۸۵٬۸۱۰
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '[[حضرت فاطمه زهرا' به '[[فاطمه بنت محمد (زهرا)'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '[[حضرت فاطمه زهرا' به '[[فاطمه بنت محمد (زهرا)') |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | {{جعبه اطلاعات شخصیت | ||
| عنوان = محمد بن ابی بکر | | عنوان = محمد بن ابی بکر | ||
| تصویر = | | تصویر = محمد بن ابی بکر.jpg | ||
| نام = محمد بن ابی‌بکر | | نام = محمد بن ابی‌بکر | ||
| نام‌های دیگر = ابوالقاسم | | نام‌های دیگر = ابوالقاسم | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = | | محل تولد = | ||
| سال درگذشت = [[ | | سال درگذشت = [[صفر المظفر|ماه صفر]] ۳۸ قمری | ||
| تاریخ درگذشت = | | تاریخ درگذشت = | ||
| محل درگذشت = | | محل درگذشت = | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''محمد بن ابی‌بکر''' فرزند [[خلیفه اول]] بود، اما از یاران مشهور و خاص [[علی بن ابی طالب|حضرت امیرالمومنین]] [[علی بن ابی طالب|امام علی بن ابی‌طالب (علیه السلام)]] به شمار می‌رفت. او در سال دهم هجری یعنی زمان [[حجةالوداع]] پیغمبر به دنیا آمد. پس از فوت [[ابوبکر]]، مادر محمد یعنی اسماً بنت عمیس به ازدواج [[ | '''محمد بن ابی‌بکر''' فرزند [[خلیفه اول]] بود، اما از یاران مشهور و خاص [[علی بن ابی طالب|حضرت امیرالمومنین]] [[علی بن ابی طالب|امام علی بن ابی‌طالب (علیه السلام)]] به شمار می‌رفت. او در سال دهم هجری یعنی زمان [[حجةالوداع]] پیغمبر به دنیا آمد. پس از فوت [[ابوبکر]]، مادر محمد یعنی اسماً بنت عمیس به ازدواج [[علی بن ابی طالب|امیرالمومنین (علیه السلام)]] درآمد، بنابراین محمد بن ابوبکر در خانه حضرت امیر (علیه السلام) بزرگ شد. اسماً بنت عمیس ابتدا همسر [[جعفر بن ابی‌طالب]] ([[جعفر طیار]]) بود که پس از [[شهادت]] جعفر در [[جنگ موته]] به ازدواج ابوبکر درآمد. | ||
'''محمد''' در [[جنگ جمل]] همراه حضرت بود، اما پس از این جنگ، امیرالمومنین استاندار وقت [[مصر]] یعنی قیس بن سعد بن عباده خزرجی را عزل و محمدبن ابوبکر را جایگزین او کرد. او در دوران زمامداری خود در مصر با مسائل و پدیده‌هایی مواجه شد که ضرورت داشت دستورات [[فقهی]] و شرعی آنها را از مولای خود بپرسد و همین پرسش‌ها از حضرت امیر (علیه السلام) باعث شد تا یکی از مشهورترین منابع [[حقوق بشر]] امروزه در دستان ما باشد. | '''محمد''' در [[جنگ جمل]] همراه حضرت بود، اما پس از این جنگ، امیرالمومنین استاندار وقت [[مصر]] یعنی قیس بن سعد بن عباده خزرجی را عزل و محمدبن ابوبکر را جایگزین او کرد. او در دوران زمامداری خود در مصر با مسائل و پدیده‌هایی مواجه شد که ضرورت داشت دستورات [[فقهی]] و شرعی آنها را از مولای خود بپرسد و همین پرسش‌ها از حضرت امیر (علیه السلام) باعث شد تا یکی از مشهورترین منابع [[حقوق بشر]] امروزه در دستان ما باشد. | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
