۴٬۹۳۳
ویرایش
جز
تمیزکاری
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''هیأت کبار العلماء [[عربستان سعودی]]''' مهم‌ترین نهاد مذهبی در این کشور است که | '''هیأت کبار العلماء [[عربستان سعودی]]''' مهم‌ترین نهاد مذهبی در این کشور است که وظیفه‌ی [[افتاء]] و جهت‌دهی مذهبی مردم آن را به عهده دارد. این نهاد مذهبی وابسته به نظام سلطنتی در این کشور است. ازاین‌رو اعضا، ساختار و کیفیت فعالیت آن توسط پادشاه تعیین می‌شود. چنان‌که طی چند دهه تغییرات محدودی را تجربه کرده است. در ادامه به معرفی این نهاد مذهبی ـ حکومتی خواهیم پرداخت: | ||
=تأسیس هیأت کبار العلما= | =تأسیس هیأت کبار العلما= | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
=تشکیلات هیأت کبار العلما= | =تشکیلات هیأت کبار العلما= | ||
==رئیس== | == رئیس == | ||
رئیس این نهاد افتای مذهبی در حال حاضر، مفتی عربستان سعودی است که همانند دیگر اعضای این هیأت توسط پادشاه نصب می‌شود. | رئیس این نهاد افتای مذهبی در حال حاضر، مفتی عربستان سعودی است که همانند دیگر اعضای این هیأت توسط پادشاه نصب می‌شود. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
در پی فوت عبدالعزیز بن باز، با صدور فرمان پادشاهی در 1999م عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ به عنوان مفتی عام مملکت عربی سعودی و رئیس هیأت کبار علما و نیز به عنوان رئیس ادارة البحوث و الإفتاء نصب شد. | در پی فوت عبدالعزیز بن باز، با صدور فرمان پادشاهی در 1999م عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ به عنوان مفتی عام مملکت عربی سعودی و رئیس هیأت کبار علما و نیز به عنوان رئیس ادارة البحوث و الإفتاء نصب شد. | ||
==اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة و الفتوی== | == اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة و الفتوی == | ||
بخش مهمی از فعالیت علمی هیأت کبر العلما به عنوان شورای افتای حکومتی در تشکیلاتی موسوم به «اللجنة الدائمة للبحوث و الفتوی» (کمیته‌ی دائمی پژوهش‌ها و افتاء) و زیر نظر رئیس هیأت کبار العلما انجام می‌گیرد. | بخش مهمی از فعالیت علمی هیأت کبر العلما به عنوان شورای افتای حکومتی در تشکیلاتی موسوم به «اللجنة الدائمة للبحوث و الفتوی» (کمیته‌ی دائمی پژوهش‌ها و افتاء) و زیر نظر رئیس هیأت کبار العلما انجام می‌گیرد. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
3. عبدالله بن محمد المطلق | 3. عبدالله بن محمد المطلق | ||
==الأمانة العامة لهیئة العلماء== | == الأمانة العامة لهیئة العلماء == | ||
بر اساس تصریح دستورالعمل پادشاهی در سال 1971م، بخش اداری هیأت کبار العلما با عنوان «الأمانة العامة لهیئة العلماء» شناخته شد. اشراف بر این مجموعه بر عهده‌ی دبیر کل (= الأمین العام للهیئة) قرار گرفت و وظیفه‌ی تعیین او نیز از اختیارات هیأت دولت (= مجلس الوزراء) معرفی شد. | بر اساس تصریح دستورالعمل پادشاهی در سال 1971م، بخش اداری هیأت کبار العلما با عنوان «الأمانة العامة لهیئة العلماء» شناخته شد. اشراف بر این مجموعه بر عهده‌ی دبیر کل (= الأمین العام للهیئة) قرار گرفت و وظیفه‌ی تعیین او نیز از اختیارات هیأت دولت (= مجلس الوزراء) معرفی شد. | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
2. مدت عضویت در این هیأت جز در صورت تمدید، حداکثر چهار سال است. | 2. مدت عضویت در این هیأت جز در صورت تمدید، حداکثر چهار سال است. | ||
==اعضای دوره نخست== | == اعضای دوره نخست == | ||
نخستین دوره از هیأت کبار العلمای عربستان در 1971م شکل گرفت. در این دوره، 17 نفر به عضویت هیأت درآمدند. آن افراد عبارتند از: | نخستین دوره از هیأت کبار العلمای عربستان در 1971م شکل گرفت. در این دوره، 17 نفر به عضویت هیأت درآمدند. آن افراد عبارتند از: | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
