۸۵٬۸۳۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'داستان ها' به 'داستان‌ها') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات | {{جعبه اطلاعات انبیا | ||
| عنوان = هاجر | | عنوان = هاجر | ||
| تصویر = | | تصویر = هاجر.jpg | ||
| نام = هاجَر(عبری:הָגָר به معنی «غیرمطمئن»؛ یونانی: Ἄγαρ Agar) | | نام = هاجَر(عبری:הָגָר به معنی «غیرمطمئن»؛ یونانی: Ἄγαρ Agar) | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| کنیه = | | کنیه = | ||
| پدر = | | پدر = حضرت اسماعیل(علیه السلام) | ||
| مادر = | | مادر = | ||
}} | }} | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
به مصری بودن هاجر در منابع تاریخی فراوانی اشاره شده است<ref>ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 1، ص 152، بیروت، دار الفکر، 1407ق؛ یاقوت حموی، شهاب‌الدین ابو عبدالله، معجم البلدان، ج 5، ص 139، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، 1995م</ref>. | به مصری بودن هاجر در منابع تاریخی فراوانی اشاره شده است<ref>ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 1، ص 152، بیروت، دار الفکر، 1407ق؛ یاقوت حموی، شهاب‌الدین ابو عبدالله، معجم البلدان، ج 5، ص 139، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، 1995م</ref>. | ||
روایتی از [[ | روایتی از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی الله علیه)]] نیز وجود دارد که برخی آن‌را به مصری بودن هاجر مرتبط دانسته‌اند: «هرگاه مصر را گشودید با اهل آن به نیکى رفتار کنید ... چرا که ایشان "رحم" و "ذمّه" دارند<ref>شیبانی، أحمد بن محمد بن حنبل، مسند أحمد بن حنبل، محقق، الأرنؤوط شعیب، عادل مرشد، ... ج 35، ص 409، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، 1421ق؛ بیهقی، أحمد بن حسین، السنن الکبرى، محقق، عطا، محمد عبدالقادر، ج 9، ص 346، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ سوم، 1424ق</ref>». شارحان، مقصود از «رحم» را «هاجر» و مراد از «ذمّه» را «ماریه» همسر پیامبر (صلی الله علیه) می‌دانند<ref>أبوالحسن قشیری، مسلم بن حجاج، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلى رسول الله (صلی الله علیه) (صحیح مسلم)، محقق، عبدالباقی، محمد فؤاد، ج 4، پاورقی ص 1970، بیروت، دار إحیاء التراث العرب، بی‌تا؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال‌الدین، ج 7، ص 376، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق</ref>. | ||
بنابر تمام این نقل‌ها؛ هاجر کنیز ساره بود. اما ساره او را به [[حضرت ابراهیم|ابراهیم (علیه السلام)]] بخشید (و یا ابراهیم او را از ساره خرید). [[ | بنابر تمام این نقل‌ها؛ هاجر کنیز ساره بود. اما ساره او را به [[حضرت ابراهیم|ابراهیم (علیه السلام)]] بخشید (و یا ابراهیم او را از ساره خرید). [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه السلام)]] در این‌باره می‌فرماید: «فرزندى براى ابراهیم نبود؛ ابراهیم به ساره گفت: اگر میل دارى هاجر را به من بده، شاید خداوند از او به من فرزندى دهد و جانشین ما هر دو گردد و ابراهیم، هاجر را از ساره خرید و به دنبال آن اسماعیل به دنیا آمد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 8، ص 373، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، قصص الأنبیاء (علیه السلام)، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلامرضا، ص 108، مشهد، مرکز پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1409ق</ref>». | ||
این داستان در برخی منابع تاریخی چنین توصیف شد: «ساره به ابراهیم گفت: می‌بینم که تو را فرزندى نیست. این کنیز را بگیر! شاید فرزندى از او نصیب ما شود. آن کنیز به اسماعیل حامله شد و ابراهیم به او دل بست. ساره به سختى به اینان رشک می‌برد و این‌ها بر او دشوار می‌آمد<ref>ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر(تاریخ ابن خلدون)، تحقیق، خلیل شحادة، ج 2، ص 40، دار الفکر، بیروت، چاپ دوم، 1408ق؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبوالفضل، ج 1، ص 247، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق</ref>». | این داستان در برخی منابع تاریخی چنین توصیف شد: «ساره به ابراهیم گفت: می‌بینم که تو را فرزندى نیست. این کنیز را بگیر! شاید فرزندى از او نصیب ما شود. آن کنیز به اسماعیل حامله شد و ابراهیم به او دل بست. ساره به سختى به اینان رشک می‌برد و این‌ها بر او دشوار می‌آمد<ref>ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر(تاریخ ابن خلدون)، تحقیق، خلیل شحادة، ج 2، ص 40، دار الفکر، بیروت، چاپ دوم، 1408ق؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبوالفضل، ج 1، ص 247، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق</ref>». | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== هجرت به مکه == | == هجرت به مکه == | ||
