام، به مدینةالنبی (شهر پیامبر) تغییر نام یافت. فاصله مدینه تا مکه حدود ۴۲۰ کیلومتر است. | ||
| خط ۱۴۹: | خط ۱۴۵: | ||
'''<big>جنت البقیع در مدینه النبی (صلی الله علیه و آله)</big>''' | '''<big>جنت البقیع در مدینه النبی (صلی الله علیه و آله)</big>''' | ||
با فضیلت‌ترین قبرستان در اسلام که محل دفن | با فضیلت‌ترین قبرستان در اسلام که محل دفن امام حسن (علیه السلام)، امام زین‌العابدین (علیه السلام)، امام محمد باقر(علیه السلام) و امام جعفر صادق (علیه السلام)، عباس ابن عبدالمطلب عموی گرامی رسول الله (صلی الله علیه و آله)، حضرات فاطمه بنت اسد مادر گرامی علی (علیه السلام)، زینت، رقیه و ام کلثوم دختران گرامی رسول الله (صلی الله علیه و آله)، امهات المومنین حضرات زینت بنت حجش، سوده، عایشه، زینب بنت خزیمه، ام سلمه، جویریه، ام حبیبه، ماریه قبطیه و حفصه، حضرات ابراهیم فرزند گرامی رسول الله (صلی الله علیه و آله)، عقیل ابن ابیطالب، [[امام مالک]]، نافع، حلیمه سعدیه، عثمان ابن عفان، عثمان ابن مظنون، فاطمه ام البنین مادر گرامی عباس ابن علی (علیه السلام)، عاتکه و صفیه عمه‌های محترمه رسول الله (صلی الله علیه و آله)، شهدای [[احد]] و شهدای حره و هزاران تن از اصحاب گرامی رسول الله (صلی الله علیه و آله) و علما و بزرگان اسلام و...<ref>آشنائی با کشور عربستان سعودی | ||
www.hajij.com › item</ref> | www.hajij.com › item</ref> | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۵۸: | ||
'''<big>شهر ریاض (Riyadh)</big>''' | '''<big>شهر ریاض (Riyadh)</big>''' | ||
پایتخت کشور عربستان است. این شهر یکی از آبادترین و پررونق‌ترین شهرهای عربستان سعودی است. دانشگاه ملک سعود بزرگترین و قدیمی‌ترین دانشگاه در کشور عربستان در این شهر قرار دارد | پایتخت کشور عربستان است. این شهر یکی از آبادترین و پررونق‌ترین شهرهای عربستان سعودی است. دانشگاه ملک سعود بزرگترین و قدیمی‌ترین دانشگاه در کشور عربستان در این شهر قرار دارد<ref>آشنائی با کشور عربستان سعودی | ||
www.hajij.com › item</ref> | www.hajij.com › item</ref>. | ||
== آب و هوا == | == آب و هوا == | ||
عربستان سعودی دارای آب و هوای گرم و خشک صحرایی است. دمای هوا در روزهای تابستان بطور متوسط ۴۵ درجه و در شب با اختلاف دمای زیاد نسبت به روز است. در بعضی مناطق کوهستانی حاشیه دریای سرخ و استان اصیر آب و هوا در ۸ ماه از سال نسبتا مناسب است اما سرما بندرت به زیر صفر درجه می‌رسد.<ref> | عربستان سعودی دارای آب و هوای گرم و خشک صحرایی است. دمای هوا در روزهای تابستان بطور متوسط ۴۵ درجه و در شب با اختلاف دمای زیاد نسبت به روز است. در بعضی مناطق کوهستانی حاشیه دریای سرخ و استان اصیر آب و هوا در ۸ ماه از سال نسبتا مناسب است اما سرما بندرت به زیر صفر درجه می‌رسد.<ref> | ||
نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان | نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان | ||
www.yjc.ir › بین‌الملل › بین‌الملل</ref> | www.yjc.ir › بین‌الملل › بین‌الملل</ref>. | ||
== منابع طبیعی == | == منابع طبیعی == | ||
این کشور از نظر منابع طبیعی چون طلا و مس، نفت، گاز و آهن غنی است. هر چند از نظر جنگل و مناطق جنگلی، کشتزار دایمی و زراعت با فقر روبه‌روست. مخاطرات طبیعی چون طوفان‌های شن بسیار روی می‌دهد. بیشتر گیاهان در واحه‌ها می‌رویند. شتر در زندگی سنتی عربستان نقش مهمی بازی می‌کند. جانوران اهلی از جمله شتر، گوسفند و بز بیش از دیگر جانوران دیده می‌شوند. روباه، خرگوش، موش صحرایی، جوجه‌تیغی، عقاب، کرکس و جغد در عربستان دیده می‌شوند اما نسل شترمرغ و شیر آفریقایی در آن جا از بین رفته‌است. فلامینگو، پلیکان، حواصیل و پرندگان آبزی در بخش‌های ساحلی عربستان باشنده هستند. مارهای کشنده بیابانی از جمله مار کبری و افعی شاخدار در بعضی بخش‌ها فراوانند.