گستره جغرافیایی و کانون های سادات طباطبایی شاخص در جهان اسلام (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' آمده اند' به ' آمده‌اند'
جز (تمیزکاری)
جز (جایگزینی متن - ' آمده اند' به ' آمده‌اند')
خط ۴: خط ۴:
=چکیده=
=چکیده=
نسل مبارک حضرت [[امام حسن]] علیه السلام از طریق اولاد ذکور، تنها از دو پسرشان یعنی [[زید بن حسن]] و [[حسن مثنّی]] است. نسل زید بن حسن علیه السلام؛ از پسرش حسن و نسل او هم از هفت فرزند ایشان به نام‌ها ی؛ قاسم، علی، اسماعیل، ابراهیم، زید، عبدالله، و اسحاق است.
نسل مبارک حضرت [[امام حسن]] علیه السلام از طریق اولاد ذکور، تنها از دو پسرشان یعنی [[زید بن حسن]] و [[حسن مثنّی]] است. نسل زید بن حسن علیه السلام؛ از پسرش حسن و نسل او هم از هفت فرزند ایشان به نام‌ها ی؛ قاسم، علی، اسماعیل، ابراهیم، زید، عبدالله، و اسحاق است.
دراین میان، قاسم از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ چرا که تعداد زیادی از سادات حسنی از دو فرزند وی به نام‌ها ی: عبدالرحمن شجری و محمد بطحانی یا بطحایی به وجود آمده اند.
دراین میان، قاسم از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ چرا که تعداد زیادی از سادات حسنی از دو فرزند وی به نام‌ها ی: عبدالرحمن شجری و محمد بطحانی یا بطحایی به وجود آمده‌اند.
نسل حسن مثنی نیز از 5 پسر است: عبدالله محض ف ابراهیم غمر، حسن مثلث، داود و جعفر.
نسل حسن مثنی نیز از 5 پسر است: عبدالله محض ف ابراهیم غمر، حسن مثلث، داود و جعفر.
یکی از ویژگی‌های خاص جناب حسن مثنّی این است که مادر سه فرزند نخست یاد شده، فاطمه دختر امام حسین علیه السلام است.
یکی از ویژگی‌های خاص جناب حسن مثنّی این است که مادر سه فرزند نخست یاد شده، فاطمه دختر امام حسین علیه السلام است.
خط ۱۲: خط ۱۲:
کلید واژه‌ها: ابراهیم الغمر، سادات طباطبایی، کانون‌های سادات، ایران، یمن، عراق
کلید واژه‌ها: ابراهیم الغمر، سادات طباطبایی، کانون‌های سادات، ایران، یمن، عراق


سادات طباطبایی به آن دسته از سادات گفته می‌شود که از نسل ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم الغمر پدید آمده اند. ابراهیم معروفترین فرزند اسماعیل و ملقب به طباطبا بود. او جد سادات طباطبایى است. در قرن دوم هجری، ابراهیم الغمر نیای اعلای سادات طباطبایی پس از دستگیری به همراه برخی دیگر از سادات حسنی در کوفه به دستور منصور عباسی به شهادت رسیدند. پس از آن نیز بسیاری از نسل او به سبب مبارزات و قیام بر ضد عباسیان به شهادت رسیدند. دسته دیگری از آنان نیز تحت شرایط سخت در حجاز و عراق به مناطق دیگر هجرت کرده و در اقصی نقاط جهان اسلام منتشر شدند. خاندان طباطبا از دیرباز تا امروز معروفیت ویژه‌ای در بین تاریخ‌نگاران و نسب ‌شناسان داشته‌اند. از عمده ترین کانون‌های سادات طباطبایی می‌توان به ایران، عراق، یمن و بخشی از شمال آفریقا اشاره کرد. در طول تاریخ از این گروه سادات شخصیت سیاسی، دینی و علمی بسیاری برخاست و آنان در این مناطق، منشأ اقداماتی شدند و در تحولات سیاسی ـ اجتماعی به ایفای نقش پرداختند. در این مقاله به عمده ترین کانون‌های سادات طباطبایی در جهان اسلام پرداخته شده و شاخص ترین چهره‌های آنان معرفی می‌شود. در باره پیشینه موضوع، قابل یادآوری است که با استقصا در پایگاهها و مراکز علمی، موضوعی با عنوان این مقاله یافت نشد. البته افزون بر منابع نسبی، کتبی در باره سادات به نگارش در آمده که برخی به سادات طباطبایی پرداخته اند. ابراهیم الغمر جد سادات طباطبایی اثر سید محمود سامانی و رساله خانم خزعلی در باره سادات طباطبایی یمن از آن جمله است. از خاندانهای مشهور سادات طباطبایی می‌توان موارد زیر را برشمرد: آل بحرالعلوم، آل حکیم، آل مدرسی، آل خاتمی، آل فهری، آل صراف، آل بروجردی، آل طباطبایی، آل رُسّی، آل تبریزی. آل شیخ‌الاسلامی، آل اردستانی و آل نائینی که شمار آنان را قریب به ده میلیون نفر دانسته‌اند. از میان خانواده بزرگ سادات طباطبایی فقها، ادبا، مورخین و دانشنمدان زیادی برخاستند و کارنامه درخشانی برای این خاندان رقم زدند. این خاندان در شهرها و کشورهای مختلف پراکنده اند.  