این نکته نیز نقل شده است که با صدور فرمان پادشاهی در 1980م شیخ عبدالعزیز بن عبدالله بن محمد آل الشیخ به عنوان عضو هیأت کبار العلما نصب شد. | این نکته نیز نقل شده است که با صدور فرمان پادشاهی در 1980م شیخ عبدالعزیز بن عبدالله بن محمد آل الشیخ به عنوان عضو هیأت کبار العلما نصب شد. | ||
== اعضای هیأت در 1987م == | |||
==اعضای هیأت در 1987م== | |||
با صدور فرمان پادشاهی در 1987م چهار نفر به عنوان اعضای جدید هیأت کبار العلما منصوب شدند. آنان عبارت بودند از: | با صدور فرمان پادشاهی در 1987م چهار نفر به عنوان اعضای جدید هیأت کبار العلما منصوب شدند. آنان عبارت بودند از: | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۴: | ||
4. حسن بن جعفر العتمی. | 4. حسن بن جعفر العتمی. | ||
== هیأت در 1980== | |||
==هیأت در 1980== | |||
با صدور فرمان پادشاهی در 1980م افراد زیر به عنوان اعضای جدید هیأت کبار العلما نصب شدند: | با صدور فرمان پادشاهی در 1980م افراد زیر به عنوان اعضای جدید هیأت کبار العلما نصب شدند: | ||
| خط ۱۶۳: | خط ۱۵۸: | ||
10. عبدالله بن محمد بن إبراهیم آل الشیخ | 10. عبدالله بن محمد بن إبراهیم آل الشیخ | ||
== اعضای هیأت در 2001م == | |||
==اعضای هیأت در 2001م== | |||
با صدور فرمان پادشاهی در 26 مارس 2001م افراد زیر به عضویت هیأت کبار علما درآمدند: | با صدور فرمان پادشاهی در 26 مارس 2001م افراد زیر به عضویت هیأت کبار علما درآمدند: | ||
| خط ۱۷۶: | خط ۱۷۰: | ||
4. عبدالله بن محمد المطلق. | 4. عبدالله بن محمد المطلق. | ||
== هیأت کبار العلما در سال 2003م == | |||
==هیأت کبار العلما در سال 2003م== | |||
هیأت در این دوره هفده عضو داشت که عبارت بودند از: | هیأت در این دوره هفده عضو داشت که عبارت بودند از: | ||
| خط ۲۱۶: | خط ۲۰۸: | ||
17. عبدالله بن علی الركبان | 17. عبدالله بن علی الركبان | ||
== اعضای هیأت در سال 2013م == | |||
==اعضای هیأت در سال 2013م== | |||
ملک عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود عضویت افراد زیر در هیأت کبار العلما را در سال 2013م تمدید یا تعیین کرد: | ملک عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود عضویت افراد زیر در هیأت کبار العلما را در سال 2013م تمدید یا تعیین کرد: | ||
| خط ۲۶۲: | خط ۲۵۲: | ||
19. سعد بن تركی الخثلان. | 19. سعد بن تركی الخثلان. | ||
== اعضای هیأت در سال 1438 هـ / 2016 م == | |||
==اعضای هیأت در سال 1438 هـ / 2016 م== | |||
ملك سلمان بن عبدالعزیز آل سعود در سال 1438ق / 2016م مبادرت به تمدید و تعیین اعضای زیر در هیأت کبار العلما کرد: | ملك سلمان بن عبدالعزیز آل سعود در سال 1438ق / 2016م مبادرت به تمدید و تعیین اعضای زیر در هیأت کبار العلما کرد: | ||
| خط ۳۱۲: | خط ۳۰۰: | ||
21. صالح بن عبدالله بن حمد العصیمی. | 21. صالح بن عبدالله بن حمد العصیمی. | ||
== تکمیل عضویت در 2019م == | |||
==تکمیل عضویت در 2019م== | |||
در 2019م نیز ایشان به عضویت هیأت کبار العلما درآمد: | در 2019م نیز ایشان به عضویت هیأت کبار العلما درآمد: | ||
عبدالسلام بن عبدالله بن محمد السلیمان. | عبدالسلام بن عبدالله بن محمد السلیمان. | ||
==اعضای هیأت در 1442ق / 2020م== | == اعضای هیأت در 1442ق / 2020م == | ||
با فرمان ملک سلمان اعضای هیأت كبار العلما در 18 أكتوبر 2020م به صورت زیر تعیین شدند: | با فرمان ملک سلمان اعضای هیأت كبار العلما در 18 أكتوبر 2020م به صورت زیر تعیین شدند: | ||
| خط ۳۷۰: | خط ۳۵۴: | ||
21. بندر بن عبدالعزیز بلیلة | 21. بندر بن عبدالعزیز بلیلة | ||
== افراد مستعفی از هیأت == | |||
==افراد مستعفی از هیأت== | |||
