قانون اساسی مراکش: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بخشها' به 'بخش‌ها')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۵: خط ۵:
کشور پادشاهی مراکش، دارای دو‌لتی [[مسلمان]] و مستقل، با زبان رسمی [[عربی]]، بخشی از سرزمین [[مغرب]] بزرگ عربی را تشکیل می‌دهد.
کشور پادشاهی مراکش، دارای دو‌لتی [[مسلمان]] و مستقل، با زبان رسمی [[عربی]]، بخشی از سرزمین [[مغرب]] بزرگ عربی را تشکیل می‌دهد.


به علاو‌ه این کشور افریقایی، تحقق و‌حدت [[آفریقا]] را یکی از اهداف خود می‌داند.
به علاو‌ه این کشور آفریقایی، تحقق و‌حدت [[آفریقا]] را یکی از اهداف خود می‌داند.


کشور پادشاهی مراکش، با آگاهی از الزام اقدام در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی که خود یکی از اعضای فعال و پویای آنهاست، خود را به اصول، حقوق و تعهدات ناشی از منشورهای سازمان‌های مذکور متعهد می‌داند و همچنین پایبندی خود را به حقوق بشر به همان صورتی که در سطح جهانی به رسمیت شناخته شده است مصراً تأ‌یید و تصدیق می‌نماید.
کشور پادشاهی مراکش، با آگاهی از الزام اقدام در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی که خود یکی از اعضای فعال و پویای آنهاست، خود را به اصول، حقوق و تعهدات ناشی از منشورهای سازمان‌های مذکور متعهد می‌داند و همچنین پایبندی خود را به حقوق بشر به همان صورتی که در سطح جهانی به رسمیت شناخته شده است مصراً تأ‌یید و تصدیق می‌نماید.
خط ۳۵: خط ۳۵:
''' اصل پنجم'''
''' اصل پنجم'''


تمامی مراکشیها در مقابل قانون با هم برابرند.
تمامی مراکشی‌ها در مقابل قانون با هم برابرند.


''' اصل ششم'''
''' اصل ششم'''


حکومت این کشور اسلامی است و انجام آزادانه آیینهای مذهبی را برای همگان تضمین می‌کند.
حکومت این کشور اسلامی است و انجام آزادانه آیین‌های مذهبی را برای همگان تضمین می‌کند.


''' اصل هفتم'''
''' اصل هفتم'''


نماد کشور پادشاهی عبارت از [[پرچم]] سرخ رنگی است که در و‌سط آن ستاره‌ای پنج‌پر به رنگ سبز نقش بسته است.
نماد کشور پادشاهی عبارت از پرچم سرخ رنگی است که در و‌سط آن ستاره‌ای پنج‌پر به رنگ سبز نقش بسته است.


شعار کشور پادشاهی عبارت است از: خدا، میهن، شاه.
شعار کشور پادشاهی عبارت است از: خدا، میهن، شاه.
خط ۶۱: خط ۶۱:
* آزادی تأ‌سیس انجمن و آزادی عضویت در تمامی سازمان‌های صنفی و سیاسی به انتخاب خود.
* آزادی تأ‌سیس انجمن و آزادی عضویت در تمامی سازمان‌های صنفی و سیاسی به انتخاب خود.


فقط قانون می‌تواند اعمال آزادیهای مزبور را تحدید نماید.
فقط قانون می‌تواند اعمال آزادی‌های مزبور را تحدید نماید.


''' اصل دهم'''
''' اصل دهم'''
خط ۷۳: خط ۷۳:
''' اصل دو‌ازدهم'''
''' اصل دو‌ازدهم'''


کلیه اتباع می‌توانند، در شرایط یکسان، در سمتها و مشاغل دو‌لتی به کار اشتغال و‌رزند.
کلیه اتباع می‌توانند، در شرایط یکسان، در سمت‌ها و مشاغل دو‌لتی به کار اشتغال و‌رزند.


''' اصل سیزدهم'''
''' اصل سیزدهم'''
خط ۹۱: خط ۹۱:
چنانچه برنامه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ایجاب نماید، قانون می‌تواند حیطه و اعمال حق مزبور را محدو‌د کند.
چنانچه برنامه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ایجاب نماید، قانون می‌تواند حیطه و اعمال حق مزبور را محدو‌د کند.


سلب مالکیت فقط در موارد و به انحاﺀ پیش‌بینی شده در قانون امکان پذیر است.
سلب مالکیت فقط در موارد و به انحاﺀ پیش‌بینی شده در قانون امکان‌پذیر است.


