۸۵٬۹۶۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'بنی امیه' به 'بنی‌امیه'
جز (جایگزینی متن - 'جامعه شناسی' به 'جامعه‌شناسی') |
جز (جایگزینی متن - 'بنی امیه' به 'بنی‌امیه') |
||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مهدویت''' موعود باوری به معنای اعتقاد به یک نجات‌بخش است که در آخرالزمان برای نجات و رهایی انسان‌ها و برقراری صلح و عدالت خواهد آمد. اعتقاد به [[منجی]] در ادیان و ملل و اقوام مختلف و با آیین‌ها و فرهنگ‌های کاملاً متفاوت وجود دارد و در آنها منجی موعود و نجات‌بخش به اَشکال و صور گوناگون و متنوعی مطرح شده است. در میان این گروه‌ها، شیعه به ظهور حضرت مهدی(ع) معتقد است. اهل سنت نیز بر اساس روایات متواتری که در منابع شان وجود دارد که ظهور امام مهدی | '''مهدویت''' موعود باوری به معنای اعتقاد به یک نجات‌بخش است که در آخرالزمان برای نجات و رهایی انسان‌ها و برقراری صلح و عدالت خواهد آمد. اعتقاد به [[منجی]] در ادیان و ملل و اقوام مختلف و با آیین‌ها و فرهنگ‌های کاملاً متفاوت وجود دارد و در آنها منجی موعود و نجات‌بخش به اَشکال و صور گوناگون و متنوعی مطرح شده است. در میان این گروه‌ها، شیعه به ظهور حضرت مهدی(ع) معتقد است. اهل سنت نیز بر اساس روایات متواتری که در منابع شان وجود دارد که ظهور امام مهدی علیه‌السلام اعتقاد داشته هر چند در برخی جزیئات این مساله با شیعه اختلاف دارند. | ||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۵۱: | ||
گروه دیگر به نام مبارکیه با پذیرش مرگ اسماعیل، فرزندش محمد را به عنوان امام پس از او دانستند. بیشتر مبارکیه که بعدها قرامطه خوانده شدند پس از مرگ محمد، معتقد شدند او نمرده بلکه در غیبت به سر میبرد و در آینده به عنوان قائم ظهور خواهد کرد. <ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۷۲.</ref> | گروه دیگر به نام مبارکیه با پذیرش مرگ اسماعیل، فرزندش محمد را به عنوان امام پس از او دانستند. بیشتر مبارکیه که بعدها قرامطه خوانده شدند پس از مرگ محمد، معتقد شدند او نمرده بلکه در غیبت به سر میبرد و در آینده به عنوان قائم ظهور خواهد کرد. <ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۷۲.</ref> | ||
برخی از خلفای فاطمی نیز از مسأله مهدویت برای خود | برخی از خلفای فاطمی نیز از مسأله مهدویت برای خود بهره‌برداری نموده و ادعای مهدویت کردند که از آن جمله میتوان به عبیدالله مهدی بنیان‌گذار دولت فاطمیان و فرزندش محمد بن عبیدالله ملقب به قائم اشاره کرد.<ref>جامع التواریخ، ص۲۳.</ref> | ||
اسماعیلیه همانند امامیه در پذیرفتن اصل غیبت با امامیه هم نظرند اما با توجه به تفاوت مصداق امام منتظر قائم با امامیه، برخی آنان معتقد به غیبت اسماعیل بن جعفر(ع) و برخی دیگر معتقد به غیبت محمد بن اسماعیل شدند. <ref>سعد بن عبدالله اشعری، المقالات و الفرق، تحقیق محمد جواد مشکور، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۰ش، ص۸۱.</ref> | اسماعیلیه همانند امامیه در پذیرفتن اصل غیبت با امامیه هم نظرند اما با توجه به تفاوت مصداق امام منتظر قائم با امامیه، برخی آنان معتقد به غیبت اسماعیل بن جعفر(ع) و برخی دیگر معتقد به غیبت محمد بن اسماعیل شدند. <ref>سعد بن عبدالله اشعری، المقالات و الفرق، تحقیق محمد جواد مشکور، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۰ش، ص۸۱.</ref> | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۹۰: | ||
== دیدگاه اسلام‌شناسان و شرق‌شناسان == | == دیدگاه اسلام‌شناسان و شرق‌شناسان == | ||
موضوع پژوهش برخی از شرق شناسان مساله مهدویت بوده است و دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه دارند. هانری کربن با نگاه پدیدارشناسانه مهدویت را از محوری‌ترین عناصر اعتقادی عرفان و حکمت شیعی تلقی می‌کند از نظر وی مهدویت به معنای تفسیر باطن دین و ظهور امام احیای دوباره حیات انسان‌ها است. [۸۰] موسوی گیلانی، سیدرضی، ۱۳۸۵، ص۷۲.از نگاه او با ظهور همه مبانی پنهان یا معانی معنوی وحی الهی | موضوع پژوهش برخی از شرق شناسان مساله مهدویت بوده است و دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه دارند. هانری کربن با نگاه پدیدارشناسانه مهدویت را از محوری‌ترین عناصر اعتقادی عرفان و حکمت شیعی تلقی می‌کند از نظر وی مهدویت به معنای تفسیر باطن دین و ظهور امام احیای دوباره حیات انسان‌ها است. [۸۰] موسوی گیلانی، سیدرضی، ۱۳۸۵، ص۷۲.از نگاه او با ظهور همه مبانی پنهان یا معانی معنوی وحی الهی آشکار می‌شود. [۸۱] <ref>موسوی گیلانی، سیدرضی، ۱۳۸۵، ص۷۷.</ref> | ||