<ref> | این کشور از نظر منابع طبیعی چون طلا و مس، نفت، گاز و آهن غنی است. هر چند از نظر جنگل و مناطق جنگلی، کشتزار دایمی و زراعت با فقر روبه‌روست. مخاطرات طبیعی چون طوفان‌های شن بسیار روی می‌دهد. بیشتر گیاهان در واحه‌ها می‌رویند. شتر در زندگی سنتی عربستان نقش مهمی بازی می‌کند. جانوران اهلی از جمله شتر، گوسفند و بز بیش از دیگر جانوران دیده می‌شوند. روباه، خرگوش، موش صحرایی، جوجه‌تیغی، عقاب، کرکس و جغد در عربستان دیده می‌شوند اما نسل شترمرغ و شیر آفریقایی در آن جا از بین رفته‌است. فلامینگو، پلیکان، حواصیل و پرندگان آبزی در بخش‌های ساحلی عربستان باشنده هستند. مارهای کشنده بیابانی از جمله مار کبری و افعی شاخدار در بعضی بخش‌ها فراوانند.<ref> | ||
نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان | نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان | ||
www.yjc.ir › بین‌الملل › بین‌الملل</ref> | www.yjc.ir › بین‌الملل › بین‌الملل</ref>. | ||
== عجایب و دیدنی‌های عربستان == | == عجایب و دیدنی‌های عربستان == | ||
| خط ۱۸۷: | خط ۱۸۳: | ||
'''<big>کوه صفا</big>''' | '''<big>کوه صفا</big>''' | ||
یک منطقه دیدنی در عربستان است که در ضلع شرقی [[ | یک منطقه دیدنی در عربستان است که در ضلع شرقی [[مسجد‌الحرام]] قرار دارد و منطقه جغرافیایی این کوه بسیار خاص طراحی شده است به طور کلی [[کوه صفا]] از کوه‌های دیدنی و بی‌نظیر در عربستان محسوب می‌شود. | ||
'''<big>کوه نور</big>''' | '''<big>کوه نور</big>''' | ||
| خط ۲۴۰: | خط ۲۳۶: | ||
'''جامعة الاسلامیة فی المدینة''' | '''جامعة الاسلامیة فی المدینة''' | ||
برای نمونه، دانشگاه اسلامی در مدینه(تأسیس در سال ۱۳۸۱ هـ.) با پنج دانشکده تخصصی و بخش‌های گوناگون وابسته، به آموزش دانشجویان در شریعت اسلامی، تبلیغ و ارشاد، اصول دین، قرآن و حدیث، حدیث و روایات شریفه، مطالعات اسلامی، زبان عربی و مانند آن می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این مراکز علمی به اقامه نماز جماعت در مساجد و تبلیغ مسائل شرعی و دینی در داخل و خارج عربستان مشغول می‌شوند | برای نمونه، دانشگاه اسلامی در مدینه(تأسیس در سال ۱۳۸۱ هـ.) با پنج دانشکده تخصصی و بخش‌های گوناگون وابسته، به آموزش دانشجویان در شریعت اسلامی، تبلیغ و ارشاد، اصول دین، قرآن و حدیث، حدیث و روایات شریفه، مطالعات اسلامی، زبان عربی و مانند آن می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این مراکز علمی به اقامه نماز جماعت در مساجد و تبلیغ مسائل شرعی و دینی در داخل و خارج عربستان مشغول می‌شوند<ref>حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، شناخت عربستان، ص۱۲۸</ref>. | ||
== دین == | == دین == | ||
اسلام تنها دین رسمی در عربستان است. ساخت پرستش گاهی به غیر از [[مسجد]] در عربستان سعودی ممنوع است. در سال ۲۰۱۷ در ادامه اصلاحات اجتماعی در سعودی، توافق میان کاردینال «جان لوئیس توران» رئیس شورای گفتگوی ادیان واتیکان وابسته به پاپ و «محمد بن عبدالکریم العیسی» دبیرکل عربستانی اتحادیه جهان اسلام منعقد شد و ریاض با ساخت کلیسا در کشور عربستان موافقت کرد | اسلام تنها دین رسمی در عربستان است. ساخت پرستش گاهی به غیر از [[مسجد]] در عربستان سعودی ممنوع است. در سال ۲۰۱۷ در ادامه اصلاحات اجتماعی در سعودی، توافق میان کاردینال «جان لوئیس توران» رئیس شورای گفتگوی ادیان واتیکان وابسته به پاپ و «محمد بن عبدالکریم العیسی» دبیرکل عربستانی اتحادیه جهان اسلام منعقد شد و ریاض با ساخت کلیسا در کشور عربستان موافقت کرد<ref>عصر ایران (۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۷). «ریاض با ساخت کلیسا در عربستان موافقت کرد». عصر ایران.</ref>. | ||
