عمان: تفاوت میان نسخه‌ها

===موسس===

در هزاره سوم قبل از میلاد عمان به نام «مجان» مشهور بوده‌است حسب دلاله گویش سومریان که به سازش کشتی ومعادن مس می‌گفتند. نوعی کشتی در عمان وجود دارد که بنام «مجان» معروف است. همچنین مس یکی از کالاهای تجارتی اصلی عمان بوده که با کشتی‌های «مجان» بارکشی می‌شده‌است. در پی کنجاوی وحفریات در طول وعرض کشور عمان آثار معادن مس پیدا شده‌است، در حال حاضر هم مس یکی از اقتصاد اصلی کشور عمان به شما می‌آید، بعد از اینکه این معدنها بازسازی شده‌است از جانب دولت، ویکی از معدنها مهم کشور معدن مس صحار است. تاریخ عمان نشان می‌دهد که عرب از زمانهای قدیم در عمان ساکن شده‌اند، «عاد و قبیله‌اش» در تپه‌های شنی (کثبان رملی) وتلماسههایی که بین عمان و حضرموت قرار دارد زندگی می‌کرده‌اند.

در قرن ششم قبل از میلاد سپاهیان فارس (۵۵۰ _ ۵۳۰ ق م)، عمان را فتح نمودند. گفته شده که سازه قنات که به عربی به آن «الأفلاج» می‌گویند در آن دوران احداث شده‌است. اینگونه آبیاری در عمان شهرت فراوانی دارد ودر حال حاضر صدها رشته قنات در کشور عمان وجود دارد وبنام «اَلفَلجَ» معروف است وجمع آن «الأفلاج» گویند. همچنین رشته دیگری از قنات نیز در عمان وجود دارد که بنام «داوودی» مشهور است. گفتاره‌است که «قنات داوودی» از ابتکار نبی الله داوود است.

تاریخ عمان نشان می‌دهد که در دوران ساسانیان از سالهای (۲۲۶_ ۶۱۰ م) عمان و یمن تحت حاکمیت امپراتوری ساسانی بوده‌است.

در اواخر قرن سوم و اوائل قرن دوم قبل از میلاد سد مأرب در مملکت سبا ویران می‌شود، با ویران شدن سد یک شورش اجتماعی واقتصادی برپا می‌شود وتمام مردم سبأ به مناطق اطراف پراکنده می‌شوند، وپس از ویرانی وانحطاط سد مأرب، قبیله بزرگ بنی ازد به عمان مهاجرت می‌کنند. در این کوچ بزرگ قبیله بنی ازد به سرپرستی بزرگ قوم مالک بن فهم الأزدی وارد عمان می‌شوند. بعد از مدتی وپس از استقرار در عمان بنی ازد دست به یک نبرد مسلحانه با دیگر اقوام بینگانه‌ای که در عمان وجود داشتند می‌زند ودر مدت کوتاهی بنی ازد می‌تواند تمام بیگانگان از عمان خارج نماید واستقرار وامنیت در عمان برقرار نماید واولین مملکت عربی در عمان بنیادگذاری کند. مهمترین جنگ بنی ازد با ایرانیان مقیم عمان بود که به جنگ ((سلوت)) مشهور است. ((سلوت)) نام صحرایی است که در آن سپاهیان ((ازد)) به فرماندهی ((مالک بن فهم)) با ارتش ایرانی موجود در عمان در زمان امپراطوری ((دارا بن داراب)) یا همان ((داریوش سوم))میجنگد و پس از چندین نبرد، ایرانیان را وادار به خروج از عمان می‌کند. تاریخ نویسان عرب چنین می‌نویسند که بنی ازد پادشاهان کوه وصحراء بودند. این دودمان از پادشاهان بنام «آلجلندی» معروف بودند. سلسله پادشاهان آلجلندی در طول تاریخ عمان مشهور بوده‌اند.

در دوران حکمرانی «آلجلندی» [[اسلام]] وارد عمان شده‌است. درآن دوران حضرت محمد ص ، عمرو بن العاص و ابازید الأنصاری برای دعوت مردم به اسلام به عمان می‌فرستد. درآن دوران پادشاه عمان جیفر الجلندی وبرادرش عبد الجلندی برعمان حکمران بودند. پادشاه عمان اسلام را پذیرفتند ومردم عمان یک پارچه به دین اسلام گرویدند، وازآن به بعد عمان یکی از قلعه‌های بزرگ اسلام واز مدافعین اسلام در جنگهای ردّه بود.

