۸۵٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== تعریف مؤمن == | == تعریف مؤمن == | ||
""مؤمن"" اسم فاعل از واژۀ [[ایمان]] و از مادّۀ امن است. ""اَمْن"" عبارت است از آرامش و رفعِ ترس و نگرانی و ایمان عبارت است از خود یا دیگری را در امنیت و آرامش قرار دادن. پس مؤمن یعنی مطمئِنّ، آمَنَ باللهِ؛ یعنی برای او اطمینان و آرامش نسبت به [[ | ""مؤمن"" اسم فاعل از واژۀ [[ایمان]] و از مادّۀ امن است. ""اَمْن"" عبارت است از آرامش و رفعِ ترس و نگرانی و ایمان عبارت است از خود یا دیگری را در امنیت و آرامش قرار دادن. پس مؤمن یعنی مطمئِنّ، آمَنَ باللهِ؛ یعنی برای او اطمینان و آرامش نسبت به [[خدا]] حاصل شد. <ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref> | ||
== متعدی شدن مؤمن با «ل» و «یاء» == | == متعدی شدن مؤمن با «ل» و «یاء» == | ||
واژۀ ""آمن"" اگر با «ل» متعدّی شود به معنای تصدیق است و اگر با «یاء» متعدّی شود به معنای اصطلاحی خواهد بود. | واژۀ ""آمن"" اگر با «ل» متعدّی شود به معنای تصدیق است و اگر با «یاء» متعدّی شود به معنای اصطلاحی خواهد بود. | ||
«...یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ یُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِینَ...»<ref>توبه/سوره۹، آیه۶۱. </ref> «... | «...یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ یُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِینَ...»<ref>توبه/سوره۹، آیه۶۱. </ref> «... پیامبر به خدا ایمان دارد و مؤمنان را تصدیق می‌کند...». <ref>واژه‌شناسی قرآن مجید، همایی، غلامعلی، ص۹۹.</ref> | ||
== مؤمن در اصطلاح قرآنی == | == مؤمن در اصطلاح قرآنی == | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== مقایسه میان مؤمن و کافر == | == مقایسه میان مؤمن و کافر == | ||
قرآن برای روشنگری هر چه بیشتر میان مؤمن و کافر راه مقایسه را پیش می‌گیرد تا تمام | قرآن برای روشنگری هر چه بیشتر میان مؤمن و کافر راه مقایسه را پیش می‌گیرد تا تمام وجدانها در هر سطحی مسأله را درک کنند: <ref>تفسیر نور، ج۱۰، ص۵۲۹.</ref> | ||
=== ازدیاد ایمان مؤمنین با یاد خدا === | === ازدیاد ایمان مؤمنین با یاد خدا === | ||
مؤمنان با یاد خدا ایمانشان زیاد می‌شود: | مؤمنان با یاد خدا ایمانشان زیاد می‌شود: | ||
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا...»<ref>انفال/سوره۸، آیه۲. </ref> «مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان می‌گردد و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می‌شود، ایمانشان | «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا...»<ref>انفال/سوره۸، آیه۲. </ref> «مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان می‌گردد و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می‌شود، ایمانشان فزونتر می‌گردد...». | ||
ولی کافران، کفرشان بیشتر می‌شود: | ولی کافران، کفرشان بیشتر می‌شود: | ||
«وَ إِنِّی کُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِی آذَانِهِمْ وَ اسْتَغْشَوْا ثِیَابَهُمْ وَ أَصَرُّوا وَ اسْتَکْبَرُوا اسْتِکْبَارًا»<ref>نوح/سوره۷۱، آیه۷. </ref> «(نوح گفت: پروردگارا) و من هر زمان آنها را دعوت کردم که ایمان بیاورند و تو آنها را بیامرزی، انگشتان خویش را در | «وَ إِنِّی کُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِی آذَانِهِمْ وَ اسْتَغْشَوْا ثِیَابَهُمْ وَ أَصَرُّوا وَ اسْتَکْبَرُوا اسْتِکْبَارًا»<ref>نوح/سوره۷۱، آیه۷. </ref> «(نوح گفت: پروردگارا) و من هر زمان آنها را دعوت کردم که ایمان بیاورند و تو آنها را بیامرزی، انگشتان خویش را در گوشهایشان قرار داده و لباسهایشان را بر خود پیچیدند، و در مخالفت اصرار ورزیدند و به شدّت استکبار کردند». | ||
=== سرپرست مؤمنان بودن خدا === | === سرپرست مؤمنان بودن خدا === | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
«اللهُ ولِیّ الّذینَ آمنو...»<ref>بقره/سوره۲، آیه۲۵۷. </ref> «خداوند، ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده‌اند...». | «اللهُ ولِیّ الّذینَ آمنو...»<ref>بقره/سوره۲، آیه۲۵۷. </ref> «خداوند، ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده‌اند...». | ||