. دارمستتر نویسنده فرانسوی با نگاهی تاریخی معتقد است که مهدویت در قرآن نیامده است و در سخنان پیامبر نیز نشانه‌های روشنی در این زمینه وجود ندارد. وی مهدویت را زاییده‌اندیشه فکری شیعه و متاثر از اساطیر ایرانی می‌داند. [۸۲] <ref>موسوی گیلانی، سیدرضی، ۱۳۸۵، ص۹۵.</ref> | . دارمستتر نویسنده فرانسوی با نگاهی تاریخی معتقد است که مهدویت در قرآن نیامده است و در سخنان پیامبر نیز نشانه‌های روشنی در این زمینه وجود ندارد. وی مهدویت را زاییده‌اندیشه فکری شیعه و متاثر از اساطیر ایرانی می‌داند. [۸۲] <ref>موسوی گیلانی، سیدرضی، ۱۳۸۵، ص۹۵.</ref> | ||
فان فلوتن خاورشناس هندی مدعی است که‌اندیشه مهدویت به وسیله شیعیان کوفه ترویج شده است تا بتوانند از پتانسیل و تواناییهایش در مقابله با خلافت خلفاء | فان فلوتن خاورشناس هندی مدعی است که‌اندیشه مهدویت به وسیله شیعیان کوفه ترویج شده است تا بتوانند از پتانسیل و تواناییهایش در مقابله با خلافت خلفاء بنی‌امیه ساکن شام استفاده کنند. [۸۳] <ref>موسوی گیلانی، سیدرضی، ۱۳۸۵، ص۱۰۷.</ref> | ||
ایگناتس گلدتسیهر خاورشناس مجارستانی با نگاهی تاریخی معتقد است که اعتقاد به مهدویت ریشه در عناصر فکری یهودی و مسیحی بازگشت دارد و در آن پاره‌ای از ویژگی مبحث سوشیانس که مورد استفاده زرتشتیان است دیده می‌شود. [۸۴] <ref>موسوی گیلانی، سیدرضی، ۱۳۸۵، ص۱۰۹.</ref> | ایگناتس گلدتسیهر خاورشناس مجارستانی با نگاهی تاریخی معتقد است که اعتقاد به مهدویت ریشه در عناصر فکری یهودی و مسیحی بازگشت دارد و در آن پاره‌ای از ویژگی مبحث سوشیانس که مورد استفاده زرتشتیان است دیده می‌شود. [۸۴] <ref>موسوی گیلانی، سیدرضی، ۱۳۸۵، ص۱۰۹.</ref> | ||
| خط ۲۴۱: | خط ۲۴۱: | ||
ناقدان معتقدند انتظار موعود، موجب خمودگی و رکود اجتماعی شده است. رشید رضا می‌نویسد: «گسترش این اندیشه میان مسلمانان، باعث سستی آنان نسبت به واجبات الاهی شده است». [۱۰۱] <ref>رشید رضا، تفسیر المنار، ج۱۰، ص۳۹۳</ref> | ناقدان معتقدند انتظار موعود، موجب خمودگی و رکود اجتماعی شده است. رشید رضا می‌نویسد: «گسترش این اندیشه میان مسلمانان، باعث سستی آنان نسبت به واجبات الاهی شده است». [۱۰۱] <ref>رشید رضا، تفسیر المنار، ج۱۰، ص۳۹۳</ref> | ||
مرتضی مطهری در پاسخ به این نگاه، مفهوم انتظار را به دو نوع انتظار سازنده و انتظار | مرتضی مطهری در پاسخ به این نگاه، مفهوم انتظار را به دو نوع انتظار سازنده و انتظار ویرانگر تقسیم کرده است و معتقد است که انتظار سازنده در مقابل انتظار مخرب است: «از آیات استفاده می‌شود که ظهور مهدی موعود حلقه‌ای است از حلقات مبارزه اهل حق با باطل که به پیروزی نهایی اهل حق منتهی می‌شود». [۱۰۲] <ref>مطهری، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۵۷۵۸</ref> | ||
نیز او معتقد است که با موعودباوری تکلیف از انسان برداشته نمی‌شود: «به انتظار ظهور حجت، هیچ تکلیفی از ما ساقط نمی‌شود، نه تکلیف فردی و نه تکلیف اجتماعی». [۱۰۳] <ref>مطهری، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۵۷۵۸</ref> | نیز او معتقد است که با موعودباوری تکلیف از انسان برداشته نمی‌شود: «به انتظار ظهور حجت، هیچ تکلیفی از ما ساقط نمی‌شود، نه تکلیف فردی و نه تکلیف اجتماعی». [۱۰۳] <ref>مطهری، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۵۷۵۸</ref> | ||
| خط ۳۶۵: | خط ۳۶۵: | ||
نوربخش، سید محمد، من مهدی هستم، (ترجمه رساله • | نوربخش، سید محمد، من مهدی هستم، (ترجمه رساله • | ||
منبع: ویکی شیعه (با حذف برخی | منبع: ویکی شیعه (با حذف برخی قسمتها) | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مفاهیم اسلامی]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | ||
[[رده:مهدویت]] | [[رده:مهدویت]] | ||