بعد از وفات پیامبر اکرم ص بسیاری از اعراب شبه جزیره [[عربستان]] اسلام را رها نموده وبه دین اجدادشان برگشتند، عمانیها برای خونسار کردن این حادثه در جنگهایی که بنام (جنگ رَدّه) معروف بود شرکت داشتند. همچنین رجالات عمان در فتوحات اسلامی در عراق، ایران، هند، سند و بلاد الشام و مصر وبلاد مغرب و اندلس نیز شرکت داشته‌اند. عمانیها در طول تاریخشان به تجارت مشهور بودند وکشتی‌های باری متعددی داشته‌اند وتا نقاطی دور دست وحتی حدود چین وشرق آفریقا رسیده بودند. در آن دوران صحار یکی از بنادر مهم تجارتی عمان بود وکشتی‌های تجارتی از این بندر مهم به سواحل آفریقا و مدغشقر وشرق اقصی رسیده بودند. اما در نیمه قرن ششم هجری بنی نبهان منطقه داخلی پایتخت حکم خود قرار دادند ومناطق ساحلی را رها نمودند بنا براین برتغالیها این مناطق را اشغال نمودند. حکم بنی نبهان در منطقه داخلی در قرن نهم هجری پایان یافت.

=پرتغالی‌ها در عمان=

در قرن ۱۶ میلادی پرتغالی‌ها از [[رأس الرجاء الصالح]] می‌گذرند وتقریباً برتمام شهرهای ساحلی شرق آفریقا دست می‌یابند، سپس به ساحل هند و اقیانوس هند می‌رسند. در سال ۱۵۰۷ میلادی پرتغالی‌ها بر عمان حمله می‌کنند وبعد از مقاومت شدید از جانب عمانیها سر انجام موفق می‌شوند عمان را اشغال کنند. پرتغالی‌ها مدت یک قرن ونیم در عمان می‌مانند.

در سال ۱۶۲۴ دولت «یعاربه» به سرپرستی [[امام ناصر بن مرشد الیعربی]] تأسیس می‌گردد. با به روی صحنه آمدن ناصر الیعربی در پی بیرون راندن پرتغالی‌ها از عمان می‌شود، ولی درک می‌کند که بیرون راندن پرتغالی‌ها از عمان بدون همبستگی تمام مردم عمان امکان پذیر نیست، لذا در ابتداء امر می‌کوشند تمام مردم وطوایف عمان دور خود جمع آوری کند وسپس با پرتغالی‌ها وارد جنگ شود. وبعد از همبستگی وگردهمایی عمانیها وتقویت جبهه داخلی، امام ناصر بن مرشد الیعربی یقین داشت که نبرد با پرتغالی‌ها فقط یک معرکهٔ زمینی نیست، ولاکن معرکهٔ آزادی در مقام اول است. همچنین می‌دانست که سِّر قوت پرتغالی‌ها در ناو دریائی ایشان است. بنا براین اولین کاری که انجام داد ساخت وتأسیس یک ناوگان بزرگ وقوی همچنین تأمین ذخیره و تجهیزات ومهمات وبا تدبیر کامل وتهیه ما یحتاج جنگ با پرتغالیها وارد نبرد شد.

در مدت کوتاهی چند شهر ساحلی از چنگ پرتغالیها آزاد نمود، ولی مرگ به ایشان امان نداد ودر گذشت. پس از ایشان جانشینش امام سیف بن سلطان الیعربی به راه ایشان ادامه دادند ودر سال ۱۶۴۹ میلادی توانست مسقط از قبضهٔ پرتغالی‌ها رها سازد. بعد از آزادی مسقط تمام قِلاع پرتغالی‌ها یکی پس از دیگری سقوط کردند وسر انجام تمام عمان از قبضهٔ پرتغالی‌ها رها گردید. عمانیها با آزادی بلادشان از تسلط پرتغالی‌ها اکتفاء نکردند وقوه پرتغالی‌ها در سواحل هند وساحل شرقی آفریقا و اقیانوس هند تعقیب نمودند وتوانستند در چند حمله پی در پی قشون پرتغالی‌ها از این مناطق خارج کنند تا اینکه سر انجام در سال ۱۶۹۸ میلادی پرتغالی‌ها برای همیشه از منطقه رانده شدند.

=بلوچ ها در عمان=

بلوچ ها یا بلوش اقلیت بزرگی از بومیان عمان را تشکیل می دهند بخش اعظم سپاه عمان در جنگ علیه پرتغالی ها را بلوچ ها تشکیل می دادند. فتح ممباسا توسط ارتش سلطان عمان که اکثرا بلوچ بودند صورت گرفت.

پس از پیروزی بزرگ «العیاربه» در جنگ با برتغالیها مدتی عمان در آرامش وامنیت واستقرار می‌گذراند، ولی در اواخر حکومتی این خاندان اختلافاتی بروز می‌کند و نا امنی در مناطق داخلی شروع می‌شود ورفته رفته کشور دچار شورش وهرج ومرج می‌شود وآشوب نا امنی آغاز می‌گردد. در اینجا احمد بن سعید البوسعیدی که والی شهر صحار بود علیه دولت الیعاربه قیام می‌کند.

احمد بن سعید توانست مردم صحار و رستاق دور خود جمع نماید وبه کمک ایشان مخالفان خود از طریق خود بردارد و شکست دهد. در سال ۱۷۴۴ میلادی مردم واهل الحل والعقد در رستاق اجتماع می‌کنند واحمد بن سعید بطور رسمی به رهبری بر می‌گزینند وبه ایشان لقب «الامام احمد بن سعید» می‌دهند. این امامت ورهبری آغاز سلطنت پادشاهان آلبوسعیدی بود که تا امروز در حکم عمان ادامه دارند.

در زمان سلطنتی م[[حمدرضاشاه پهلوی]] هنگامی که چریکهای چپ جنبشی را در عمان و ظفار آغاز کردند دولت آن زمان ایران برای کمک به حکومت آن کشور نیروهایی را به عمان فرستاد.قابل ذکر است یک سوم جمعیت عمان را قومیت بلوچ تشکیل می دهند که در پست های حساس اداری و نظامی حضور دارند .[https://www.yjc.ir/fa/news/4447748/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1 باشگاه خبرنگاران جوان]

==شهرهای مهم==

شهر مسقط ، پایتخت عمان و مهم ترین شهر این کشور از نظر سیاسی و اقتصادی به شمار می رود ، این شهر تحت سلطنت [[سلطان قابوس]] بن سعید است و دارای یک حکومت مشروطه می باشد ، این پایتخت پادشاهی ، بزرگ ترین شهر کشور عمان و مرکز استان مسقط می باشد و در حدود 800 هزار نفر در این شهر زندگی می کنند ، معنی کلمه مسقط در زبان عربی ، محل سقوط است و در قرن نوزدهم میلادی نویسندگان یونانی و دیگران در مفهوم دریانوردی این شهر به نام آن اشاره کرده‌اند ، به این معنی که مسقط معنای پهلو گرفتن کشتی‌ها و یا افتادن لنگر آن بوده است ، برخی از زبان شناسان هم می گویند کلمه مسقط برگرفته از واژه فارسی باستان "مشکت " یعنی " بوی تند " می باشد ، جالب است بدانید که مسقط بیش از 900 سال قدمت دارد و در قرن دوازده میلادی به وجود آمده است ، اقتصاد این شهر بر پایه تجارت ، صنایع مختلف ، نجاری و ماهیگیری می باشد ، در این شهر مردم به شغل هایی نظیر طلا و نقره سازی و صنایع دستی مشغول هستند و از این طریق امرار معاش می کنند ، در سفر به مسقط حتما از حلوای عمانی یا حلوای مسقطی امتحان کنید که بسیار مشهور و خوشمزه است ، مسقط شهری ساحلی است که در سفرتان به این شهر شاهد صید ماهی در طول ساحل آن خواهید بود و این به دلیل آن است که مردم ساحل نشین مسقط همگی ماهیگیر هستند و یک روستای مدرن در ساحل مسقط برای این مردم درست کرده اند که سداب نام دارد و آن ها به راحتی به کار ماهیگیری می پردازند و جالب است بدانید که حکومت عمان خانه‌ های این روستا کاملا رایگان در اختیار صیادان قرار داده است .