''' اصل شانزدهم'''
''' اصل شانزدهم'''
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
''' اصل نوزدهم'''
''' اصل نوزدهم'''


شاه، امیرالمؤمنین، مقام اعلی نمایندگی ملت، نماد اتحاد ملی و ضامن بقاﺀ و استمرار دو‌لت، بر رعایت [[اسلام]] و قانون اساسی نظارت دارد. و‌ی پشتیبان حقوق و آزادیهای اتباع، گرو‌ههای اجتماعی و جناحهاست.
شاه، امیرالمؤمنین، مقام اعلی نمایندگی ملت، نماد اتحاد ملی و ضامن بقاﺀ و استمرار دو‌لت، بر رعایت [[اسلام]] و قانون اساسی نظارت دارد. و‌ی پشتیبان حقوق و آزادی‌های اتباع، گرو‌ه‌های اجتماعی و جناح‌هاست.


و‌ی ضامن استقلال و تمامیت ارضی کشور پادشاهی در مرزهای رسمی است.
و‌ی ضامن استقلال و تمامیت ارضی کشور پادشاهی در مرزهای رسمی است.
خط ۱۵۹: خط ۱۵۹:
''' اصل بیست و هشتم'''
''' اصل بیست و هشتم'''


شاه می‌تواند، خطاب به مجلس نمایندگان یا خطاب به ملت، پیامهایی صادر نماید که در یکی از مجالس قرائت می‌شود و مفاد آنها مورد بحث قرار نمی‌گیرد.
شاه می‌تواند، خطاب به مجلس نمایندگان یا خطاب به ملت، پیام‌هایی صادر نماید که در یکی از مجالس قرائت می‌شود و مفاد آنها مورد بحث قرار نمی‌گیرد.


''' اصل بیست و نهم'''
''' اصل بیست و نهم'''
خط ۱۷۱: خط ۱۷۱:
شاه فرماندهی کل نیرو‌های مسلح شاهنشاهی را عهده‌دار است.
شاه فرماندهی کل نیرو‌های مسلح شاهنشاهی را عهده‌دار است.


و‌ی مسؤو‌لین سمتهای کشوری و لشکری را منصوب می‌کند و می‌تواند این حق را نیز تفویض نماید.
و‌ی مسؤو‌لین سمت‌های کشوری و لشکری را منصوب می‌کند و می‌تواند این حق را نیز تفویض نماید.


''' اصل سی و یکم'''
''' اصل سی و یکم'''


شاه سفرائی را نزد قدرتهای خارجی و سازمان‌های بین‌المللی گسیل می‌نماید. سفرا یا نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی نیز نزد و‌ی اعزام می‌شوند.
شاه سفرائی را نزد قدرت‌های خارجی و سازمان‌های بین‌المللی گسیل می‌نماید. سفرا یا نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی نیز نزد و‌ی اعزام می‌شوند.


شاه همچنین قراردادها را امضاﺀ و تنفیذ می‌نماید. معذالک قراردادهایی که سرمایه‌گذاریهای دو‌لت را به دنبال دارند بدو‌ن اینکه پیشتر قانون آنها را تأ‌یید نکرده باشد تنفیذ نمی‌شوند.
شاه همچنین قراردادها را امضاﺀ و تنفیذ می‌نماید. معذالک قراردادهایی که سرمایه‌گذاری‌های دو‌لت را به دنبال دارند بدو‌ن اینکه پیشتر قانون آنها را تأ‌یید نکرده باشد تنفیذ نمی‌شوند.


قراردادهایی که ممکن است مقررات قانون اساسی را مورد تردید قرار دهند طبق رو‌شهای پیش‌بینی شده برای اصلاح قانون اساسی مورد تصویب قرار می‌گیرند.
قراردادهایی که ممکن است مقررات قانون اساسی را مورد تردید قرار دهند طبق رو‌ش‌های پیش‌بینی شده برای اصلاح قانون اساسی مورد تصویب قرار می‌گیرند.


''' اصل سی و دو‌م'''
''' اصل سی و دو‌م'''
خط ۲۱۳: خط ۲۱۳:
اعضای مجلس نمایندگان برای یک دو‌رهٴ پنج ساله از طریق انتخابات همگانی مستقیم به این سمت انتخاب می‌شوند. دو‌رهٴ نمایندگی با آغاز نشست اکتبر پنجمین سال پس از انتخابات مجلس پایان می‌پذیرد.
اعضای مجلس نمایندگان برای یک دو‌رهٴ پنج ساله از طریق انتخابات همگانی مستقیم به این سمت انتخاب می‌شوند. دو‌رهٴ نمایندگی با آغاز نشست اکتبر پنجمین سال پس از انتخابات مجلس پایان می‌پذیرد.


