ناووسیه کسانی هستند که معتقدند امام صادق علیه‌السلام زنده و او مهدی منتظر است. این فرقه یکی از فرق انحرافی در شیعه محسوب می‌شود.

موسس

موسس فرقه ناووسیه شخصی به نام عبدالله بن ناووس اهل بصره[۱] و یا عجلان بن ناوووس است[۲][۳][۴][۵] با این حال احتمال دارد که ناوس نام روستائی باشد که این فرد متعلق به آن است[۶][۷] در نتیجه، عنوان ناووسیه برگرفته از اسم این شخصی یا محل زندگی اوست[۸].

عقاید ناووسیه

پیروان این فرقه سلسه امامت را که مربوط به فرزندان علی بن ابی طالب است، فقط تا [[جعفر بن محمد (صادق‌) ]] قبول دارند و از آن پس می‌گویند که امام صادق به شهادت نرسیده بلکه او حجت بن حسن (مهدی) است و نمی‌میرد.[۹] [۱۰] بلکه از نظرها غائب شده است. [۱۱] ناووسیه چون امام صادق(علیه‌السّلام) را مصداق مهدی موعود می‌دانند، به ایشان جعفریه نیز گفته می‌شود.[۱۲] پیروان این فرقه از امام صادق روایتی نقل می‌کنند که فرمود: «اگر کسی به شما بگوید که مرا بیمار یافته و مرده مرا شسته است، باور نکنید و بدانید من سرور شما و دارنده شمشیر هستم.» به سبب کلمه شمشیر، این طایفه را صارمیه نیز خوانده‌اند. [۱۳] ناووسیه همچنین معتقد بودند که حضرت علی علیه‌السلام برترین فرد امت اسلام بود و هرکس او را تفضیل ندهد، کافر است.» [۱۴].

سر انجام

بسیاری معتقدند که ناووسیه را نمی‌توان به عنوان یک فرقه مطرح کرد، بلکه ماهیت این گروه، انحراف عقیده تعدادی از افراد نسبت به امام صادق بوده است که هیچ اثر علمی و شخصیت بارزی در بین آنها وجود نداشته است. همچنین در کشف نام رئیس و رهبر چنین تفکری اختلاف است و این شواهد نشان‌دهنده عدم موجودیت فرقه ناووسیه است بلکه اگر چیزی ثابت شود گمراهی فردی مجهول‌الاسم به نام فلان بن فلان الناووس است.[۱۵] به همین دلیل شیخ مفید بعد از رد دلایل و و ادعای این افراد می‌نویسد که اصلا فرقه‌ای به نام ناووسیه ادامه نداشته است و در ابتدا نیز افراد زیادی نبودند و فرد مشهوری از ایشان به علم وجود ندارد و نه کتابی از ایشان خوانده شده است، بلکه فقط حکایت از افرادی محدود است که اعتقادشان پا نگرفت و به طور کلی از بین رفتند. [۱۶]

پانویس

  1. شیخ مفید، الفصول المختارة، قم، نشر کنگره جهانی شیخ مفید، سال 1413 قمری، ص۳۰۵.
  2. اسفراینی طاهربن محمد، التبصیرفی الدین، بیروت، نشر عالم الکتب، سال ۱۹۸۳، چاپ اول، ص۳۷.
  3. شهرستانی عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دارالمعرفة، سال ۱۴۰۴ قمری، ج۱، ص۱۹۵.
  4. عفیفی عبدالرزاق، مذکرة التوحید، عربستان سعودی، نشر وزارة الشئون الاسلامیه والاوقاف والدعوة والارشاد، سال1420 قمری، چاپ اول، ص۱۳۲و ۱۳۳.
  5. اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلامیین، بیروت، نشر دارالاحیا الثراث العربی، ص۲۵.
  6. عفیفی، عبدالرزاق، مذکرة التوحید، عربستان سعودی، نشر وزارة الشئون الاسلامیه والاوقاف والدعوة والارشاد، سال 1420 قمری، چاپ اول، ص۱۳۳.
  7. شهرستانی عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دارالمعرفة، سال ۱۴۰۴ قمری، ج۱، ص۱۹۵.
  8. شهرستانی عبدالکریم، الملل و النحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۹۵.
  9. اسفراینی طاهربن محمد، التبصیرفی الدین، بیروت، نشر عالم الکتب، سال ۱۹۸۳، چاپ اول، ص۳۷.
  10. شهرستانی عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دارالمعرفة، سال ۱۴۰۴ قمری، ج۱، ص۱۹۵.
  11. فخررازی، محمد بن عمر، اعتقاد المسلمین والمشرکین، بیروت، نشر دارالکتب العلمیه، سال ۱۴۰۲، ص۵۳.
  12. اسفراینی طاهربن محمد، التبصیرفی الدین، بیروت، نشر عالم الکتب، سال ۱۹۸۳، چاپ اول، ص۳۷.
  13. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص۴۳۶.
  14. سلیمیان خدامراد، فرهنگ نامه مهدویت، ص۴۴۰.
  15. نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۴-۱۹۸۴، ۱مجلد، ص۶۷.
  16. شیخ مفید، الفصول المختارة، قم، نشر کنگره جهانی شیخ مفید، سال ۱۴۱۳ هجری قمری، ص۳۰۸.