فقه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فقه''' دانش به احکام شرعی فرعی از ادله تفصیلی است. در تعریف معروف فقه با عنوان اصطلاحی آن آورده‌اند که: «روشی که به‌وسیلهٔ آن [[احکام شرعی]] را از ادلهٔ تفصیلی به دست می‌آوریم. «دلایل تفصیلی» از نظر بیشتر علمای مسلمان عبارتند از: قرآن، سنّت، اجماع و عقل. فقه، به معنای فهمیدن و درک کردن می‌باشد که به استنباط احکام شرع کمک می‌کند. منظور از فقه، قوانین الزامی و غیر الزامی است که از طرف خداوند متعال برای بشر وضع گردیده است. علم فقه علمی است که از منظرهای مختلف و متعدد به بررسی این قوانین می‌پردازد و در پیرامون آن بحث می‌کند. موضوعات فقهی مثل [[نماز]]، [[روزه]]، [[حج]]، معاملات و بسیاری از موضوعاتی که در فقه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

== ادله اربعه ==

=== دلیل ===

دلیل از جهت نوع دالّ به دو قسم لفظی و لبی تقسیم می‌شود:

=== کتاب (قرآن) ===

==== انواع سنت ====

گفته‌های معصومین که مستقیماً یا از طریق احادیث متواتر یا واحد به ما رسیده است. حدیث اگرچه گاهی مسامحتاً به عنوان سنت شناخته می‌شود اما سنت نیست؛ بلکه حاکی از سنت است<ref> مظفر، اصول الفقه، ج ۲، ص ۶۴</ref>.

دست کم فعل معصوم بر اباحه دلالت می‌کند. همانگونه که ترک فعلی دلالت بر عدم وجوب آن می‌کند. گاهی فعل معصوم با وجود قراینی معنایی بیش از اباحه یا عدم وجوب دارد مثل اینکه در مقام بیان حکم شرعی باشد. به فعل معصوم در موارد متعددی در فقه مانند افعال نماز و حج و وضو و ... استناد شده است<ref>مظفر، اصول الفقه، ج ۲، ص ۶۴-۶۷</ref>.

منظور از تقریر، سکوت معصوم در برابر فعل دیگری است به این معنا که فردی در حضور معصوم رفتاری را انجام دهد و معصوم به آن توجه دارد و سکوت کند و در حالی است که اگر آن رفتار نادرست بود، او را به خطایش آگاهی می‌داد. اگر تقریر با شروطش محقق شود بر جایز بودن آن فعل دلالت می‌کند<ref>مظفر، اصول الفقه، ج ۲، ص ۶۸</ref>.

از جهت طریق دست یابی به سنت، سنت به دو گونه قطعی و غیرقطعی تقسیم می‌شود:

سنتی که از طریق خبر متواتر به دست آید و یا خبر غیرمتواتری که قراین قطعی بر صدور آن از معصوم باشد مانند اجماع و بنای عقلایِ کاشف از قول معصوم.

برای دست یابی به سنت، راه‌های غیرقطعی گوناگونی می‌توان شمرد، نتیجه این راه‌ها غیرقطعی و ظن آور است و برای حجیت و پذیرش آن باید دلیل خاصی اقامه کرد. از میان راه‌های گوناگون در میان فقهای امامیه تنها خبر واحد ثقه معتبر است.

# کتاب النذر: احکام نذر کردن.

# کتاب الجهاد: احکام دفاع مظلومان و سرزمین‌های مسلمان نشین.

== پانویس ==

{{پانویس|2}}

[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]]

[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]]

[[ur:فقہ]]