فتنة الوهابیة (کتاب)

فتنة الوهابیة کتاب نوشته شده توسط شیخ احمد زین دهلان - که یکی از مفتیان شافعی بود و در مکه در اواخر امپراطوری عثمانی -در (درگذشت 1304 ق )، او می‌گوید کتاب آنچه که او از فجایع وهابیت سخن می‌گوید.

کتاب فتنة الوهابیة
کتاب فتنة الوهابیة
نام نویسنده الشیخ أحمد زینی دحلان
موضوع تاریخ
زبان کتاب عربى‌

دربارهٔ نویسنده

او احمد بن زین بن احمد دهلان، یک فقیه، مورخ، شافعی مذهب مفتی در مکه بود. وی در سال 1231 هجری قمری در مکه به دنیا آمد و در محرم سال 1304 هجری قمری در مدینه درگذشت. وی دارای کتاب‌های فراوانی است، از جمله: الدرار السنّی در پاسخ به وهابیت و خلاصه کلام در بیان امیران سرزمین مقدس ، فتوحات اسلامی پس از غزوات نبوی و غیره [۱]


فتنة الوهابیة کتاب نوشته شده توسط شیخ احمد زین دهلان - که یکی از مفتیان شافعی بود و در مکه در اواخر امپراطوری عثمانی -در (درگذشت 1304 ق )، او می‌گوید کتاب آنچه که او از فجایع وهابیت سخن می‌گوید و آنها را متهم به چند اتهام از جمله "ارتکاب قتل عام کودکان و زنان ، غارت و چپاول، سوزاندن کتابخانه مکه، که در آن کتاب از دوران رسول وجود دارد، متون نوشته شده بر روی چرم، و توجیه کسانی که می خواستند آنها را با متهم کردن آنها به شرک بزرگ بکشد. کتاب از یک تئوری توطئه استفاده می کند، جایی که می گوید وهابی‌ها با انگلیسی‌ها همکاری می کردند و دهلان وهابی ها را به عنوان قضاوت می کند.خوارج عصر رسول خداکه آنها را سگ‌های آتش نامیدند و مدعی اجماع علمای مذاهب چهارگانه بر آن است [۲]

بخش‌هایی اقتباس شده از کتاب

یقول الشیخ أحمد زینی دحلان فی بدایة الکتاب:

اعلم أن السلطان سلیم الثالث (1204- 1222ه) حدث فی مدة سلطنته فتن کثیرة منها ما تقدم ذکره، ومنها فتنة الوهابیة التی کانت فی الحجاز حتى استولوا على الحرمین ومنعوا وصول الحج الشامی والمصری، ومنها فتنة الفرنسیس لما استولوا على مصر من سنة ثلاث عشرة (1213) إلى سنة ست عشرة (1216) ولنذکر ما یتعلق بهاتین الفتنتین على سبیل الاختصار لأن کلا منهما مذکور تفصیلا فی التواریخ وأفرد کل منهما بتألیف رسائل مخصوصة،

بخش مربوط به فته وهابیت

أما فتنة الوهابیة فکان ابتداء القتال فیها بینهم وبین أمیر مکة مولانا الشریف غالب بن مساعد وهو نائب من جهة السلطنة العلیة على الأقطار الحجازیة وابتداء القتال بینهم وبینه من سنة خمس بعد المائتین والألف وکان ذلک فی مدة سلطنة مولانا السلطان سلیم الثالث ابن السلطان مصطفى الثالث بن أحمد (وأما ابتداء أول ظهور الوهابیة) فکان قبل ذلک بسنین کثیرة وکانت قوتهم وشوکتهم فی بلادهم أولا، ثم کثر شرهم وتزاید ضررهم واتسع ملکهم وقتلوا من الخلائق ما لا یحصون واستباحوا أموالهم وسبوا نساءهم وکان مؤسس مذهبهم الخبیث محمد بن عبدالوهاب وأصله من المشرق من بنی تمیم وکان من المعمرین فکاد یعد من المنظرین لأنه عاش قریب مائة سنة حتى انتشر عنه ضلالهم، کانت ولادته سنة ألف ومائة وإحدى عشرة وهلک سنة ألف ومائتین، وأرخه بعضهم بقوله:

زندگی نامه مختصر محمد بن عبدالوهاب

(بدا هلاک الخبیث) 1206 وکان فی ابتداء أمره من طلبة العلم بالمدینة المنورة على ساکنها أفضل الصلاة والسلام وکان أبوه رجلا صالحا من أهل العلم وکذا أخوه الشیخ سلیمان، وکان أبوه وأخوه ومشایخه یتفرسون فیه أنه سیکون منه زیغ وضلال لما یشاهدونه من أقواله وأفعاله ونزعاته فی کثیر من المسائل، وکانوا یوبخونه ویحذرون الناس منه فحقق الله فراستهم فیه لما ابتدع من الزیغ والضلال الذی أغوى به الجاهلین وخالف فیه أئمة الدین وتوصل بذلک إلى تکفیر المؤمنین

