فخر رازی: تفاوت میان نسخه‌ها

|نامهای دیگر

|سالهای فعالیت

|[[تفسیر کبیر]](مفاتیح الغیب)، الاربعین فی اصول الدین، اساس التقدیس، اسرارالتنزیل و انوارالتاویل، اسرارالنجوم، الانارات فی شرح الاشارات، شرح نهج البلاغه و رساله‌های فراوانی به زبان عربی و فارسی

وی یکی از مشاهیر علمی و ادبی اسلام شمرده می‌شود که در عصر خود از بزرگترین علما و حکمای اسلام بوده و در علوم معقول و منقول یعنی [[فلسفه]]، [[علم کلام|کلام]]، ریاضیات و [[فقه]] و [[اصول]]، تفسیر قرآن و ادبیات استاد، صاحب نظر و مرجع فضلای زمان محسوب می‌شده است.

فخر دارای در فروع دین [[شافعی]] مذهب و در اصول عقاید کلامی پیرو مذهب [[اشعری]] بود و با این وصف با علمای هم کیش خود همیشه در مجادله و [[مناظره]] بود. وی شعرهایی پراکنده به فارسی و عربی نیز سروده است که حاوی مفاهیم پندآمیز هستند. زندگی امام فخر به رغم عسرت و تنگدستی دوران نوجوانی پس از ورود به خوارزم و ماوراء‌النهر و سکونت چند ساله در دربار خوارزمشاهیان رونق یافت. از حوادث دردناک زندگی فخر رازی در سالهای پایانی زندگی مرگ فرزند جوانش محمد در اواسط سال ۶۰۱ ق در هرات بود.

او در کتاب هاى خود بویژه تفسیرکبیر برخى از عقاید شیعه را نقل و به زعم خود ردّ و ابطال نموده است. از این رو تفسیر وى از جایگاه مهم و کلیدى براى اهل سنت برخوردار است.

اما فخر رازى به طور کامل با عقاید شیعه مخالف نبوده، بلکه به دلیل تبعیت او از [[ابوالحسین بصرى معتزلى]] ـ که به شیعه نزدیک بود ـ برخى از عقاید شیعه را پذیرفته و همچنین شرحى بر نهج البلاغه نوشته است.<ref>[https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&catid=29974&mid=409100 فخر رازی که بود؟]</ref>

فخر رازی از جمله معدود افرادی است که تقریباً به بیشترین علوم زمان خود آگاهی و اشرافیت داشته است. کتب و آثاری که با موضوعات متنوع نگاشته است نشان از علم و دانش فزون و متنوع اوست. رساله‌ها و نوشته‌های او که در زمینه‌های مختلف با استادی تمام نگارش شده است، حکایت از آن دارد که در علوم کلام، فلسفه، تفسیر، ریاضیات، پزشکی و نجوم تبحر داشته است. او فردی جامع الاطراف و دارای ذهنی جستجوگر، تحلیلگر و نقاد بود و با اشراف بر آرای فلاسفه، علی رغم مخالفتش با بسیاری از نظریات فلاسفه، از روش قیاسی و برهانی و برخی آرای فلسفی برای تثبیت پایه‌های علم کلام استفاده کرد و باعث شد کلام از موضع تدافعی و جدلی خارج و به یک علم مستقل تبدیل شود.

۳۷. شرح نهج البلاغه. (ناتمام)

از فخرالدین رازی همچون اکثر متفکران و دانشمندان ایرانی اشعار اندکی به زبانهای [[فارسی]] و [[عربی]] بر جای مانده است. سروده های فارسی او بسیار کم و بیشتر در قالب رباعی است.  

این رباعی ها با اشعار کسانی چون ابوسعید ابوالخیر، عمر خیام، ابن سینا و بابا افضل کاشانی به گونه‌ای در هم آمیخته است. مفصل ترین اثر منظوم فارسی فخرالدین رازی منظومه نویافته ای است در منطق و فلسفه.  

فخر رازی این منظومه را در میانه سالهای ۵۸۹ تا ۵۹۳ ساخته و در آن مباحث فلسفه و منطق، طبیعیات و الهیات را به منظور آموزش نوآموزان و طالب علمان به نظم آورد.