گستره جغرافیایی و کانون های سادات طباطبایی شاخص در جهان اسلام (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

سادات طباطبایی به آن دسته از سادات گفته می‌شود که از نسل ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم الغمر پدید آمده‌اند. ابراهیم معروفترین فرزند اسماعیل و ملقب به طباطبا بود. او جد سادات طباطبایى است. در قرن دوم هجری، ابراهیم الغمر نیای اعلای سادات طباطبایی پس از دستگیری به همراه برخی دیگر از سادات حسنی در کوفه به دستور منصور عباسی به شهادت رسیدند. پس از آن نیز بسیاری از نسل او به سبب مبارزات و قیام بر ضد عباسیان به شهادت رسیدند. دسته دیگری از آنان نیز تحت شرایط سخت در حجاز و عراق به مناطق دیگر هجرت کرده و در اقصی نقاط جهان اسلام منتشر شدند. خاندان طباطبا از دیرباز تا امروز معروفیت ویژه‌ای در بین تاریخ‌نگاران و نسب ‌شناسان داشته‌اند. از عمده ترین کانون‌های سادات طباطبایی می‌توان به ایران، عراق، یمن و بخشی از شمال آفریقا اشاره کرد. در طول تاریخ از این گروه سادات شخصیت سیاسی، دینی و علمی بسیاری برخاست و آنان در این مناطق، منشأ اقداماتی شدند و در تحولات سیاسی ـ اجتماعی به ایفای نقش پرداختند. در این مقاله به عمده ترین کانون‌های سادات طباطبایی در جهان اسلام پرداخته شده و شاخص ترین چهره‌های آنان معرفی می‌شود. درباره پیشینه موضوع، قابل یادآوری است که با استقصا در پایگاهها و مراکز علمی، موضوعی با عنوان این مقاله یافت نشد. البته افزون بر منابع نسبی، کتبی درباره سادات به نگارش در آمده که برخی به سادات طباطبایی پرداخته اند. ابراهیم الغمر جد سادات طباطبایی اثر سید محمود سامانی و رساله خانم خزعلی درباره سادات طباطبایی یمن از آن جمله است. از خاندانهای مشهور سادات طباطبایی می‌توان موارد زیر را برشمرد: آل بحرالعلوم، آل حکیم، آل مدرسی، آل خاتمی، آل فهری، آل صراف، آل بروجردی، آل طباطبایی، آل رُسّی، آل تبریزی. آل شیخ‌الاسلامی، آل اردستانی و آل نائینی که شمار آنان را قریب به ده میلیون نفر دانسته‌اند. از میان خانواده بزرگ سادات طباطبایی فقها، ادبا، مورخین و دانشنمدان زیادی برخاستند و کارنامه درخشانی برای این خاندان رقم زدند. این خاندان در شهرها و کشورهای مختلف پراکنده اند.