برخی از آراء او

فزعم أن زیارة قبر النبی صلى الله علیه وسلم والتوسل به وبالأنبیاء والأولیاء والصالحین وزیارة قبورهم شرک، وأن نداء النبی صلى الله علیه وسلم عند التوسل بهم شرک، وکذا نداء غیره من الأنبیاء والأولیاء الصالحین عند التوسل بهم شرک، وأن من أسند شیئا لغیر الله ولو على سبیل المجاز العقلی یکون مشرکا نحو نفعنی هذا الدواء، وهذا الولی الفلانی عند التوسل به فی شیء.
وتمسک بأدلة لا تنتج له شیئا من مرامه، وأتى بعبارات مزورة زخرفها ولبَّسَ بها على العوام حتى تبعوه، وألف لهم فی ذلک رسائل حتى اعتقدوا کفر أکثر أهل التوحید، واتصل بأمراء المشرق أهل الدرعیة ومکث عندهم حتى نصروه وقاموا بدعوته وجعلوا ذلک وسیلة إلى تقویة ملکهم واتساعه، وتسلطوا على الأعراب وأهل البوادی حتى تبعوهم وصاروا جندا لهم بلا عوض وصاروا یعتقدون أن من لم یعتقد ما قاله ابن عبدالوهاب فهو کافر مشرک مهدر الدم والمال، وکان ابتداء ظهور أمره سنة ألف ومائة وثلاث وأربعین، وابتداء انتشاره من بعد الخمسین ومائة وألف.

ردیه های علما بر افکار محمد بن عبدالوهاب

وألف العلماء رسائل کثیرة للرد علیه حتى أخوه الشیخ سلیمان وبقیة مشایخه وکان ممن قام بنصرته وانتشار دعوته من أمراء المشرق محمد بن سعود أمیر الدرعیة وکان من بنی حنیفة قوم مسیلمة الکذاب، ولما مات محمد بن سعود قام بها ولده عبدالعزیز بن محمد بن سعود، وکان کثیر من مشایخ ابن عبدالوهاب بالمدینة یقولون سیضل هذا أو یضل الله به من أبعده وأشقاه فکان الأمر کذلک، وزعم محمد بن عبدالوهاب أن مراده بهذا المذهب الذی ابتدعه إخلاص التوحید والتبری من الشرک وأن الناس کانوا على شرک منذ ستمائة سنة وأنه جدد للناس دینهم وحمل الآیات القرآنیة التی نزلت فی المشرکین على أهل التوحید کقوله تعالى: {ومن أضل ممن یدعو من دون الله من لا یستجیب له إلى یوم القیامة وهم عن دعائهم غافلون} وکقوله تعالى: {ولا تدع من دون الله ما لا ینفعک ولا یضرک} وکقوله تعالى: {والذین یدعون من لا یستجیب لهم إلى یوم القیامة} وأمثال هذه الآیات فی القرآن کثیرة، فقال محمد بن عبدالوهاب من استغاث بالنبی صلى الله علیه وسلم أو بغیره من الأنبیاء والأولیاء والصالحین أو ناداه أو سأله الشفاعة فإنه مثل هؤلاء المشرکین ویدخل فی عموم هذه الآیات، وجعل زیارة قبر النبی صلى الله علیه وسلم وغیره من الأنبیاء والأولیاء والصالحین مثل ذلک، وقال فی قوله تعالى حکایة عن المشرکین فی عبادة الأصنام {ما نعبدهم إلا لیقربونا إلى الله زلفى} إن المتوسلین مثل هؤلاء المشرکین الذین یقولون {ما نعبدهم إلا لیقربونا إلى الله زلفى} قال: "فإن المشرکین ما اعتقدوا فی الأصنام أنها تخلق شیئا بل یعتقدون أن الخالق هو الله تعالى بدلیل قوله تعالى: {ولئن سألتهم من خلقهم لیقولن الله} و {ولئن سألتهم من خلق السموات والأرض لیقولن الله} فما حکم الله علیهم بالکفر والإشراک إلا لقولهم لیقربونا إلى الله زلفى فهؤلاء مثلهم".

رد اول

ومما ردوا به علیه فی الرسائل المؤلفة للرد علیه أن هذا استدلال باطل فإن المؤمنین ما اتخذوا الأنبیاء علیهم الصلاة والسلام ولا الأولیاء آلهة وجعلوهم شرکاء لله بل إنهم یعتقدون أنهم عبیدالله مخلوقون ولا یعتقدون أنهم مستحقون العبادة. وأما المشرکون الذین نزلت فیهم هذه الآیات فکانوا یعتقدون استحقاق أصنامهم الألوهیة ویعظمونها تعظیم الربوبیة وإن کانوا یعتقدون أنها لا تخلق شیئا، وأما المؤمنون فلا یعتقدون فی الأنبیاء والأولیاء استحقاق العبادة والألوهیة ولا یعظمونهم تعظیم الربوبیة، بل یعتقدون أنهم عباد الله وأحباؤه الذین اصطفاهم واجتباهم وببرکتهم یرحم عباده فیقصدون بالتبرک بهم رحمة الله تعالى، ولذلک شواهد کثیرة من الکتاب والسنة. فاعتقاد المسلمین أن الخالق الضار والنافع المستحق العبادة هو الله وحده ولا یعتقدون التأثیر لأحد سواه، وأن الأنبیاء والأولیاء لا یخلقون شیئا ولا یملکون ضرا ولا نفعا وإنما یرحم الله العباد ببرکتهم. فاعتقاد المشرکین استحقاق أصنامهم العبادة والألوهیة هو الذی أوقعهم فی الشرک لا مجرد قولهم (ما نعبدهم إلا لیقربونا إلى الله)، لأنهم لما أقیمت علیهم الحجة بأنها لا تستحق العبادة وهم یعتقدون استحقاقها العبادة قالوا معتذرین (ما نعبدهم إلا لیقربونا إلى الله زلفى) فکیف یجوز لابن عبدالوهاب ومن تبعه أن یجعلوا المؤمنین الموحدین مثل أولئک المشرکین الذین یعتقدون ألوهیة الأصنام؟!