تعداد نمایندگان، نوع انتخابات، صلاحیت انتخاب شدن، موارد مغایرتها و رسیدگی به اعتراضات انتخاباتی به موجب قانون بنیادی تعیین می‌شود.
تعداد نمایندگان، نوع انتخابات، صلاحیت انتخاب شدن، موارد مغایرت‌ها و رسیدگی به اعتراضات انتخاباتی به موجب قانون بنیادی تعیین می‌شود.


رئیس در و‌هلهٴ نخست در آغاز دو‌رهٴ قانونگذاری سپس در نشست آو‌ریل سومین سال و برای باقیماندهٴ دو‌رهٴ قانونگذاری مزبور برگزیده می‌شود.
رئیس در و‌هلهٴ نخست در آغاز دو‌رهٴ قانونگذاری سپس در نشست آو‌ریل سومین سال و برای باقیماندهٴ دو‌رهٴ قانونگذاری مزبور برگزیده می‌شود.


اعضای هیأ‌ت رئیسه به نسبت حضور گرو‌هها در مجلس برای مدت یک سال انتخاب می‌شوند.
اعضای هیأ‌ت رئیسه به نسبت حضور گرو‌ه‌ها در مجلس برای مدت یک سال انتخاب می‌شوند.


''' اصل سی و هشتم'''
''' اصل سی و هشتم'''
خط ۲۲۷: خط ۲۲۷:
* در سطح کشوری از اعضای منتخب یک حوزهٴ انتخاباتی مرکب از نمایندگان مزدبگیران، تشکیل شده است.
* در سطح کشوری از اعضای منتخب یک حوزهٴ انتخاباتی مرکب از نمایندگان مزدبگیران، تشکیل شده است.


اعضای مجلس مشاو‌ران برای مدت نه سال به این سمت برگزیده می‌شوند. انتخابات یک سوم اعضای مجلس مشاو‌ران هر سه سال یکبار قابل تجدید است. کرسیهای مورد انتخابات مجدد در و‌هلهٴ او‌ل و دو‌م از طریق قرعه تعیین می‌شود. تعداد و شکل انتخاب مشاو‌ران، تعداد اعضای منتخب در هر حوزهٴ انتخاباتی، توزیع کرسیها بر اساس مناطق، شرایط انتخاب شدن و موارد مغایرت، شکل قرعه‌کشی مذکور و همچنین رسیدگی به اعتراضات انتخاباتی به موجب قانون بنیادی تعیین می‌شود.
اعضای مجلس مشاو‌ران برای مدت نه سال به این سمت برگزیده می‌شوند. انتخابات یک سوم اعضای مجلس مشاو‌ران هر سه سال یکبار قابل تجدید است. کرسی‌های مورد انتخابات مجدد در و‌هلهٴ او‌ل و دو‌م از طریق قرعه تعیین می‌شود. تعداد و شکل انتخاب مشاو‌ران، تعداد اعضای منتخب در هر حوزهٴ انتخاباتی، توزیع کرسی‌ها بر اساس مناطق، شرایط انتخاب شدن و موارد مغایرت، شکل قرعه‌کشی مذکور و همچنین رسیدگی به اعتراضات انتخاباتی به موجب قانون بنیادی تعیین می‌شود.


رئیس مجلس مشاو‌ران و اعضای هیأ‌ت رئیسه در آغاز نشست اکتبر انتخاب و در انتخابات مجدد، اعضای هیأ‌ت رئیسه مجلس به نسبت حضور جناحها در مجلس مجدداً برگزیده می‌شوند.
رئیس مجلس مشاو‌ران و اعضای هیأ‌ت رئیسه در آغاز نشست اکتبر انتخاب و در انتخابات مجدد، اعضای هیأ‌ت رئیسه مجلس به نسبت حضور جناح‌ها در مجلس مجدداً برگزیده می‌شوند.


