جمادی الاول: تفاوت میان نسخه‌ها

در زمان دیدن هلال خواندن دعاى هلال وارد شده است و أقلّش آن است که سه مرتبه بگوید اللّهُ اَکْبَر و سه مرتبه لا إلهَ الَّا الْلّه و سپس بگوید: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى أذْهَبَ شَهْرَ کَذا وَ جاءَ بِشَهْرِ کَذا. بهترین دعاى زمان رؤیت هلال دعاى ۴۳ [[صحیفه سجّادیه]] است. <ref>وقایع الایّام، صفحه ۱۱٫</ref>

از امورى که بر آن تأکید شده، سه روز روزه گرفتن در هر ماه است. مرحوم [[علّامه مجلسى]](رحمه الله) در «زادالمعاد» مى‌گوید: مطابق مشهور، این سه روز، پنجشنبه اوّل ماه و پنجشنبه آخر ماه و چهارشنبه اوّل از دهه وسط ماه است. <ref>مفاتیح نوین، صفحه ۵۸۰</ref>

شب اوّل ماه: دو رکعت نماز بجا آورد، به این نحو که: در هر رکعت پس از سوره «حمد» سوره «انعام» را بخواند سپس از [[خداوند]] متعال بخواهد که او را از هر ترسى و هر دردى ایمن گرداند.

روز اوّل ماه: خواندن نماز اوّل ماه که آن دو رکعت است، در رکعت اوّل بعد از «حمد» سى مرتبه سوره «توحید» و در رکعت دوّم بعد از «حمد» سى مرتبه سوره «قدر» بخواند و بعد از نماز صدقه اى در راه خدا بدهد; هر کس چنین کند، سلامت خود را در آن ماه از خداوند متعال گرفته است. <ref>مفاتیح نوین، صفحه ۵۷۹٫</ref>

خداوندا! تو اللّه و تو رحمت‌گستر و مهربانى و تو فرمان‌رواى بسیار پاکیزه‌اى و تو ایمن و ایمنى بخشى و تو نگاهبان چیره‌اى

و تو سربلندى و تو باشکوه چیره‌اى و تو بزرگ‌منشى و تو آفریننده‌اى و تو پدیدآورنده‌اى و تو چهره‌نگارى، و تو سرفراز و حکیمى

وَ أَنْتَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْبَاطِنُ لَکَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى.

و تو اول و آخر و آشکار و پنهان هستى و نام‌هاى نیک منحصر از آن توست.

أَسْأَلُکَ یَا رَبِّ بِحَقِّ هَذِهِ الْأَسْمَاءِ وَ بِحَقِّ أَسْمَائِکَ کُلِّهَا أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِ مُحَمَّدٍ

اى پروردگار من! به حقّ این اسم‌ها و به حقّ همۀ اسم‌هایت از تو درخواست مى‌کنم که بر محمد و آل محمد درود فرستى

و اى خدا نیکى دنیا و آخرت را به ما عطا کنى و کار ما را به نیک‌بختى و شهادت در راهت پایان بخش

و ما را با برکت و فرخندگى این ماه آشنا ساز و خیر آن را روزیمان کن و از شرّ آن بازدار

وَ اجْعَلْنَا فِیهِ مِنَ الْفَائِزِینَ وَ قِنَا بِرَحْمَتِکَ عَذَابَ النَّارِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ.

و ما را در آن از رستگاران قرار ده و به رحمت خود ما را از عذاب آتش [[جهنم]] نگاه دار، اى مهربان‌ترین مهربانان! به راستى که تو بر هرچیزى توانایى.

«ستایش خداى را که پروردگار جهانیان است.» «ستایش خداى راست که آسمان‌ها و زمین را آفرید و تاریکى‌ها و روشنایى را مقرّر داشت (و با آن‌که نظم آسمان و زمین دلیل یکتایى اوست)

ثُمَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُونَ هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ طِینٍ ثُمَّ قَضى‏ أَجَلًا وَ أَجَلٌ مُسَمًّى عِنْدَهُ

باز کافران به پروردگار خود شرک مى‌آورند، اوست خدایى که شما را از گلى آفرید، پس فرمان اجل و مرگ را بر همه کس معین کرد و اجلى که معین و معلوم است به نزد اوست،

باز شما در آیات او شک مى‌کنید و اوست خدا در همۀ آسمان‌ها و در زمین که از نهان و آشکار شما با خبر است و بدانچه مى‌کنید آگاه است.»

(الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَنْزَلَ عَلى‏ عَبْدِهِ الْکِتابَ وَ لَمْ یَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً قَیِّماً لِیُنْذِرَ بَأْساً شَدِیداً مِنْ لَدُنْهُ‏ [وَ یُبَشِّرَ اَلْمُؤْمِنِینَ اَلَّذِینَ یَعْمَلُونَ اَلصّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً حَسَناً* ماکِثِینَ فِیهِ أَبَداً* وَ یُنْذِرَ اَلَّذِینَ قالُوا اِتَّخَذَ اَللّهُ وَلَداً* ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ وَ لا لِآبائِهِمْ کَبُرَتْ کَلِمَةً

«ستایش و سپاس مخصوص خداست که بر بندۀ خود (محمّد-صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) کتاب (قرآن) را نازل کرد و در آن هیچ نقص و کژى ننهاد، کتابى است در نهایت استوارى تا (به این کتاب بزرگ خلق را) از عذاب سخت خود بترساند.»

«ستایش و سپاس مخصوص خداست که هرآنچه در آسمان‌ها و زمین است همه ملک اوست و در عالم آخرت نیز شکر و سپاس مخصوص خداست (زیرا نعمت‌هاى دنیا و آخرت همه عطاى اوست) و او حکیم و آگاه است.»