آیین رسمی کشور عربستان سعودی اسلام [[سلفی]] است. آیین‌های دیگر اهل تسنن و مذهب شیعه نیز در عربستان سعودی رواج دارند. احکام و فتواهای دینی در عربستان سعودی، فرهنگ و سیاست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هم‌اکنون عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ، بالارتبه‌ترین روحانی سنی در عربستان سعودی است. | آیین رسمی کشور عربستان سعودی اسلام [[سلفی]] است. آیین‌های دیگر اهل تسنن و مذهب شیعه نیز در عربستان سعودی رواج دارند. احکام و فتواهای دینی در عربستان سعودی، فرهنگ و سیاست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هم‌اکنون عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ، بالارتبه‌ترین روحانی سنی در عربستان سعودی است. | ||
بر پایه آمارهای منتشره دولتی حدود ۸۵درصد از شهروندان سعودی سنی و از مذهب احمد بن حنبل پیروی می‌کنند و ۱۵ درصد بقیه نیز شیعیان هستند که بیشترین آنان در منطقه شرقیه عربستان سکونت دارند. اگرچه در ظاهر به فتواهای احمدبن حنبل عمل می‌شود. اما آیینی که [[محمدبن عبدالوهاب]] آن را پایه‌گذاری کرده‌است بیشتر در جامعه حاکمیت دارد | بر پایه آمارهای منتشره دولتی حدود ۸۵درصد از شهروندان سعودی سنی و از مذهب احمد بن حنبل پیروی می‌کنند و ۱۵ درصد بقیه نیز شیعیان هستند که بیشترین آنان در منطقه شرقیه عربستان سکونت دارند. اگرچه در ظاهر به فتواهای احمدبن حنبل عمل می‌شود. اما آیینی که [[محمدبن عبدالوهاب]] آن را پایه‌گذاری کرده‌است بیشتر در جامعه حاکمیت دارد<ref>نصیری، عبدالله: آشنایی با عربستان. نشر مشعر. تهران: ۱۳۸۶</ref>. | ||
شصت درصد جمعیت ۳۳ میلیونی عربستان سعودی، عرب‌های بومی با آیین [[حنبلی]] (از آیین‌های اهل سنت) هستند. بیش از چهار میلیون نفر در این کشور شیعه (دوازده امامی، زیدی و اسماعیلیه) هستند که این مردم بیشتر از جمعیت شیعی کشورهای کویت، قطر، یمن، عمان و امارت متحده عربی است. با وجود در اقلیت بودن شیعیان در عربستان، سکونت آنان در ناحیه استراتژیک و میدان‌ها نفتی غوار، قطیف و احساء جایگاه برتری به آنان داده‌است | شصت درصد جمعیت ۳۳ میلیونی عربستان سعودی، عرب‌های بومی با آیین [[حنبلی]] (از آیین‌های اهل سنت) هستند. بیش از چهار میلیون نفر در این کشور شیعه (دوازده امامی، زیدی و اسماعیلیه) هستند که این مردم بیشتر از جمعیت شیعی کشورهای کویت، قطر، یمن، عمان و امارت متحده عربی است. با وجود در اقلیت بودن شیعیان در عربستان، سکونت آنان در ناحیه استراتژیک و میدان‌ها نفتی غوار، قطیف و احساء جایگاه برتری به آنان داده‌است<ref>http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2010\06\06-24\18-28-45.htm&storytitle=جنبش‌های اعتراضی شیعه؛ ریشه‌ها و پیامدها</ref>. | ||
اکثر جمعیت عربستان مسلمان و بر مذهب حنبلی بوده و شیعیان در اقلبت هستند. تعداد اندکی مسیحی، یهودی و مهاجران بودایی، هندو و سیک نیز در این کشور سکونت دارند | اکثر جمعیت عربستان مسلمان و بر مذهب حنبلی بوده و شیعیان در اقلبت هستند. تعداد اندکی مسیحی، یهودی و مهاجران بودایی، هندو و سیک نیز در این کشور سکونت دارند<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html</ref>. | ||
== حج == | == حج == | ||
حج، عبادتی واجب و از فروع دین اسلام است. از آنجا که حج تنها در [[مکه]] انجام می‌شود، مسلمانان بسیاری برای انجام [[حج تمتع]] و [[حج عمره]] به عربستان سفر می‌کنند. براساس آمار رسمی حکومت عربستان در سال ۱۴۴۰ق (۱۳۹۷ش-۱۳۹۸ش) حدود شش میلیون و هفتصد هزار زائر غیر عربستانی در حج عمره شرکت کرده‌اند. همچنین در سال ۱۳۹۶ش حدود دو میلیون و سیصد هزار زائر (عربستانی و غیر عربستانی) در حج تمتع شرکت کرده‌اند | حج، عبادتی واجب و از فروع دین اسلام است. از آنجا که حج تنها در [[مکه]] انجام می‌شود، مسلمانان بسیاری برای انجام [[حج تمتع]] و [[حج عمره]] به عربستان سفر می‌کنند. براساس آمار رسمی حکومت عربستان در سال ۱۴۴۰ق (۱۳۹۷ش-۱۳۹۸ش) حدود شش میلیون و هفتصد هزار زائر غیر عربستانی در حج عمره شرکت کرده‌اند. همچنین در سال ۱۳۹۶ش حدود دو میلیون و سیصد هزار زائر (عربستانی و غیر عربستانی) در حج تمتع شرکت کرده‌اند<ref>«الهیئه العامه للإحصاء المملکه العربیه السعودیه- خریطة إحصاءات الحج لعام ۱۴۳۸</ref>. | ||