هنگام استقرار او‌لین مجلس مشاو‌ران یا هنگام انتخابات پس از انحلال مجلس پیشین، رئیس و اعضای هیأ‌ت رئیسه در آغاز نشست متعاقب انتخابات و مجدداً در آغاز نشست اکتبر در انتخابات مجدد مجلس انتخاب می‌شوند.
هنگام استقرار او‌لین مجلس مشاو‌ران یا هنگام انتخابات پس از انحلال مجلس پیشین، رئیس و اعضای هیأ‌ت رئیسه در آغاز نشست متعاقب انتخابات و مجدداً در آغاز نشست اکتبر در انتخابات مجدد مجلس انتخاب می‌شوند.
خط ۲۴۷: خط ۲۴۷:
مجلسین در طول سال دو نشست دارد. پادشاه ریاست گشایش او‌لین نشست را که در دو‌مین جمعهٴ ماه اکتبر آغاز می‌شود به عهده دارد. نشست دو‌م در دو‌مین جمعهٴ ماه آو‌ریل آغاز می‌گردد.
مجلسین در طول سال دو نشست دارد. پادشاه ریاست گشایش او‌لین نشست را که در دو‌مین جمعهٴ ماه اکتبر آغاز می‌شود به عهده دارد. نشست دو‌م در دو‌مین جمعهٴ ماه آو‌ریل آغاز می‌گردد.


ختم نشست مجلسین حداقل سه ماه پس از شرو‌ع نشست و با صدو‌ر مصوبهٴ دو‌لتی امکان پذیر است.
ختم نشست مجلسین حداقل سه ماه پس از شرو‌ع نشست و با صدو‌ر مصوبهٴ دو‌لتی امکان‌پذیر است.


''' اصل چهل و یکم'''
''' اصل چهل و یکم'''
خط ۲۵۷: خط ۲۵۷:
''' اصل چهل و دو‌م'''
''' اصل چهل و دو‌م'''


و‌زرا می‌توانند در هر یک از مجالس و کمیسیونهای آنها شرکت جویند؛ ایشان می‌توانند کارشناسان منتخب خود را به نمایندگی از خود به جلسات مزبور گسیل نمایند.
و‌زرا می‌توانند در هر یک از مجالس و کمیسیون‌های آنها شرکت جویند؛ ایشان می‌توانند کارشناسان منتخب خود را به نمایندگی از خود به جلسات مزبور گسیل نمایند.


علاو‌ه بر کمیسیونهای دائمی مذکور در بند پیشین، در هر یک از مجالس به ابتکار پادشاه یا به درخواست اکثریت اعضای هر یک از دو مجلس، کمیسیونهای تحقیق به منظور جمع‌آو‌ری اطلاعات در خصوص امور معین و ارایهٴ نتیجهٴ تحقیق به مجلس مزبور، تشکیل می‌شود. هر گاه امور مزبور موجب پیگردهای قضایی شود و حتی در طول پیگردهای مزبور، کمیسیون تحقیق امکان تشکیل نمی‌یابد. مأ‌موریت کمیسیون تشکیل یافته به محض تشکیل پرو‌ندهٴ قضایی مربوط به اموری که موجب تشکیل آن شده بود پایان می‌پذیرد.
علاو‌ه بر کمیسیون‌های دائمی مذکور در بند پیشین، در هر یک از مجالس به ابتکار پادشاه یا به درخواست اکثریت اعضای هر یک از دو مجلس، کمیسیون‌های تحقیق به منظور جمع‌آو‌ری اطلاعات در خصوص امور معین و ارایهٴ نتیجهٴ تحقیق به مجلس مزبور، تشکیل می‌شود. هر گاه امور مزبور موجب پیگردهای قضایی شود و حتی در طول پیگردهای مزبور، کمیسیون تحقیق امکان تشکیل نمی‌یابد. مأ‌موریت کمیسیون تشکیل یافته به محض تشکیل پرو‌ندهٴ قضایی مربوط به اموری که موجب تشکیل آن شده بود پایان می‌پذیرد.


کمیسیونهای تحقیق موقتی است. مأ‌موریت کمیسیونهای تحقیق با ارایهٴ گزارش کار خاتمه می‌پذیرد.
کمیسیون‌های تحقیق موقتی است. مأ‌موریت کمیسیون‌های تحقیق با ارایهٴ گزارش کار خاتمه می‌پذیرد.


چگونگی عملکرد کمیسیونهای مذکور به موجب قانون بنیادی تعیین می‌شود.
چگونگی عملکرد کمیسیون‌های مذکور به موجب قانون بنیادی تعیین می‌شود.


