۵٬۵۶۷
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'جنگها' به 'جنگها') |
جز (جایگزینی متن - 'رده:مقالات' به 'رده:مقالهها') |
||
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
پیروان اهل سنت در اعتقادات به چهار دسته ماتریدی، اشاعره معتزله و اصحاب حدیث تقسیمبندی میشوند. اکثر حنفیها از نظر کلامی (که در جهان اسلام نزدیک به 350 میلیون پیرو دارند) از ابومنصور ماتریدی پیروی میکنند. این فرقه قائل به حسن و قبح عقلی بوده و به شیعیان دوازده امامی نزدیکترند. | پیروان اهل سنت در اعتقادات به چهار دسته ماتریدی، اشاعره معتزله و اصحاب حدیث تقسیمبندی میشوند. اکثر حنفیها از نظر کلامی (که در جهان اسلام نزدیک به 350 میلیون پیرو دارند) از ابومنصور ماتریدی پیروی میکنند. این فرقه قائل به حسن و قبح عقلی بوده و به شیعیان دوازده امامی نزدیکترند. | ||
طرفداران فرقه اشاعره از ابوالحسن اشعری پیروی میکنند و در جهان اسلام حدود 450 میلیون اشعری وجود دارد<ref>مطالب مربوط به فرقههای اهل سنت از | طرفداران فرقه اشاعره از ابوالحسن اشعری پیروی میکنند و در جهان اسلام حدود 450 میلیون اشعری وجود دارد<ref>مطالب مربوط به فرقههای اهل سنت از سایتهای مختلف از جمله سایت ویکی پدیا گرفته شده است</ref> | ||
از نظر فقهی نیز مذاهب فراوانی در طول تاریخ اهل سنت پدیدار شدهاند که در عهد عباسیان به جهت مشکلات فراوانی که برای پیروان آنان از جهت کثرت فتاوای متعارض به وجود آمد مذاهب چهارگانه معروف تثبیت و باب اجتهاد مطلق بسته شد. | از نظر فقهی نیز مذاهب فراوانی در طول تاریخ اهل سنت پدیدار شدهاند که در عهد عباسیان به جهت مشکلات فراوانی که برای پیروان آنان از جهت کثرت فتاوای متعارض به وجود آمد مذاهب چهارگانه معروف تثبیت و باب اجتهاد مطلق بسته شد. | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
ایشان در کتاب دیگرشان، (فی ظل أصول الإسلام) از سبکی، در زمینه تکفیر حنابله نسبت به اشاعرة نقل میکند: | ایشان در کتاب دیگرشان، (فی ظل أصول الإسلام) از سبکی، در زمینه تکفیر حنابله نسبت به اشاعرة نقل میکند: | ||
این فتنه که شرارهاش گسترش یافته و آثار خسارت بار آن طولانی گردید تمامی خراسان و شام و حجاز و عراق را در بر گرفت و به اوج خودش رسید. حنبلیها در ناسزا گویی به اشاعره از اهل سنت از همه توان و امکاناتشان بهره میبردند براحتی در مجامع عمومی آنها را لعن میکردند و موقعیت ابوالحسن اشعری همانند علی بن ابیطالب در زمان | این فتنه که شرارهاش گسترش یافته و آثار خسارت بار آن طولانی گردید تمامی خراسان و شام و حجاز و عراق را در بر گرفت و به اوج خودش رسید. حنبلیها در ناسزا گویی به اشاعره از اهل سنت از همه توان و امکاناتشان بهره میبردند براحتی در مجامع عمومی آنها را لعن میکردند و موقعیت ابوالحسن اشعری همانند علی بن ابیطالب در زمان بنیامیه شده بود که مورد لعن و نفرین قرار میگرفت.<ref>فی ظلّ أصول الإسلام، الشیخ جعفر السبحانی، ص 25، نقل از البدایة والنهایة، ج 4، ص 76، طبقات الشافعیة، 2/109، ص 4</ref> | ||
