۸۵٬۸۳۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'امام موسى كاظم' به 'امام موسی کاظم') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
</div> | </div> | ||
نَجَف (به عربی: مدينة النجف یا النّجف الأشرف) نام شهری در کشور [[عراق]] است که در این | نَجَف (به عربی: مدينة النجف یا النّجف الأشرف) نام شهری در کشور [[عراق]] است که در این شهر آرامگاه [[امام علی بن ابی‌طالب]] (ع) نخستین امام شیعیان واقع شده‌است. | ||
این شهر مرکز استان نجف است و از مقدس‌ترین شهرهای شیعیان و مرکز قدرت سیاسی [[شیعیان]] در [[عراق]] به‌شمار می‌رود. نجف همواره محل تردد و اقامت زائران و نیز مشتاقان علوم دینی است که این عامل در رونق تجارت آن تأثیری بسزا دارد. این شهر مدت زیادی در مسیر کاروان‌هایی قرارداشته که برای انجام مناسک حج از راه خشکی عازم [[مکه]] و [[مدینه]] بودند. این ویژگی نیز در ارتباط نجف با شهرها و مراکز تأثیر زیادی داشته‌است. | این شهر مرکز استان نجف است و از مقدس‌ترین شهرهای شیعیان و مرکز قدرت سیاسی [[شیعیان]] در [[عراق]] به‌شمار می‌رود. نجف همواره محل تردد و اقامت زائران و نیز مشتاقان علوم دینی است که این عامل در رونق تجارت آن تأثیری بسزا دارد. این شهر مدت زیادی در مسیر کاروان‌هایی قرارداشته که برای انجام مناسک حج از راه خشکی عازم [[مکه]] و [[مدینه]] بودند. این ویژگی نیز در ارتباط نجف با شهرها و مراکز تأثیر زیادی داشته‌است. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
برخی مورخان تاریخ پیدایش شهر نجف را به قبل از [[اسلام]] می رسانند و گروهی وجود این شهر را تا پیش از قرن سوم هجری نفی می کنند. جعفر محبوبه گوید: | برخی مورخان تاریخ پیدایش شهر نجف را به قبل از [[اسلام]] می رسانند و گروهی وجود این شهر را تا پیش از قرن سوم هجری نفی می کنند. جعفر محبوبه گوید: | ||
در زمان تنوخی ها و لَخمی ها و منذری ها که «حیره» پایتخت آنها بود و از جهت آبادانی و | در زمان تنوخی ها و لَخمی ها و منذری ها که «حیره» پایتخت آنها بود و از جهت آبادانی و تمدن جزو بهترین ها به شمار می آمد شهر نجف منطقه ای آباد و دارای ساکنان، و فرهنگ آن، فرهنگ عربی بود.<ref>ماضی النجف و حاضرها، ص١۶</ref> | ||
اما دکتر کاظم جنابی نظر دیگری دارد: | اما دکتر کاظم جنابی نظر دیگری دارد: | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
هنگامی که کوفه پدید آمد، نجف شهر مهمی نبود و از توابع «حیره» به شمار می آمد و بعداً به جهت خشکی زمینش، مقبرة مردم کوفه قرار گرفت.<ref>تخطیط مدینة الکوفه، ص٣٢</ref> | هنگامی که کوفه پدید آمد، نجف شهر مهمی نبود و از توابع «حیره» به شمار می آمد و بعداً به جهت خشکی زمینش، مقبرة مردم کوفه قرار گرفت.<ref>تخطیط مدینة الکوفه، ص٣٢</ref> | ||
ابن طاووس گوید: محمد بن علی بن رحیم شیبانی گفت: من و پدرم علی بن | ابن طاووس گوید: محمد بن علی بن رحیم شیبانی گفت: من و پدرم علی بن رحیم و عمویم حسین بن رحیم با عده ای که قصد زیارت امیرمؤمنان علی (ع) را داشتند، وارد شهر نجف شدیم. سال دویست و شصت و اندی بود و من کودکی بیش نبودم. نزدیک قبر امام علی (ع) که رسیدیم تنها سنگ نشانی آن جا بود و دیگر هیچ و مردمانی اندک در آن اطراف زندگی می کردند.<ref>فرحةالغری، سید بن طاووس، ص١٢٢</ref> | ||