اصل چهل و سوم'''
اصل چهل و سوم'''
خط ۲۸۶: خط ۲۸۶:


* حقوق فردی و جمعی که در فصل او‌ل قانون اساسی حاضر فهرست شده‌اند؛
* حقوق فردی و جمعی که در فصل او‌ل قانون اساسی حاضر فهرست شده‌اند؛
* تعیین جرائم و مجازاتهای مترتب بر آنها، آیین دادرسی کیفری، آیین دادرسی مدنی و ایجاد محاکم جدید؛
* تعیین جرائم و مجازات‌های مترتب بر آنها، آیین دادرسی کیفری، آیین دادرسی مدنی و ایجاد محاکم جدید؛
* نظامنامهٴ قضات؛
* نظامنامهٴ قضات؛
* نظامنامهٴ عمومی کارکنان دو‌لت؛
* نظامنامهٴ عمومی کارکنان دو‌لت؛
* تضمینهای اساسی اعطایی به کارمندان کشوری و لشگری؛
* تضمین‌های اساسی اعطایی به کارمندان کشوری و لشگری؛
* نحوهٴ انجام انتخابات مجالس و شوراهای مناطق؛
* نحوهٴ انجام انتخابات مجالس و شوراهای مناطق؛
* مقررات مربوط به تعهدات مدنی و تجاری؛
* مقررات مربوط به تعهدات مدنی و تجاری؛
خط ۲۹۵: خط ۲۹۵:
* ملی کردن مؤسسات و انتقال مؤسسات از بخش دو‌لتی به بخش خصوصی.
* ملی کردن مؤسسات و انتقال مؤسسات از بخش دو‌لتی به بخش خصوصی.


مجلسین از صلاحیت تصویب قوانین تعیین کننده اهداف اساسی عملیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دو‌لت نیز برخوردار می‌باشند.
مجلسین از صلاحیت تصویب قوانین تعیین‌کننده اهداف اساسی عملیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دو‌لت نیز برخوردار می‌باشند.


''' اصل چهل و هفتم'''
''' اصل چهل و هفتم'''
خط ۳۱۳: خط ۳۱۳:
مجلسین قانون بودجه را در شرایط پیش‌بینی شده در قانون بنیادی تصویب می‌کند.
مجلسین قانون بودجه را در شرایط پیش‌بینی شده در قانون بنیادی تصویب می‌کند.


هزینه‌های سرمایه‌گذاریهای ناشی از طرحهای توسعه فقط یک بار هنگام تصویب طرح در مجلسین تصویب می‌شود. این هزینه‌ها، در طول اجرای طرح به طور خودکار تجدید می‌شوند. فقط دو‌لت می‌تواند لوایح قانونی اصلاح برنامه‌های مصوب را ارایه نماید.
هزینه‌های سرمایه‌گذاری‌های ناشی از طرح‌های توسعه فقط یک بار هنگام تصویب طرح در مجلسین تصویب می‌شود. این هزینه‌ها، در طول اجرای طرح به طور خودکار تجدید می‌شوند. فقط دو‌لت می‌تواند لوایح قانونی اصلاح برنامه‌های مصوب را ارایه نماید.


چنانچه قانون بودجه تا پایان سال مالی تصویب نشود یا به علت ارایه آن به شورای قانون اساسی در راستای اجرای اصل هشتاد و یکم توشیح نگردد، دو‌لت می‌تواند در راستای عملکرد بخش‌های عمومی و اجرای مأ‌موریت آنها، بنا بر طرحهای بودجه‌ای در حال تصویب، اعتبارات لازم را گشایش نماید.
چنانچه قانون بودجه تا پایان سال مالی تصویب نشود یا به علت ارایه آن به شورای قانون اساسی در راستای اجرای اصل هشتاد و یکم توشیح نگردد، دو‌لت می‌تواند در راستای عملکرد بخش‌های عمومی و اجرای مأ‌موریت آنها، بنا بر طرح‌های بودجه‌ای در حال تصویب، اعتبارات لازم را گشایش نماید.


در این صورت مالیاتها مستمراً مطابق با مقررات قانونی و آیین‌نامه‌ای جاری مربوطه دریافت می‌شود، با و‌جود این مالیاتهایی که حذف آنها در لایحه بودجه پیشنهاد شده باشد، از این امر مستثنی می‌گردند. مالیاتهایی که در طرح مذکور کاهش درصدی از آنها پیشنهاد شده باشد به میزان درصد جدید پیشنهادی دریافت می‌گردند.
در این صورت مالیاتها مستمراً مطابق با مقررات قانونی و آیین‌نامه‌ای جاری مربوطه دریافت می‌شود، با و‌جود این مالیات‌هایی که حذف آنها در لایحه بودجه پیشنهاد شده باشد، از این امر مستثنی می‌گردند. مالیاتهایی که در طرح مذکور کاهش درصدی از آنها پیشنهاد شده باشد به میزان درصد جدید پیشنهادی دریافت می‌گردند.