ولی سرپرست کافران، | ولی سرپرست کافران، طاغوتها هستند. | ||
«...و الّذین کَفَروُا اَوْلِیاءُ الطاغُوت...»<ref>بقره/سوره۲، آیه۲۵۷. </ref> «...کسانی که کافر شدند اولیای آنها | «...و الّذین کَفَروُا اَوْلِیاءُ الطاغُوت...»<ref>بقره/سوره۲، آیه۲۵۷. </ref> «...کسانی که کافر شدند اولیای آنها طاغوتها هستند...». | ||
=== آرامش قلب مؤمنین === | === آرامش قلب مؤمنین === | ||
خداوند بر دل مؤمن، آرامش نازل می‌کند: | خداوند بر دل مؤمن، آرامش نازل می‌کند: | ||
«هُوَ الَّذِی أَنزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدَادُوا إِیمَانًا مَّعَ إِیمَانِهِمْ...»<ref>فتح/سوره۴۸، آیه۴. </ref> «او کسی است که آرامش را بر | «هُوَ الَّذِی أَنزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدَادُوا إِیمَانًا مَّعَ إِیمَانِهِمْ...»<ref>فتح/سوره۴۸، آیه۴. </ref> «او کسی است که آرامش را بر دلهای مؤمنان نازل کرد تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند...». | ||
ولی بر دلِ کفار ترس و وحشت می‌افکند: | ولی بر دلِ کفار ترس و وحشت می‌افکند: | ||
«سَأُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کَفَرُواْ الرَّعْبَ...»<ref>انفال/سوره۸، آیه۱۲. </ref> «بزودی در | «سَأُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کَفَرُواْ الرَّعْبَ...»<ref>انفال/سوره۸، آیه۱۲. </ref> «بزودی در دلهای کافران ترس و وحشت می‌افکنم...». | ||
=== پیرو حق بودن مؤمنین === | === پیرو حق بودن مؤمنین === | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
== بایسته‌های ایمان == | == بایسته‌های ایمان == | ||
اینکه مؤمنان در راستای اقتضای ایمانشان باید به چه | اینکه مؤمنان در راستای اقتضای ایمانشان باید به چه ویژگیهایی خود را آراسته سازند؟ و از چه زشتی‌هایی روح و روان خود را پیراسته نمایند قرآن کریم رعایت اموری را به جدّ از آنان می‌طلبد تا در سایه عمل به آن در زمرۀ مؤمنان واقعی قرار گیرند:<ref>فرهنگ قرآن، اکبر، هاشمی رفسنجانی.</ref> | ||
=== اطاعت از خدا === | === اطاعت از خدا === | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
=== اجرای عدالت === | === اجرای عدالت === | ||
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُونُواْ قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ وَ لَوْ عَلَی أَنفُسِکُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَ الأَقْرَبِینَ...»<ref>نساء/سوره۴، آیه۳۵. </ref> «ای کسانی که ایمان آورده‌اید. کاملاً قیام به عدالت کنید! برای خدا شهادت دهید، | «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُونُواْ قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ وَ لَوْ عَلَی أَنفُسِکُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَ الأَقْرَبِینَ...»<ref>نساء/سوره۴، آیه۳۵. </ref> «ای کسانی که ایمان آورده‌اید. کاملاً قیام به عدالت کنید! برای خدا شهادت دهید، اگر‌چه (این گواهی) به زیان خود شما، یا پدر و مادر و نزدیکان شما بوده است...». | ||
=== انفاق === | === انفاق === | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
«لَا تَجِدُ قَوْمًا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کَانُوا آبَاءهُمْ أَوْ أَبْنَاءهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ...»<ref>مجادله/سوره۵۸، آیه۲۲. </ref> «هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمی‌یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندانشان باشند...». | «لَا تَجِدُ قَوْمًا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کَانُوا آبَاءهُمْ أَوْ أَبْنَاءهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ...»<ref>مجادله/سوره۵۸، آیه۲۲. </ref> «هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمی‌یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندانشان باشند...». | ||
برپایه این آیه، محبّت پدران و فرزندان و برادران و اقوام، هنگامی که | برپایه این آیه، محبّت پدران و فرزندان و برادران و اقوام، هنگامی که رو‌در‌روی محبّت خدا قرار گیرد ارزش خود را از دست می‌دهد چرا که می‌فرماید: | ||
