۸٬۱۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بخش ها' به 'بخشها') |
Mohsenmadani (بحث | مشارکتها) |
||
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کشور | |||
| عنوان = کشمیر | |||
| تصویر = کشمیر.jpg | |||
| تصویر نقشه = | |||
| نام رایج = | |||
| نام کامل = | |||
| پایتخت = | |||
| تعداد جمعیت = بیش از ۱۲ میلیون نفر | |||
| دین = {{فهرست جعبه عمودی |۷۷ درصد [[مسلمان]] |۲۰ درصد هندو| ۳% سیک و اقلیتها }} | |||
| زبان = {{فهرست جعبه افقی |هند |آریایی |اردو |انگلیسی }} | |||
}} | |||
'''کشمیر''' منطقهای در شمال غربی شبهقاره هند است که از ایالت جامو و کشمیر تحت کنترل [[هند]] ایالت گلگت-بلتستان و کشمیر آزاد تحت کنترل [[پاکستان]] و منطقه اقصی چین تحت کنترل جمهوری خلق [[چین]] تشکیل میشود. این منطقه عمدتاً کوهستانی است و رشتهکوه قراقروم شامل قله کی۲ دومین نقطه مرتفع کره زمین و چندین قله مرتفع دیگر در آن قرار دارند. | |||
سابقه تاریخی حضور [[مذهب شیعه|تشیع]] در کشمیر به سده هشتم بازمیگردد. در این دوران برخی از [[صوفیان]] و علمای [[مذهب شیعه|شیعه]] ایرانی و گروهی از [[سادات]] به این منطقه مهاجرت کردند. گسترش تشیع با تأسیس سلسله چکها در کشمیر به اوج خود رسید. | |||
|شیعه | |||
== تاریخچه کشمیر == | |||
ایالت کشمیر (قبل از تقسیم) از پنج بخش دره کشمیر، جامو، لداخ، بلتستان، پونچ و گیلگت تشکیل شده بود. جمعیت کشمیر در سال ۱۹۴۱میلادی/ ۱۳۲۰ش. ۴۰۲۱۶۱۶ نفر بود که از آن میان ۷۷ درصد [[مسلمان]]، ۲۰ درصد [[هندو]] و ۳% [[سیک]] و اقلیتهای دیگر بودند<ref> اسپوزیتو، دایره المعارف جهان نوین اسلام، ج۳، ص۷۱۴</ref>. | |||
در سال ۱۸۴۶ بر اساس معاهده امرتسر، [[بریتانیا|انگلستان]] حکومت کشمیر را به گلاب سینگ فروخت و او سلسله دُگرا را در این منطقه تأسیس کرد. در دوران حکومت سلسله دگرا [[مسلمان|مسلمانان]] بهشدت سرکوب شدند و تبعیض شدیدی بین مسلمانان و هندوها وجود داشت<ref>حسین، کشمیر بهشت زخمخورده، ص۹۰-۹۲</ref>. | |||
با اعلام استقلال [[پاکستان]]، تصمیم بر آن بود که امیران ایالاتی که تحت نظارت [[بریتانیا]] حکومتی نیمهمستقل داشتند، بر اساس سه معیار [[مذهب]] ساکنان ایالت، خواست مردم و وضع جغرافیایی، درباره پیوستن به پاکستان یا هند تصمیم گیرند<ref>رضوی، بحران کشمیر، ص۴۱</ref>. | |||
ایالت کشمیر | بر این اساس ایالت کشمیر که بیشتر ساکنان آن مسلمان بودند باید به پاکستان میپیوست اما مهاراجه هاری سینگ علاقه داشت استقلال خود را حفظ کند و از پیوستن به هند یا پاکستان خودداری کرد. مسلمانان پاکستان که از مدتی پیش علیه تبعیضها و محدودیتهای موجود به اعتراض پرداخته بودند، از پیوستن به پاکستان حمایت میکردند. | ||
در سال ۱۹۴۸ مهاراجه تصمیم گرفت به هند بپیوندد تا بتواند از کمک هند در سرکوب مخالفان بهره گیرد<ref>رضوی، بحران کشمیر، ص۴۴-۴۵</ref>. این تصمیم آغاز جنگهای پاکستان و هند بر سر کشمیر بود و درنهایت تقسیم این منطقه را بین دو کشور در پی داشت<ref>اسپوزیتو، دایره المعارف جهان نوین اسلام، ج۳، ص۷۱۴</ref>. | |||
در سال | در اکتبر سال ۱۹۴۷م. بین دو کشور هند و پاکستان جنگی رخ داد که تا ژانویه سال ۱۹۴۹ ادامه داشت. سرانجام با میانجیگری [[سازمان ملل متحد]] دو کشور با آتشبس موافقت کردند و قرار شد سرنوشت کشمیر با مراجعه به آرای مردم آن سرزمین تعیین شود، اما این همهپرسی هرگز برگزار نشد. | ||
هنگام برقراری آتشبس سال ۱۹۴۹ حدود یک سوم از سرزمین کشمیر - که پاکستان آن را کشمیر آزاد مینامد - در تصرف پاکستان باقی ماند و هند نیز در سال ۱۹۵۴ انضمام رسمی بخش تحت کنترل خود - موسوم به جامو و کشمیر - را به خاک خود اعلام کرد. در سال ۱۹۶۵ جنگ دیگری بین دو کشور آغاز شد که سرانجام با میانجیگری [[روسیه]] در ژانویه ۱۹۶۶ خاتمه یافت. جنگ سوم، در سال ۱۹۷۱ و در پی حمایت هند از شورش استقلالطلبان پاکستان شرقی آغاز شد که نهایتاً به تشکیل کشور مستقل [[بنگلادش]] منتهی شد؛ آتشبس سال ۱۹۷۲ و شناسایی بنگلادش توسط پاکستان در سال ۱۹۷۴، به این بحران خاتمه داد<ref>بحران کشمیر روزنههایی به سوی صلح</ref>. | |||
دولتمردان پاکستان اعلام میکنند که کشمیر باید در سال ۱۹۴۷ به پاکستان میپیوست چراکه بیشتر ساکنان آن مسلماناناند. اما دولتمردان [[هند]] نظر دیگری دارند و معتقدند که کشمیر بخشی از هند است<ref> دایره المعارف جهان نوین اسلام، ج۳، ص۷۱۵؛ [بحران کشمیر روزنههایی به سوی صلح]</ref>. | |||
== آب و هوا در کشمیر == | |||
آب و هوای کشمیر سرد است. این ایالت از لحاظ اقلیمی دارای سه دوره است: | آب و هوای کشمیر سرد است. این ایالت از لحاظ اقلیمی دارای سه دوره است: | ||
آب و هوای سرد از آبان تا بهمن ( نوامبر تا فوریه ) | * آب و هوای سرد از آبان تا بهمن (نوامبر تا فوریه)؛ | ||
آب و هوای گرم از اوایل اسفند تا اواخر خرداد ( مارس تا اواسط ژوئن ) | * آب و هوای گرم از اوایل اسفند تا اواخر خرداد (مارس تا اواسط ژوئن)؛ | ||
دورة بارانی در بقیة سال . بنا بر | * دورة بارانی در بقیة سال. | ||
بنا بر گزارشی<ref>مجید حسین، ج۱، ص۱۱ـ۱۷</ref>، [[اردیبهشت]] و [[خرداد]] گرم ترین ماههای سال (میانگین بیشترین دمای سالانه حدود ْ۲۹)، [[دی]] و [[بهمن]] سردترین ماههای سال (میانگین کمترین دمای سالانه حدود ْ۱۷) و تابستان پرباران ترین فصل (بارش سالانه حدود ۹۶ میلیمتر) است. در شهرهای سرینگر و لی، خرداد و [[تیر]] و [[مرداد]] گرمترین و مهر تا [[فروردین]] سردترین (عمدتاً با دمای زیر صفر درجه) ماههای سالاند. بارش سالانه سرینگر و لی نیز به ترتیب حدود ۸۴ و ۳ میلیمتر است<ref>حمیدرضا سیدناصری، کشمیر: گذشته، ج۱، ص۲۲، حال، آینده</ref>. | |||
جنگل | جنگل ها و مراتع عمدهترین پوشش گیاهی این ایالت است. ۲۷% از کل اراضی ایالت، جنگلی است که بیشتر در قسمت کشمیر متمرکزند. از جانوران پلنگ، ببر، خرس، گرگ، روباه و گوزن در این ایالت یافت میشود<ref>فودور، ص ۳۴۸</ref>. | ||
=زبان مردم کشمیر= | == زبان مردم کشمیر == | ||
زبان کشمیری از مجموعه زبانهای داردی متشکل از زبانهای هند و [[آریایی]] است و به طور عمده توسط مردم کشمیر ساکن در دره کشمیر و دره چناب جامو و کشمیر صحبت میشود. | |||
زبان کشمیری | حدود 8.6 میلیون نفر به زبان کشمیری و گویشهای مرتبط با آن در ایالت جامو و کشمیر در تصرف [[هند]] صحبت میکنند و حدود 130 هزار نفر نیز در دره نیلم و لپا در منطقه آزاد کشمیر پاکستان وجود دارند. | ||
اکثر مردم کشمیر، زبان [[اردو]] یا انگلیسی به عنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. | |||
طبق گزارش موسسه بین المللی یو سی ال ای، زبان کشمیری شاخهای از زبانهای داردی متشکل از زبانهای هند و آریایی و شاخهای از زیرخانواده زبانهای هند و ایرانی از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. با این حال توافقی جهانی بر سر نسب این زبان موجود نیست<ref>فرهنگ مردم کشمیر یکی از غنی ترین و متنوع ترین فرهنگهاست - | |||
http://pakistaninfo.com › فرهنگ-مردم...</ref>. | |||
== نژاد مردم کشمیر == | |||
در منطقه کشمیر، نژادهای برجستهای وجود دارند که بر حسب محل زندگی به شرح زیر است: | |||
= | === کوشوری === | ||
عمدتا در دره کشمیر یافت میشوند اما در نیلوم و منطقه آزاد جامو و کشمیر نیز دیده میشود. | |||
در منطقه | === پهاری === | ||
اکثریت این مردم در منطقه آزاد کشمیر و همچنین در بخشهای در تصرف هند مانند کوپوارا، پونچ و راجروری یافت میشوند. | |||
=== گوجری === | |||
آنها عمدتا در منطقه آزاد کشمیر، دره کشمیر غربی و شمال جامو زندگی میکنند. | |||
=== دوگرا === | |||
عمدتا در جنوب جامو یافت میشود. | |||
عمدتا در جنوب جامو یافت | |||
=== کارگیلی === | |||
اکثریت آنها در کارگیل، یکی از مناطق لداخ زندگی میکنند. | اکثریت آنها در کارگیل، یکی از مناطق لداخ زندگی میکنند. | ||
=== لداخی === | |||
آنها در شمال لداخ زندگی میکنند. | |||
=== هونزا === | |||
در شمال غربی گیلگت بلتستان یافت میشوند. | |||
=== گیلگیتی === | |||
بیشتر در جنوب غربی گیلگیت بالتستان حضور دارند. | |||
در | === بلتی === | ||
در شرق گیلگت بلتستان زندگی میکنند<ref>فرهنگ مردم کشمیر یکی از غنی ترین و متنوع ترین فرهنگهاست - | |||
http://pakistaninfo.com › فرهنگ-مردم...</ref>. | |||
== اسلام و تشیع در کشمیر == | |||