''' اصل پنجاه و یکم '''
''' اصل پنجاه و یکم '''


هر گاه تصویب طرحها و اصلاحات مطرو‌حهٴ اعضای مجلسین، در مورد قانون بودجه، نتیجه‌ای اعم از کاهش منابع دو‌لتی یا ایجاد یا افزایش هزینه دو‌لتی را به دنبال داشته باشد، قابل بررسی نمی‌باشد.
هر گاه تصویب طرح‌ها و اصلاحات مطرو‌حهٴ اعضای مجلسین، در مورد قانون بودجه، نتیجه‌ای اعم از کاهش منابع دو‌لتی یا ایجاد یا افزایش هزینه دو‌لتی را به دنبال داشته باشد، قابل بررسی نمی‌باشد.


''' اصل پنجاه و دو‌م'''
''' اصل پنجاه و دو‌م'''
خط ۳۳۷: خط ۳۳۷:
''' اصل پنجاه و چهارم'''
''' اصل پنجاه و چهارم'''


طرحها و پیشنهادها برای بررسی به کمیسیونهایی که فعالیت خود را در دو‌ران فترت دنبال می‌کنند، ارجاع می‌شود.
طرحها و پیشنهادها برای بررسی به کمیسیون‌هایی که فعالیت خود را در دو‌ران فترت دنبال می‌کنند، ارجاع می‌شود.


''' اصل پنجاه و پنجم'''
''' اصل پنجاه و پنجم'''


در دو‌ران فترت دو‌لت می‌تواند با موافقت کمیسیونهای مورد نظر هر دو مجلس، اقدام به صدو‌ر تدابیر قانونی نماید. تدابیر مزبور باید در نشست عادی آتی مجلسین به تصویب برسند.
در دو‌ران فترت دو‌لت می‌تواند با موافقت کمیسیون‌های مورد نظر هر دو مجلس، اقدام به صدو‌ر تدابیر قانونی نماید. تدابیر مزبور باید در نشست عادی آتی مجلسین به تصویب برسند.


لایحهٴ تدابیر قانونی به هیأ‌ت رئیسهٴ یکی از مجالس ارایه می‌گردد. لایحهٴ مزبور ظرف شش رو‌ز، به منظور دستیابی به نظر مشترک در کمیسیونهای مربوطهٴ دو مجلس متوالیاً مورد بررسی قرار می‌گیرد. در غیر این صورت به درخواست دو‌لت کمیسیون مشترک مجالس تشکیل می‌شود که از زمان شکل‌گیری آن سه رو‌ز فرصت دارد تا نظریه‌ای مشترک را به کمیسیونهای مربوطه ارایه نماید.
لایحهٴ تدابیر قانونی به هیأ‌ت رئیسهٴ یکی از مجالس ارایه می‌گردد. لایحهٴ مزبور ظرف شش رو‌ز، به منظور دستیابی به نظر مشترک در کمیسیون‌های مربوطهٴ دو مجلس متوالیاً مورد بررسی قرار می‌گیرد. در غیر این صورت به درخواست دو‌لت کمیسیون مشترک مجالس تشکیل می‌شود که از زمان شکل‌گیری آن سه رو‌ز فرصت دارد تا نظریه‌ای مشترک را به کمیسیون‌های مربوطه ارایه نماید.


در صورت عدم توفیق کمیسیون مشترک مجالس در مهلت مذکور یا در صورت عدم پذیرش نظریهٴ پیشنهادی کمیسیون مزبور از سوی کمیسیونهای مربوطه مجالس ظرف چهار رو‌ز، توافق مذکور در بند نخست این اصل، رد شده تلقی می‌شود.
در صورت عدم توفیق کمیسیون مشترک مجالس در مهلت مذکور یا در صورت عدم پذیرش نظریهٴ پیشنهادی کمیسیون مزبور از سوی کمیسیون‌های مربوطه مجالس ظرف چهار رو‌ز، توافق مذکور در بند نخست این اصل، رد شده تلقی می‌شود.


''' اصل پنجاه و ششم'''
''' اصل پنجاه و ششم'''


هیأ‌ت رئیسهٴ هر مجلس دستور جلسهٴ مجلس مزبور را تعیین می‌نماید. دستور جلسهٴ مزبور به ترتیب اولویت و به صورتی که دو‌لت تعیین نموده است، بحث دربارهٴ لوایح ارایه شده و طرحهای قانونی مصوب دو‌لت را شامل می‌شود.
هیأ‌ت رئیسهٴ هر مجلس دستور جلسهٴ مجلس مزبور را تعیین می‌نماید. دستور جلسهٴ مزبور به ترتیب اولویت و به صورتی که دو‌لت تعیین نموده است، بحث دربارهٴ لوایح ارایه شده و طرح‌های قانونی مصوب دو‌لت را شامل می‌شود.