پدر محمد بن ابى‌بکر، شخصیّت معروف [[صدر اسلام]]، یعنى عبدالله بن ابى قحافة بن عمرو تیمى معروف به ابوبکر است که در سال سوم [[عام الفیل]] (50 سال پیش از هجرت پیامبر «ص») از بانویى به نام امّ الخیر سلمى بنت عمر بن عامر تیمى در [[مکه]] به دنیا آمد<ref>العدد القویة (على بن یوسف حلّى)، ص 343</ref>. | پدر محمد بن ابى‌بکر، شخصیّت معروف [[صدر اسلام]]، یعنى عبدالله بن ابى قحافة بن عمرو تیمى معروف به ابوبکر است که در سال سوم [[عام الفیل]] (50 سال پیش از هجرت پیامبر «ص») از بانویى به نام امّ الخیر سلمى بنت عمر بن عامر تیمى در [[مکه]] به دنیا آمد<ref>العدد القویة (على بن یوسف حلّى)، ص 343</ref>. | ||
ابوبکر از نخستین گروندگان به [[دین]] [[ | ابوبکر از نخستین گروندگان به [[دین]] [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی الله علیه)]] پس از حضرت على(علیه السلام) و حضرت [[خدیجه بنت خویلد|خدیجه کبرا(سلام الله علیها)]] بود که هم زمان با زید بن حارثه و [[بلال حبشى]] در زمره یاران [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلی الله علیه)]] قرار گرفت. به گفته [[ابن خلدون]]، مردى مهربان و نرم خوى بود و مردان [[قریش]] با او الفت داشته و گروهى از اهالى مکه توسط او [[مسلمان]] شدند<ref> تاریخ ابن خلدون، ج 1، ص 386</ref>. | ||
وى در هنگام [[هجرت]] پیامبر (صلی الله علیه) از مکّه به مدینه همراه آن حضرت بود و در پنهان گاه [[غار ثور]]، بر اثر تعقیب [[کفار]] قریش، | وى در هنگام [[هجرت]] پیامبر (صلی الله علیه) از مکّه به مدینه همراه آن حضرت بود و در پنهان گاه [[غار ثور]]، بر اثر تعقیب [[کفار]] قریش، وحشت‌زده گشت. پیامبر (صلی الله علیه) نیز او را تسلّى داد، تا از کید و کین دشمن در امان ماندند. امّا هنگامى که به روستاى قبا در حوالى مدینه رسیدند و رسول خدا (صلی الله علیه) براى پیوستن حضرت على (علیه السلام) و سایر خانوادهاش به وى در آن جا توقف کرده بود، ابوبکر تأمّل چندانى نکرد و از پیامبر (صلی الله علیه) جدا شد و به روستاى «سنح» در نزدیکى مدینه رفت<ref> الکافى (کلینى)، ج 8، ص 338، حدیث 536</ref>. | ||
وى پس از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه) بدون در نظر گرفتن وصیت رسمى پیامبر (صلی الله علیه) در جانشینى حضرت على (علیه السلام) از سوى عده معدودى از [[مهاجر]] و [[انصار]] در مکانى به نام «[[سقیفه بنی ساعده|سقیفه بنى ساعده]]» به [[خلافت]] اسلامى برگزیده شد و على رغم مخالفت حضرت على (علیه السلام)، [[ | وى پس از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه) بدون در نظر گرفتن وصیت رسمى پیامبر (صلی الله علیه) در جانشینى حضرت على (علیه السلام) از سوى عده معدودى از [[مهاجر]] و [[انصار]] در مکانى به نام «[[سقیفه بنی ساعده|سقیفه بنى ساعده]]» به [[خلافت]] اسلامى برگزیده شد و على رغم مخالفت حضرت على (علیه السلام)، [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت فاطمه (سلام الله علیها)]] و برخى از اصحاب رسول خدا (صلی الله علیه)، از مردم [[بیعت]] گرفت. لذا دو سال و سه ماه و پنج روز خلافت [[مسلمین]] را بر عهده داشت و سرانجام در هفتم جمادى الآخر بیمار شد و پس از پانزده روز درد و رنج، در 22 جمادى الآخر، سال سیزدهم قمرى از دنیا رفت. | ||
