المساجد واحکامها فی الشریعة الأسلامیة (کتاب)
(تغییرمسیر از المساجد واحکامها في الشریعة الأسلامیة (کتاب))
المساجد واحکامها فی الشریعة الأسلامیة پژوهش جامع و منحصر به فرد پیرامون مسجد است و شامل ارائه تعاریف، بررسی اصطلاحات، احکام، معاری داخلی و خارجی، وقف مسجد، مسائل و احکام مساجد مهم اسلامی و نظرات مشاهیر اهل سنت و شیعه پیرامون مساجد گردآوری شده است.
جلد اول
موضوعات
- معنای لغوی و اصطلاحی مسجد؛
- جایگاه مسجد در جامعه اسلامی؛
- ضرورت بحث پیرامون مسائل فقهی مربوط به مسجد و چگونگی برخورد فقهای عظام؛
- مهندسی و معماری مساجد و اهمیت محراب از نظر تشخیص سمت قبله و احکام فقهی مربوط به محراب و مستحبات مربوط به آن؛
- منبر و جایگاه و نقش تبلیغی آن و ارائه تاریخچه منبر از عصر رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) تا زمان حاضر، به همراه بیان مسائلی که باید بر فراز منبر گفته شود و همچنین بایستههای آن، از جمله دعا کردن و صلوات بر پیامبر؛
- ساختن مناره و ارائه تعریفی از مناره و تاریخچه آن، حکم فقهی مربوط به مناره و اذان گفتن بر فراز آن؛
- حکم ساختن وضوخانه و توالت و محل ساختن آن و به همراه تبییت احکام فقهی مربوط به آن؛
- بررسی مسائل فقهی مربوط به معماری، زمین مسجد و خارج کردن سنگ، شن و خاک و مواد زاید از مسجد و نظافت، کیفیت سقف، بزرگ ساختن و بلند ساختن دیوارها، لزوم ایجاد امور رفاهی در مساجد مانند سیستم گرمایی، سرمایی و روشنایی، فرش کردن مساجد و نظافت آنها، معطر کردن مساجد، وسیع بودن مساجد و سایر اموری که شایسته است در مورد مساجد مورد توجه قرار گیرد؛
- موضوعات مرتبط با امام جماعت، خطابه و اذان؛
- حریم مسجد.
احکام مرتبط با مسجد
- حکم دفن کردن اموات در مسجد؛
- کاشتن درخت در مسجد؛
- ساختن مسجد با شیء نجس؛
- آداب داخل شدن در مسجد، به ویژه داخل شدن کودکان و کفار به مسجد، حرمت داخل شدن و مکث کردن شخص جنب و حائض در مسجد و احکام فقهی مربوط به آنها؛
- احکام نماز خواندن، به ویژه نماز جماعت در مساجد، لزوم تکریم و احترام کردن به مسجد و پرهیز از اموری که انجام آن در مساجد شایسته نیست؛
- حکم فقهی نجس کردن و پاک کردن مساجد از نجاسات؛
- انجام امور غیرعبادی مانند خرید و فروش، شعر خواندن، اقامه حدود و تعزیرات، قضاوت کردن و سایر امور دنیوی و ارائه دیدگاه فقهای بزرگ شیعه.
جلد دوم
موضوعات
- احکام فقهی مربوط به مساجدو دیدگاههای فقهای بزرگ در اینباره؛
نگارنده در هر کدام از فروع فقهی مربوط به مساجد، دیدگاه فقهای مشهور قدیمی شیعه را همراه با معرفی منبع فقهی مربوط به آنها ذکر کرده و دیدگاههای مختلف آنها را با هم مقایسه نموده است.
- بررسی احکام مربوط به اعتکاف در مساجد و واجبات، محرمات، مستحبات و مکروهات مربوط به آن؛
- چگونگی اداره کردن و نظارت بر امور مساجد؛
- حکم وقف مسجد و اختیارات واقف؛
- عدم جواز خرید و فروش و اجاره مساجد؛
- حکم فقهی استفاده کردن از وسایل مسجد در امور غیر مسجد و شرایط مربوط به متولی و ناظر و مدیر مسجد؛
- احکام فقهی مربوط به مسجدالحرام و ورود و خروج در این مسجد و احکام و فروعات فقهی دیگر مرتبط با آن؛
در همین راستا وی به برخی از احکام مسجد پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) یا مسجدالنبی در مدینه اشاره کرده و فضیلت این مسجد را نسبت به سایر مساجد بیان کرده است.
- احکام فقهی مربوط به مسجدالاقصی، یکی دیگر از مساجد مهم اسلامی و تجزیه و تحلیل حکم اعتکاف در این مسجد و نذر کردن، نماز خواندن و اقامت در آن و حکم نماز جماعت و سایر فروعات فقهی مربوط به آن؛
- بیان فضایل و احکام مربوط به مساجد مهم شهر مدینه مانند: مسجد قباء، مسجد فتح، مسجد فضیح، مسجد بغله و مسجد ضرار و متعلقات فقهی مربوط به مسجد کوفه و بیان فضایل این مسجد و حکم اعتکاف در آن و نیز نذر در مورد آن و احکام مربوط به مسجد ابراهیم، مسجد حنیف و مسجد شجره در مکه.
مؤلف
محمد ساعدی مساجد را از منظری فقهی فروعات و متعلقات مربوط به آنها پژوهش نموده است.