۸۵٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بنیانگذار' به 'بنیانگذار') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
مراکش در ادوار باستانی بخشی از امپراطوری کارتاژ بود که در شمال | مراکش در ادوار باستانی بخشی از امپراطوری کارتاژ بود که در شمال آفریقا از خلیج سرت در [[لیبی]] تا اقیانوس اطلس حکومت می‌کرد. در سال ۱۴۶ قبل از میلاد به دست رومیان افتاد که در آن زمان جزو [[موریتانی]] بود و حکومت اروپائیان تا قرن هفتم میلادی (قرن اول هجری) بر آن ادامه یافت. | ||
در اواخر قرن اول هجری، [[مسلمانان]] پس از درگیری با اروپائیان و [[بربر]]ها، این ناحیه را جزو قلمرو خود نمودند و دین اسلام و زبان [[زبان عربی|عربی]] در آن رواج یافت. عنوان «مغرب» در متون کهن اسلامی شامل کشورهای مراکش، [[الجزایر | در اواخر قرن اول هجری، [[مسلمانان]] پس از درگیری با اروپائیان و [[بربر]]ها، این ناحیه را جزو قلمرو خود نمودند و دین اسلام و زبان [[زبان عربی|عربی]] در آن رواج یافت. عنوان «مغرب» در متون کهن اسلامی شامل کشورهای مراکش، [[الجزایر | ||
|الجزایر]]، [[تونس]] و حتی گاه بر [[اندلس]] نیز اطلاق می‌شده است. این بخش از آفریقا به سه بخش مغرب اقصی (مراکش)، مغرب اوسط (الجزایر) و مغرب ادنی (تونس و افریقیه) تقسیم کرده شده بود. <ref>اطلس شیعه، ص548.</ref> | |||
در قرون ۱۵ و ۱۶ میلادی، نیروهای اسپانیائی و پرتغالی بندرهای مراکش را تصرف کردند. در قرن شانزدهم حکومت محلی شریف‌های علوی مراکش، تابع دولت عثمانی شد ولی در قرن هفدهم اروپائیان بر آن دست یافتند. | در قرون ۱۵ و ۱۶ میلادی، نیروهای اسپانیائی و پرتغالی بندرهای مراکش را تصرف کردند. در قرن شانزدهم حکومت محلی شریف‌های علوی مراکش، تابع دولت عثمانی شد ولی در قرن هفدهم اروپائیان بر آن دست یافتند. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۹: | ||
==== جمهوری دموکراتیک صحرای غربی ==== | ==== جمهوری دموکراتیک صحرای غربی ==== | ||
صحرای غربی ناحیه‌ای وسیع است که مراکش ادعای مالکیت آن را دارد. | صحرای غربی ناحیه‌ای وسیع است که مراکش ادعای مالکیت آن را دارد. دولت مراکش، صحرای غربی را به طور تاریخی متعلق به خود می‌داند. اما بر اساس رای دیوان بین‌المللی دادگستری و پس از مناقشات چند دهه اخیر، این ناحیه توسط برخی سازمان‌های بین‌المللی و کشورها به عنوان یک کشور مستقل شناخته شده است.<ref>ر. ک: [[جمهوری دموکراتیک صحرای غربی]]</ref> | ||
جدای از الجزایر و موریتانی که با مراکش مرز خاکی دارند، تنگه جبل الطارق مرز آبی مراکش و اسپانیا به حساب می‌آید. در واقع مراکش بین کشورهای قاره آفریقا، کمترین فاصله جغرافیایی را با قاره اروپا دارد. این فاصله تنها ۱۵ کیلومتر است. | جدای از الجزایر و موریتانی که با مراکش مرز خاکی دارند، تنگه جبل الطارق مرز آبی مراکش و اسپانیا به حساب می‌آید. در واقع مراکش بین کشورهای قاره آفریقا، کمترین فاصله جغرافیایی را با قاره اروپا دارد. این فاصله تنها ۱۵ کیلومتر است. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۶: | ||
=== ویژگی‌های آب و هوایی === | === ویژگی‌های آب و هوایی === | ||