سادات طباطبایی به آن دسته از سادات گفته می‌شود که از نسل ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم الغمر پدید آمده‌اند. ابراهیم معروفترین فرزند اسماعیل و ملقب به طباطبا بود. او جد سادات طباطبایى است. در قرن دوم هجری، ابراهیم الغمر نیای اعلای سادات طباطبایی پس از دستگیری به همراه برخی دیگر از سادات حسنی در کوفه به دستور منصور عباسی به شهادت رسیدند. پس از آن نیز بسیاری از نسل او به سبب مبارزات و قیام بر ضد عباسیان به شهادت رسیدند. دسته دیگری از آنان نیز تحت شرایط سخت در حجاز و عراق به مناطق دیگر هجرت کرده و در اقصی نقاط جهان اسلام منتشر شدند. خاندان طباطبا از دیرباز تا امروز معروفیت ویژه‌ای در بین تاریخ‌نگاران و نسب ‌شناسان داشته‌اند. از عمده ترین کانون‌های سادات طباطبایی می‌توان به ایران، عراق، یمن و بخشی از شمال آفریقا اشاره کرد. در طول تاریخ از این گروه سادات شخصیت سیاسی، دینی و علمی بسیاری برخاست و آنان در این مناطق، منشأ اقداماتی شدند و در تحولات سیاسی ـ اجتماعی به ایفای نقش پرداختند. در این مقاله به عمده ترین کانون‌های سادات طباطبایی در جهان اسلام پرداخته شده و شاخص ترین چهره‌های آنان معرفی می‌شود. در باره پیشینه موضوع، قابل یادآوری است که با استقصا در پایگاهها و مراکز علمی، موضوعی با عنوان این مقاله یافت نشد. البته افزون بر منابع نسبی، کتبی در باره سادات به نگارش در آمده که برخی به سادات طباطبایی پرداخته اند. ابراهیم الغمر جد سادات طباطبایی اثر سید محمود سامانی و رساله خانم خزعلی در باره سادات طباطبایی یمن از آن جمله است. از خاندانهای مشهور سادات طباطبایی می‌توان موارد زیر را برشمرد: آل بحرالعلوم، آل حکیم، آل مدرسی، آل خاتمی، آل فهری، آل صراف، آل بروجردی، آل طباطبایی، آل رُسّی، آل تبریزی. آل شیخ‌الاسلامی، آل اردستانی و آل نائینی که شمار آنان را قریب به ده میلیون نفر دانسته‌اند. از میان خانواده بزرگ سادات طباطبایی فقها، ادبا، مورخین و دانشنمدان زیادی برخاستند و کارنامه درخشانی برای این خاندان رقم زدند. این خاندان در شهرها و کشورهای مختلف پراکنده اند.  


== مهمترین کانونهای سادات طباطبایی در جهان اسلام :==
== مهمترین کانونهای سادات طباطبایی در جهان اسلام :==
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
در مناطق شمالی ایران امام زادگانی از سادات طباطبایی مدفون هستند که برخی از آنها عبارتند از:
در مناطق شمالی ایران امام زادگانی از سادات طباطبایی مدفون هستند که برخی از آنها عبارتند از:
-.سید یحیى :نسب این امام زاده شریف از این قرار است: یحیى بن حسن الاتج بن محمّد المرتضى لدین الله بن یحیى الهادى بن حسین بن قاسم الرسى بن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل الدیباج بن ابراهیم الغمر بن حسن المثنى بن امام حسن (علیه السلام).
-.سید یحیى :نسب این امام زاده شریف از این قرار است: یحیى بن حسن الاتج بن محمّد المرتضى لدین الله بن یحیى الهادى بن حسین بن قاسم الرسى بن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل الدیباج بن ابراهیم الغمر بن حسن المثنى بن امام حسن (علیه السلام).