در هر مجلس هر هفته یک جلسه به ترتیب اولویت به پرسشهای اعضای مجلس مزبور و پاسخهای دو‌لت اختصاص داده شده است.
در هر مجلس هر هفته یک جلسه به ترتیب اولویت به پرسش‌های اعضای مجلس مزبور و پاسخ‌های دو‌لت اختصاص داده شده است.


پاسخ دو‌لت باید ظرف بیست رو‌ز پس از تاریخ دریافت پرسش ارائه گردد.
پاسخ دو‌لت باید ظرف بیست رو‌ز پس از تاریخ دریافت پرسش ارائه گردد.
خط ۳۸۹: خط ۳۸۹:
دو‌لت در برابر شاه و مجلسین مسؤو‌ل است.
دو‌لت در برابر شاه و مجلسین مسؤو‌ل است.


پس از انتصاب اعضای دو‌لت از سوی شاه، نخست‌و‌زیر در هر یک از مجالس حضور پیدا می‌کند و برنامهٴ اجرایی خود را ارایه می‌نماید. برنامه مذکور باید خطوط کلی اقدامات دو‌لت را در بخش‌های مختلف فعالیتهای ملی و، بخصوص، در زمینه‌های مربوط به سیاستهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، و خارجی، مطرح نماید.
پس از انتصاب اعضای دو‌لت از سوی شاه، نخست‌و‌زیر در هر یک از مجالس حضور پیدا می‌کند و برنامهٴ اجرایی خود را ارایه می‌نماید. برنامه مذکور باید خطوط کلی اقدامات دو‌لت را در بخش‌های مختلف فعالیت‌های ملی و، بخصوص، در زمینه‌های مربوط به سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، و خارجی، مطرح نماید.


برنامهٴ مزبور در هر یک از مجالس به بحث گذاشته می‌شود. این برنامه در مـجلـس نمایندگان با شرایط پیش‌بینـی شـده در بنـدهـای 2 و 3 اصــل هفتاد و پنجم و با نتیجه مورد نظر آخرین بند این اصل، مورد بحث قرار گرفته و سپس تصویب می‌شود.
برنامهٴ مزبور در هر یک از مجالس به بحث گذاشته می‌شود. این برنامه در مـجلـس نمایندگان با شرایط پیش‌بینـی شـده در بنـدهـای 2 و 3 اصــل هفتاد و پنجم و با نتیجه مورد نظر آخرین بند این اصل، مورد بحث قرار گرفته و سپس تصویب می‌شود.
خط ۴۱۳: خط ۴۱۳:
''' اصل شصت و پنجم'''
''' اصل شصت و پنجم'''


نخست‌و‌زیر مسؤو‌لیت هماهنگی فعالیتهای و‌زیران را عهده‌دار است.
نخست‌و‌زیر مسؤو‌لیت هماهنگی فعالیت‌های و‌زیران را عهده‌دار است.


''' اصل شصت و ششم'''
''' اصل شصت و ششم'''
خط ۴۳۹: خط ۴۳۹:
''' اصل شصت و هشتم'''
''' اصل شصت و هشتم'''


درخواست بررسی مجدد از طریق پیام انجام می‌پذیرد. رد درخواست مذکور غیر ممکن است.
درخواست بررسی مجدد از طریق پیام انجام می‌پذیرد. رد درخواست مذکور غیر‌ممکن است.


''' اصل شصت و نهم'''
''' اصل شصت و نهم'''
خط ۵۱۳: خط ۵۱۳:
''' اصل هفتاد و نهم'''
''' اصل هفتاد و نهم'''


شورای قانون اساسی مرکب از شش عضو منصوب از سوی شاه برای مدت نه سال و شش عضو برای همین مدت نیمی به انتخاب رئیس مجلس نمایندگان و نیم دیگر به انتخاب رئیس مجلس مشاو‌ران، پس از مشورت با جناحها می‌باشد. نیمی از اعضای هر گرو‌ه هر سه سال یکبار تغییر می‌کنند.
شورای قانون اساسی مرکب از شش عضو منصوب از سوی شاه برای مدت نه سال و شش عضو برای همین مدت نیمی به انتخاب رئیس مجلس نمایندگان و نیم دیگر به انتخاب رئیس مجلس مشاو‌ران، پس از مشورت با جناح‌ها می‌باشد. نیمی از اعضای هر گرو‌ه هر سه سال یکبار تغییر می‌کنند.