مؤلف کتاب «ورکبت السفینة» مروان خلیقات نیز به نقل از برخی کتب تاریخی مینویسد: | مؤلف کتاب «ورکبت السفینة» مروان خلیقات نیز به نقل از برخی کتب تاریخی مینویسد: | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
=== ب) اختلافات و منازعات بین پیروان مذاهب سنی و شیعی با یکدیگر === | === ب) اختلافات و منازعات بین پیروان مذاهب سنی و شیعی با یکدیگر === | ||
اختلافات و منازعات بین پیروان مذاهب أهل سنت با مذاهب شیعی به ویژه شیعه امامیه از زمان خلفای | اختلافات و منازعات بین پیروان مذاهب أهل سنت با مذاهب شیعی به ویژه شیعه امامیه از زمان خلفای بنیامیه و عباسی تشدید گردید. اینان با کمک نمودن به برخی از عالمان اهل سنت و تحریک آنان علیه عالمان شیعی و پیروان آنان فضای رعب و وحشت را نسبت به شیعیان افزایش دادند. | ||
رسول جعفریان در این رابطه میگوید: | رسول جعفریان در این رابطه میگوید: | ||
تقریباً تا پیش از روی کار آمدن حکومت | تقریباً تا پیش از روی کار آمدن حکومت بنیامیه این اختلافات سبب به وجود آمدن نزاع عمدهای نشده بود اما بنیامیه و به خصوص خود معاویه و جانشینانش بنا را بر دشمنی آشکار و خشن با اهل بیت و شیعیان گذاشتند و همین باعث شد اختلافات عمیقتر شود بنی عباس هم با اینکه با شعارهای علوی و اندیشههای موافق شیعه روی کار آمدند اما بعد از مدتی به دلیل مطامع سیاسی بنای مخالفت با شیعیان را گذاشته و راهی را رفتند که بنیامیه پیش تر رفته بودند از این رو مذهب آنان را به عنوان مذهب رسمی به رسمیت نشناخته و روند علوی کش را پی گرفتند همین باعث شد اختلافات دامنه دار شود و از شهرهای کوفه و بصره به سراسر جهان اسلام برسد<ref>سایت آنلاین، گفتاری از رسول جعفریان در رابطه اندیشه وحدت، زمان انتشار، 15/2/1388.</ref> | ||
ایشان در ادامه نسبت به تلاش عباسیان در گسترش مذاهب اهل سنت و مبارزه با مذاهب شیعی میگوید: | ایشان در ادامه نسبت به تلاش عباسیان در گسترش مذاهب اهل سنت و مبارزه با مذاهب شیعی میگوید: | ||
خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
با این حال ماجرا ادامه یافت و آتش این اختلاف تند بعد از یک قرن بار دیگر به چشم صفویه رفت زیرا افغانان با بهانه فتوای علمای اهل سنّت مکه به ایران حمله کردند و در سال 1135 ـ 1134 صفویه را از میان بردند<ref>همان</ref> | با این حال ماجرا ادامه یافت و آتش این اختلاف تند بعد از یک قرن بار دیگر به چشم صفویه رفت زیرا افغانان با بهانه فتوای علمای اهل سنّت مکه به ایران حمله کردند و در سال 1135 ـ 1134 صفویه را از میان بردند<ref>همان</ref> | ||