برای رسیدن به نظر درست در این باره، باید به دو نکتة مهم توجه داشت: | برای رسیدن به نظر درست در این باره، باید به دو نکتة مهم توجه داشت: | ||
١. سرزمین نجف، خاکی خوب و آب و هوایی معتدل داشته و | ١. سرزمین نجف، خاکی خوب و آب و هوایی معتدل داشته و منطقه خوش گذرانی ساسانی ها و منذری ها و عباسی ها بوده<ref>ماضی النجف و حاضرها، ج١، ص۴</ref> و در نجف یا مشرف بر آن دِیرها و قصرهایی وجود داشته است.<ref>الدیارات، ص٢٣٠</ref> البته این بدان معنا نیست که در آن زمان ها نجف مسکونی و آباد بوده؛ چرا که در گزارش جغرافی دان ها به این مطلب اشاره نشده و آنان که از دِیرها و قصرها یاد کرده اند، نگفته اند که نجف در آن دوره، ساکنانی داشته و معمور بوده است. | ||
٢. گمان دکتر جنابی به این که نجف منطقه ی کوچک و مسکونی بوده و از توابع | ٢. گمان دکتر جنابی به این که نجف منطقه ی کوچک و مسکونی بوده و از توابع حیره و نیز وجود دِیرها و سازه های بزرگ و باشکوه، همة اینها نشان می دهد که این مکان جای زندگی مردمی بوده؛ هرچند به طور موقت و فصلی، و این وابسته به آن است که نجف از آب و هوایی مطلوب برخوردار بوده باشد. | ||
یک عامل | یک عامل مهم آشکار شدن قبر امیرمؤمنان علی (ع) و برپا شدن بارگاه و حرم آن حضرت است. نخستین بار در زمان امام صادق (ع) و به فرمان ایشان، قبر امیرمؤمنان آشکار گردید. در روایت صفوان آمده که امام صادق (ع) پس از آن که ما را به قبر راهنمایی کرد، من به ایشان عرض کردم: فدای تان شوم! آیا اجازه می دهید شیعیان کوفه را از این امر آگاه گردانم؟ فرمود: آری، و درهم هایی در اختیار من گذارد تا قبر را تعمیر و بازسازی کنم. قبر حضرت امیر (ع) پس از آن بر اثر سیل خراب گردید و تا زمان داوود بن علی عباسی (متوفی ١٣٣) به همان حال باقی بود و داوود آن را اصلاح کرد و روی آن صندوقی قرار داد. آن گاه دوباره، قبر شریف تخریب شد و هارون الرشید آن را بازسازی کرد و در سال ١٧٠ هجری گنبدی بر آن نهاد.<ref>دلیل النجف الاشرف، ص٢٣</ref> | ||
در سال ٣٣٨ هجری ابوعلی عمر بن یحیی، گنبدی سفیدرنگ بر مزار امیرمؤمنان (ع) قرار داد و از آن پس، اتاقک هایی پیرامون آن مزار ساخته شد که متعلق به بینوایان شیعه بود. در اواخر قرن چهارم، شیعیان در آن جا خانه ها برپا کردند و آبادانی در اطراف حرم علوی، رو به گسترش نهاد.<ref>الاحلام، علی الشرقی، ص۵٣</ref> از همة این گفته ها و روایت ها به دست می آید که سکونت قابل توجه پیرامون قبر امیرمؤمنان (ع) در اواخر قرن سوم هجری آغاز شده است. | در سال ٣٣٨ هجری ابوعلی عمر بن یحیی، گنبدی سفیدرنگ بر مزار امیرمؤمنان (ع) قرار داد و از آن پس، اتاقک هایی پیرامون آن مزار ساخته شد که متعلق به بینوایان شیعه بود. در اواخر قرن چهارم، شیعیان در آن جا خانه ها برپا کردند و آبادانی در اطراف حرم علوی، رو به گسترش نهاد.<ref>الاحلام، علی الشرقی، ص۵٣</ref> از همة این گفته ها و روایت ها به دست می آید که سکونت قابل توجه پیرامون قبر امیرمؤمنان (ع) در اواخر قرن سوم هجری آغاز شده است. | ||