مشهد: تفاوت میان نسخه‌ها

مشهد (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۱۷

۸۳ بایت حذف‌شده ، ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Hadifazl

Writers، confirmed، مدیران

۸۵٬۷۵۱

ویرایش

@@ خط ۲۵: / خط ۲۵: @@
 </div>
 =ریشه شناسی نام شهر مشهد=
-<br>
 معنی واژه‌ی مشهد محل شهود و محل شهادت است. شیعیان معتقدند [[امام رضا]](ع) پس از شهید شدن به دست [[مأمون عباسی]] در سال ۲۰۳ هجری قمری در آرامگاه هارونی سناباد به خاک سپرده شد. بعد از آن سناباد نوغان به نام مشهدالرضا خوانده شد و کم کم علی الخصوص در زمان [[شاه تهماسب]] (طهماسب) صفوی بر پهنه‌ی آن افزوده گشت. مردم توس (طوس) به مشهد کوچ داده شدند و به مرور زمان نام مشهد برای این شهر ماندگار شد. <ref>[https://mag.airplaneticket.ir/ برگرفته شده از مقاله همه چیز در مورد مشهد]</ref>
 <br>
 =اقتصاد شهر مشهد=
-<br>
 مشهد یکی از قطب‌های مهم کشاورزی و صنعت ایران است و از شاهرگ‌های اصلی اقتصاد این کشور به شمار می‌رود. قالی‌بافی، زیورآلات فیروزه‌ای و صنایع چرم، از مشهورترین و سودآورترین صنایع دستی این محدوده از ایران محسوب می‌شود. این محدوده همچنین در کشت زعفران- طلای سرخ - مقام اول را دارد و بیش از 94 درصد از زعفران جهان محصول نواحی اطراف این شهر است. زعفران را می‌توان یکی از عناصر مهمی که در گردشگری مشهد نقش به سزایی دارند معرفی کرد. <ref>[https://destription.com/ برگرفته شده از مقاله شهر مشهد]</ref>
 <br>
 =تاریخچه شهر مشهد=
-<br>
 در این نوشتار تاریخ مشهد را به سه دوره‌ی کلی تقسیم می‌کنیم: دوره‌ی خلافت اسلامی، دوران حکومت‌های ایرانی تا عصر صفویه و دوران صفویه تا کنون.
 <br>
 ==دوره‌ی خلافت اسلامی==
-<br>
 بر اساس مستندات تاریخی، [[علویان]] بر علیه مأمون عباسی جانشین [[هارون]] فقط چند سال بعد از حکومتش طغیان کردند. وی به قصد جلب تمایل شیعیان به خود، علی بن موسی الرضا(ع)، امام هشتم شیعیان را به جانشینی خود انتخاب کرد و بعد از مدتی با او راهی [[بغداد]] شد. در طول راه، در روستای سناباد نوغان، علی بن موسی الرضا(ع) وارد منزل امیر سناباد شد و همان‌جا به قتل رسید. پیکر علی بن موسی الرضا(ع) در ۵/۱ کیلومتری روستای سناباد و در کنار مقبره‌ی هارون به خاک سپرده شد. همانطور که ذکر شد پس از این واقعه، آن نقطه به مشهد الرضا و بعدها به اختصار به مشهد معروف شد.
 <br>
 ==دوران حکومت‌های ایرانی تا عصر صفویه==
-<br>
 همچون دیگر شهرهای بزرگ ایران، مشهد نیز از آسیب‌های ناشی از افزایش جنگ در طول سالیان متمادی در امان نماند. مؤسس [[سلسله‌ی غزنویان]]، سبکتگین، در زمان فتح توس آرامگاه علی بن موسی الرضا(ع) را ویران کرد. بعد از او پسرش [[سلطان محمود غزنوی]] اقدام به بازسازی آرامگاه نمود. توس در زمان سلجوقیان از رونق خوبی برخوردار بود. [[خواجه نظام الملک]] در طی ۳۰ سال وازرتش توجه ویژه‌ای به توس داشت.
@@ خط ۵۱: / خط ۴۶: @@
 <br>
 ==دوران صفویه تا کنون==
-<br>
 با روی کارآمدن خاندان صفوی عرصه‌ی تازه‌ای در موفقیت شهر مشهد پدیدار شد. [[شاه اسماعیل اول]] که مذهب [[شیعه]] را به عنوان مذهب رسمی کشور مستقر نمود، شهرهای مذهبی ایران یعنی [[قم]] و مشهد را در صدر اولویت‌های خود قرار داد. زیارت این شهرها توسط مردم رونق قابل توجهی به شهر آورده شد. تمامی سلاطین صفوی در توجه به خراسان و به ویژه مشهد سعی وافری داشتند.
