حضرت مریم: تفاوت میان نسخه‌ها

نام مریم 34 مرتبه در قرآن آمده و جز او به نام هیچ زنی در قرآن تصریح نشده است. <ref>« نام زنانی مستقیم و غیر مستقیم در قرآن از آنان یاد شده»، 33344</ref> [[قرآن کریم]] مریم دختر [[عمران]] را الگویی برای [[مؤمنان]] معرفی می‌کند که دامان خود را پاک نگه‌داشت، کلمات پروردگار و کتاب‌هایش را تصدیق کرد، و از قانتان و مطیعان فرمان خدا بود: «یا مَرْیَمُ اقْنُتی‏ لِرَبِّکِ وَ اسْجُدی وَ ارْکَعی‏ مَعَ الرَّاکِعینَ»؛ <ref>آل عمران، 43</ref> اى مریم براى پروردگارت عبادت و سجده کن و با دیگر رکوع‌کنندگان رکوع انجام ده.

همان‌گونه که می‌دانید، از تاریخ زندگى حضرت مریم(س) مطالب در خور توجهی در دست نیست؛ لذا نمی‌توان به طور قطع در مورد جزئیات زندگى او نظر داد. به تصریح [[کتاب مقدس]]، حضرت مریم(س) تا مدّت‌ها پس از مرگ عیسى(ع) زنده و شاهد به [[صلیب]] کشیده شدن فرزندش بود، <ref>انجیل یوحنا، 25:19</ref> ولى از آن‌جا که [[دین اسلام]] به صلیب‌کشیده شدن عیسی(ع) را نمی‌پذیرد، چنین باوری نداشته و در همین راستا گزارشی نیز وجود دارد که این خود عیسی(ع) بود که مادرش مریم(س)‌ را غسل داد. <ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 459، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق</ref>

بر اساس گزارش‌ها مادر مریم نازا بود و تا 30 سال صاحب فرزند نشد؛ <ref>ابن خلدون، العبر تاریخ ابن خلدون، ترجمه، آیتی، عبدالمحمد، ج 1، ص 159، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ اول، 1363ش</ref> لذا به درگاه خداوند دعا کرد تا به وی فرزندی عطا کند. هنگامی که دعایش [[مستجاب]] و باردار شد، به پاس این لطف الهی [[نذر]] کرد که فرزندش خدمت‌کار [[معبد]] [[بیت‌المقدس]] باشد.

قرآن داستان مریم‌(س) از تولد او و نذر مادرش را چنین بیان می‌کند: «[یاد کنید] هنگامى که همسر عمران گفت: پروردگارا، براى تو نذر کردم که آنچه را در شکم خود دارم [براى خدمت خانه تو از [[ولایت]] و سرپرستى من‏] آزاد باشد، بنابراین از من بپذیر، بیقین تو شنوا و دانایى. زمانى که او را زایید، گفت: پروردگارا! من او را دختر زاییدم. و خدا به آنچه او زایید داناتر بود و آن پسر [که زاییدن او را آرزو داشت، در کرامت، عظمت، ارزش و شخصیت‏] مانند این دختر نیست [پس در مقام نام گذاریش گفت:] البته من نامش را «مریم» نهادم، و او و فرزندانش را از خطرات مهلک و وسوسه‌‏هاى بنیان برانداز [[شیطان]] رانده شده به پناه تو می‌آورم. پس پروردگارش او را به صورت نیکویى پذیرفت، و به طرز نیکویى نشو و نما داد». <ref>آل عمران، 35-37</ref>

گزارش شده است؛ هنگامی که مادر مریم او را به دنیا آورد، بر اساس نذری که کرده بود، نوزاد را در پارچه‌اى پیچید و برای خدمت در معبد، به بیت‌المقدس نزد [[انبیا]] و دانشمندانی که آن‌جا مشغول به [[عبادت]] بودند، برد. مادر مریم شرح نذر خود را برای آنها بیان کرد، و از علما و بزرگان [[بنی‌‌اسرائیل]] خواست تا سرپرستی او را بر عهده گیرند. <ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏2، ص 544 - 545، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش</ref> از آن‌جا که مریم‌ فرزند عمران و از خانواده بزرگی بود، و پدر مریم(عمران) مقام ریاست بر آنها داشت. این‌جا بود که [[زکریا(ع)]] فرمود: من به سرپرستی او سزاوارترم؛ زیرا که خاله‌اش در منزل من است. افراد حاضر در معبد که تعداد آنها 29 نفر بود به این پیشنهاد زکریا راضى نشدند؛ لذا قرعه انداختند و قرعه به نام زکریا افتاد، <ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 2، ص 739، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش</ref> و در حالی‌که وی فرزندی نداشت، سرپرستی مریم‌(س) را بر عهده گرفت: <ref> آل عمران، 44: «(اى پیامبر!) این [قصه مریم و زکریا]، از خبرهاى غیبى است که به تو وحى می‌کنیم و تو در آن هنگام که قلم‌‌هاى خود را (براى قرعه‌‌کشى) به آب می‌‏افکندند تا کدام‌‌یک کفالت و سرپرستى مریم را عهده‌‌دار شود، و (نیز) به هنگامى که (دانشمندان بنی‌اسرائیل، براى کسب افتخار سرپرستى او،) با هم کشمکش داشتند، حضور نداشتى و همه اینها، از راه وحى به تو گفته شد».</ref>