آب و هوای مراکش بسیار متغیر است و با فصل و منطقه تغییر می‌کند. در کل این کشور آب و هوای گرمسیری دارد و بالاترین دما 35 درجه سانتیگراد و | آب و هوای مراکش بسیار متغیر است و با فصل و منطقه تغییر می‌کند. در کل این کشور آب و هوای گرمسیری دارد و بالاترین دما 35 درجه سانتیگراد و پایین‌ترین دما 5 درجه سانتیگراد در ساحارا است. آب و هوای ساحل گرم و مدیترانه ای است که در ساحل شرقی با بادهای جنوب غربی تعدیل می‌شود، در حالی که مناطق داخلی آب و هوا گرم تر، خشک تر و قاره ای دارند. در جنوب کشور هوا در بیشتر ایام سال بسیار گرم و خشک، اما در شب افت دما شدید است به خصوص در ماه‌های دسامبر و ژانویه. در زمستان دما در کوه‌های اطلس به زیر صفر می‌رسد و بیشتر سال قله‌ها پوشیده از برف هستند. | ||
در مناطق ساحلی از ماه نوامبر تا مارچ بارندگی وجود دارد و در تابستان، اغلب مناطق کشور خشک و دما بالاست، در مناطق کوهستانی هوا خنک تر است. در Marrakech و Agadir، در طول زمستان دما 21 درجه است. | در مناطق ساحلی از ماه نوامبر تا مارچ بارندگی وجود دارد و در تابستان، اغلب مناطق کشور خشک و دما بالاست، در مناطق کوهستانی هوا خنک تر است. در Marrakech و Agadir، در طول زمستان دما 21 درجه است. | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۳: | ||
در قانون اساسی پادشاه ضمن مقدس بودن از قدرت بسیاری برخوردار است. پادشاه، نماینده عالی ملت و مظهر وحدت ملت است که بر اجرای اسلام و قانون اساسی نظارت دارد. | در قانون اساسی پادشاه ضمن مقدس بودن از قدرت بسیاری برخوردار است. پادشاه، نماینده عالی ملت و مظهر وحدت ملت است که بر اجرای اسلام و قانون اساسی نظارت دارد. | ||
پادشاه کنونی مراکش [[ملک محمد ششم]] (متولد ۱۹۶۳ م) می‌باشد که پس از درگذشت [[ملک حسن دوم]] از بیست و سوم ژوئیه ۱۹۹۹ به تخت سلطنت نشسته‌است. | پادشاه کنونی مراکش [[ملک محمد ششم (پادشاه مراکش)|ملک محمد ششم]] (متولد ۱۹۶۳ م) می‌باشد که پس از درگذشت [[ملک حسن دوم]] از بیست و سوم ژوئیه ۱۹۹۹ به تخت سلطنت نشسته‌است. | ||
==== جایگاه مذهبی و مقام امیرالمؤمنینی پادشاه ==== | ==== جایگاه مذهبی و مقام امیرالمؤمنینی پادشاه ==== | ||
انتساب به حضرت [[محمد ( | انتساب به حضرت [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم(ص)]] و اهل بیت در مراکش یک ارزش محسوب می‌شود و خاندان سلطنتی توانسته است از یک جایگاه مذهبی برخوردار شود. | ||
در بستر [[فقه]] مالکی، [[کلام]] اشعری و اسلام مردمی آن دیار که مملو از رویکردهای صوفیانه نیز هست، پایگاه مذهبی حکومت اهمیت بیشتری یافته‌اند. پس از [[یازده سپتامبر]] که عملیات انتحاری در [[کازابلانکا]] موجب کشته شدن | در بستر [[فقه]] مالکی، [[کلام]] اشعری و اسلام مردمی آن دیار که مملو از رویکردهای صوفیانه نیز هست، پایگاه مذهبی حکومت اهمیت بیشتری یافته‌اند. پس از [[یازده سپتامبر]] که عملیات انتحاری در [[کازابلانکا]] موجب کشته شدن دهها نفر در این کشور شد، در مراکش مجددا بر این سه اصل در دین‌ورزی آنها تاکید شد تا بتوانند مانع از رشد گروه‌های افراطی دینی شوند. | ||
بنابراین این بسترها در جامعه مراکش وجود داشته است و از آنجا که خاندان سلطنتی که دارای همه این ویژگی‌ها بوده‌اند، در نتیجه به این خاندان کم و بیش جایگاه دینی داده است. از این رو پادشاهان این کشور خود را امیر المومنین | بنابراین این بسترها در جامعه مراکش وجود داشته است و از آنجا که خاندان سلطنتی که دارای همه این ویژگی‌ها بوده‌اند، در نتیجه به این خاندان کم و بیش جایگاه دینی داده است. از این رو پادشاهان این کشور خود را امیر المومنین می‌نامند. یعنی پادشاه دارای جایگاه مذهبی هم هست. | ||