«...والّذین آمَنوُ اَشَدُّ حُبّاًللهِ...» <ref>بقره/سوره۲، آیه۱۶۵. </ref> «...آنها که ایمان دارند، عشقشان به خدا شدیدتر است». | «...والّذین آمَنوُ اَشَدُّ حُبّاًللهِ...» <ref>بقره/سوره۲، آیه۱۶۵. </ref> «...آنها که ایمان دارند، عشقشان به خدا شدیدتر است». | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
«...وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ»<ref>آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۲. </ref> «و افراد با ایمان، باید تنها بر خدا توکّل کنند». | «...وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ»<ref>آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۲. </ref> «و افراد با ایمان، باید تنها بر خدا توکّل کنند». | ||
=== پرهیز از | === پرهیز از رباخواری === | ||
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَ ذَرُواْ مَا بَقِیَ مِنَ الرِّبَا إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ»<ref>بقره/سوره۲، آیه۲۷۸. </ref> «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از (مخالفان فرمان) خدا بپرهیزید و آنچه از (مطالبات) ربا باقی مانده، رها کنید اگر ایمان دارید!» | «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَ ذَرُواْ مَا بَقِیَ مِنَ الرِّبَا إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ»<ref>بقره/سوره۲، آیه۲۷۸. </ref> «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از (مخالفان فرمان) خدا بپرهیزید و آنچه از (مطالبات) ربا باقی مانده، رها کنید اگر ایمان دارید!» | ||
=== اجتناب از | === اجتناب از کم‌فروشی === | ||
«فَأَوْفُواْ الْکَیْلَ وَ الْمِیزَانَ وَ لاَ تَبْخَسُواْ النَّاسَ أَشْیَاءهُمْ وَ لاَ تُفْسِدُواْ فِی الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ»<ref>اعراف/سوره۷۶، آیه۸۵. </ref> «...حق پیمانه دوزان را ادا کنید: و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی | «فَأَوْفُواْ الْکَیْلَ وَ الْمِیزَانَ وَ لاَ تَبْخَسُواْ النَّاسَ أَشْیَاءهُمْ وَ لاَ تُفْسِدُواْ فِی الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ»<ref>اعراف/سوره۷۶، آیه۸۵. </ref> «...حق پیمانه دوزان را ادا کنید: و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید!» | ||
== آثار و نتایج ایمان == | == آثار و نتایج ایمان == | ||
| خط ۱۱۸: | خط ۱۱۸: | ||
=== نزول خیر و برکت الهی === | === نزول خیر و برکت الهی === | ||
«وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُواْ وَ اتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَ الأَرْضِ...»<ref>اعراف/سوره۷، آیه۹۶. </ref> «و اگر اهل شهرها و | «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُواْ وَ اتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَ الأَرْضِ...»<ref>اعراف/سوره۷، آیه۹۶. </ref> «و اگر اهل شهرها و آبادیها، ایمان می‌آوردند و تقوا پیشه می‌کردند، برکات آسمانها و زمین را بر آنها می‌گشودیم...». | ||
=== بهره‌مندی از حیات معنوی === | === بهره‌مندی از حیات معنوی === | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
=== در زمره زیانکارترین افراد === | === در زمره زیانکارترین افراد === | ||
«أُوْلَئِکَ الَّذِینَ لَهُمْ سُوءُ الْعَذَابِ وَ هُمْ فِی الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ»<ref>نمل/سوره۲۷، آیه۵. </ref> «(بی‌ایمانان) آنان کسانی هستند که عذاب بد (و دردناک) برای آنهاست و آنها در آخرت | «أُوْلَئِکَ الَّذِینَ لَهُمْ سُوءُ الْعَذَابِ وَ هُمْ فِی الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ»<ref>نمل/سوره۲۷، آیه۵. </ref> «(بی‌ایمانان) آنان کسانی هستند که عذاب بد (و دردناک) برای آنهاست و آنها در آخرت زیانکارترین مردمند!» | ||
تعبّیر به"" | تعبّیر به""زیانکارترین"" اشاره دارد به اینکه نه تنها ثواب نمی‌برند بلکه بدلیل گمراهی و ضلالتشان با عِتاب و سرزنش مواجه هستند.<ref>مجمع البیان، ج۷، ص۳۳۰. </ref> | ||
== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | |||
دانشنامه موضوعی قرآن | دانشنامه موضوعی قرآن | ||
[[رده:اصطلاحات | |||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | |||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | |||