۸۵٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:ماه محرم الحرام.jpg|جایگزین=ماه محرم الحرام|بندانگشتی|]] | |||
'''مُحَرَّمُ الحَرام''' اولین ماهِ سال هجری قمری است. دلیل نام‌گذاری این ماه [[حرام]] بودن [[جنگ]] در آن ذکر شده است. ماه محرم، ماه حزن و اندوه و [[عزاداری]] [[مسلمانان]]، خصوصا [[مذهب شیعه|شیعیان]] در شهادت [[حسین بن علی (سید الشهدا)|حسین‌بن‌علی (علیه‌السلام)]] است. واقعه [[کربلا]] که منجر به [[شهادت]] امام حسین (علیه‌السلام) و یارانش شد در ماه محرم سال ۶۱ قمری، اتفاق افتاد. شیعیان هر سال از ابتدای این ماه [[عزاداری|سوگواری]] می‌کنند. | |||
'''مُحَرَّمُ الحَرام''' اولین | |||
== علت نام‌گذاری == | == علت نام‌گذاری == | ||
''مُحَرَّمُ الحَرام'' یا مُحَرَّم اولین ماهِ سال، در تقویم هجری قمری است. این ماه را از آن جهت محرم نامیدند که در آن جنگ و غارت حرام بود<ref> | ''مُحَرَّمُ الحَرام'' یا مُحَرَّم اولین ماهِ سال، در تقویم هجری قمری است. این ماه را از آن جهت محرم نامیدند که در آن جنگ و غارت حرام بود<ref>قمی؛ منتهی الآمال؛ ج ۱، ص ۵۴۰.</ref>. ماه مُحَرّم یا محرم‌الحرام نخستین ماه تقویم اسلامی (هجری قمری) و به اعتقاد [[مسلمانان]] از جملهٔ ماه‌های حرام است. نام این ماه پیش از [[اسلام]] در دوران جاهلیت «مؤتمر» (در عربی: مُؤْتَمِر یا المُؤْتَمِر) بوده است و در زمان جاهلیت محرم (در عربی :المُحَرَّم) نامی بوده که به ماه صفر گفته می‌شد. محرم نخستین ماه از ماه‌های دوازده‌گانه قمری و یکی از ماه‌های حرام است که در دوران جاهلیت و نیز در اسلام، جنگ در آن تحریم شده بود. البته این ماه برای شیعیان بسیار مقدس می‌باشد؛ آنها برای گرامی‌داشتن این ماه برای [[حسین بن علی (سید الشهدا)|حسین‌بن‌علی (علیه‌السلام)]] گریه کرده و سینه‌زنی و هیئت می‌گیرند و کسانی که به هیئت بروند را اطعام می‌کنند؛ زیرا معتقد هستند که این کارها پس از مرگ به آنها نفع می‌رساند و گناهان آنها آمرزیده می‌شود. | ||
شب و روز اول محرم به‌عنوان اول سال قمری دارای [[نماز]] و آداب خاصی است که در کتاب '''مفاتیح‌الجنان''' بیان شده است. محرم، ماه حزن و اندوه و عزاداری شیعیان در قتل حسین بن علی است. | |||
== عزاداری شیعیان == | == عزاداری شیعیان == | ||
پس از شهادت امام حسین علیه‌السلام در محرم سال ۶۱ هجری قمری، این ماه برای شیعیان به ماه عزا تبدیل | پس از شهادت امام حسین (علیه‌السلام) در محرم سال ۶۱ هجری قمری، این ماه برای شیعیان به ماه عزا تبدیل شد. [[امامان معصوم (ع)|امامان معصوم (علیهم‌السلام)]] و شیعیان آنها به برگزاری مراسم [[عزاداری]] در این ماه همت داشته و دارند. در حدیثی از [[علی بن موسی (رضا)|امام رضا (علیه‌السلام)]] آمده است: «چون ماه محرم فرا می‌رسید، کسی پدرم را خندان نمی‌دید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌شد تا روز [[عاشورا]]. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌گفت: امروز روزی است که امام حسین (علیه‌السلام) [[شهید]] شده است»<ref>مسعودی؛ مروج الذهب؛ ج ۲، ص ۱۸۸.</ref>. | ||
