فتح الله گولن

زندگی گولن

گولن در سال 1941 م در روستایی از توابع ارزروم در یک خانواده محافظه کار مذهبی و در عین حال ملی گرا متولد شد. گولن از پدرش بزرگش مولا احمد بسیار تأثیر پذیرفته بود و به کمک او بود که از کودکی با زندگی صوفیانه وزاهدانه، علم آموزی به همراه فراگیری دین، کم خوردن وبهجا خوابیدن، و خدمت به انسانها خو گرفته بود.وی سه سال نخست دوره ابتدایی را در دبستانی دولتی گذراند اما سال 1949 به خاطر مهاجرت کاری پدرش به دهکده ای دور دست، دیگر نتوانست به مدرسه برود.با این حال وی با خودآموزی توانست تحصیلاتش را ادامه دهد و مدرک دیپلم متوسطه را بدون رفتن به مدرسه بگیرد. در این فاصله وی همچنان به آموزش مذهبی و حفظ وتفسیر قرآن، آموزش زبان عربی و احادیث پیامبر اکرم(ص) به همراه سنت معنوی تصوف علاقه نشان می داد و در این باره تحت نظر استادانی چون محمد لطفی افندی قرار داشت. سعید نورسی (1878-1960) ملقب به بدیع الزمان که یک اسلام شناس سنی مذهب و از کردهای ترکیه بود، بیشترین تأثیر را بر گولن گذاشته است. گولن در مدت آموزش در مدارس دینی با اندیشه های نورسی آشنا شد و به عنوان یکی از اعضای فعال جماعت پیروان او تا دهه 80 میلادی با این جماعت همراه بود وپس از آن به ایجاد تشکیلات مستقلی برای خود تصمیم گرفت. گولن پس از پرورش بنیانهای فکری خود با علوم و آئینی و آثارنورسی، برای پاسخ به سؤالات دنیای مدرن و ارتباط صحیح تر با آن، به تبعیت از استادش بدیع الزمان، بع فراگیری علوم مدرن مانن فلسفه، ادبیات، تاریخ، فیزیک، شیمی، بیولوژی و ستاره شناسی روی آورد. تکمیل آموزش مذهبی گولن تحت نظر استادان برجسته مکتب صوفی سبب شد تا در سال 1959 از سوی ریاست امور مذهبی (دیانت) ترکیه به امامت مسجد شهر ادیرن در شمال غربی ترکیه نزدیک مرز یونان منصوب و در سال 1966 به عنوان خطیب شهر ازمیر، سومین شهر بزرگ ترکیه، به فعالیت مذهبی خود ادامه دهد. گولن در سال 1963 نیز مجموعه درسهایی پیرامون آثار مولانا در ارزروم آغاز کرد وهمزمان با شرکت در جمعیت های ضد کمونیستی وجذب جوانان دانشجو، خشم اقتدارگرایان لائیک را برانگیخته بود. همین اقدامات سبب شد تا پس از کودتای نظامی 1970 به مدت 7ماه به زندان افتد و با تعهد براینکه دیگر سخنرانی نکند از زندان آزاد شد. وی متوجه شده بود به دلیل سیاستهای غیر مذهبی دولت، جوانان از دین تهی شده اند. از این رو، در سال 1975 اردوهای تابستانه تحت عنوان «اردوهای نور» را برای جوانان کم درآمد راه اندازی نمود و به تدریس متون دینی وتعالیم نورسی پرداخت. وی تا سال 1980 به همکاری با ریاست امور مذهبی ترکیه (دیانت) ادامه داد تا اینکه در نهایت استعفا داد. وی در سال 1977 به شمال اروپا سفر کرد وبا ترکهای مهاجر آشنا شد وآنها را به جنبش دعوت کرد تا از آن طریق هویت فرهنگی مذهبی خود را حفظ کنند. این سفر نقطه عطفی در زندگی گولن بود چرا که در جذب مهاجران ترک تبار اروپا بسوی خود موفق شده بود و هم اینان بودند که بعدها اعضای اصلی جنبش وی را تشکیل دادند. سخنرانی های وی در دهه 80 میلادی که با حضور صدها نفر برگزار می شد و نوار کاست آن در سرتاسر ترکیه پخش می شد، بر خودداری از خشونت، آنارشیسم وترور متمرکز بود ولذا حتی تا پس از کوتای 12 سپتامبر 1980 که به سرنگونی دولت اسلامگرایی اربکان منجر شد، ادامه داشت. تحول اساسی گولن نسبت به رب دردهه 90 میلادی و پس از سفر وی به آمریکا در سال 1991 و دیدار با شخصیت های دانشگاهی ترک تبار در آنجا پدید آمد. وی قبلاً آمریکا را بد و شر می دانست ولی پس از این سفر، بتدریج تحت تأثیر غرب بخصوص آمریکا قرار گرفت. وی در سال 1999 به آمریکا مهاجرت کرد و در پنسلوانیا ساکن شده است. گولن را پدر معنوی حزب توسعه و عدالت ترکیه دانسته و گولنیست ها او را سعید نورسی قرن 21 معرفی می کنند.(www.guleninstitue.org/about-gulen/biography cited in cetin 2010