حضرت ابراهیم (علیه السلام) در آزمونی سخت، اسماعیل (علیه السلام) و مادرش هاجر را به مکه که بیابانی بی‌آب و علف بود، آورد و به دستور الهی | حضرت ابراهیم (علیه السلام) در آزمونی سخت، اسماعیل (علیه السلام) و مادرش هاجر را به مکه که بیابانی بی‌آب و علف بود، آورد و به دستور الهی آنها را در آن‌جا رها کرد<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، ج 6، ص 489، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش</ref>. سپس خداوند با معجزاتی آنها را از مرگ حتمی نجات داد. [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه السلام)]] در این زمینه می‌فرماید: «ابراهیم (علیه السلام) در بادیه [[شام]] منزل داشت، همین که هاجر، اسماعیل را به دنیا آورد، ساره غمگین شد؛ چون او فرزند نداشت؛ به همین جهت همواره نسبت به هاجر حساسیت نشان داده و ابراهیم را دل آزرده می‌ساخت تا او نزد خدا زبان به شکایت گشود، پروردگار در پاسخ به او فرمود تا اسماعیل و مادرش را از شام خارج کند، ابراهیم پرسید: پروردگارا آنان را کجا برم؟ فرمود: به [[حرم]] من، اولین بقعه‌اى که در زمین خلق کردم و آن سرزمین مکه است<ref>قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، ج 1، ص 60، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 390</ref>». | ||
[[تورات]] نیز این داستان را با تفاوت‌هایی چنین نقل می‌کند: | [[تورات]] نیز این داستان را با تفاوت‌هایی چنین نقل می‌کند: | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
هاجر در نهایت در مکه جان سپرد و [[حجر اسماعیل]] دفن شد<ref> الکافی، ج 4، ص 210</ref> و بر اساس برخی روایات، به احترام قبر ایشان - و دیگر اولیای الهی است که مسلمانان هنگام طواف کعبه، اجازه ورود به حجر اسماعیل را ندارند<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 193، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق</ref>. | هاجر در نهایت در مکه جان سپرد و [[حجر اسماعیل]] دفن شد<ref> الکافی، ج 4، ص 210</ref> و بر اساس برخی روایات، به احترام قبر ایشان - و دیگر اولیای الهی است که مسلمانان هنگام طواف کعبه، اجازه ورود به حجر اسماعیل را ندارند<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 193، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق</ref>. | ||
صبر هاجر در مقابل این امتحان بزرگ بدان انجامید که برخی رفتارهای نمادین مسافران حرم الهی مانند [[سعی]] بین [[صفا]] و [[مروه]] - برگرفته از رفتارهای هاجر باشد و به عبارتی «یک زن، یک نژاد تحقیر شده بی‌فخر | صبر هاجر در مقابل این امتحان بزرگ بدان انجامید که برخی رفتارهای نمادین مسافران حرم الهی مانند [[سعی]] بین [[صفا]] و [[مروه]] - برگرفته از رفتارهای هاجر باشد و به عبارتی «یک زن، یک نژاد تحقیر شده بی‌فخر آفریقایی، یک کنیز،... کنیز یک زن؛ ساره! | ||
و این‌ها همه در نظام بشری، در نظام شرک، اما در نظام [[توحید]]: این کنیز مخاطب خدا، مادر پیامبران بزرگ خدا، رسول خدا، تجلیگاه زیباترین و عزیزترین ارزش‌هایی که خدا می‌آفریند. در نمایشگاه حج، قهرمان اول، برجسته‌ترین چهره، و در حرم خاص خدا، تنها زن، مادر<ref>شریعتی، علی، مجموعه آثار، حج، ص 79، بی‌جا، بی‌تا</ref>!». | و این‌ها همه در نظام بشری، در نظام شرک، اما در نظام [[توحید]]: این کنیز مخاطب خدا، مادر پیامبران بزرگ خدا، رسول خدا، تجلیگاه زیباترین و عزیزترین ارزش‌هایی که خدا می‌آفریند. در نمایشگاه حج، قهرمان اول، برجسته‌ترین چهره، و در حرم خاص خدا، تنها زن، مادر<ref>شریعتی، علی، مجموعه آثار، حج، ص 79، بی‌جا، بی‌تا</ref>!». | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:شخصیت‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:شخصیت‌های تاریخی]] | ||