در شهر مسقط می توانید به بازدید جاذبه های گردشگری فراوانی بروید که از بهترین جاذبه های گردشگری عمان به شمار می روند ، در این شهر اماکن تاریخی زیادی وجود دارد که از بهترین آن ها می توان به قلعه جلالی ، قلعه میرانی ، بلدة السیفه ، دیوار مسقط ، خانه ‌های اثری ، الخیران ، باشگاه دریایی بندر روضه ، باشگاه غواصی عمان ، ساحل البستان ، ساحل قنتب ، ساحل الجصه ، موزه عمان ، موزه عمان و فرانسه ، موزه خانه الزبیر ، موزه اسکناس وسکه عمانی و از اماکن گردشگری بسیار پرطرفدار مسقط می توان به بیت جریزه ، بیت فرنسا ، بیت مغب ، بیت السید نادر و بیت الخارجیه اشاره کرد .

یکی دیگر از شهرهای عمان شهرستان صلاله یا به قول خودشان ولایت صلاله است که بزرگ ترین شهر و مرکز استان ظفار در عمان می باشد ، شهر صلاله یکی از بنادر عمان است و متشکل از یک منطقه خشک کوهستانی در شمال و یک جنگل و ساحلی در جنوب می باشد ، به تازگی ارتش آمریکا برای استفاده از دو بندر دقم و صلاله توافقنامه ای را در عمان امضا کرده است ، جالب است بدانید که نیروگاه ری ‌سوت در حدود 20 سال پیش در این شهر به وسیله شرکت مپنا ساخته و احداث شد ، بعد از مسقط ، صلاله دومین شهر بزرگ در عمان است که جمعیت آن به علاوه حومه شهر در حدود 350 هزار نفر می باشد ، شهر صلاله بسیار برای عمانی ها اهمیت دارد چرا که زادگاه سلطان قابوس بن سعید می باشد و وی بیشتر در همین شهر اقامت دارد.

اگر قصد سفر به عمان و شهر صلاله را دارید بهتر است که در پاییز به این شهر سفر کنید تا در جشنواره پاییزی صلاله بتوانید شرکت نمایید ، این فستیوال هر سال در پاییز در این شهر برگزار می گردد ، خوب است بدانید که این شهر مرکز فعالیت ‌های اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی ، اقتصادی و گردشگری کشور عمان محسوب می شود و مسافران و توریست های بسیاری از همه جای عمان و کشورهای حوزه خلیج فارس برای شرکت در این جشنواره می آیند ، در این زمان آب و هوای شهر صلاله بسیار مطلوب است و باران های موسمی و سرسبزی را در همه جای شهر خواهید دید ، در نوار ساحلی شهر پر از درختان نارگیل و موز است که این شهر زیبا را زیباتر کرده اند ، این شهر از نظر مذهبی هم مورد توجه است چرا که مقبره عمران نبی که پدر مریم مقدس بوده واقع در صلاله است ، جالب است بدانید که قبر او بلندترین جهان است که 30 متر طول آن می باشد .

یکی دیگر از شهرهای خوب عمان برای سفر بوشر است که در استان مسقط قرار دارد و در سفر به مسقط می توانید به راحتی از این شهر نیز دیدن کنید ، شهرستان بوشر از جنوب غرب مابین کوه و دریا قرار دارد و خود از شهر و روستاهای زیادی تشکیل می شود ، بوشر یکی از شهرهای باستانی عمان است که پیشینه آن به دوران هزاره دوم قبل از میلاد مسیح بازمی گردد ، در این شهر چندین قلعه تاریخی وجود دارد که از جاذبه های تاریخی این منطقه می باشند و سندی بر قدمت تاریخی این منطقه می باشند .

=شهر بهلا=

شهر بهلا یکی از زیباترین شهرهای عمان است که در استان داخلیه عمان قرار دارد و خوب است بدانی که این شهر نیز مانند بوشر قدمت زیادی دارد و قبل از ظهور اسلام در این سرزمین بنا شده است و بناهای تاریخی بسیاری دارد که باید دید ، این شهر یکی از توریستی ترین شهرهای عمان است که کم تر از 52 هزار نفر در آن زندگی می کنند .