بدین وسیله حضرت مریم(س)‌ به بیت‌المقدس رفت و در قسمت شرقی آن‌جا محوطه‌‌ای را برای خود آماده ساخت و در آن‌جا به عبادت پرداخت. <ref>مریم، 16: «و در این کتاب (آسمانى)، مریم را یاد کن، آن هنگام که از خانواده‌‌اش جدا شد، و در ناحیه شرقى(بیت‌المقدس) قرار گرفت».</ref> وی در این دوران رشد جسمی مناسبی داشت و مورد لطف و عنایت‌های دیگر الهی نیز قرار گرفت به گونه‌‌ای که هرگاه زکریا در محل عبادت او حاضر می‌شد، طعام‌هایی را در نزد او می‌دید و مریم‌(س) در جواب این سؤال که اینها را از کجا آورده‌ای؟ می‌گفت: اینها از جانب خداوند است. <ref>آل عمران، 37؛ «غذا و میوه بهشتی حضرت مریم (س)، 6219؛ «جایگاه مریم‌(س) در قرآن و کتاب مقدس»، 29833</ref>

تعبیر "سیدة نساء العالمین" مستقیماً در قرآن نیامده است. این تعبیر برگرفته از آیۀ 43 [[سورۀ آل عمران]] است که خداوند خطاب به حضرت مریم(ع) می‌فرماید: « إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمین». <ref>آل عمران، 42 ؛ «غذا و میوه بهشتی حضرت مریم (س)، 6219؛ «جایگاه مریم‌(س) در قرآن و کتاب مقدس»، 29833</ref>  

قرآن درباره‌ی غذای حضرت مریم می‌فرماید: «هر زمان زکریا وارد [[محراب]] او می‌‏شد، غذاى مخصوصى در آن‌جا می‌‏دید. از او پرسید: اى مریم! این را از کجا آورده‌‏اى؟! گفت: این از سوى خدا است. خداوند به هر کس بخواهد، بدون حساب روزى می‌‏دهد». <ref>آل عمران، 37</ref>

این‌که [[غذای بهشتی]] که برای مریم آورده می‌شد چه نوع غذایى و از کجا بوده در آیه نیامده است، ولى از روایات متعددى که در [[منابع روایی]] آمده، می‌توان فهمید که این غذا میوه‌های غیر فصل بود که در کنار محراب به فرمان پروردگار حاضر می‌شد. <ref>«غذا و میوه بهشتی حضرت مریم (س)»، 6219؛ «تمثل جبرئیل در شکل انسان بر حضرت مریم(س)، 100834</ref> البته در برخی دیگر از روایات انگور و انار سبز برشمرده شده است که از افق اعلی بر ایشان نازل می‌شد. <ref>قطب الدین راوندی، سعید بن عبداللّٰه، الخرائج و الجرائح، ج 2، ص 617، قم، مؤسسه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه، چاپ اول، 1409ق</ref>

[[حضرت زکریا(ع)]] او را براى خدمت به حضرت مریم(س) گماشته بود؛ <ref> البدء و التاریخ، ج 3، ص 119</ref> لذا یوسف همواره از مریم مراقبت می‌کرد و به همین جهت نخستین کسى بود که از باردار شدن او نگران شد. <ref> الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 308</ref>

دربارۀ سنّ وفات حضرت مریم(س) هنگام مرگ اختلاف نظر وجود دارد. مشهور آن است که ایشان در 51 سالگی به دیدار حق شتافت. <ref> الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 307، دار صادر، بیروت، 1385ق</ref> مرقد حضرت مریم(س) نیز در بیت‌المقدس قرار دارد. <ref>ابن الفقیه، ابو عبدالله احمد بن محمد بن اسحاق‏، البلدان، تحقیق، الهادى، یوسف، ‏ص 146، بیروت، عالم الکتب، چاپ اول، 1416ق، 1996م</ref>