 <br>
@@ خط ۶۹: / خط ۶۳: @@
 <br>
 =جاذبه‌های مذهبی مشهد=
-<br>
 مشهد که یکی از پرگردشگرترین شهرهای ایران به شمار می‌رود دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است.
 <br>
@@ خط ۷۶: / خط ۶۹: @@
 <br>
 ==مسجد گوهرشاد==
-<br>
 یکی از اماکن مذهبی مشهد که در جوار بارگاه ملکوتی حضرت امام رضا(ع) و به دستور گوهرشاد بیگم همسر شاهرخ و در سال ۸۲۱ هجری قمری ساخته شد، مسجدی با نام مسجد گوهرشاد می‌باشد. <ref>[https://behpin.com/ برگرفته شده از مقاله اماکن مذهبی مشهد]</ref>
 <br>
@@ خط ۹۱: / خط ۸۳: @@
 مسجد گوهرشاد به روش و سبک چهار ایوانی ساخته شده است و در طی سالیان گذشته، گنبد آن ۴ بار مرمت شده است. معمار مسجد گوهرشاد استاد قوام‌الدین شیرازی می‌باشد که این مسجد را به شیوه دوران تیموری بنا کرده است.
 <br>
-مساحت مسجد گوهرشاد ۲۸۰۰ مترمربع می‌باشد و زیربنای آن ۹۴۰۰ متر مربع بوده و در قسمت جنوبی آرامگاه امام رضا (ع) قرار دارد و از رواق‌های دارالسیاده و دارالحفاظ به آن راه وجود دارد. مسجد گوهرشاد دارای ۴ ایوان بزرگ و ۷ شبستان است. گنبدخانه پشت ایوان مقصوره، با شبستان‌های یک طبقه، بخش‌های مختلف مسجد را به هم پیوند می‌دهد. چهار ایوان مسجد گوهرشاد با نام‌های ایوان مقصوره (ضلع جنوبی)، ایوان دارالسیاده (ضلع شمالی)، ایوان اعتکاف (ضلع شرقی)، ایوان شیخ بهاءالدین (ضلع غربی) شناخته میشوند.
+مساحت مسجد گوهرشاد ۲۸۰۰ مترمربع می‌باشد و زیربنای آن ۹۴۰۰ متر مربع بوده و در قسمت جنوبی آرامگاه امام رضا (ع) قرار دارد و از رواق‌های دارالسیاده و دارالحفاظ به آن راه وجود دارد. مسجد گوهرشاد دارای ۴ ایوان بزرگ و ۷ شبستان است. گنبدخانه پشت ایوان مقصوره، با شبستان‌های یک طبقه، بخش‌های مختلف مسجد را به هم پیوند می‌دهد. چهار ایوان مسجد گوهرشاد با نام‌های ایوان مقصوره (ضلع جنوبی)، ایوان دارالسیاده (ضلع شمالی)، ایوان اعتکاف (ضلع شرقی)، ایوان شیخ بهاءالدین (ضلع غربی) شناخته می‌شوند.
 <br>
 ==آرامگاه خواجه ربیع==
-<br>
 آرامگاه خواجه ربیع که در دوران صفویه و به توصیه شیخ بهایی توسط شاه عباس صفوی ساخته شده است، یکی از آثار ملی ایران و همچنین یکی از اماکن مذهبی مشهد می‌باشد که در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی و به شماره ۱۴۲ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
 <br>
-خواجه ربیع یا همان [[ابوزید ربیع بن خثیم اسدی]] از طایفه بنی‌اسد و ساکن [[کوفه]] و از زمره زهّاد هشتگانه صدر اسلام و تابعین و همچنین از یاران حضرت [[امام علی]] (ع) و اصحاب [[پیغمیر]] اسلام در دوران صدر اسلام بوده است.
+خواجه ربیع یا همان [[ابوزید ربیع بن خثیم اسدی]] از طایفه بنی‌اسد و ساکن [[کوفه]] و از زمره زهّاد هشتگانه صدر اسلام و تابعین و همچنین از یاران حضرت [[امام علی]] (ع) و اصحاب پیامبر اسلام در دوران صدر اسلام بوده است.
 <br>
 خواجه ربیع در سال‌های پایانی خلافت حضرت علی (ع)، شهر کوفه را به مقصد خراسان ترک نمود و در ساکن شهر نوغان در مرکز ولایت توس شد و در سال ۶۳ هجری قمری در شهر نوغان چشم از جهان فرو بست.