شهر خصب در استان مسندم در کشور پادشاهی عمان قرار دارد ، این شهر یکی از نزدیک ترین شهرهای عمان در همسایگی ایران است که بر کرانه تنگه هرمز و در فاصله صد کیلومتری از راس‌الخیمه قرار دارد ، خصب 17 هزار نفر جمعیت دارد که همه مردم آن از فرقه مالکی اهل سنت و به ماهیگیری مشغول هستند ، خوب است بدانید که اقتصاد شهر خصب بر پایه شغل هایی مانند ماهیگیری و کشتی ‌سازی است ، همچنین قاچاق کالا به ایران و از ایران به این شهر بسیار رایج است ، در سال های اخیر فعالیت ‌های گردشگری در این شهر رشد خوبی داشته است ، جالب است بدانید که را ساحلی تنها راه خشکی به شبه جزیره مسندم و خصب می باشد که از راس الخیمه در امارات می ‌گذرد ، این راه ساحلی از شهر بخا می گذرد و پس از آن به خصب و مسندم می ‌رسد .

شهر خصب دارای آثار تاریخی و باستانی زیادی است که از جمله مهم ترین آن ها می توان به قلعه خصب که در عهد آل بوسعید بنا شده و در سال 1990 مورد بازسازی قرار گرفت ، اشاره کرد ، قلعه الکمازره ، برج السیبه ، برج کبس القصر ، مساجد قدیمی هم از دیگر جاذبه های تاریخی این شهر زیبا هستند ، مساجد در روستاهای خصب به سبک سنتی ساخته شده اند که مسجد جامع السیبه قدیمی ‌ترین مسجد این سرزمین است ، در سفر به عمان حتما به خصب بروید و از این شهر بازدید نمایید .

مرباط یکی از قدیمی ترین شهرهای عمان و استان ظفار است و در فاصله 80 کیلومتری از مشرق صلاله قرار دارد ، پس اگر به صلاله سفر کردید حتما به این شهر قدیمی هم بروید و از جاذبه های تاریخی آن دیدن کنید ، این شهر از قرن چهارم هجری تا به امروز وجود داشته است و به همین دلیل دولت ها و حکومت های بسیاری در آن حکمرانی کرده اند ، این شهر جمعیتی حدود 12 هزار نفر دارد و از جمله جاذبه های تاریخی آن می توان به آرامگاه سه نفر از فرمانروایان قبلی این شهر اشاره کرد ، آرامگاه زهیراین قبر در جنوب مرباط ، در ساحل دریا ، آرامگاه السید محمد بن علی بن علوی و آرامگاه الشیخ محمد بن علی القلعی که در سال 577 هجری دار فانی را وداع گفته است ، برای سفر به شهرهای عمان اواخر زمستان و اوایل پاییز را انتخاب کنید که آفتاب سوزان گرمای صحرا آزارتان ندهد .

==تقسیمات کشوری==

درباره مذهب رسمى كشور عمان كه اباضيه است  :

[[مومباسا]]: شاید چند گروه منزوی و دورافتاده دیگر هم از اباضیان در مناطقی چون مومباسا (در [[کنیا]]) وجود داشته باشند.  

اباضیه خود را [[اهل‌الحق]]، [[اهل‌الدعوه]]، [[اصحاب‌الدعوه]]، [[اهل‌الوفاق]]، و مذهب یا فرقه خود را [[الدعوه]]، [[مذهب‌الحق]]، [[فرقه‌المحقه]] و [[فرقه‌الناجیه]] می‌خوانند. اینان مذهب خود را کهن‌ترین مذهب اسلامی، نزدیک‌ترین مذهب به عصر نبوّت و در عین حال نزدیک‌ترین مذهب به روح اسلام می‌دانندو معتقدند که چون اهل حق‌اند، سرانجام مذهبشان پیروز خواهد شد.

چنین ادعاهایی مخصوص اباضیه نیست، ولی در میان خوارج این قول از بدیهیات است و اینان آنچنان بر حقانیت خود تأکید داشته‌اند که جز خود را کافر انگاشته‌اند. اگرچه در نظر همگی ایشان کفر دارای یک معنی نیست.