«چون ماه محرم فرا می‌رسید، کسی پدرم را خندان نمی‌دید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌شد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌گفت: امروز روزی است که امام حسین علیه‌السلام شهید شده است»<ref> | |||
میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب '''المراقبات''' در ذیل مراقبات و اعمال ماه محرم می‌نویسد: | میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب '''المراقبات''' در ذیل مراقبات و اعمال ماه محرم می‌نویسد: «برای دوستداران خاندان [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] شایسته است که در دهۀ اول محرم در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذت‌های حلال را به ویژه در [[نهم محرم|نهم]]، [[دهم محرم|دهم]] و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است؛ و در دهۀ اول محرم هر روز امام خویش را با [[زیارت عاشورا]] یاد کنند»<ref>ر. ک: ملکی تبریزی؛ المراقبات، ص ۲۵-۲۶.</ref>. | ||
«برای دوستداران خاندان پیامبر(صلی‌الله علیه وآله وسلم) شایسته است که در | |||
== دیدگاه اهل‌سنت نسبت به محرم == | == دیدگاه اهل‌سنت نسبت به محرم == | ||
جهت رعایت عدل و انصاف باید اذعان داشت که | جهت رعایت عدل و انصاف باید اذعان داشت که دیدگاه [[اهل‌سنت]] یکسان نیست و نمی‌شود حکم واحدی در مورد همۀ آنها داد. بالعکس [[شیعه]]، به دلیل اجتماع حول یک محور «[[ولایت]] و [[امامت]]» از دیدگاه واحدی برخوردار هستند. | ||
به‌عنوان مثال اگر به [[اهل‌سنت]] [[ایران]] توجه شود، همگی [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیهم‌السلام)]] را دوست داشته و معظم می‌دارند و اگر به [[اهل‌سنت]] [[ترکیه]] توجه کنیم، چند دسته هستند. در حالی که برخی از حنفی‌ها در [[آنکارا]]، [[استانبول]] و … تعصبات شدیدی دارند، نام بسیاری از مسلمانان اهل‌سنت مناطق کرد نشین، حسن یا حسین است. | |||
برای شناخت دیدگاه [[اهل‌سنت]]، باید دسته‌بندی‌های متفاوتی در نظر گرفت. | برای شناخت دیدگاه [[اهل‌سنت]]، باید دسته‌بندی‌های متفاوتی در نظر گرفت. به‌عنوان مثال: کتب و منابع معتبر آنها یک شاخه است و دیدگاه عامۀ مردم که معمولاً کتاب نمی‌خوانند و به سخن بزرگان خود گوش می‌دهند یک شاخۀ دیگر است و سخن بزرگانشان نیز کاملاً متفاوت و اغلب متضاد است. به همین دلیل اهل‌سنت، از یک مذهب در دو قوم، کاملاً دیدگاه‌های متفاوتی دارند. | ||
=== منابع معتبر و کتب === | === منابع معتبر و کتب === | ||
* ابن عماد حنبلی که از بزرگان [[اهل‌سنت]] است، حوادث [[کربلا]] و [[عاشورا]] را نقل می‌کند و سپس می‌نویسد: «قاتل الله فاعل ذلک وأخزاه ومن أمر به أو رضیه …» خداوند بکشت کسی را که امام علیه‌السلام را کشت و خاندان [[اهل بیت (علیهم‌السلام) | * ابن عماد حنبلی که از بزرگان [[اهل‌سنت]] است، حوادث [[کربلا]] و [[عاشورا]] را نقل می‌کند و سپس می‌نویسد: «قاتل الله فاعل ذلک وأخزاه ومن أمر به أو رضیه …» خداوند بکشت کسی را که امام (علیه‌السلام) را کشت و خاندان [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیهم‌السلام)]] را به اسارت برد و راضی به این عمل بوده است<ref>شذرات الذهب؛ ج ۱ ص ۶۶.</ref>. | ||
