مهاجران: تفاوت میان نسخه‌ها

 

منظور پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) [[نجاشی]] بود (نجاشی اسم عامی بود همانند ""کسری"" که به تمام سلاطین حبشه گفته می‌شد، اما اسم نجاشی معاصر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اصحمه که در زبان حبشی به معنی عطیه و بخشش است بود). یازده مرد و چهار زن از مسلمانان در ماه رجب سال پنجم بعثت عازم حبشه شدند و از طریق دریا با کرایه کردن کشتی کوچکی راه حبشه را پیش گرفتند. چیزی نگذشت که ""[[جعفر طیار|جعفر بن ابو طالب]]"" و جمعی دیگر از مسلمانان به حبشه رفتند و به آنان پیوستند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۵، ص۵۱. </ref>

 

[[عثمان]] و همسرش رقیه دختر پیامبر، [[زبیر بن عوام]]، [[عبدالله بن مسعود]]، [[عبدالرحمن بن عوف]]، [[ابو حذیفه بن عتبه]] و همسرش سهله، [[سهل بن عمرو]]، [[مصعب بن عمیر]]، [[ابو سلمه بن عبدالاسد]] و همسرش ام سلمه، [[عثمان بن مظعون]]، [[عامر بن ربیعه]] و همسرش لیلی دختر ابی خیثمه، [[حاطب بن عمرو]] و [[سهل بن بیضاء]].. پس از آنان جعفر بن ابی‌طالب، و بدنبال او مسلمانان دیگر که درمجموع ۸۲ تن مرد- به استثنای زنان و کودکان- در کشور نجاشی پناهنده شدند. <ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۳، ص۳۶۱. </ref>

===برخورد نجاشی با مهاجران به حبشه===

همین که قریش از هجرت این مسلمانان به حبشه آگاه شدند ""عمرو بن عاص"" و ""عمارة بن ولید مخزومی"" را با هدیه‌هایی نزد نجاشی پادشاه حبشه فرستادند تا آنان را باز گردانند. اما نجاشی این هدایا را نپذیرفت و از تسلیم کردن پناهندگان به ایشان خودداری کرد. به همین جهت برخی از مفسران شأن نزول آیات ۸۲ تا ۸۴ سورۀ مائده<ref>مائده/سوره۵، آیه۸۲-۸۴. </ref> را دربارۀ نجاشی و اصحاب وی دانسته‌اند.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۳، ص۳۶۲. </ref>

==مهاجران به مدینه==

این مهاجران که از آنها به ""المهاجرون الاولون"" تعبیر می‌شود در حقیقت سنگ زیر بنای کاخ پر شکوه اسلام را تشکیل دادند، و قرآن از آنها با عظمت خاصی سخن می‌گوید چرا که از فداکارترین مسلمانها محسوب می‌شدند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‌۷، ص۲۶۲. </ref>

در این آیه و آیه ۱۰۰ سوره توبه<ref>توبه/سوره۹، آیه۱۰۰. </ref> از انصاِر نخستین بسان مهاجرین به نیکی یاد شده است آنهایی که با آغوش باز از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به مدینه دعوت کردند، و یاران مهاجر او را همچون برادران خویش مسکن دادند، و از آنها با تمام وجود خود دفاع کردند، و حتی بر خویشتن نیز مقدم داشتند.

==ویژگی بارز مهاجران در راه خدا==

«وَ الَّذِینَ هَاجَرُواْ فیِ اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُواْ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فیِ الدُّنْیَا حَسَنَةً وَ لَأَجْرُ الأخِرَةِ أَکْبر لَوْ کاَنُواْ یَعْلَمُونَ الَّذِینَ صَبرَُواْ وَ عَلیَ‌ رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ»<ref>نحل/سوره۱۶، آیه۴۱-۴۲. </ref>«آنها که پس از ستم دیدن در راه خدا، هجرت کردند، در این دنیا جایگاه (و مقام) خوبی به آنها می‌دهیم و پاداش آخرت، از آن هم بزرگتر است اگر می‌دانستند! آنها کسانی هستند که صبر و استقامت پیشه کردند، و تنها بر پروردگارشان توکّل می‌کنند.»

