۸۸٬۰۰۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مجلات' به 'مجله های') |
جز (جایگزینی متن - 'زندگی نامه' به 'زندگینامه') |
||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
وی در سالهای واپسین عمر (۹۵۰ ق به بعد) بیمار شد و به سبب دردمندی نتوانست پیشنهاد منصب افتاء مذهب حنفی را که چند سمت علمی و اداری دیگر نیز به همراه داشت، بپذیرد. [۲۴] | وی در سالهای واپسین عمر (۹۵۰ ق به بعد) بیمار شد و به سبب دردمندی نتوانست پیشنهاد منصب افتاء مذهب حنفی را که چند سمت علمی و اداری دیگر نیز به همراه داشت، بپذیرد. [۲۴] | ||
=تألیف | =تألیف زندگینامه= | ||
ابن طولون از معدود رجال برجسته اسلامی است که | ابن طولون از معدود رجال برجسته اسلامی است که زندگینامه خویش را نوشته است و آنچه ما در این مقاله آورده ایم، اساساً از همین شرح حال استخراج شده است. وی این اثر را بنا بر سفارش استادش نعیمی [۲۵] ترتیب داده و آن را «الفُلک المشحون فی احوال محمد ابن طولون» نامیده و در آن مکان و زمان ولادت، چگونگی تحصیلات، علومی که آموخته، اجازاتی که برای او صادر شده، سمت های علمی و اداری و غیره، فهرست الفبایی تألیفات خود و مدیحه سرایی دانشمندان معاصرش به نظم و نثر درباره او همه را به تفصیل آورده است. [۲۶] | ||
از آنجا که نوشتن شرح حال خویشتن در میان علمای اسلام چندان معمول نبوده، ابن طولون کوشیده است در آغاز سبب اقدام خود را به نحوی بیان کند و پس از بحث نسبتاً مفصلی بهتر آن دیده است که دانشمندان اسلام، خویشتن را ناشناخته وانگذارند. [۲۷] | از آنجا که نوشتن شرح حال خویشتن در میان علمای اسلام چندان معمول نبوده، ابن طولون کوشیده است در آغاز سبب اقدام خود را به نحوی بیان کند و پس از بحث نسبتاً مفصلی بهتر آن دیده است که دانشمندان اسلام، خویشتن را ناشناخته وانگذارند. [۲۷] | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
=اساتید= | =اساتید= | ||
ابن طولون نزد بیشتر علمای دمشق و صالحیه درس خوانده و از بیشتر آنان یک یا چند اجازه دریافت کرده که نام ۳۵ تن از آنان در | ابن طولون نزد بیشتر علمای دمشق و صالحیه درس خوانده و از بیشتر آنان یک یا چند اجازه دریافت کرده که نام ۳۵ تن از آنان در زندگینامه او منعکس شده است. [۴۳][۴۴] | ||
=مشایخ صالحیه دمشق= | =مشایخ صالحیه دمشق= | ||
خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
=اساتید غیرشامی= | =اساتید غیرشامی= | ||
وی نزد بعضی از استادان غیر شامی نیز دانش آموخته و با مکاتبه از جمعی از بزرگان علمای [[مصر]] و [[حجاز]] اجازه دریافت داشته است [۴۷] که از این عده فقط « [[جلالالدین سیوطی]] » را در | وی نزد بعضی از استادان غیر شامی نیز دانش آموخته و با مکاتبه از جمعی از بزرگان علمای [[مصر]] و [[حجاز]] اجازه دریافت داشته است [۴۷] که از این عده فقط « [[جلالالدین سیوطی]] » را در زندگینامه اش بارها نام برده و از او به عنوان «شیخنا» یاد کرده است. [۴۸][۴۹][۵۰][۵۱][۵۲] | ||