وجود اعتدال نسبی و دوری از افراط در اباضیان موجب شده است که آنان نزدیک‌ترین فرقهٔ خوارج به اهل سنت به‌شمار آیند.

در طول زمان بعضی از گروه‌های اباضیه به اهل سنت نزدیک‌تر هم شده‌اند، تا جایی که اکنون اباضیان لیبی و تونس تفاوت اندکی با اهل تسنن دارند، اما اباضیان الجزایر و عمان تا حدود قابل ملاحظه‌ای بر راه و رسم قدیم اباضی پابرجا مانده‌اند.

اباضیان که از همان آغاز با بعضی از تندروی‌های خوارج سازگاری نداشتند، انتساب خود را به خوارج انکار کرده‌اند. مورخین برجستهٔ اباضی همچون برّادی در جواهر المُنْتَقات و شماخی در کتاب السیر، تاریخ پیدایش فرقهٔ اباضی را به زمان خلافت عثمان می‌رسانند و آن را قدیم‌تر از خروج خوارج در اردوی حضرت علی(ع) می‌شمارند و علت حرکت مخالفت‌آمیز اباضیه در مقابل عثمان را هم اعمال خلاف او که منجر به قتلش شد، می‌دانند به هر حال اباضیهٔ کنونی این را که در زمرهٔ خوارج شمرده شوند، ظلمی به خود می‌انگارند و خود را بیگانه‌ترین گروه نسبت به خوارج می‌شمارند.

نخستین اباضیان در این مسائل تا این اندازه حساسیت از خود نشان نمی‌دادند و حتی خود را دوستدار محکّمهٔ نخستین می‌خواندند درجینی در طبقهٔ اول مشایخ اباضی، بعد از صحابهٔ حضرت رسول(ص) نخست از عبداللـه بن وهب راسبی نام می‌برد و حِرقوص بن زهیر را پس از او در همان طبقه قرار می‌دهد ، و اینان از اولین رهبران و زعیمان خوارج بودند که در قضیهٔ تحکیم بر [[حضرت علی (ع)]] خروج کردند.

اباضیه لفظ خوارج را به کسانی که بر حضرت علی(ع) شوریدند یا از وی کناره گرفتند، اطلاق نمی‌کنند، بلکه بنابر اعتقاد ایشان خوارج کسانی‌اند که از اسلام خارج شوند، و خروج از اسلام یا با انکار یکی از احکام ثابت و قطعی دین یا با عمل آنچه قطعاً خلاف نصوص احکام دینی که خود همان انکار است، تحقق می‌یابد. به نظر آنان نزدیک‌ترین فرقه به این معنی ازارقه هستند که دماء مسلمین و اموال ایشان و سبی زنان و فرزندان آنان را حلال می‌شمرند. چنانکه ابن اباض خود در نامه‌ای به عبدالملک بن مروان، صریحاً از ابن ازرق و اتباعش تبری می‌جوید و ایشان را کافر می‌خواند.

اباضیه اساس حکومت را بر مذهب می‌گذارند و حکم را از آنِ خداوند می‌دانند، زیرا مذهب اباضی چون دیگر مذاهب خوارج بر پایهٔ [[«لاحکم الاللـه»]] بنا شده است.امامت را خلافت حضرت رسول(ص) در اقامهٔ دین و حفظ اسلام تعریف است و نصب امام عادل را واجب می‌دانند، زیرا امر به معروف و نهی از منکر و اقامهٔ حدود و قیام به عدل و انصاف و دفع تجاوز واجب است.

اباضیه همچون خوارج دیگر معتقدند که امامت حقی شرعی است و تردید در آن جایز نیست و مدعی‌اند که حضرت علی(ع) با قبول حکمیت در این حق ، شک کرده است، پس بیعت او از گردن مردم برداشته می‌شود و آنان اختیار می‌یابند که خلیفه‌ای دیگر برگزینند اباضیان امروز اهل نهروان را می‌ستایند و برخلاف نظر اکثریت قاطع مسلمانان حضرت علی(ع)را در جنگ با ایشان محق نمی‌انگارند.