بدنش را به درخواست دخترش [[عایشه]] (همسر پیامبر«ص») در جوار قبر مطهّر رسول خدا (صلی الله علیه) به خاک سپردند<ref> التّنبیه و الاشراف(مسعودى)، ص 248؛ تاریخ الیعقوبى، ج 2، ص 136</ref>. | بدنش را به درخواست دخترش [[عایشه]] (همسر پیامبر«ص») در جوار قبر مطهّر رسول خدا (صلی الله علیه) به خاک سپردند<ref> التّنبیه و الاشراف(مسعودى)، ص 248؛ تاریخ الیعقوبى، ج 2، ص 136</ref>. | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
امّا دیرى نگذشت که جعفر بن ابى طالب (علیه السلام) به همراه زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه، از سوى رسول خدا(صلی الله علیه) در رأس سپاهى عازم نبرد با رومیان شدند و پس از رویارویى با آنان در سرزمین [[شام]]، هر سه نفر به همراه تعداد زیادى از مسلمانان در آن جنگ که به [[جنگ موته]] معروف شد، به شهادت رسیدند. | امّا دیرى نگذشت که جعفر بن ابى طالب (علیه السلام) به همراه زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه، از سوى رسول خدا(صلی الله علیه) در رأس سپاهى عازم نبرد با رومیان شدند و پس از رویارویى با آنان در سرزمین [[شام]]، هر سه نفر به همراه تعداد زیادى از مسلمانان در آن جنگ که به [[جنگ موته]] معروف شد، به شهادت رسیدند. | ||
پس از شهادت جعفر بن ابى طالب(علیه السلام) معروف به جعفر طیار، اسماء به عقد ابوبکر بن ابى قحافه درآمد و پس از مدتى، محمد بن ابى‌بکر را به دنیا آورد<ref>الطبقات الکبرى(محمدبن سعد)، ج 8، ص 282</ref>. | پس از شهادت جعفر بن ابى طالب(علیه السلام) معروف به جعفر طیار، اسماء به عقد ابوبکر بن ابى قحافه درآمد و پس از مدتى، محمد بن ابى‌بکر را به دنیا آورد<ref>الطبقات الکبرى(محمدبن سعد)، ج 8، ص 282</ref>. | ||
وى با این که همسر خلیفه اوّل بود، همیشه جانب [[اهل بیت | وى با این که همسر خلیفه اوّل بود، همیشه جانب [[اهل بیت|اهلبیت (علیه السلام)]] را مىگرفت و از آنان حمایت مىکرد، محرم اسرار حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بود و در [[غسل]] و [[کفن]] کردن آن حضرت حضور داشت. | ||
پس از [[مرگ]] ابى‌بکر (سال سیزدهم قمرى) به عقد امیرمؤمنان على بن ابى طالب (علیه السلام) درآمد و فرزند خردسالش (محمد) را نیز به خانه [[علی بن ابی طالب|امیرمؤمنان (علیه السلام)]] آورد و در مکتب تربیتى آن حضرت پرورشش داد. | پس از [[مرگ]] ابى‌بکر (سال سیزدهم قمرى) به عقد امیرمؤمنان على بن ابى طالب (علیه السلام) درآمد و فرزند خردسالش (محمد) را نیز به خانه [[علی بن ابی طالب|امیرمؤمنان (علیه السلام)]] آورد و در مکتب تربیتى آن حضرت پرورشش داد. | ||
== استاندارى مصر == | == استاندارى مصر == | ||
حضرت على (علیه السلام) پس از خلافت، حاکمان و عاملان نالایق قبلى را بر کنار و افرادى شایسته به جاى آنان منصوب کرد. در همین راستا قیس بن سعد انصارى را در [[ | حضرت على (علیه السلام) پس از خلافت، حاکمان و عاملان نالایق قبلى را بر کنار و افرادى شایسته به جاى آنان منصوب کرد. در همین راستا قیس بن سعد انصارى را در [[صفر المظفر|ماه صفر]] سال 36 قمرى به جاى [[عبدالله بن ابى سرح]]، به استاندارى مصر منصوب و او را به آن دیار اعزام کرد. | ||