@@ خط ۱۰۳: / خط ۹۴: @@
 آرامگاه خواجه ربیع توسط شاه عباس صفوی و به توصیه [[شیخ بهایی]] و با سرپرستی یکی از سادات رضوی مشهد به نام «[[میرزا افلغ]]» در اویل قرن ۱۱ قمری ساخته شد.
 <br>
-آرامگاه با شکوه خواجه ربیع یکی از ابنیه زیبا، دیدنی و متبرک شهر مشهد می‌باشد که به همین علت مورد توجه زائرین و مجاورین این شهر مقدس گردیده است و سالانه بازدیدکنندگان و گردشگران فراوانی را به خود جذب میکند.
+آرامگاه با شکوه خواجه ربیع یکی از ابنیه زیبا، دیدنی و متبرک شهر مشهد می‌باشد که به همین علت مورد توجه زائرین و مجاورین این شهر مقدس گردیده است و سالانه بازدیدکنندگان و گردشگران فراوانی را به خود جذب می‌کند.
 <br>
 آرامگاه خواجه ربیع در زمان قدیم در روستای با نام حسین‌آباد خواجه ربیع قرار داشت که از جمله موقوفات مزار خواجه می‌باشد و اداره این آرامگاه و املاک در قرن اخیر بر عهده آستان قدس رضوی می‌باشد.
 <br>
-آرامگاه خواجه ربیع در شهر مشهد، یکی از قبرستان‌های مهم مشهد محسوب میگردد و همچنین قبر [[فتحعلی خان قاجار]] که در سال ۱۱۳۹ هجری قمری در باغ خواجه و بدست نادر قلی افشار کشته شد، نیز در زیر گنبد مقبره خواجه می‌باشد. مقبره خواجه ربیع دارای گنبدی به ارتفاع ۱۸ متر بر روی بنایی چهار ایوانی است و گنبد این آرامگاه از کاشی‌های زیبای فیروزه‌ای و درون بنا هم مزین به نقاشی‌های طلایی رنگ می‌باشد. طرح آرامگاه خواجه ربیع در نمای بیرونی هشت ضلعی و در نمای درونی چهار ایوانی است. از میان دیوار و پشت ایوان‌های چهارگانه اصلی، چهار ورودی وجود دارد که به شاه‌نشین‌ها راه دارند و ورودی اصلی از یک ایوان بلند تشکیل گردیده است که در دو طاق‌نما در پایین و بالا ایجاد شده و در میان طاق‌نماها، درِ ورودی و پنجره مستطیل‌شکلی جاسازی گشته است. همچنین نمای خارجی بنا نیز، از تزئینات جالب و چشمگیری برخوردار است که عمده تزئینات آن به صورت معقلی انجام شده است و تزئینات کاشی‌کاری در زیز ایوان نیز، به مجموعه بنا جلوه خاصی بخشیده است. همچنین کتیبه‌های خوش نقش با زمینه لاجوردی که با خط سفید و به قلم زیبای علیرضا عباسی خطاط معروف عصر صفوی مرقم گردیده به آن زینت بخشیده است. این آرامگاه در انتهای خیابان عبادی (خواجه ربیع) شهر مشهد قرار گرفته است.
+آرامگاه خواجه ربیع در شهر مشهد، یکی از قبرستان‌های مهم مشهد محسوب می‌گردد و همچنین قبر [[فتحعلی خان قاجار]] که در سال ۱۱۳۹ هجری قمری در باغ خواجه و بدست نادر قلی افشار کشته شد، نیز در زیر گنبد مقبره خواجه می‌باشد. مقبره خواجه ربیع دارای گنبدی به ارتفاع ۱۸ متر بر روی بنایی چهار ایوانی است و گنبد این آرامگاه از کاشی‌های زیبای فیروزه‌ای و درون بنا هم مزین به نقاشی‌های طلایی رنگ می‌باشد. طرح آرامگاه خواجه ربیع در نمای بیرونی هشت ضلعی و در نمای درونی چهار ایوانی است. از میان دیوار و پشت ایوان‌های چهارگانه اصلی، چهار ورودی وجود دارد که به شاه‌نشین‌ها راه دارند و ورودی اصلی از یک ایوان بلند تشکیل گردیده است که در دو طاق‌نما در پایین و بالا ایجاد شده و در میان طاق‌نماها، درِ ورودی و پنجره مستطیل‌شکلی جاسازی گشته است. همچنین نمای خارجی بنا نیز، از تزئینات جالب و چشمگیری برخوردار است که عمده تزئینات آن به صورت معقلی انجام شده است و تزئینات کاشی‌کاری در زیز ایوان نیز، به مجموعه بنا جلوه خاصی بخشیده است. همچنین کتیبه‌های خوش نقش با زمینه لاجوردی که با خط سفید و به قلم زیبای علیرضا عباسی خطاط معروف عصر صفوی مرقم گردیده به آن زینت بخشیده است. این آرامگاه در انتهای خیابان عبادی (خواجه ربیع) شهر مشهد قرار گرفته است.