=جلالالدین سیوطی= | =جلالالدین سیوطی= | ||
خط ۱۱۸: | خط ۱۱۸: | ||
=کثرت آثار= | =کثرت آثار= | ||
شمار آثار ابن طولون شگفت آور و در تاریخ اسلام کم نظیر است. وی در | شمار آثار ابن طولون شگفت آور و در تاریخ اسلام کم نظیر است. وی در زندگینامه خویش ۷۲۸ اثر را به ترتیب حروف الفبا برشمرده است. [۷۱][۷۲] در میان این آثار، از جزوه های چند برگی (حتی یک برگی) [۷۳] گرفته تا کتاب های چند جلدی به چشم میخورد که بسیاری از آنها تلخیص و ذیل و تکمله و شرح و تعلیق است. [۷۴] | ||
=دسته بندی آثار= | =دسته بندی آثار= | ||
خط ۲۱۷: | خط ۲۱۷: | ||
۸. دیگر علوم : | ۸. دیگر علوم : | ||
ابن طولون، علاوه برآنچه گذشت، در همه علوم و فنونی که در آن روزگار معمول بوده، دستی داشته [۱۳۲] و در هر رشته کتاب های عمده هر فن را نزد استادان آن فنون فرامی گرفته. | ابن طولون، علاوه برآنچه گذشت، در همه علوم و فنونی که در آن روزگار معمول بوده، دستی داشته [۱۳۲] و در هر رشته کتاب های عمده هر فن را نزد استادان آن فنون فرامی گرفته. | ||
بدین سان وی در ۷۲ علم صاحب اطلاع گردید که در | بدین سان وی در ۷۲ علم صاحب اطلاع گردید که در زندگینامه خود، و نیز در تألیف جداگانه ای به نام «اللؤلؤ المنظوم فی الوقوف علی ما اشتغلت به من العلوم» (کاتالوگ ۱، شم) به تفصیل درباره چگونگی فراگیری آنها سخن رانده است. | ||
وی اجازاتی را که استادان در هر یک از این علوم و فنون برای او صادر کرده بودند، در یک مجلد گرد آورده بود که همراه دیگر تألیفاتش در ۹۲۷ق از دست رفت. [۱۳۳] از جمله این آثار نام چند اثر در علوم محض ذکر میشود: | وی اجازاتی را که استادان در هر یک از این علوم و فنون برای او صادر کرده بودند، در یک مجلد گرد آورده بود که همراه دیگر تألیفاتش در ۹۲۷ق از دست رفت. [۱۳۳] از جمله این آثار نام چند اثر در علوم محض ذکر میشود: | ||
• ارشاد الطلاب الی علم الحساب؛ [۱۳۴] | • ارشاد الطلاب الی علم الحساب؛ [۱۳۴] | ||
خط ۳۱۲: | خط ۳۱۲: | ||
۱۰. فُص الخَوَاتِم فی ما قیل فی الوَلائِم، این کتاب به کوشش نزار اباظه در دمشق (۱۹۸۳م) به چاپ رسیده است. | ۱۰. فُص الخَوَاتِم فی ما قیل فی الوَلائِم، این کتاب به کوشش نزار اباظه در دمشق (۱۹۸۳م) به چاپ رسیده است. | ||
۱۱. الفلک المشحون فی احوال محمد ابن طولون، | ۱۱. الفلک المشحون فی احوال محمد ابن طولون، | ||
زندگینامه ابن طولون به قلم خود اوست که همراه با شرح حال وی نقل از الکواکب السائرة نجم الدین غزّی، به جای مقدمه، ضمن رسائل تاریخیه در دمشق (۱۳۴۸ق) به چاپ رسیده است. | |||
۱۲. قُرَّة العیون فی اخبار باب جیرون، این کتاب به کوشش صلاح الدین منجد در دمشق (۱۹۶۴م) به چاپ رسیده است. | ۱۲. قُرَّة العیون فی اخبار باب جیرون، این کتاب به کوشش صلاح الدین منجد در دمشق (۱۹۶۴م) به چاپ رسیده است. | ||
۱۳. القلائد الجوهریة فی تاریخ الصالحیة؛ | ۱۳. القلائد الجوهریة فی تاریخ الصالحیة؛ |