این امام زاده جلیل القدر در روستاى توساکوتى. <ref>توساكوتى به معنى تپّه اى است كه زیر درخت توسكا قرار دارد. نام دیگر این روستا توساکلام است. دهستان سه هزار نیز شامل سى روستا است.</ref> تنکابن در میان جنگل واقع شده و دارای بقعه ای ساده و گنبدى مدور و آجرى است. به نظر مى رسد که او پدربزرگ امامزاده سید مختار مدفون در روستاى فقیه آباد نشتارود شهرستان تنکابن باشد. امام زاده یحیی فرزندى به نام ابوالعساف محمّد داشت که از وى سید مختار، سید حسین و سید حسن به دنیا آمده اند. <ref>تحفة الازهار1: 279؛ عمدة الطالب: 177؛ مناهل الضرب: 359ـ358؛ سیرى در تاریخ علویان غرب مازندران: 98.</ref>
این امام زاده جلیل القدر در روستاى توساکوتى. <ref>توساكوتى به معنى تپّه اى است كه زیر درخت توسكا قرار دارد. نام دیگر این روستا توساکلام است. دهستان سه هزار نیز شامل سى روستا است.</ref> تنکابن در میان جنگل واقع شده و دارای بقعه ای ساده و گنبدى مدور و آجرى است. به نظر مى رسد که او پدربزرگ امامزاده سید مختار مدفون در روستاى فقیه آباد نشتارود شهرستان تنکابن باشد. امام زاده یحیی فرزندى به نام ابوالعساف محمّد داشت که از وى سید مختار، سید حسین و سید حسن به دنیا آمده‌اند. <ref>تحفة الازهار1: 279؛ عمدة الطالب: 177؛ مناهل الضرب: 359ـ358؛ سیرى در تاریخ علویان غرب مازندران: 98.</ref>
-.سید محمود جویبار: نسب شریف این امام زاده با دوازده واسطه به امام دوّم شیعیان منتهى مى شود که از این قرار است: سیّد محمود بن محمّد بن مسلم بن محمّد بن قاسم بن اسماعیل بن احمد الناصر بن یحیى الهادى بن حسین بن قاسم الرُسى بن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل الدیباج بن ابراهیم الغمر الحسن المثنى بن امام حسن(علیه السلام). بقعه این امام زاده در نُه کیلومترى شمال شهر جویبار، روبه روى پاسگاه انتظامى و در میان گورستان محل واقع شده است. بنایى تازه ساختِ مستطیل شکل به ابعاد 16×7 متر است که شامل دو اتاق تودرتو است. دو درب از جانب شمال و جنوب به بقعه راه مى یابد. قبر امامزاده در اتاق بزرگ‌تر قرار گرفته و صندوق چوبى کوچکى به ارتفاع سى سانتى متر از قبر محافظت مى کند. روى بامِ پشم سیمانى (ایرانیت) مزار، گنبدى گرد به ارتفاع یک متر قرار داده‌اند. غسّال خانه و سرویس‌هاى بهداشتى در جنوب بقعه است. حیاط زیارتگاه حدود چهار هزار مترمربع است. حاج اصغر و حاجیه اولیاى غفارى به نام فرزند شهیدشان مهران، تکیه اى بنیان نهاده اند.
-.سید محمود جویبار: نسب شریف این امام زاده با دوازده واسطه به امام دوّم شیعیان منتهى مى شود که از این قرار است: سیّد محمود بن محمّد بن مسلم بن محمّد بن قاسم بن اسماعیل بن احمد الناصر بن یحیى الهادى بن حسین بن قاسم الرُسى بن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل الدیباج بن ابراهیم الغمر الحسن المثنى بن امام حسن(علیه السلام). بقعه این امام زاده در نُه کیلومترى شمال شهر جویبار، روبه روى پاسگاه انتظامى و در میان گورستان محل واقع شده است. بنایى تازه ساختِ مستطیل شکل به ابعاد 16×7 متر است که شامل دو اتاق تودرتو است. دو درب از جانب شمال و جنوب به بقعه راه مى یابد. قبر امامزاده در اتاق بزرگ‌تر قرار گرفته و صندوق چوبى کوچکى به ارتفاع سى سانتى متر از قبر محافظت مى کند. روى بامِ پشم سیمانى (ایرانیت) مزار، گنبدى گرد به ارتفاع یک متر قرار داده‌اند. غسّال خانه و سرویس‌هاى بهداشتى در جنوب بقعه است. حیاط زیارتگاه حدود چهار هزار مترمربع است. حاج اصغر و حاجیه اولیاى غفارى به نام فرزند شهیدشان مهران، تکیه اى بنیان نهاده اند.
رابینو مى نویسد: «بین ده و ساحل دریا امامزاده کوچک محمود واقع است.»
رابینو مى نویسد: «بین ده و ساحل دریا امامزاده کوچک محمود واقع است.»
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۸۶۹

ویرایش