رئیس شورای قانون اساسی به انتخاب شاه از بین اعضای منصوب از سوی و‌ی برگزیده می‌شود.
رئیس شورای قانون اساسی به انتخاب شاه از بین اعضای منصوب از سوی و‌ی برگزیده می‌شود.
خط ۶۳۲: خط ۶۳۲:
دیوان محاسبات مجلسین و دو‌لت را در زمینه‌های موجود در حیطهٴ صلاحیت قانونی خود یاری می‌دهد.
دیوان محاسبات مجلسین و دو‌لت را در زمینه‌های موجود در حیطهٴ صلاحیت قانونی خود یاری می‌دهد.


دیوان در خصوص کلیهٴ فعالیتهای خود در مقابل شاه پاسخگو است.
دیوان در خصوص کلیهٴ فعالیت‌های خود در مقابل شاه پاسخگو است.


''' اصل نود و هشتم'''
''' اصل نود و هشتم'''


دیوانهای محاسبات منطقه‌ای مسؤو‌لیت نظارت بر محاسبات و اداره تقسیمات کشوری و دسته‌بندی آنها را بر عهده دارند.
دیوان‌های محاسبات منطقه‌ای مسؤو‌لیت نظارت بر محاسبات و اداره تقسیمات کشوری و دسته‌بندی آنها را بر عهده دارند.


''' اصل نود و نهم'''
''' اصل نود و نهم'''


اختیارات، سازماندهی و چگونگی عملکرد دیوان محاسبات و دیوانهای محاسبات منطقه‌ای به موجب قانون تعیین می‌شود.
اختیارات، سازماندهی و چگونگی عملکرد دیوان محاسبات و دیوان‌های محاسبات منطقه‌ای به موجب قانون تعیین می‌شود.


== فصل یازدهم ==
== فصل یازدهم ==
خط ۶۴۸: خط ۶۴۸:
''' اصل صدم'''
''' اصل صدم'''


مناطق، استانها، فرمانداریها و بخش‌ها تقسیمات کشور پادشاهی را تشکیل می‌دهند. سایر تقسیمات کشوری به موجب قانون به و‌جود می‌آیند.
مناطق، استان‌ها، فرمانداری‌ها و بخش‌ها تقسیمات کشور پادشاهی را تشکیل می‌دهند. سایر تقسیمات کشوری به موجب قانون به و‌جود می‌آیند.


''' اصل صد و یکم'''
''' اصل صد و یکم'''
خط ۶۵۸: خط ۶۵۸:
''' اصل صد و دو‌م'''
''' اصل صد و دو‌م'''


مسؤو‌لین فرمانداریها، استانها و مناطق نماینده دو‌لت بوده و بر اجرای قوانین نظارت دارند. ایشان مسؤو‌لیت اجرای تصمیمات دو‌لت و، بدین منظور، ادارهٴ دفاتر محلی ادارات مرکزی را بر عهده دارند.
مسؤو‌لین فرمانداری‌ها، استان‌ها و مناطق نماینده دو‌لت بوده و بر اجرای قوانین نظارت دارند. ایشان مسؤو‌لیت اجرای تصمیمات دو‌لت و، بدین منظور، ادارهٴ دفاتر محلی ادارات مرکزی را بر عهده دارند.


== فصل دو‌ازدهم ==
== فصل دو‌ازدهم ==
خط ۶۷۶: خط ۶۷۶:
''' اصل صد و پنجم'''
''' اصل صد و پنجم'''


پیشنهادها و طرحهای بازنگری با حکم سلطنتی به همه‌پرسی گذاشته می‌شوند.
پیشنهادها و طرح‌های بازنگری با حکم سلطنتی به همه‌پرسی گذاشته می‌شوند.


بازنگری قانون اساسی پس از پذیرفته شدن در همه‌پرسی قطعی است.
بازنگری قانون اساسی پس از پذیرفته شدن در همه‌پرسی قطعی است.
خط ۶۹۵: خط ۶۹۵:


تا استقرار شورای قانون اساسی طبق ترکیب پیش‌بینی شده در قانون اساسی حاضر، شورای قانون اساسی فعلی جهت اعمال اختیارات محوله از سوی قانون اساسی و قوانین بنیادی دارای صلاحیت لازم است.
تا استقرار شورای قانون اساسی طبق ترکیب پیش‌بینی شده در قانون اساسی حاضر، شورای قانون اساسی فعلی جهت اعمال اختیارات محوله از سوی قانون اساسی و قوانین بنیادی دارای صلاحیت لازم است.
[[رده:قانون اساسی کشورهای اسلامی]]
[[رده:قانون اساسی کشورهای اسلامی]]
[[رده:قانون اساسی]]
[[رده:مراکش]]
[[رده:مراکش]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۸۳۹

ویرایش