هنگامى که امام على (علیه السلام) سرگرم دفع غائله [[عایشه]] و اصحاب جمل بود، معاویة بن ابى سفیان (حاکم طاغى و خود خوانده شام) در صدد نفوذ در سیاستهاى قیس بن سعد و جذب وى به سوى خود برآمد. لذا با ارسال نامه‌ها‌یى متعدد عملاً وى و سرزمین مصر را هدف تیرها‌ى شیطانى خویش قرار داد. قیس بن سعد با پاسخهاى قاطع و اعمال رفتار‌ها‌ى متناسب با دیپلماسى آن زمان امید معاویه را به یأس تبدیل کرد، ولى تبادل نامههاى متعدد میان آن دو، شایعاتى مبنى بر روابط و توافقهاى پنها‌نى آن دو، علیه قیس منتشر و شخصیت وى را مورد پرسش قرار داد. | هنگامى که امام على (علیه السلام) سرگرم دفع غائله [[عایشه]] و اصحاب جمل بود، معاویة بن ابى سفیان (حاکم طاغى و خود خوانده شام) در صدد نفوذ در سیاستهاى قیس بن سعد و جذب وى به سوى خود برآمد. لذا با ارسال نامه‌ها‌یى متعدد عملاً وى و سرزمین مصر را هدف تیرها‌ى شیطانى خویش قرار داد. قیس بن سعد با پاسخهاى قاطع و اعمال رفتار‌ها‌ى متناسب با دیپلماسى آن زمان امید معاویه را به یأس تبدیل کرد، ولى تبادل نامههاى متعدد میان آن دو، شایعاتى مبنى بر روابط و توافقهاى پنها‌نى آن دو، علیه قیس منتشر و شخصیت وى را مورد پرسش قرار داد. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
هم چنین اسماء بنت عمیس، همسر امیرمؤمنان (علیه السلام) در شهادت فرزندش محمّد بسیار ناراحتى و بى تابى می‌کرد و حضرت على (علیه السلام) وى را تسلّى و دلدارى میداد. | هم چنین اسماء بنت عمیس، همسر امیرمؤمنان (علیه السلام) در شهادت فرزندش محمّد بسیار ناراحتى و بى تابى می‌کرد و حضرت على (علیه السلام) وى را تسلّى و دلدارى میداد. | ||
[[ | [[محمد بن علی (باقر العلوم) |امام محمد باقر (علیه السلام)]] درباره [[ایمان]] و اعتقاد قوى محمد بن ابى‌بکر و وفادارى او نسبت به امیرمؤمنان (علیه السلام) فرمود: «أن محمد بن ابى‌بکر بایع علیّاً علیه السّلام على البرائة من أبیه (ابوبکر بن ابى قحافة)<ref>اختیار معرفة الرجال (شیخ طوسى)، ج 1، ص 282</ref>.» | ||
علماى شیعه، وى را از اصحاب و از حواریون امام على (علیه السلام) و ازاعضاى اصلى شرطة الخمیس (فداییان حضرت على (علیه السلام)) دانستند و در فضل و فضایلش سخنان زیادى بیان کردند. | علماى شیعه، وى را از اصحاب و از حواریون امام على (علیه السلام) و ازاعضاى اصلى شرطة الخمیس (فداییان حضرت على (علیه السلام)) دانستند و در فضل و فضایلش سخنان زیادى بیان کردند. | ||
مرحوم [[آیت اللّه خویى (ره)]] - به نقل از [[رجال]] شناسان [[شیعه]] - دربارهاش فرمود: محمد بن ابى‌بکر؛ عدّه الشیخ فى رجاله تارة فى اصحاب رسول اللّه (صلی الله علیه)، و اخرى فى اصحاب على (علیه السلام)، قائلاً: محمد بن ابى‌بکر بن أبى قحافة؛ وعّده البرقى من اصحاب امیرالمؤمنین (علیه السلام) الذین کانوا من شرطة الخمیس، وعدّه المفید من اصفیاءِ اصحاب على (علیه السلام) تارة، و من السابقین المقربین منه (علیه السلام) اخرى، و من الحواریین ثالثة<ref> معجم رجال الحدیث، ج 51، ص 241</ref>. | مرحوم [[آیت اللّه خویى (ره)]] - به نقل از [[رجال]] شناسان [[شیعه]] - دربارهاش فرمود: محمد بن ابى‌بکر؛ عدّه الشیخ فى رجاله تارة فى اصحاب رسول اللّه (صلی الله علیه)، و اخرى فى اصحاب على (علیه السلام)، قائلاً: محمد بن ابى‌بکر بن أبى قحافة؛ وعّده البرقى من اصحاب امیرالمؤمنین (علیه السلام) الذین کانوا من شرطة الخمیس، وعدّه المفید من اصفیاءِ اصحاب على (علیه السلام) تارة، و من السابقین المقربین منه (علیه السلام) اخرى، و من الحواریین ثالثة<ref> معجم رجال الحدیث، ج 51، ص 241</ref>. | ||