امیرالمومنین دانستن پادشاه صرفا یک لقب نیست و نتایج عملی و عینی دارد. نتیجه عملی امیرالمومنین بودن این است که تشکیلات و شخصیت‌های دینی این کشور تابع این سیستم سیاسی هستند. در واقع ائمه جماعات و عالمان هر منطقه و شهری دارای تشکیلاتی هستند که آن تشکیلات ریاست آن با مجلس علمی است. یعنی یک شورای 7 تا 11 نفری در هر منطقه و شهری وجود دارد که بر همه امور عالمان دینی در این شهر اعم از امام جمعه، امامان جماعت و همه کسانی که شغل دینی دارند، نظارت دارد. بر این مجالس علمی، یک مجلس اعلای علمی نظارت دارد که در رباط مستقر است. رئیس مجلس علمی اعلا توسط پادشاه انتخاب می‌شود. بنابراین در چارچوب نظرات پادشاه عمل می‌کند. این مجالس، شبکه وسیعی هستند، در نتیجه تشکیلات دینی در معنای رسمی آن وابسته به پادشاه است.<ref>http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/18778/مراکش-توافق-همگانی-بر-اصلاحات/</ref> | |||
=== اختیارات پادشاه === | === اختیارات پادشاه === | ||
| خط ۱۶۰: | خط ۱۶۱: | ||
کشور مراکش و یا مغرب، کشوری است که در شمال دریای مدیترانه و در غرب اقیانوس اطلس آن را احاطه کرده است. وجود سواحل بیش از ۳۵۰۰ کیلومتری آن، این کشور را از منابع عظیم دریایی و تجمع گونه‌های مختلف ماهیان بهره‌مند نموده و شرایط ممتازی را برای این کشور بوجود آورده‌است. | کشور مراکش و یا مغرب، کشوری است که در شمال دریای مدیترانه و در غرب اقیانوس اطلس آن را احاطه کرده است. وجود سواحل بیش از ۳۵۰۰ کیلومتری آن، این کشور را از منابع عظیم دریایی و تجمع گونه‌های مختلف ماهیان بهره‌مند نموده و شرایط ممتازی را برای این کشور بوجود آورده‌است. | ||
هم اکنون مغرب در زمینه صادرات انواع ماهی مانند ساردین و | هم اکنون مغرب در زمینه صادرات انواع ماهی مانند ساردین و نرم‌تنانی همچون هشت پا به اروپا، آمریکا و آسیا فعالیت دارد. | ||
اقتصاد مغرب بر چند عنصر ماهیگیری، کشاورزی، تجارت و صنعت گردشگری متمرکز است. خاک کشور مغرب با توجه به آب هوای معتدلش و بارندگی، در زمینه کشاورزی بسیار مستعد می‌باشد. | اقتصاد مغرب بر چند عنصر ماهیگیری، کشاورزی، تجارت و صنعت گردشگری متمرکز است. خاک کشور مغرب با توجه به آب هوای معتدلش و بارندگی، در زمینه کشاورزی بسیار مستعد می‌باشد. | ||
| خط ۲۴۵: | خط ۲۴۶: | ||
دربارۀ خاستگاه [[تصوف در مغرب]] نظریات مختلفی وجود دارد: | دربارۀ خاستگاه [[تصوف در مغرب]] نظریات مختلفی وجود دارد: | ||
* برخی آن را متأثر از رهبانیت مسیحی می‌دانند، زیرا در سده‌های نخستین اسلامی هنوز دیرهای بسیاری در شمال آفریقا فعالیت داشتند | * برخی آن را متأثر از رهبانیت مسیحی می‌دانند، زیرا در سده‌های نخستین اسلامی هنوز دیرهای بسیاری در شمال آفریقا فعالیت داشتند. | ||
* برخی نیز وجود نام‌های متعدد فارسی را در میان صوفیۀ آنجا نشانه‌ای از تأثیر افکار ایرانی می‌شمارند؛ | * برخی نیز وجود نام‌های متعدد فارسی را در میان صوفیۀ آنجا نشانه‌ای از تأثیر افکار ایرانی می‌شمارند؛ | ||
* گروهی هم تصوف مغرب را اصیل می‌دانند و آن را ادامۀ | * گروهی هم تصوف مغرب را اصیل می‌دانند و آن را ادامۀ گرایشهای معنوی بربرهایی که پیش از اسلام در غارها منزوی بودند، می‌شمارند. به اعتقاد این گروه، زهدطلبی، موعودباوری و معجزه‌گرایی ۳ ویژگی مهم بومیان مغـرب بود که بعـدها زیربنای تصـوف اسلامـی در ایـن دیـار را تشکیل داد . | ||
