۸۵٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''واجب''' | '''واجب''' به عملی گفته می‌شود که انجام‌دادن آن لازم است و ترک آن موجب توبیخ و عذاب الهی می گردد. واجب دارای اقسام و دسته‌بندی‌های مختلفی می باشد. [[فروع دین]] مهم‌ترین واجبات شرعی هستند. | ||
=معنای لغوی= | =معنای لغوی= | ||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
=تعریف اصطلاحی= | =تعریف اصطلاحی= | ||
در اصطلاح فقهی واجب به عملی می گویند که حکم شرعی آن وجوب و انجام آن لازم است و ترک آن | در اصطلاح فقهی واجب به عملی می گویند که حکم شرعی آن وجوب و انجام آن لازم است و ترک آن گناه و باعث توبیخ از جانب خداوند می‌شود.<ref>رجوع کنید به: ملکی اصفهانى، فرهنگ اصطلاحات اصول، ۱۳۷۹ش، ص۳۳۵.</ref> | ||
=تقسیمات واجب= | =تقسیمات واجب= | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
واجب تعیینى آن است كه یك عمل معین و به یك شكل خاص از مكلف، خواسته شده، مانند [[نماز صبح]] | واجب تعیینى آن است كه یك عمل معین و به یك شكل خاص از مكلف، خواسته شده، مانند [[نماز صبح]] | ||
و واجب تخییرى آن است كه یكى از چند عمل، به نحو تخییر خواسته شده است، مانند [[نماز جمعه]] و ظهر، و یا كفاره افطار روزه در ماه رمضان، چنانكه می‌دانید كسی كه روزه‌اش را در ماه [[رمضان]] به عمد باطل كند باید بعد ماه | و واجب تخییرى آن است كه یكى از چند عمل، به نحو تخییر خواسته شده است، مانند [[نماز جمعه]] و ظهر، و یا كفاره افطار روزه در ماه رمضان، چنانكه می‌دانید كسی كه روزه‌اش را در ماه [[رمضان]] به عمد باطل كند باید بعد ماه رمضان علاوه بر قضای آن روز، كفاره نیز بپردازد، چنین فردی می‌تواند یكی از سه كفاره مشخص شده، یعنی 60 روز روزه یا غذا دادن به 60 فقیر و یا آزاد كردن برده (كه امروزه بعلت نبودن برده منتفی است) را انتخاب و انجام دهد. | ||
==5 - واجب مطلق و مشروط== | ==5 - واجب مطلق و مشروط== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
==7 - واجب شرعى و عقلى== | ==7 - واجب شرعى و عقلى== | ||
واجب شرعى عملى است كه در [[قرآن]] و | واجب شرعى عملى است كه در [[قرآن]] و سنت پیامبر و [[امام|امامان معصوم]]، واجب شمرده شده است. | ||
واجب عقلى عملى است كه عقل انسان آن را لازم داند، مثلا اگر در شرع اسلام بجا آوردن حج و عمره واجب شود، عقل مكلف، لازم مى‌بیند كه وسایل سفر را تهیه نماید، در این صورت خود حج و عمره واجب شرعى و تهیه مقدمات آنها واجب عقلى است و نیز مانند خداشناسى، نیكى در مقابل نیكى، شكر در مقابل نعمت، پرهیز از ظلم و دروغ و موارد غیره از حكم عقل. ناگفته نماند كه ممكن است شرع نیز بر طبق برخی از این دستورات عقلی، حكم كند. | واجب عقلى عملى است كه عقل انسان آن را لازم داند، مثلا اگر در شرع اسلام بجا آوردن حج و عمره واجب شود، عقل مكلف، لازم مى‌بیند كه وسایل سفر را تهیه نماید، در این صورت خود حج و عمره واجب شرعى و تهیه مقدمات آنها واجب عقلى است و نیز مانند خداشناسى، نیكى در مقابل نیكى، شكر در مقابل نعمت، پرهیز از ظلم و دروغ و موارد غیره از حكم عقل. ناگفته نماند كه ممكن است شرع نیز بر طبق برخی از این دستورات عقلی، حكم كند. | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
برخی از فروع دین، رابطه انسان با خدا را در قالب قوانین و احکام بیان می‌کنند و وظایفی را برای او پیش می‌کشند؛ وظایفی همچون نماز، روزه و حج. برخی دیگر به وظایفی که انسان‌ها در برابر یکدیگر دارند نظر دارند و روابط انسانی را تنظیم می‌کنند؛ مانند جهاد و خمس.<ref> دائرة المعارف تشیع، ج۲، ص۱۵۲.</ref> | برخی از فروع دین، رابطه انسان با خدا را در قالب قوانین و احکام بیان می‌کنند و وظایفی را برای او پیش می‌کشند؛ وظایفی همچون نماز، روزه و حج. برخی دیگر به وظایفی که انسان‌ها در برابر یکدیگر دارند نظر دارند و روابط انسانی را تنظیم می‌کنند؛ مانند جهاد و خمس.<ref> دائرة المعارف تشیع، ج۲، ص۱۵۲.</ref> | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۰: | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||
<references /> | |||