محمد بن عبدالکریم شهرستانی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۱: خط ۳۱:
از او کتابی در کلام اشعری موجود است که بسیاری را به اشتباه انداخته و شهرستانی را [[اشاعره|اشعری مذهب]] معرفی کرده‌اند. این کتاب با نام نهایة‌الاقدام به چاپ رسیده است. کتاب دیگر وی که سراسر تفسیر باطنی است به نام مفاتیح‌الاسرار عده‌ای را به این تصور کشانده است که وی [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] است و در تقیّه به سر می‌برده است. ولی می‌توان گفت که شهرستانی هیچ گاه اسماعیلی مذهب نشد، اما از تفسیر باطنی آنها بسیار استفاده کرد و آن را پسندید. بنابراین باید پذیرفت که او علوم باطنی [[ائمه]] را از راه اسماعیلیه دریافت کرد، ولی هیچ گاه از تفکرات [[فقه شافعی|فقه شافعی]] و [[کلام اشعری|کلام اشعری]] دست برنداشت<ref>در این زمینه بنگرید: مقاله «شهرستانی شیعی باطنی یا سنی اشعری»، نوشته مهدی فرمانیان، در کتاب اسماعیلیه، ص 503 - 449</ref>. از کتب دیگر وی می‌توان به مصارعة الفلاسفه - نقد فلسفه [[ابوعلی سینا|بوعلی سینا]] - و مجلس مکتوب در خلق و امر اشاره کرد<ref>. کتاب مصارعة الفلاسفه توسط انتشارات آیت‌الله مرعشی و مجلس مکتوب در ابتدای ملل و نحل ترجمه افضل الدین ترکه به چاپ رسیده است</ref><ref>گرد‌آوری از کتاب: درسنامه تاریخ و عقائد اسماعیلیه، مهدی فرمانیان، ادیان، قم، 1386، ه. ش، ص 166</ref>.
از او کتابی در کلام اشعری موجود است که بسیاری را به اشتباه انداخته و شهرستانی را [[اشاعره|اشعری مذهب]] معرفی کرده‌اند. این کتاب با نام نهایة‌الاقدام به چاپ رسیده است. کتاب دیگر وی که سراسر تفسیر باطنی است به نام مفاتیح‌الاسرار عده‌ای را به این تصور کشانده است که وی [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] است و در تقیّه به سر می‌برده است. ولی می‌توان گفت که شهرستانی هیچ گاه اسماعیلی مذهب نشد، اما از تفسیر باطنی آنها بسیار استفاده کرد و آن را پسندید. بنابراین باید پذیرفت که او علوم باطنی [[ائمه]] را از راه اسماعیلیه دریافت کرد، ولی هیچ گاه از تفکرات [[فقه شافعی|فقه شافعی]] و [[کلام اشعری|کلام اشعری]] دست برنداشت<ref>در این زمینه بنگرید: مقاله «شهرستانی شیعی باطنی یا سنی اشعری»، نوشته مهدی فرمانیان، در کتاب اسماعیلیه، ص 503 - 449</ref>. از کتب دیگر وی می‌توان به مصارعة الفلاسفه - نقد فلسفه [[ابوعلی سینا|بوعلی سینا]] - و مجلس مکتوب در خلق و امر اشاره کرد<ref>. کتاب مصارعة الفلاسفه توسط انتشارات آیت‌الله مرعشی و مجلس مکتوب در ابتدای ملل و نحل ترجمه افضل الدین ترکه به چاپ رسیده است</ref><ref>گرد‌آوری از کتاب: درسنامه تاریخ و عقائد اسماعیلیه، مهدی فرمانیان، ادیان، قم، 1386، ه. ش، ص 166</ref>.


== تالیفات شهرستانی ==
== آثار شهرستانی ==
# الارشاد الی عقاید العباد
# الارشاد الی عقاید العباد؛
# اسرارالعباده
# اسرارالعباده؛
# الاقطار فی الاصول
# الاقطار فی الاصول؛
# تاریخ الحکما
# تاریخ الحکما؛
# دقایق الاوهام
# دقایق الاوهام؛
# العیون و الانهار
# العیون و الانهار؛
# المبدا و المعاد
# المبدا و المعاد؛
# المصارعه
# المصارعه؛
# رساله در علم واجب الوجود
# رساله در علم واجب الوجود؛
# غایه المرام فی علم الکلام
# غایه المرام فی علم الکلام؛
# الجزء الذی لا یتجزا
# الجزء الذی لا یتجزا؛
# تلخیص الاقسام لمذاهب الانام
# تلخیص الاقسام لمذاهب الانام؛
# الملل و النحل :از مشهورترین تالیفات شهرستانی است. خود او می‌نویسد :«هنگامی که در مجلس عالی نصیر‌الدین اقامت داشتم، برایم فرصت مطالعه اهل علم از ارباب دیانات وملل و نحل دست داد و به مصادر و موارد وشواهد آنها پی می‌بردم وپس از مطالعات بسیار، مقالات پراکنده گرد آوردم و بیرون از غرض و تعصّب در این کتاب نقل نمودم .»
# الملل و النحل :از مشهورترین تالیفات شهرستانی است. خود او می‌نویسد :«هنگامی که در مجلس عالی نصیر‌الدین اقامت داشتم، برایم فرصت مطالعه اهل علم از ارباب دیانات وملل و نحل دست داد و به مصادر و موارد وشواهد آنها پی می‌بردم وپس از مطالعات بسیار، مقالات پراکنده گرد آوردم و بیرون از غرض و تعصّب در این کتاب نقل نمودم .»
# مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار: این تفسیر خطّی است و نسخه موجود آن شامل دو جزء در یک مجلد است وبه آخر سوره بقره پایان می‌پذیرد. این نسخه در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگه‌داری می‌شود.
# مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار: این تفسیر خطّی است و نسخه موجود آن شامل دو جزء در یک مجلد است وبه آخر [[سوره بقره]] پایان می‌پذیرد. این نسخه در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگه‌داری می‌شود.
# المنهاج و البیان قدرت تعبیر و فصاحت گفتاری که در کلام شهرستانی وجود داشت وهم اکنون نیز آثار آن را در تالیفات باز مانده او می‌نگریم، چنان مایه جلب مردم به سوی او شد و از راه وعظ چندان مقبولیّت عامه پیدا کرد که مدت سه سال در بغداد ماند و در مجالس وعظ او بزرگان و علمای پایتخت عباسیان با گروه بسیاری از عامّه مردم حاضر می‌شدند و استفاده می‌بردند.
# المنهاج و البیان قدرت تعبیر و فصاحت گفتاری که در کلام شهرستانی وجود داشت وهم اکنون نیز آثار آن را در تالیفات باز مانده او می‌نگریم، چنان مایه جلب مردم به سوی او شد و از راه وعظ چندان مقبولیّت عامه پیدا کرد که مدت سه سال در بغداد ماند و در مجالس وعظ او بزرگان و علمای پایتخت [[عباسیان]] با گروه بسیاری از عامّه مردم حاضر می‌شدند و استفاده می‌بردند.


== بقعه علامه شهرستانی کجاست ==
== بقعه علامه شهرستانی کجاست ==
confirmed، مدیران
۳۳٬۱۸۵

ویرایش