با این‌همه، چنین به نظر می‌رسد که تصوف در مغرب نیز مانند تصوف اولیۀ [[حجاز]]، [[عراق]] و [[ایران]]، نخست مبتنی بر آموزه‌های شفاهی اولیای مسلمان بوده، و سپس صورتی منسجم به خود گرفته است. | با این‌همه، چنین به نظر می‌رسد که تصوف در مغرب نیز مانند تصوف اولیۀ [[حجاز]]، [[عراق]] و [[ایران]]، نخست مبتنی بر آموزه‌های شفاهی اولیای مسلمان بوده، و سپس صورتی منسجم به خود گرفته است. | ||
| خط ۲۵۵: | خط ۲۵۶: | ||
در مراکش چند جنبش و جریان اسلامی حضور دارند، از جمله: | در مراکش چند جنبش و جریان اسلامی حضور دارند، از جمله: | ||
'''[[الشبیة الإسلامیة]]''' | '''[[جنبش جوانان اسلامی مراکش|الشبیة الإسلامیة]]''' | ||
این جنبش در نوامبر ۱۹۷۲ توسط [[عبدالکریم مطیع]] (متولد ۱۹۳۶) و عضو سابق اتحادیه ملی نیروهای خلقی (با گرایشات [[سوسیالیستی]]) تأسیس گردید. | این جنبش در نوامبر ۱۹۷۲ توسط [[عبدالکریم مطیع]] (متولد ۱۹۳۶) و عضو سابق اتحادیه ملی نیروهای خلقی (با گرایشات [[سوسیالیستی]]) تأسیس گردید. | ||
'''[[حرکة الإصلاح والتجدید]]''' | '''[[حرکت اصلاح و تجدید مراکش|حرکة الإصلاح والتجدید]]''' | ||
حرکة الإصلاح والتجدید از جنبش الشبیة الإسلامیة منشعب گردید. این چنبش از افکار و اندیشه‌های متفکران [[اخوان‌المسلمین]] همچون [[حسن البنا|حسن البناء]] متأثر بوده است. | حرکة الإصلاح والتجدید از جنبش الشبیة الإسلامیة منشعب گردید. این چنبش از افکار و اندیشه‌های متفکران [[اخوان المسلمین|اخوان‌المسلمین]] همچون [[حسن البنا|حسن البناء]] متأثر بوده است. | ||
== جریان‌های شاخص غیر دینی == | == جریان‌های شاخص غیر دینی == | ||
| خط ۲۶۷: | خط ۲۶۸: | ||
=چهره‌های شاخص مراکش= | =چهره‌های شاخص مراکش= | ||
== چهره‌های شاخص دینی == | == چهره‌های شاخص دینی == | ||
'''ادریس هانی (سید ادریس حسینی)''' | '''ادریس هانی (سید ادریس حسینی)''' | ||
[[سید ادریس حسینی|ادریس هانی]] محقق و متفکر معاصر و از فعالان اندیشه تقریبی است. وی آثار فراوانی در قالب کتب و مقالات و همچنین سخنرانی در مجامع مختلف علمی، در کارنامه خوود دارد. | [[سید ادریس حسینی|ادریس هانی]] محقق و متفکر معاصر و از فعالان اندیشه تقریبی است. وی آثار فراوانی در قالب کتب و مقالات و همچنین سخنرانی در مجامع مختلف علمی، در کارنامه خوود دارد. | ||
'''شیخ عبدالسلام یاسین''' | '''شیخ عبدالسلام یاسین''' | ||
شیخ [[عبدالسلام یاسین]]، [[قطب]] و [[مرشد]] جماعت «[[العدل و الإحسان]]»، و از شخصیت‌های سرشناس مذهبی – سیاسی [[مراکش]] بود که در سال 2012 فوت کرد. | شیخ [[عبدالسلام یاسین]]، [[قطب]] و [[مرشد]] جماعت «[[العدل و الإحسان]]»، و از شخصیت‌های سرشناس مذهبی – سیاسی [[مراکش]] بود که در سال 2012 فوت کرد. | ||
| خط ۲۸۳: | خط ۲۸۴: | ||
'''عبدالله العروی''' | '''عبدالله العروی''' | ||
[[عبدالله العروی]] متولد 1933 در مغرب، متفکر و مورخ، دانش آموخته فلسفه و تاریخ در فرانسه و دارای پیشینه تدریس در کشورش و ایالات متحده | [[عبدالله العروی]] متولد 1933 در مغرب، متفکر و مورخ، دانش آموخته فلسفه و تاریخ در فرانسه و دارای پیشینه تدریس در کشورش و ایالات متحده آمریکا است. | ||
'''مهدی منجره''' | '''مهدی منجره''' | ||
| خط ۳۰۶: | خط ۳۰۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{کشورهای جهان}} | |||
[[رده:کشورها]] | |||
[[رده:کشورهای اسلامی]] | [[رده:کشورهای اسلامی]] | ||