رفیق بهاءالدین حریری
| نام | رفیق بهاءالدین حریری |
|---|---|
| نامهای دیگر | ابو بهاء |
| فرزندان | بهاءالدین، حسام‌الدین (۱۹۹۱ درگذشت)، سعدالدین، ایمن، فهد، [[هند]] |
| متولد | ۱ نوامبر ۱۹۴۴ |
| محل تولد | صیدا، لبنان |
| پیشه | فعال اقتصادی، سیاستمدار |
| دین | اسلام سنی
|
رفیق بهاءالدین حریری (ابو بهاء) (زاده ۱ نوامبر ۱۹۴۴ – درگذشته ۱۴ فوریه ۲۰۰۵)، سیاستمدار، نخست‌وزیر و فعال اقتصادی لبنانی بود. وی طی دو دوره بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۸ و ۲۰۰۰ تا استعفایش در ۲۰ اکتبر ۲۰۰۴ نخست‌وزیر لبنان بود. او رهبری پنج کابینه در دولت لبنان را طی دوران مسئولیتش برعهده داشت. حریری نقش کلیدی در بازسازی بیروت ایفا کرد.
زندگی
رفیق بهاءالدین حریری، (رفیق بهاءالدین الحریری) در سال ۱۹۴۴میلادی در شهر "صیدا" واقع در جنوب لبنان متولد شد. تحصیلات اولیهٔ خود را در لبنان و تحصیلات دانشگاهی را در رشته بازرگانی در دانشگاه عربی بیروت به پایان رساند. وی از مسلمانان اهل سنت بود و تا قبل از ورود به سیاست به عنوان یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌داران عرب فعالیت خود را در زمینه‌های ساختمان‌سازی و هتل‌سازی و خرید سهام ادامه می‌داد.
حریری از سال ۱۹۸۲ به موازات فعالیت اقتصادی وارد فعالیت‌های سیاسی شد و به عنوان نماینده پارلمان و سپس به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شد. وی در دوران فعالیت سیاسی خود در کابینه‌های مختلف حضور داشت که پنجمین و آخرین کابینه وی در آوریل ۲۰۰۳ میلادی شکل گرفت اما با انتخاب مجدد امیل لحود به ریاست‌جمهوری لبنان، در اکتبر ۲۰۰۴ از نخست‌وزیری استعفا داد. حریری در ۱۴ فوریه ۲۰۰۵ در یک حادثه تروریستی به همراه ۲۲ نفر از همراهانش کشته شد.
فعالیت‌های اقتصادی
رفیق حریری به موازات تحصیلات دانشگاهی‌اش در بیروت، به عنوان حسابدار در یکی از شرکت‌های خصوصی لبنان به فعالیت پرداخت.
یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌داران عرب
حریری به عنوان معلم به عربستان سعودی عزیمت کرد و پس از ۶ سال اقامت در عربستان در سال ۱۹۷۰ میلادی به لبنان بازگشت و شرکت "سی کونیست" را بنیان‌گذاری کرد. رفیق حریری، سپس با شرکت فرانسوی "اوجیه" در هتل‌سازی طائف عربستان مشارکت کرد و بعد از آن نیز شرکت سعودی "اوجیه سعودی" را تأسیس نمود. در سال ۱۹۸۷ وی تابعیت عربستان را دریافت کرد و از آن سال به عنوان یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌داران عرب فعالیت خود در زمینه‌های ساختمان‌سازی و هتل‌سازی و خرید سهام را آغاز کرد.
رفیق حریری در دوران حیاتش چندین شرکت در عربستان سعودی تأسیس و نیز سهام "بانک دریای مدیترانه"، "بانک لبنانی عربستان" و "بانک عربی" و شرکت "آندوسویز" را خریداری کرد. وی همچنین در سال ۱۹۸۱ مجله "المستقبل"، "صوت العروبه" و "النهار" را خریداری کرده و رادیو "الشرق" را نیز تأسیس نمود و بعدها تلویزیون المستقبل را نیز تأسیس کرد.
فعالیت‌های سیاسی
رفیق حریری از سال ۱۹۸۲، به موازات فعالیت اقتصادی وارد فعالیت‌های سیاسی شد و به عنوان نماینده پارلمان و سپس به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شد. حریری اولین بار در اکتبر سال ۱۹۹۴ میلادی در دوران ریاست‌جمهوری الیاس هراوی به نخست‌وزیری انتخاب شد که کابینه وی ۳۰ وزیر داشت.
حریری در ماه می سال ۱۹۹۵، مجدداً مأمور تشکیل کابینه جدید شد. دولت حریری در پی عملیات "خوشه‌های خشم رژیم صهیونیستی" در نوامبر ۱۹۹۶ استعفا داد و پس از انتخابات پارلمانی در سال ۱۹۹۶، سومین کابینه خود را در ۷ نوامبر تشکیل داد که تا پایان دوران ریاست‌جمهوری هراوی و انتخاب لحود در پائیز ۱۹۹۸ میلادی ادامه یافت. اما چهارمین کابینه وی دو سال پیش از خروج وی از قدرت و بلافاصله پس از پیروزی وی در انتخابات مجلس در اکتبر سال ۲۰۰۰ تشکیل شد و پنجمین و آخرین کابینه وی در آوریل سال ۲۰۰۳ میلادی شکل گرفت که در اکتبر ۲۰۰۴ استعفا داد.