== احزاب و جمعیت‌ها == | == احزاب و جمعیت‌ها == | ||
با توجه به اینکه بر عربستان '''<big>حکومت مطلقه پادشاهی</big>''' حاکمیت دارد و همه امور کشور به دست شاهان رقم می‌خورد طبیعی است که احزاب و جمعیت‌های سیاسی و حتی اجتماعی جایگاهی نداشته باشند. پادشاهان این کشور با این استدلال که قرآن و سنت در جامعه رایج است اجازه تشکیل احزاب را نمی‌دهند. از سوی دیگر احزاب معمولًا برای تربیت نیروهای سیاسی و دخالت دادن آنان در سرنوشت کشور از طریق انتخابات اعلام موجودیت می‌کنند لیکن در عربستان هیچگونه انتخاباتی برگزار نمی‌شود و طبق قانون اساسی انتصاب مسئولان کشوری و لشکری در اکثر رده‌ها توسط پادشاه صورت می‌گیرد.<br> | با توجه به اینکه بر عربستان '''<big>حکومت مطلقه پادشاهی</big>''' حاکمیت دارد و همه امور کشور به دست شاهان رقم می‌خورد طبیعی است که احزاب و جمعیت‌های سیاسی و حتی اجتماعی جایگاهی نداشته باشند. پادشاهان این کشور با این استدلال که قرآن و سنت در جامعه رایج است اجازه تشکیل احزاب را نمی‌دهند. از سوی دیگر احزاب معمولًا برای تربیت نیروهای سیاسی و دخالت دادن آنان در سرنوشت کشور از طریق انتخابات اعلام موجودیت می‌کنند لیکن در عربستان هیچگونه انتخاباتی برگزار نمی‌شود و طبق قانون اساسی انتصاب مسئولان کشوری و لشکری در اکثر رده‌ها توسط پادشاه صورت می‌گیرد.<br> | ||
با این وجود از سال‌های دور برخی از احزاب اسلامی، ناسیونالیست و یا چپگرا در مقاطع مختلف در عربستان و یا خارج کشور ایجاد شده‌اند لیکن به دلیل بسته بودن محیط عربستان و نیز بهبود روابط این کشور با جهان خارج، این احزاب یا منحل شده و یا از میزان فعالیت خود کاسته‌اند. | با این وجود از سال‌های دور برخی از احزاب اسلامی، ناسیونالیست و یا چپگرا در مقاطع مختلف در عربستان و یا خارج کشور ایجاد شده‌اند لیکن به دلیل بسته بودن محیط عربستان و نیز بهبود روابط این کشور با جهان خارج، این احزاب یا منحل شده و یا از میزان فعالیت خود کاسته‌اند. | ||
== اتحادیه خلق شبه جزیره عربستان == | == اتحادیه خلق شبه جزیره عربستان == | ||
| خط ۲۶۸: | خط ۲۶۴: | ||
'''حزب بعث''' | '''حزب بعث''' | ||
از مهمترین احزاب و جمعیت‌های چپگرا و ناسیونالیست، سازمان انقلاب اسلامی شبه جزیره عربستان، حزب ا... حجاز مهمترین گروه‌های شیعه و جنبش اخوان بزرگترین گروه سنی بوده‌اند که از دهه 70 در عربستان ظاهر شده‌اند. | از مهمترین احزاب و جمعیت‌های چپگرا و ناسیونالیست، سازمان انقلاب اسلامی شبه جزیره عربستان، حزب ا... حجاز مهمترین گروه‌های شیعه و جنبش اخوان بزرگترین گروه سنی بوده‌اند که از دهه 70 در عربستان ظاهر شده‌اند. | ||
بعد از جنگ عراق و کویت یک گروه '''<big>کمیته دفاع از حقوق قانونی</big>''' نیز در عربستان تأسیس شد که با عکس‌العمل شدید دولت عربستان مواجه شد. دو سال بعد این گروه دچار انشعاب شد و سعدالفقیه که سخنگوی کمیته را داشت '''<big>جنبش اصلاح اسلامی</big>''' را در خارج ایجاد کرد که هم اکنون بارزترین معارض دولت سعودی به شمار می‌رود و در لندن فعالیت دارد | بعد از جنگ عراق و کویت یک گروه '''<big>کمیته دفاع از حقوق قانونی</big>''' نیز در عربستان تأسیس شد که با عکس‌العمل شدید دولت عربستان مواجه شد. دو سال بعد این گروه دچار انشعاب شد و سعدالفقیه که سخنگوی کمیته را داشت '''<big>جنبش اصلاح اسلامی</big>''' را در خارج ایجاد کرد که هم اکنون بارزترین معارض دولت سعودی به شمار می‌رود و در لندن فعالیت دارد<ref>آشنایی با عربستان lib.hajj.ir › File › BookDownloadFiles ص53</ref>. | ||