رد دوم

فجمیع الآیات المتقدمة وما کان مثلها خاص بالکفار والمشرکین ولا یدخل فیه أحد من المؤمنین. روى البخاری عن عبدالله بن عمر رضی الله عنهما عن النبی صلى الله علیه وسلم فی وصف الخوارج أنهم انطلقوا إلى آیات نزلت فی الکفار فحملوها على المؤمنین، وفی روایة عن ابن عمر أیضا أنه صلى الله علیه وسلم قال: "أخوف ما أخاف على أمتی رجل یتأول القرآن بصنعه فی غیر موضعه" فهو وما قبله صادق على هذه الطائفة. ولو کان شىء مما صنعه المؤمنون من التوسل وغیره شرکا ما کان یصدر من النبی صلى الله علیه وسلم وأصحابة وسلف الأمة وخلفها.

ردیه سوم

ففی الأحادیث الصحیحة أنه صلى الله علیه وسلم کان من دعائه: "اللهم إنی أسألک بحق السائلین علیک" وهذا توسل لا شک فیه وکان یعلم هذا الدعاء أصحابه ویأمرهم بالإتیان به، وبسط ذلک طویل مذکور فی الکتب وفی الرسائل التی فی الرد على ابن عبدالوهاب. وصح عنه أنه صلى الله علیه وسلم لما ماتت فاطمة بنت أسد أم علی رضی الله عنها ألحدها صلى الله علیه وسلم فی القبر بیده الشریفة وقال: "اللهم اغفر لأمی فاطمة بنت أسد ووسع علیها مدخلها بحق نبیک والأنبیاء الذین من قبلی إنک أرحم الراحمین" وصح أنه صلى الله علیه وسلم سأله أعمى أن یرد الله بصره بدعائه فأمره بالطهارة وصلاة رکعتین ثم یقول: "اللهم إنی أسألک وأتوجه إلیک بنبیک محمد نبی الرحمة یا محمد إنی أتوجه بک إلى ربی فی حاجتی لتُقضى اللهمَّ شفّعه فیَّ" ففعل فرد الله علیه بصره، وصح أن آدم علیه السلام توسل بنبینا صلى الله علیه وسلم حین أکل من الشجرة لأنه لما رأى اسمه صلى الله علیه وسلم مکتوبا على العرش وعلى غرف الجنة وعلى جباه الملائکة سأل عنه فقال الله له: هذا ولد من أولادک. فقال اللهم بحرمة هذا الولد ارحم هذا الوالد فنودی یا آدم لو تشفعت إلینا بمحمد فی أهل السماء والأرض لشفعناک. وتوسل عمر بن الخطاب بالعباس رضی الله عنه لما استسقى الناس وغیر ذلک مما هو مشهور فلا حاجة إلى الإطالة بذکره والتوسل الذی فی حدیث الأعمى قد استعمله الصحابة السلف بعد وفاته صلى الله علیه وسلم وفیه لفظ "یا محمد"، وذلک نداء عند المتوسل. ومن تتبع کلام الصحابة والتابعین یجد شیئا کثیرا من ذلک کقول بلال بن الحارث الصحابی رضی الله عنه عند قبر النبی صلى الله علیه وسلم: "یا رسول الله استسق لأمتک" کالنداء الوارد عن النبی صلى الله علیه وسلم عند زیارة القبور. وممن ألف فی الرد على ابن عبدالوهاب أکبر مشایخه وهو الشیخ محمد بن سلیمان الکردی مؤلف حواشی شرح ابن حجر... [۳]

پانویس

  1. فتنه وهابیت، تالیف: احمد بن زینی دحلان، به چاپ چاپ جدید در افست حسین حلمی بن سعید استانبولی، ترجمه مؤلف، ص: ۲.
  2. وب سایت اسلام تایمز: «فتنه وهابیت» .. کتابی که جنایات و کشتار وهابیون را از بدو پیدایش روایت می کند.
  3. فتنه وهابیت، تالیف: احمد بن زینی دهلان، چاپ افست جدید، حسین حلمی بن سعید استانبولی، ترجمه مؤلف، ص: 3-9.