با صدور فرمان پادشاهی در 2003م با استعفای راشد بن صالح بن خنین موافقت شد. | با صدور فرمان پادشاهی در 2003م با استعفای راشد بن صالح بن خنین موافقت شد. | ||
== افراد اخراجی از هیأت == | |||
==افراد اخراجی از هیأت== | |||
در جریان لشکرکشی امریکا به خلیج فارس در سال 1990م، امریکا خواهان حضور در عربستان بود و این مسأله با پذیرش دولت سعودی و فتوای موافق هیأت کبار علما مواجه شد. این مسأله به چالشی درونی میان علمای وهابی منتهی شد. سرانجام این درگیری به اخراج چند تن از علمای وهابی نوسلفی از هیأت کبار العلما انجامید. | در جریان لشکرکشی امریکا به خلیج فارس در سال 1990م، امریکا خواهان حضور در عربستان بود و این مسأله با پذیرش دولت سعودی و فتوای موافق هیأت کبار علما مواجه شد. این مسأله به چالشی درونی میان علمای وهابی منتهی شد. سرانجام این درگیری به اخراج چند تن از علمای وهابی نوسلفی از هیأت کبار العلما انجامید. | ||
| خط ۳۸۶: | خط ۳۶۶: | ||
در دسامبر 1990م چهل و سه روشنفکر لیبرال طی نامه‌ای سرگشاده خطاب به پادشاه عربستان، خواستار اصلاحاتی دموکراتیک در ساختار سیاسی عربستان شدند. در واکنش به این شکوائیه، 52 نفر از اسلام‌گرایان در ماه می 1991م، از طریق پیامی دوازده درخواست اصلاحی به پادشاه ارائه دادند. | در دسامبر 1990م چهل و سه روشنفکر لیبرال طی نامه‌ای سرگشاده خطاب به پادشاه عربستان، خواستار اصلاحاتی دموکراتیک در ساختار سیاسی عربستان شدند. در واکنش به این شکوائیه، 52 نفر از اسلام‌گرایان در ماه می 1991م، از طریق پیامی دوازده درخواست اصلاحی به پادشاه ارائه دادند. | ||
سازمان دینی تحت نظر بن باز، یعنی هیأت کبار العلما، پیام می 1991م را به خاطر تعرض و بی‌احترامی به پادشاه محکوم کرد. پس از آن، در سپتامبر 1992م، «یادداشتی توصیه‌آمیز» در 45 صفحه، خطاب به بن‌باز نگاشته شد و ابعادی از پیام می 1991م را مورد تأکید قرار داد و برخی از ابعاد را بیشتر توضیح داد. این اقدام نیز با محکومیت فوری هیأت کبار العلما مواجه شد و این اقدام تفرقه‌گرایانه خوانده شد. البته هفت عضو از اعضای نوزده‌گانه‌ی نهاد مذکور از تأیید آن خودداری کرده و به همین خاطر از جانب پادشاه برکنار شدند و به جای آنها ده نفر دیگر از افراد طرفدار رژیم به عضویت هیأت کبار العلما منصوب شدند. در مقابل، سه تن از علمای جنبش مخالف (حمد عقله الشعیبی، عبدالله المصعری و عبدالله بن جبرین) طی نامه‌ای سرگشاده خطاب به بن باز، اتهام تفرقه‌افکنی را نفی کرده و تهدید به کشاندن مسأله به دادگاه کردند. | سازمان دینی تحت نظر بن باز، یعنی هیأت کبار العلما، پیام می 1991م را به خاطر تعرض و بی‌احترامی به پادشاه محکوم کرد. پس از آن، در سپتامبر 1992م، «یادداشتی توصیه‌آمیز» در 45 صفحه، خطاب به بن‌باز نگاشته شد و ابعادی از پیام می 1991م را مورد تأکید قرار داد و برخی از ابعاد را بیشتر توضیح داد. این اقدام نیز با محکومیت فوری هیأت کبار العلما مواجه شد و این اقدام تفرقه‌گرایانه خوانده شد. البته هفت عضو از اعضای نوزده‌گانه‌ی نهاد مذکور از تأیید آن خودداری کرده و به همین خاطر از جانب پادشاه برکنار شدند و به جای آنها ده نفر دیگر از افراد طرفدار رژیم به عضویت هیأت کبار العلما منصوب شدند. در مقابل، سه تن از علمای جنبش مخالف (حمد عقله الشعیبی، عبدالله المصعری و عبدالله بن جبرین) طی نامه‌ای سرگشاده خطاب به بن باز، اتهام تفرقه‌افکنی را نفی کرده و تهدید به کشاندن مسأله به دادگاه کردند. | ||
[[رده: جریان های جهان اسلام]] | [[رده:جریان های جهان اسلام]] | ||
[[رده: جریان‌های عربستان سعودی]] | [[رده:جریان‌های عربستان سعودی]] | ||
[[رده: جریان‌های سلفی]] | [[رده:جریان‌های سلفی]] | ||
[[رده: نهادهای دینی عربستان سعودی]] | [[رده:نهادهای دینی عربستان سعودی]] | ||
[[رده: نهادهای دینی کشورهای اسلامی]] | [[رده:نهادهای دینی کشورهای اسلامی]] | ||