4 - نکته قابل توجه دیگر قبل از ورود به موضوع اصلی آن است که اسلام بمعنایی که در قرآن وسنت تبیین گردیده است فوق مذاهب موجود بوده ومنحصر نمودن آن به مذاهب فقهی و کلامی خاص ظلم | 4 - نکته قابل توجه دیگر قبل از ورود به موضوع اصلی آن است که اسلام بمعنایی که در قرآن وسنت تبیین گردیده است فوق مذاهب موجود بوده ومنحصر نمودن آن به مذاهب فقهی و کلامی خاص ظلم آشکار به این مکتب حیاتبخش الهی خواهد بود در این رابطه گفتار ائمه اربعه اهل سنت که به این حقیقت بزرگ اذعان داشتهاند قابل توجه است اینان از پیروان خویش خواستهاند که حقایق اسلام را در مذهب خاص ندیده و افق نگاهشان را فوق مذاهب قرار دهند | ||
در این رابطه گفتار امام مالک بسیار گویاست | در این رابطه گفتار امام مالک بسیار گویاست آنگاه که در پاسخ خلیفه عباسی که از او میخواهد مذهبش رادر بلاد اسلامی گسترش دهد پاسخ میدهد که: | ||
أن الإسلام أوسع من موطنه ومذهبه <ref>معنی تفسیر القرآن و تاویله مرکز المصطفی: أن الإسلام أوسع من موطنه ومذهبه وأن أصحاب رسول الله (صلی الله علیه و آله) تفرعوا فی البلاد ولکل وجهة انتهی</ref> | أن الإسلام أوسع من موطنه ومذهبه <ref>معنی تفسیر القرآن و تاویله مرکز المصطفی: أن الإسلام أوسع من موطنه ومذهبه وأن أصحاب رسول الله (صلی الله علیه و آله) تفرعوا فی البلاد ولکل وجهة انتهی</ref> | ||
خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
اسلام بسیار فراتر از موطن و مذهب خاص او میباشد | اسلام بسیار فراتر از موطن و مذهب خاص او میباشد | ||
ابو شامه شافعی نیز در توصیهای به | ابو شامه شافعی نیز در توصیهای به پژوهشگران فقه اسلامی ازانان میخواهدتا نگاهشان را محصور به مذهب خاص ننمایند: | ||
ینبغی لمن اشتغل بالفقه أن لا یقتصر علی مذهب إمام معیّن <ref>ورکبت السفینة، ص 52- 54 | ینبغی لمن اشتغل بالفقه أن لا یقتصر علی مذهب إمام معیّن <ref>ورکبت السفینة، ص 52- 54 | ||
خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
'''بعد از نکات چهارگانه مذکوراینک به تبیین موضوع اصلی مقاله (فرقهگرائی از منظر قرآن) میپردازیم''' | '''بعد از نکات چهارگانه مذکوراینک به تبیین موضوع اصلی مقاله (فرقهگرائی از منظر قرآن) میپردازیم''' | ||
'''بنظر میرسد مهمترین عاملی که در قرآن کریم از آن بعنوان آسیب جدی و | '''بنظر میرسد مهمترین عاملی که در قرآن کریم از آن بعنوان آسیب جدی و نابودکننده وحدت اسلامی یاد شده است تفرق و تشتت در دین حنیف میباشد این امر بحدی در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته است که معادل بزرگترین معصیت الهی (شرک) تلقی گردیده است در همین راستا مسلمانان را از تجربه خسارتبار اهل کتاب که دین واحد الهی را به فرقهها و مذاهب گوناگون تجزیه نمودند بر حذر داشته و از آنان میخواهد که توحید را در ابعاد مختلف زندگی خویش عینیت بخشند ''' | ||
== آیاتی که مسلمانان را ازایجاد تفرقه و تشتت در دین نهی میکند == | == آیاتی که مسلمانان را ازایجاد تفرقه و تشتت در دین نهی میکند == | ||
خط ۱۳۳: | خط ۱۳۳: | ||