== وهابیت == | == وهابیت == | ||
وهابیت جنبشی مذهبی است که [[محمد بن عبدالوهاب]] در قرن هجدهم در نجد عربستان بنیان گذاشت و از سال ۱۷۴۴ مورد پذیرش خاندان سعودی قرار گرفت. دیدگاه [[وهابی]] به یک پالایش اساسی در اسلام معتقد است و [[زیارت قبور]] و تقدیس برخی افراد را دلالتی بر شرک می‌داند. وهابیت هدف خود را بازگشت به آموزه‌های اصیل در قرآن و حدیث (سنت پیامبر) می‌داند و با هر نوع بدعتی مخالفت می‌کند. وهابیت از نظر ایدئولوژیکی پیرو اعتقادات [[ابن تیمیه]] و از نظر فقهی پیرو مذهب [[حنبلی]] است. | وهابیت جنبشی مذهبی است که [[محمد بن عبدالوهاب]] در قرن هجدهم در نجد عربستان بنیان گذاشت و از سال ۱۷۴۴ مورد پذیرش خاندان سعودی قرار گرفت. دیدگاه [[وهابی]] به یک پالایش اساسی در اسلام معتقد است و [[زیارت قبور]] و تقدیس برخی افراد را دلالتی بر شرک می‌داند. وهابیت هدف خود را بازگشت به آموزه‌های اصیل در قرآن و حدیث (سنت پیامبر) می‌داند و با هر نوع بدعتی مخالفت می‌کند. وهابیت از نظر ایدئولوژیکی پیرو اعتقادات [[ابن تیمیه]] و از نظر فقهی پیرو مذهب [[حنبلی]] است. | ||
وهابیت الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های مذهبی جهان اسلام از [[هند]] و سوماترا تا [[سودان]] و شمال آفریقا بوده‌است و بر جنبش [[طالبان]] در [[افغانستان]]<ref>ر. ک:مقاله افغانستان</ref> و برخی جنبش‌های اسلامی دیگر قرن بیستم هم تأثیر گذاشته‌است | وهابیت الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های مذهبی جهان اسلام از [[هند]] و سوماترا تا [[سودان]] و شمال آفریقا بوده‌است و بر جنبش [[طالبان]] در [[افغانستان]]<ref>ر. ک:مقاله افغانستان</ref> و برخی جنبش‌های اسلامی دیگر قرن بیستم هم تأثیر گذاشته‌است<ref>Wahhabi. The Columbia Electronic Encyclopedia, Sixth Edition, Columbia University Press. , 2012. accessed November 13, 2012</ref>. | ||
گروه [[داعش]] یکی از گروه‌هایی است که با عقاید وهابی فعالیت می‌کند | گروه [[داعش]] یکی از گروه‌هایی است که با عقاید وهابی فعالیت می‌کند<ref>«ISIS Containment & Defeat: Next Generation Counterinsurgency - NexGen COIN». iUniverse.</ref>. | ||
== چهرهای سرشناس و معرف == | == چهرهای سرشناس و معرف == | ||
| خط ۳۳۸: | خط ۳۳۴: | ||
'''محمدبن عبدالوهاب''' | '''محمدبن عبدالوهاب''' | ||
محمد بن عبدالوهاب در سال 1115ق. 1081ش. در خانوادهی اهل علم در شهر «عیینه» به دنیا آمد. پدرش شیخ عبدالوهاب، از قفیهان حنبلی و قاضی شهر بود عیینه در منطقه ی «نجد» قرار دارد ـ نجد از نظر لغوی به معنی منطقه ی بلند است ـ و حجهز، همچون حائلی، آن را از تهامه جدا می‌کند | محمد بن عبدالوهاب در سال 1115ق. 1081ش. در خانوادهی اهل علم در شهر «عیینه» به دنیا آمد. پدرش شیخ عبدالوهاب، از قفیهان حنبلی و قاضی شهر بود عیینه در منطقه ی «نجد» قرار دارد ـ نجد از نظر لغوی به معنی منطقه ی بلند است ـ و حجهز، همچون حائلی، آن را از تهامه جدا می‌کند<ref>عربستان سعودی - شخصیت ها - مرکز جامع پژوهش‌های تکفیری | ||
takfir.ir › smartsection › category | takfir.ir › smartsection › category | ||
</ref> | </ref>. | ||
== جنبش اسلامی عربستان == | == جنبش اسلامی عربستان == | ||
عربستان به این دلیل که زادگاه دین مقدس اسلام محسوب می‌گردد، دگرگونی‌های زیادی در آن واقع شده و [[جنبش اسلامی عربستان]] و اندیشه‌های بسیاری در این سرزمین رشد و پس از آن به دورترین نقاط عالم پراکنده گردیده‌اند. از آن جمله از جنبش وهابیت می‌توان نام برد. | عربستان به این دلیل که زادگاه دین مقدس اسلام محسوب می‌گردد، دگرگونی‌های زیادی در آن واقع شده و [[جنبش اسلامی عربستان]] و اندیشه‌های بسیاری در این سرزمین رشد و پس از آن به دورترین نقاط عالم پراکنده گردیده‌اند. از آن جمله از جنبش وهابیت می‌توان نام برد. | ||