 ==آرامگاه خواجه اباصلت هروی==
-<br>
 به استناد روایات و منابع معتبر تاریخ اسلام، عبدالسلام بن صالح بن سلیمان ایوب بن میسره مشهور به «خواجه اباصلت هروی» از دانشمندان، محدثین، متکلمین و راویان به نام عصر خود بوده که به نقل از مجالس‌ المؤمنین، خواجه اباصلت در سال ۱۶۰ هجری قمری و در شهر مدینه چشم به جهان گشود و به علت اینکه اجداد خواجه اباصلت از شهر هرات (یکی از ولایات افغانستان) بوده‌اند به «اباصلت هروی» معروف گردیده است.
 <br>
@@ خط ۱۲۱: / خط ۱۱۱: @@
 <br>
 ==آرامگاه خواجه مراد==
-<br>
 بنای آرامگاه منسوب به ابو حبیب هرثمه بن اعین مشهور به «خواجه مراد» که طبق برخی روایات و منابع معتبر تاریخ اسلام از اصحاب ویژه حضرت علی بن موسی الرضا(ع) بوده است، در حدود ۱۵ کیلومتری شرق شهر مقدس مشهد و در دامنه ارتفاعات امتداد یافته از رشته کوه بینالود قرار دارد و این آرامگاه یکی از اماکن مذهبی مشهد محسوب می‌شود.
 <br>
@@ خط ۱۳۱: / خط ۱۲۰: @@
 <br>
 ==آرامگاه پیر پالاندوز==
-<br>
 آرامگاه پیر پالاندوز مربوط به دوره صفوی و سال ۹۸۵ هجری قمری می‌باشد و در ضلع شرقی حرم امام رضا(ع) واقع شده است. آرامگاه پیر پالاندوز که یکی از اماکن مذهبی مشهد نیز می‌باشد در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۳۷۵ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
 <br>
@@ خط ۱۳۷: / خط ۱۲۵: @@
 <br>
 ==آستانه متبرکه امام‌زاده یحیی==
-<br>
 آستانه متبرکه امام‌زاده یحیی یکی از اماکن مذهبی مشهد می‌باشد که در فاصله حدود ۵۰ کیلومتری شمال‌شرقی شهر مشهد و در یک کیلومتری روستای میامی در بخش رضویه قرار دارد. این آستان مبارک محل دفن امام‌زاده یحیی بن حسین بن زید یکی از فرزندان زید بن علی بن حسین(ع) می‌باشد.
 <br>
@@ خط ۱۴۹: / خط ۱۳۶: @@
 <br>
 =علمای طراز اول مشهد=
-<br>
 در این مقطع برخی از علمای درجه اول مشهد عبارت بودند از:
 <br>
@@ خط ۱۷۰: / خط ۱۵۶: @@
 <br>
 =تعداد مدارس و طلاب مشهد=
-<br>
 براساس اطلاعات موجود در مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان در سال تحصیلی ۱۳۸۷ـ۱۳۸۸ش در حوزه علمیه مشهد ۳۱ مدرسه سطح یک، و سه مدرسه سطح دو و سه و براساس آمار سال تحصیلی ۱۳۱۸۶ـ۱۳۸۷ش، پنج مدرسه خوابگاهی وجود دارد. <br>
 همچنین اینک در حوزه علمیه مشهد دوازده مدرسه علمیه ویژه خواهران مشغول به کار است. در مجموع در شهرهای سه استان خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی غیر از مشهد هم ۴۶ مدرسه وجود دارد. برطبق آمار رسمی موجود در کارنمای عملکرد سال ۱۳۸۶ مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان که در فروردین ۱۳۸۷ منتشر شده، تعداد طلاب سطح یک مشهد ۲، ۴۱۰، سطح دو و سه ۹۰۱، ۳، و شرکت کنندگان در امتحانات خارج فقه ۷۳۰ و شرکت کنندگان در امتحانات خارج اصول ۲۸۷ تن بوده است.
@@ خط ۱۷۷: / خط ۱۶۲: @@
 <br>
 =پانویس=
-<br>
+<references />
+[[رده: شهر ها]]
 [[رده: شهرهای اسلامی]]
-[[رده: اماکن مقدس]]
-<references />