در تبیین آیه شریفه مذکور باید گفت: نگاهی هرچند اجمالی به تاریخ یهود و مسیحیت به خوبی نشان میدهد که دین یهود و مسیحیت در آغاز تأسیس و شکل گیری، توانست بزرگترین عامل وحدت و انسجام و تکامل پیروان آنها در زمینههای گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... باشد؛ سقوط و تنزّل اینان زمانی شروع شد که دین واحد را به ادیان مختلف و فرقههای متضاد تبدیل نموده و آتش بروز فتنههای مذهبی و طائفهگری را شعلهور کردند. | در تبیین آیه شریفه مذکور باید گفت: نگاهی هرچند اجمالی به تاریخ یهود و مسیحیت به خوبی نشان میدهد که دین یهود و مسیحیت در آغاز تأسیس و شکل گیری، توانست بزرگترین عامل وحدت و انسجام و تکامل پیروان آنها در زمینههای گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... باشد؛ سقوط و تنزّل اینان زمانی شروع شد که دین واحد را به ادیان مختلف و فرقههای متضاد تبدیل نموده و آتش بروز فتنههای مذهبی و طائفهگری را شعلهور کردند. | ||
نکته مهمی که در خطاب قرآنی به مسلمانان «ولا تکونوا من المشرکین» قابل توجه و دقت است به کارگیری واژه «مشرکین» در برابر واژه موحدین است؛ از آنجا که توحید، منشأ وحدت حقیقی در زندگی فردی و اجتماعی انسانهاست بیش از یک صراط و سبیل را بر نمیتابد اما شرک از آنجهت که بیراهه است اقتضاء و قابلیت راههای بی نهایت را دارد از این رو راههای | نکته مهمی که در خطاب قرآنی به مسلمانان «ولا تکونوا من المشرکین» قابل توجه و دقت است به کارگیری واژه «مشرکین» در برابر واژه موحدین است؛ از آنجا که توحید، منشأ وحدت حقیقی در زندگی فردی و اجتماعی انسانهاست بیش از یک صراط و سبیل را بر نمیتابد اما شرک از آنجهت که بیراهه است اقتضاء و قابلیت راههای بی نهایت را دارد از این رو راههای شرکآلود هیچگاه محدود به صراط و سبیلهای خاص نبوده و همچنان قابلیت تزاید و فزونی را داراست به همین جهت در قرآن کریم برای اینکه مسلمانان به وحدت حقیقی نائل گردند از آنان خواسته شده است که فقط از طریق توحید تبعیت نموده و از راههای شرکآلود که حدّی برایش متصور نیست تبعیت ننمایند: | ||
{قل هذه سبیلی فاتّبعوه ولا تبتغوا السبیل}. | {قل هذه سبیلی فاتّبعوه ولا تبتغوا السبیل}. | ||
در نظامات اقتصادی و اجتماعی هم میبینیم جوامعی که بر مبنای توحید شکل گرفتهاند از انسجام و اتحاد و توانمندی خاصی برخوردارند اما نظاماتی که بر غیر مبنای توحید بنا شدهاند مبتلا به تشتّت، تفرقه و منازعات همیشگی گردیدهاند نمونه بارز جوامع توحیدی مدینه فاضله نبوی است که در مدت کمیتوانست توسط سپاهی اندک اما موّحد، بر نظامات | در نظامات اقتصادی و اجتماعی هم میبینیم جوامعی که بر مبنای توحید شکل گرفتهاند از انسجام و اتحاد و توانمندی خاصی برخوردارند اما نظاماتی که بر غیر مبنای توحید بنا شدهاند مبتلا به تشتّت، تفرقه و منازعات همیشگی گردیدهاند نمونه بارز جوامع توحیدی مدینه فاضله نبوی است که در مدت کمیتوانست توسط سپاهی اندک اما موّحد، بر نظامات شرکآلود عصر جاهلیت به رغم اقتدار پوشالی و فزونی سپاهیانش غلبه یابد اما از آنجا که روحیه توحیدی مسلمانان بعد از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) به تدریج رو به افول و سستی نهاد شاهد انحطاط، منازعات داخلی و نیز پیدایش فرقهها و مذاهب مختلف هستیم پیدایش این فرقهها و مذاهب وشدت منازعات بحدی بود که در اوائل قرن دوم هجری فقط حدود 138 مذهب فقهی ـ بر اساس نقل مورخین <ref>تاریخ الفقه الإسلامی، ص 86</ref> در جوامع اسلامی بوجود امد و این روند همچنان در قرنهای بعدی ادامه یافت. | ||