نخستین گامهای ورود [[اسلام]] به کشمیر در قرن پنجم هجری با ورود [[تصوف|صوفیان]] به این دیار برداشته شد، اما رواج و انتشار اسلام تا قرن نهم به تأخیر افتاد. در این زمان با ورود سید بلال شاه که از صوفیان [[طریقه نعمت اللهی]] بود و مسلمان شدن رنچن حاکم بودایی کشمیر، اسلام در این منطقه رواج بیشتری یافت و در زمان پادشاهی شاه میریان استحکام یافت<ref>بهارستان شاهی، ص۲۵۹-۲۶۰؛ هالیستر، ص۱۲۱</ref>. | |||
به نظر برخی از پژوهشگران، شاه میر، [[اسماعیلیه |اسماعیلیه مذهب]] بود<ref>هالیستر، تشیع در تاریخ، ص۱۶۱-۱۶۲</ref>. | |||
بر اساس این نظریه و با توجه به اینکه بلبل شاه نیز از طریقه [[تصوف|صوفیان]] نعمت اللهی است که به اندیشههای شیعی بسیار نزدیک بودند، میتوان چنین گفت که اسلام از آغاز با فعالیت شیعیان ایرانی در کشمیر رواج یافت<ref> دایره المعارف الاسلامیه الشیعیه، ج۱۹، ص۲۶۶</ref>. | |||
در | در میانه سلطنت شاه میریان بود که گروه بزرگی از [[سادات]] و [[تصوف|صوفیان]] به کشمیر مهاجرت کردند؛ سفر این گروهها را که یا خود شیعه بودند و یا به اندیشههای [[شیعی]] نزدیکی داشتند از عوامل رواج تشیع در کشمیر دانسته شده است. ازجمله این گروهها سادات بیهقی به رهبری [[سید محمود سبزواری]] بودند که پس از تسلیم شدن خواجه علی مؤید، آخرین امیر [[سربداران]] به تیمور گورکانی، سبزوار را ترک کرده و در زمان سلطان اسکندر میرشاه<ref>بین سالهای(۷۶۹-۸۱۶)</ref> به کشمیر رسیدند و مورد استقبال شاه قرار گرفتند. [[سادات بیهقی]] با شاه میریان وصلت کردند و در دوران سلطان زینالعابدین میرشاه<ref>(۷۲۲-۸۷۴)بین سالهای</ref> وارد تشکیلات سیاسی شدند و امور اداری را به دست گرفتند و پس از آن در تحولات سیاسی سلسله شاه میر تأثیرگذار بودند. | ||
= | == لغو خودمختاری کشمیر == | ||
دادگاه عالی هند روز دوشنبه تصمیم دولت نخست وزیر [[نارندرا مودی]] در سال ۲۰۱۹ مبنی بر لغو وضعیت ویژه ایالت جامو و کشمیر را تایید کرد و ۳۰ سپتامبر سال آینده مهلتی برای برگزاری انتخابات محلی تعیین نمود. | |||
دیوان عالی هند اعلام نمود تصمیم چهار سال پیشِ دولت این کشور در زمینه رد خودگردانی کشمیر درست بوده و سال آینده باید در این منطقه انتخابات برگزار شود. | |||
به | طبق این فرمان انتخابات مجلس جامو و کشمیر به عنوان یکی از ایالتهای [[هند]] باید تا ۳۰ سپتامبر (۸ مهر ۱۴۰۳) ۲۰۲۴ برگزار شود. حکم دیوان عالی میتواند یک موفقیت برای نارندرا مودی نخست وزیر و حزبش بهاراتیا جاناتا پیش از انتخابات ۲۰۲۴ مجلس عوام هند باشد. <ref>[https://eitaa.com/dolatedin به نقل از کانال دولت دین]</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
[[پاکستان]] | |||
=پانویس= | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
[[رده: | [[رده:کشورها]] | ||
[[رده: | [[رده:کشورهای دارای جمعیت مسلمان]] | ||