* آلوسی، | * آلوسی، یکی از علمای اهل‌سنت است در پاسخ عده‌ای که برای خلاصی از وجدان در طرفداری [[یزید]] مدعی شدند او توبه کرده است، می‌نویسد: «الظاهر أنه لم یَتُب، و احتمال توبته أضعف من إیمانه، و یلحق به ابن زیاد و ابن سعد و جماعه فلَعنهُ اللّهِ عز وجل علیهم أجمعین، و عَلی أنصارِهم و أَعوانهم و شیعتهم و مَن مال إِلیهم إلی یومِ الدین ما دمعتْ عین علی أبی عبداللّه الحسین». | ||
ظاهر این است که یزید توبه نکرده است و احتمال توبه او ضعیف‌تر از ایمانش است و [[عبیدالله بن زیاد|ابن زیاد]] و ''ابن سعد'' ملحق به او هستند و تا چشمی برای امام حسین [[اشک]] می‌ریزد خدا یزید و اتباع او را لعنت کند<ref>روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم؛ ج ۱۳، ص ۲۲۸.</ref>. | |||
* [[ابن جوزی]]، که او نیز از علمای معروف و معتبر اهل‌سنت است، در پاسخ به اعتقادات خطای برخی از اهل‌سنت راجع به یزید مانند ''ابوبکرابن‌عربی مالکی''، خلافت غصبی و خلاف‌هایش می‌نویسد: «از اعتقادات بعض عامه که خود را سنی می‌دانند این است که: یزید کار درستی انجام داده است. (این ادعا به استناد همان جو‌سازی زمان امام حسین (علیه‌السلام) که می‌گفتند یزید خلیفه است و بر هر مسلمانی واجب است با او بیعت کند و اگر نکند از [[دین]] خارج شده و خونش مباح است). [[ابن جوزی]] ادامه می‌دهد: «آنها اگر به تاریخ نگاه می‌کردند می‌فهمیدند که اصلاً [[یزید]] خلیفه نبوده و مردم ملزم به بیعت با او شدند و یزید از هیچ کار قبیحی دوری نکرده است و بر فرض که عقد بیعت او صحیح هم باشد، خلافکاری‌هایی از او سر زده است که همه آنها موجب فسخ بیعت است و با وجود این، به حرف ''ابوبکرابن‌عربی مالکی'' کسی تمایل پیدا نخواهد کرد مگر انسان‌های جاهل». | |||
== حوادث مهم == | |||
حوادث و وقایع فراوانی در ماه محرم رخ داده است که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم: | |||
* غزوۀ ذات الرقاع؛ | |||
* فتح خیبر؛ | |||
* حادثۀ خونین کربلا - [[تاسوعا]] و [[عاشورا]] و شهادت امام حسین (علیه‌السلام) و اسارت خاندان امام به [[کوفه]] و [[شام]]؛ | |||
* به خلافت رسیدن [[عثمان]]؛ | |||
* قتل محمد امین برادر [[مأمون عباسی]]؛ | |||
* قتل جعفر برمکی و انقراض آل برمک و دولت برامکه؛ | |||
* واقعۀ هولاکو و مستعصم و انقراض دولت [[بنی عباس]]؛ | |||
* عروج [[حضرت ادریس|حضرت ادریس (علیه‌السلام)]] [[حضرت موسی|حضرت موسی (علیه‌السلام)]] به آسمان؛ | |||
* استجابت دعای [[حضرت زکریا|حضرت زکریا (علیه‌السلام)]]؛ | |||
عروج [[حضرت ادریس (علیه‌السلام)]] [[حضرت موسی | * عبور [[حضرت موسی (ع)|حضرت موسی (علیه‌السلام)]] از دریا و غرق شدن فرعونیان در نیل؛ | ||
* عذاب اصحاب فیل نیز در ماه محرم رخ داده است<ref>هدایة الانام الی وقایع الایام؛ محدث قمی؛ ص ۵۳؛ مفاتیح‌الجنان؛ ص ۵۲۱.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[حسین بن علی (سید الشهدا)]] | |||
* [[عباس بن علی]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | |||
* ر. ک: مروج الذهب نوشتۀ مسعودی. | |||
{{تقویم قمری}} | {{تقویم قمری}} | ||
[[رده:ماه‌های قمری]] | [[رده:ماه‌های قمری]] | ||
[[رده:مناسبت‌های اسلامی]] | [[رده:مناسبت‌های اسلامی]] | ||
[[ur:محرم]] | |||