<br> | <br> | ||
| خط ۳۵۰: | خط ۳۴۴: | ||
<br> | <br> | ||
«محمد بن عبدالوهاب» که جنبش وهابیت را پایه‌ریزی کرد، پیرو باورهای تند «ابن حنبل» و «ابن تیمیه» بود و خود را پیرو قرآن و سنت قلمداد می‌کرد و بسیاری از باورهای اسلامی و حتی تفاسیر و زیارت قبر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم را قبول نداشت و به عنوان بدعت رد می‌کرد. «علاوه بر این، او مشروعیت سلاطین عثمانی را منکر شد و در راه طرفداری شدید از عقاید و اعمال پیامبر وعظ می‌کرد. او استفاده از تسبیح، تنباکو، شراب و اجناس لوکس و زیارت اماکن مقدس (زیارتگاه‌ها) را ممنوع اعلام کرد. پیروان شیخ با توجه به تأکید کلی او بر یگانگی مطلق خدا، موحدین نامیده می‌شدند و در خارج از عربستان نیز به وهابی‌ها معروفند.» | «محمد بن عبدالوهاب» که جنبش وهابیت را پایه‌ریزی کرد، پیرو باورهای تند «ابن حنبل» و «ابن تیمیه» بود و خود را پیرو قرآن و سنت قلمداد می‌کرد و بسیاری از باورهای اسلامی و حتی تفاسیر و زیارت قبر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم را قبول نداشت و به عنوان بدعت رد می‌کرد. «علاوه بر این، او مشروعیت سلاطین عثمانی را منکر شد و در راه طرفداری شدید از عقاید و اعمال پیامبر وعظ می‌کرد. او استفاده از تسبیح، تنباکو، شراب و اجناس لوکس و زیارت اماکن مقدس (زیارتگاه‌ها) را ممنوع اعلام کرد. پیروان شیخ با توجه به تأکید کلی او بر یگانگی مطلق خدا، موحدین نامیده می‌شدند و در خارج از عربستان نیز به وهابی‌ها معروفند.» | ||
== جریانات و سازمان‌های شیعی == | == جریانات و سازمان‌های شیعی == | ||
'''<big>جنبش مبلغان طلایه‌دار در قطیف</big>''' | '''<big>جنبش مبلغان طلایه‌دار در قطیف</big>''' | ||
این جنبش در دهه ۱۳۹۰ق (۱۹۷۰م) در کویت و با حمایت | این جنبش در دهه ۱۳۹۰ق (۱۹۷۰م) در کویت و با حمایت آیت الله سید محمد شیرازی و متأثر از اندیشه‌های وی و به ریاست محمدتقی مدرسی کار خود را آغاز کرد. شاخه‌این جنبش در قطیف به رهبری شیخ صفار و شیخ توفیق السیف فعالیت خود را در منطقه قطیف آغاز کرد. آنها به پخش کتاب، نشریه و نوارهای صوتی آیت الله شیرازی اقدام می‌نمودند و به دنبال ایجاد تغییرات در وضعیت شیعیان بودند. | ||
'''<big>سازمان انقلاب اسلامی</big>''' | '''<big>سازمان انقلاب اسلامی</big>''' | ||
| خط ۳۶۸: | خط ۳۶۱: | ||
# تغییر شرایط اجتماعی به دلیل پایان یافتن جنگ اول خلیج فارس | # تغییر شرایط اجتماعی به دلیل پایان یافتن جنگ اول خلیج فارس | ||
# درک این نکته توسط رهبران سازمان مبنی بر این که شیعیان با توجه به جمعیتشان نمی‌توانند انقلابی موفق را به راه‌اندازند. | # درک این نکته توسط رهبران سازمان مبنی بر این که شیعیان با توجه به جمعیتشان نمی‌توانند انقلابی موفق را به راه‌اندازند. | ||
# الگوگیری از نمونه‌ایران با واقعیت جامعه شیعی عربستان تناسب چندانی ندارد. | # الگوگیری از نمونه‌ایران با واقعیت جامعه شیعی عربستان تناسب چندانی ندارد. | ||
| خط ۳۸۲: | خط ۳۷۳: | ||
# حکومت سعودی نماینده همه جمعیت عربستان نیست. | # حکومت سعودی نماینده همه جمعیت عربستان نیست. | ||
# این حکومت واجد شرایط حکومت بر این کشور نیست. | # این حکومت واجد شرایط حکومت بر این کشور نیست. | ||
# دولت سعودی، فاسد و دروغگوست. | # دولت سعودی، فاسد و دروغگوست. | ||
# اینکه کل جمعیت عربستان، به‌ویژه شیعیان، باید با یکدیگر همکاری، و روابط خود را تقویت کنند و هوشیارانه برنامه‌های رژیم را زیر نظر بگیرند. | # اینکه کل جمعیت عربستان، به‌ویژه شیعیان، باید با یکدیگر همکاری، و روابط خود را تقویت کنند و هوشیارانه برنامه‌های رژیم را زیر نظر بگیرند. | ||
| خط ۳۹۳: | خط ۳۸۱: | ||
'''<big>سنت‌گرایان</big>''' | '''<big>سنت‌گرایان</big>''' | ||
این گروه کوچک‌ترین گروه‌بندی سیاسی اسلامی شیعیان عربستان است. آنها متشکل از تعداد معدودی از روحانیان مستقل هستند که فاقد هرگونه سازمان دهی اصولی‌اند. جناح | این گروه کوچک‌ترین گروه‌بندی سیاسی اسلامی شیعیان عربستان است. آنها متشکل از تعداد معدودی از روحانیان مستقل هستند که فاقد هرگونه سازمان دهی اصولی‌اند. جناح محافظه‌کار در واقع مجموعه‌ای از فتاوای مذهبی صادر شده از سوی سیدابوالقاسم خویی، مرجع عالی‌قدر شیعه در نجف، را دستاویز خود قرار داده بودند، اینها معتقدند که جامعه شیعی در کل باید از سیاست ملی دوری کند و فقط بر امور جامعه شیعی متمرکز گردد. | ||
'''<big>شیعیان لیبرال</big>''' | '''<big>شیعیان لیبرال</big>''' | ||
شیعیان لیبرال سکولار، به همان میزان همتایان سنی خود، اقلیتی تقریباً کوچک در جامعه شیعی هستند. گرچه از میان آنها برخی همچون نبیل الخنیزی توجه‌های ملی و بین‌المللی را به خود جلب کرده‌اند، به‌طور کلی از نفوذ حاشیه‌ای برخوردارند.<ref>نگاهی به جریان‌های سیاسی شیعه در عربستان</ref> | شیعیان لیبرال سکولار، به همان میزان همتایان سنی خود، اقلیتی تقریباً کوچک در جامعه شیعی هستند. گرچه از میان آنها برخی همچون نبیل الخنیزی توجه‌های ملی و بین‌المللی را به خود جلب کرده‌اند، به‌طور کلی از نفوذ حاشیه‌ای برخوردارند.=<ref>نگاهی به جریان‌های سیاسی شیعه در عربستان</ref>. | ||
== روحانیون شیعه == | == روحانیون شیعه == | ||
'''<big>شیخ نمر باقر النمر</big>''' | '''<big>شیخ نمر باقر النمر</big>''' | ||
نمر باقر النمر (زاده ۱۳۷۹ق) مشهور به [[ | نمر باقر النمر (زاده ۱۳۷۹ق) مشهور به [[نمر باقر النمر|شیخ نمر]]، عالم شیعه در عربستان است. شیخ نمر منتقد سیاست‌های حکومت سعودی بود و بارها بازداشت شد. او به اتهام محاربه، داشتن عقاید انحرافی، خودداری از تبعیت نسبت به حکومت، تشویق به سرنگونی نظام سیاسی، تشویق به ترور اتباع خارجی مستقر در کشور و... از تابستان ۲۰۱۲م به زندان افتاد و ۱ آذر ۱۳۹۳ش (۲۲ نوامبر ۲۰۱۴م)، محکوم به اعدام شد. صدور حکم اعدام برای شیخ نمر، واکنش‌ها و مخالفت‌های گسترده‌ای از سوی محافل حقوق بشری و شیعیان سراسر جهان در پی داشت. با وجود تمامی مخالفت‌ها، سرانجام این روحانی در ۱۲ دی ۱۳۹۴ اعدام شد. | ||
'''<big>محمد علی عمری</big>''' | '''<big>محمد علی عمری</big>''' | ||
| خط ۴۲۲: | خط ۴۱۰: | ||
'''<big>شیخ نزار آل اسماعیل</big>''' | '''<big>شیخ نزار آل اسماعیل</big>''' | ||
مدیر مدرسه امام مهدی(عج) وابسته به جامعه اامصطفی العالمیه<ref> قدیحی، «شیعیان عربستان به دنبال چه هستند؟»</ref> | مدیر مدرسه امام مهدی(عج) وابسته به جامعه اامصطفی العالمیه<ref> قدیحی، «شیعیان عربستان به دنبال چه هستند؟»</ref>. | ||
== سیاست‌های تبعیضی علیه شیعیان == | == سیاست‌های تبعیضی علیه شیعیان == | ||
پس از روی دادن تحولات دهه هفتاد میلادی، از جمله پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، دولت عربستان نظارت‌های سخت تری بر شیعیان ساکن در منطقه الشرقیه انحام داده‌است؛ چرا که با پیروزی انقلاب ایران، برخی جنبش‌های مذهبی در شیعیان عربستان نیز شکل گرفته بود. جنبش الرسالیین الطلائع که در سال ۱۹۶۷ میلادی در عراق شکل گرفته بود، فکر و تأثیر خود را به شیعیان عربستان انتقال داد. همچنین جنبش انقلاب اسلامی در شبه‌جزیره عرب، به رهبری حسن صفار و جنبش حزب‌الله الحجاز نیز به فعالیت‌های تبلیغی خود اقدام کردند | پس از روی دادن تحولات دهه هفتاد میلادی، از جمله پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، دولت عربستان نظارت‌های سخت تری بر شیعیان ساکن در منطقه الشرقیه انحام داده‌است؛ چرا که با پیروزی انقلاب ایران، برخی جنبش‌های مذهبی در شیعیان عربستان نیز شکل گرفته بود. جنبش الرسالیین الطلائع که در سال ۱۹۶۷ میلادی در عراق شکل گرفته بود، فکر و تأثیر خود را به شیعیان عربستان انتقال داد. همچنین جنبش انقلاب اسلامی در شبه‌جزیره عرب، به رهبری حسن صفار و جنبش حزب‌الله الحجاز نیز به فعالیت‌های تبلیغی خود اقدام کردند<ref>منطقه الشرقیه عربستان؛ ثروتمند اما مورد تبعیض آل‌سعود</ref>. | ||