اختلاف با رئیس‌جمهور و استعفا از نخست‌وزیری
پس از آنکه امیل لحود در سال ۱۹۹۸ میلادی به ریاست‌جمهوری لبنان رسید، رفیق حریری به مدت دو سال، تا انتخابات مجلس در سال ۲۰۰۰ که پیروزی قاطعی را در بیروت به دست آورد، با وی به معارضه پرداخت. حریری، نخست‌وزیر وقت لبنان، پس از قریب به دوازده سال حضور در کابینه‌های مختلف این کشور از مقام خود کناره‌گیری کرد و متن استعفانامه خود را تقدیم رئیس‌جمهور لبنان نمود. استعفای وی به دنبال یک دوره طولانی از تنش‌های پنهان و آشکار میان وی با رئیس‌جمهور صورت پذیرفت که آخرین آنها انتخاب مجدد امیل لحود به ریاست‌جمهوری لبنان بود.
دریافت جایزه افتخاری ویژه سازمان ملل در امر بازسازی لبنان
حریری در سال ۲۰۰۴ در جریان همایش جهانی تمدن در بارسلونای اسپانیا، جایزه افتخاری ویژه سازمان ملل در امر بازسازی لبنان را دریافت کرد.
ترور و مرگ رفیق حریری
رفیق حریری در ۱۴ فوریه ۲۰۰۵ در اثر انفجار بر سر راه کاروان محافظان؛ به همراه 22 تن از همراهانش کشته شد؛ روزی که مواضع جدید وی در مورد خلع سلاح حزب‌الله در روزنامه‌های صبح چاپ شد. ترور وی منجر به جریان موسوم به "انقلاب سدر" از سوی جانشینان وی شد. تحقیقات درباره قتل وی همچنان ادامه دارد و زیر نظر شورای امنیت سازمان ملل متحد پی‌گیری می‌شود.
حواشی پس از ترور
خروج اجباری سوریه از خاک لبنان
پس از ترور رفیق حریری، سوریه مجبور به ترک خاک لبنان گردید و آمریکا و فرانسه و انگلستان و اسرائیل از خروج سوریه بهره‌برداری سیاسی و نظامی‌کردند.
در چهار سال ابتدایی پس از ترور وی یعنی تا سال ۲۰۱۰، انگشت اتهام دادگاه به سوی سوریه نشانه رفته بود. در این رابطه چهار افسر سوریه‌ای چهار سال بازداشت بودند و پس از آن با تغییر جهت‌گیری دادگاه تبرئه شدند. همچنین سازمان امنیتی مشترک لبنان و سوریه به واسطهٔ رأی این دادگاه از لبنان اخراج شدند.
افشاگری حزب الله لبنان از دخالت اسرائیل در ترور حریری
پس از سال ۲۰۱۰ جهت‌گیری دادگاه به سمت اتهام به حزب الله لبنان متمایل شد. در دوره‌های مختلف با پُر‌رنگ شدن شایعه صدور دادخواست، اوضاع داخلی لبنان آشفته می‌شد. در طول سال ۲۰۱۰ کشورهای سوریه و عربستان سعودی برای یافتن راه حل این معضل به همکاری پرداختند که با افزایش فشارهای خارجی، عربستان سعودی از این جریان کناره‌گیری کرد.
با ادامه تحولات و درخواست پرونده‌های پزشکی چند هزار بانوی لبنانی از سوی دادگاه بین‌المللی، حزب الله لبنان دست به افشاگری پشت پرده این دادگاه زد. سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان، در سخنرانی در این رابطه گفت: «هر چه به مأموران دادگاه تحویل داده شود مستقیماً به اسرائیل خواهد رفت؛» و از مردم خواست از این پس به هیچ‌وجه با مأموران همکاری نکنند.
حزب الله همچنین طی یک کنفرانس خبری با افشای تصاویر هواپیماهای جاسوسی اسرائیل که در حال رصد منازل و مسیرهای عبور و مرور رفیق حریری بودند، احتمال دست داشتن اسرائیل در این ترور را به مراتب تقویت کرد.
بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با رفیق حریری
بخشی از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با رفیق حریری، نخست‌وزیر وقت لبنان چنین است: «جمهوری اسلامی ایران به شدت علاقه‌مند به سرنوشت فلسطین و لبنان است و از نقش دولت لبنان در تقویت مقاومت اسلامی تجلیل می‌کند و آن را عامل مضاعفی برای برقراری روابط صمیمی و کاری با دولت دوست خود در لبنان می‌داند.»
این سخنان نشان‌دهنده علاقه متقابل و رابطه‌ای صمیمی و استراتژیک بین جمهوری اسلامی و دولت لبنان و شخص رفیق حریری است. به اعتراف خود رفیق حریری، ایران تأثیر بسیار زیادی در خروج اشغالگران صهیونیست و حفظ ثبات و آرامش در این کشور داشته است. او پیش‌تر در دیدار با رهبر معظم انقلاب گفته بود: «خروج اشغالگران صهیونیست از لبنان نتیجه مقاومت دولت و ملت و حمایت‌های کشورهای دوست از جمله ایران است.»