 

 

 

==پاداش مهاجران در راه خدا==

«...فَالَّذِینَ هَاجَرُواْ وَ أُخْرِجُواْ .مِن دِیَرِهِمْ وَ أُوذُواْ فیِ سَبِیلیِ وَ قَتَلُواْ وَ قُتِلُواْ لَأُکَفِّرَنَّ عَنهمْ سَیاتهمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تجرِی مِن تحتها الْأَنْهَرُ ثَوَابًا مِّنْ عِندِ الله‌ وَ اللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَاب»<ref>آل عمران/سوره۳، آیه۱۹۵. </ref> «...آنها که در راه خدا هجرت کردند، و از خانه‌های خود بیرون رانده شدند و در راه من آزار دیدند، و جنگ کردند و کشته شدند، بیقین گناهانشان را می‌بخشم و آنها را در باغهای [[بهشت]]ی، که از زیر درختانش نهرها جاری است، وارد می‌کنم. این پاداشی است از طرف خداوند و بهترین پاداش‌ها نزد پروردگار است.»

 

با توجه به آیه بخشودگی گناهان و ورود به بهشت، پاداش الهی به مهاجرانی است که به خاطر خدا و کسب رضایت الهی از سرزمین کفر و الحاد به سرزمین ایمان هجرت کردند. تا هجرت آنان زمینه‌ای باشد برای برپاداری ارزش‌های الهی.

 

در آیه دیگری بهره‌مندی از ""رزق حسن"" را پاداش همه مهاجران الهی قرار داده چه به مقام شهادت رسیده باشند و چه در این راه به مرگ طبیعی از دنیا رفته باشند.

 

«وَ الَّذِینَ هاجَرُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ ماتُوا لَیَرْزُقَنَّهُمُ اللَّهُ رِزْقاً حَسَناً وَ إِنَّ اللَّهَ لَهُوَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ»<ref>حج/سوره۲۲، آیه۵۸. </ref> «و کسانی که در راه خدا هجرت کردند، سپس کشته شدند یا به مرگ طبیعی از دنیا رفتند، خداوند به آنها روزی نیکویی می‌دهد که او بهترین روزی‌دهندگان است‌.»

 

به گفته بعضی از مفسران ""رزق حسن""، اشاره به نعمت‌هایی است که وقتی چشم انسان به آن می‌افتد، چنان مجذوب می‌شود که نمی‌تواند دیده از آن بر گیرد و به غیر آن نگاه کند، و تنها [[خدا|خداوند]] قدرت دارد که چنین روزی را به کسی دهد.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۷، ص۱۴۷. </ref>

 

===تقسیم‌بندی مهاجران از لحاظ فضیلت===

«یَأَیها الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا جَاءَکُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِیمَانهنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلیَ الْکُفَّارِ لَا هُنَّ حِلٌّ لهمْ وَ لَا هُمْ یحلُّونَ لهنَّ وَ ءَاتُوهُم مَّا أَنفَقُواْ...»<ref>ممتحنه/سوره۶۰، آیه۱۰. </ref>

 

جمعی از مفسران در شان نزول آیه آورده‌اند: یکی از مواد پیمان صلح حدیبیه با مشرکان مکه این بود که هر کس از اهل مکه به مسلمانان بپیوندد او را بازگردانند، در این هنگام زنی به نام ""سبیعه"" اسلام را پذیرفته و به مسلمانان پیوست همسرش از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، بازگشتِ وی را خواست آیه فوق نازل شد و دستور داد زنان مهاجر را امتحان کنند. نحوه امتحان به این ترتیب بود که آنها را سوگند به خدا می‌دادند که مهاجرتشان جز برای قبول اسلام نبوده، و آنها به خاطر دشمنی با همسر و یا علاقه به مرد دیگری، یا علاقه به سرزمین مدینه و مانند آن هجرت ننموده‌اند.

 

 

==منابع==

==پانویس==

[[رده:تاریخ اسلام]]