یکی از مهمترین عوامل فشار بر شیعیان عربستان از سوی دولت مرکزی، تحریک‌های علمای وهابیت و سخنرانی‌های آن علیه شیعیان است. در گزارشی که از سوی گروه بحران‌های بین‌المللی در سپتامبر ۲۰۰۵ میلادی با عنوان '''مسئله شیعه در عربستان''' منتشر شده از غیبت نمایندگی شیعیان در پست‌های عمومی به عنوان یکی از مظاهر تبعیض اشاره شده‌است. نه تنها هیچ فرد شیعی به عنوان وزیر یا عضو نظام پادشاهی انتخاب نمی‌شود که استخدام شیعیان در شغل‌هایی مثل نیروهای مسلح، نیروهای گارد، دستگاه امنیتی، شرکت هواپیمایی و پست‌های مدیریتی در شرکت‌های نفتی ممنوع است | یکی از مهمترین عوامل فشار بر شیعیان عربستان از سوی دولت مرکزی، تحریک‌های علمای وهابیت و سخنرانی‌های آن علیه شیعیان است. در گزارشی که از سوی گروه بحران‌های بین‌المللی در سپتامبر ۲۰۰۵ میلادی با عنوان '''مسئله شیعه در عربستان''' منتشر شده از غیبت نمایندگی شیعیان در پست‌های عمومی به عنوان یکی از مظاهر تبعیض اشاره شده‌است. نه تنها هیچ فرد شیعی به عنوان وزیر یا عضو نظام پادشاهی انتخاب نمی‌شود که استخدام شیعیان در شغل‌هایی مثل نیروهای مسلح، نیروهای گارد، دستگاه امنیتی، شرکت هواپیمایی و پست‌های مدیریتی در شرکت‌های نفتی ممنوع است<ref>وضعیت، جایگاه و آینده شیعیان در معادلات سیاسی عربستان</ref>. | ||
== سازمان کنفرانس اسلامی == | == سازمان کنفرانس اسلامی == | ||
| خط ۴۴۰: | خط ۴۲۸: | ||
با پیروزی انقلاب ایران، آیت‌الله خمینی، از مردم کشورهای عربی خواستند تا علیه پادشاهان مورد حمایت آمریکا قیام کنند. این اقدام با واکنش کشورهای عربی به‌خصوص عربستان سعودی همراه بود و منجر به حمایت عربستان سعودی از عراق در جنگ با ایران شد. | با پیروزی انقلاب ایران، آیت‌الله خمینی، از مردم کشورهای عربی خواستند تا علیه پادشاهان مورد حمایت آمریکا قیام کنند. این اقدام با واکنش کشورهای عربی به‌خصوص عربستان سعودی همراه بود و منجر به حمایت عربستان سعودی از عراق در جنگ با ایران شد. | ||
حمایت عربستان از صدام حسین در جنگ ایران و عراق و حمایت ایران از حوثی‌ها در جنگ داخلی یمن نمونه‌ای از این اختلافات و درگیری‌ها است. در جنگ داخلی سوریه، ایران با کمک‌های نظامی و مالی خود، در کنار روسیه از حامیان دولت بشار اسد بود. در حالی که عربستان سعودی از نیروهای شورشی ضد دولت حمایت می‌کرد. هر دو کشور یکدیگر را به حمایت از تروریسم متهم می‌کنند | حمایت عربستان از صدام حسین در جنگ ایران و عراق و حمایت ایران از حوثی‌ها در جنگ داخلی یمن نمونه‌ای از این اختلافات و درگیری‌ها است. در جنگ داخلی سوریه، ایران با کمک‌های نظامی و مالی خود، در کنار روسیه از حامیان دولت بشار اسد بود. در حالی که عربستان سعودی از نیروهای شورشی ضد دولت حمایت می‌کرد. هر دو کشور یکدیگر را به حمایت از تروریسم متهم می‌کنند<ref>لزوم پیش دستی ایران بر عربستان دیپلماسی ایرانی</ref>. | ||
جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی از ژانویه ۲۰۱۶، پس از واقعه حمله به سفارت عربستان در تهران هیچگونه روابط دیپلماتیک ندارند. | جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی از ژانویه ۲۰۱۶، پس از واقعه حمله به سفارت عربستان در تهران هیچگونه روابط دیپلماتیک ندارند. | ||
| خط ۴۴۸: | خط ۴۳۶: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس | {{پانویس}} | ||
{{کشورهای جهان}} | |||
[[رده:کشورها]] | [[رده:کشورها]] | ||
[[رده:کشورهای اسلامی]] | [[رده:کشورهای اسلامی]] | ||