جهت تبیین تحذیر قرآن کریم (در آیه 34 روم) مبنی بر عدم تبعیت مسلمانان از مشرکین در تفرّق دین، به عنوان نمونه برخی از انشعابات دین مسیحیت و یهودیت را که در اثر فاصله گرفتن پیروانشان از توحید پدید آمده است بیان میکنیم: | جهت تبیین تحذیر قرآن کریم (در آیه 34 روم) مبنی بر عدم تبعیت مسلمانان از مشرکین در تفرّق دین، به عنوان نمونه برخی از انشعابات دین مسیحیت و یهودیت را که در اثر فاصله گرفتن پیروانشان از توحید پدید آمده است بیان میکنیم: | ||
خط ۱۴۷: | خط ۱۴۷: | ||
فرقه پروتستان با ظهور مارتین لوتر 1433 ـ 1546 به وجود آمد و اکثر فرقههای آن فقط دو شعار مذهبی را میپذیرند: تعمید و عشای ربانی. | فرقه پروتستان با ظهور مارتین لوتر 1433 ـ 1546 به وجود آمد و اکثر فرقههای آن فقط دو شعار مذهبی را میپذیرند: تعمید و عشای ربانی. | ||
برخی از فرقههای پروتستان عبارتند از: لوتریسم، کالوتسم، تسوینگلباتیسم، و... امروزه مسیحیت به عنوان یکی از پر فرقهترین دینها شناخته میشود. (چنانکه در انشعابات داخلی پروتستان بیش از 500 فرقه نام برده میشود) <ref>مطالب ذکر شده درباره انشعابات دین مسیحیت از | برخی از فرقههای پروتستان عبارتند از: لوتریسم، کالوتسم، تسوینگلباتیسم، و... امروزه مسیحیت به عنوان یکی از پر فرقهترین دینها شناخته میشود. (چنانکه در انشعابات داخلی پروتستان بیش از 500 فرقه نام برده میشود) <ref>مطالب ذکر شده درباره انشعابات دین مسیحیت از سایتهای مختلف از جمله ویکی پدیا گرفته شده است.</ref> | ||
دین یهود نیز دارای فرقههای گوناگونی است که برخی از آنها عبارتند از: | دین یهود نیز دارای فرقههای گوناگونی است که برخی از آنها عبارتند از: | ||
خط ۲۰۳: | خط ۲۰۳: | ||
26. فرقه ناصورائیها. | 26. فرقه ناصورائیها. | ||
27. فرقه هوروباتسیتها..<ref>مطالب مربوط به فرقههای یهود از | 27. فرقه هوروباتسیتها..<ref>مطالب مربوط به فرقههای یهود از سایتهای مختلف نظیر پایگاه اطلاع رسانی پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) و ویکی پدیاگرفته شده است.</ref> | ||
باید گفت تعداد مذاهب و فرقههای ادیان یاد شده و نیز ادیانی نظیر مجوسیّت، زردشتیگری و... در کتب تاریخ ادیان و مذاهب به صورت مفصّل بیان گردیده و موارد ذکر شده در مسیحیت و یهود تنها اشارتی به این انشعابات میباشد. | باید گفت تعداد مذاهب و فرقههای ادیان یاد شده و نیز ادیانی نظیر مجوسیّت، زردشتیگری و... در کتب تاریخ ادیان و مذاهب به صورت مفصّل بیان گردیده و موارد ذکر شده در مسیحیت و یهود تنها اشارتی به این انشعابات میباشد. | ||
خط ۴۱۰: | خط ۴۱۰: | ||
[[پانویس]] | [[پانویس]] | ||
[[رده:مقالهها]] | |||
[[رده: | |||
[[رده:قرآن]] | [[رده:قرآن]] |