(الْحَمْدُ لِلَّهِ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ جاعِلِ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا أُولِی أَجْنِحَةٍ مَثْنى‏ وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ یَزِیدُ فِی الْخَلْقِ ما یَشاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ

«سپاس خداى راست که آفرینندۀ آسمان‌ها و زمین است و فرشتگان را فرستادگان داراى دو و سه و چهار بال (قدرت) قرار داد، هرچه بخواهد در آفرینش مى‌افزاید که خدا بر (بعث و ایجاد) هرچیز قادر است،

درى که خدا از رحمت به روى مردم بگشاید هیچ‌کس نتواند بست و آن در که او ببندد هیچ‌کس جز او نتواند گشود و اوست خداى بى‌همتاى باحکمت و اقتدار.»

«ستایش خداى را که ما را بر این مقام راهنمایى کرد که اگر هدایت و لطف الهى نبود ما خود به این مقام راه نمى‌یافتیم، همانا رسولان خد[[ایمان]] به حق آمدند (و ما را بر این مقام رهبرى کردند).»

(الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَى الْکِبَرِ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعاءِ) (الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ)

«ستایش خداى را که به من در زمان پیرى دو فرزندم [[اسماعیل]] و [[اسحاق]] را عطا فرمود (و درخواست مرا اجابت کرد) که پروردگار من البته دعاى بندگان را شنواست.» «ستایش مخصوص خداست ولیکن اکثر مردم آگاه نیستند.»

(الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی نَجَّانا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ)(الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی فَضَّلَنا عَلى‏ کَثِیرٍ مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنِینَ)

«ستایش خداى را که ما را از (ظلم) ستمکاران نجات داد.» «ستایش و سپاس خداى را که ما را بر بسیارى از بندگان باایمانش فضیلت و برترى عطا فرمود.»

«ستایش مخصوص خداست، بزودى آیات (قدرت) خود را به شما ارائه خواهد داد پس آن را بشناسید و خداى تو هرگز غافل از کردار شما نیست.» «حمد خدا را که حزن و اندوه ما برد، همانا خداى ما بسیار بخشندۀ جرم گناهکاران و پاداش‌دهندۀ سپاس شکرگزاران است.»

«ستایش خداى را که وعدۀ لطف و رحمتش را بر ما محقق فرمود و ما را وارث همۀ سرزمین بهشت گردانید که هر جاى آن بخواهیم منزل گزینیم، (بلى آن روز) پاداش نیکوکاران بسیار نیکو خواهد بود.»

وَ تَرَى الْمَلائِکَةَ حَافِّینَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَ قِیلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ)

«و (در آن روز) فرشتگان (رحمت) را مشاهده مى‌کنى که گرداگرد عرش (باعظمت الهى) در آمده و به تسبیح و ستایش خدایشان مشغول‌اند و میان اهل [[بهشت]] و دوزخ به حق حکم مى‌شود و (همه زبان به حمد خدا مى‌گشایند و) مى‌گویند: سپاس و ستایش خاصّ خداى یکتا پروردگار جهانیان است.»

«بارى ستایش و سپاس مخصوص خداست که به یکتایى آفرینندۀ آسمان‌ها و زمین و همۀ جهان‌هاى بى‌نهایت است.» «و مقام جلال و کبریایى در آسمان‌ها و زمین مخصوص اوست و او یکتا خداى مقتدر حکیم است.»

«ستایش مخصوص خداست که نه هرگز فرزندى برگرفته و نه شریکى در ملک خود دارد و نه هرگز عزت و اقتدار او را نقصى رسد که به دوست و مددکارى نیازمند شود و پیوسته ذات الهى را به بزرگ‌ترین اوصاف کمال ستایش کن.»

خدایا! گناهان گذشتۀ مرا بیامرز و در مقدار باقى ماندۀ از عمرم دریاب و در آنچه مرا آفریده‌اى نیرو بخش

و ایمان را محبوب من گردان و آن را در دلم بیارا، آن‌گونه که دستور دادى تو را خواندم، پس آن‌گونه که وعده دادى اجابت فرما.

خداوندا! صبح کردم در حالى که بندۀ توام و توان آن را ندارم آن‌چه را که ناخوشایند من است از خود برانم و آنچه را که بدان امید دارم در اختیار خود درآورم و صبح کردم در حالى که در گرو عمل خود هستم و هیچ نیازمندى نیازمندتر از من نیست،

اى پروردگار جهانیان از تو درخواست مى‌کنم همانند کسى که یقین به رسیدن اجل و سرآمد عمرش دارد،

بَلْ عَمَلَ مَنْ قَدْ مَاتَ فَرَأَى عَمَلَهُ وَ نَظَرَ إِلَى ثَوَابِ عَمَلِهِ، إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ.

بلکه همانند کسى که گویى مرده است و به عمل خود و به پاداش آن نگریسته است که مرا به عمل وادارى، براستى که تو بر هرچیز توانایى.

خدایا این جایگاه کسى است که از عذاب تو به رحمتت و از خشم تو به عافیتت پناه آورده است.

خدایا! پس مرا از کسانى قرار ده که تو را خواندند و دعایشان را اجابت نمودى و از تو درخواست کردند و به آنان عطا کردى و به تو ایمان آوردند و تو هدایتشان کردى

و بر تو توکل نمودند و تو کفایتشان نمودى و به درگاه تو نزدیکى جستند و مقرب درگاهشان کردى و به تو اظهار نیاز کردند و بى‌نیازشان ساختى و از تو طلب آمرزش نمودند و آنها را آمرزیدى

وَ رَضِیتَ عَنْهُ وَ أَرْضَیْتَهُ وَ هَدَیْتَهُ إِلَى مَرْضَاتِکَ وَ اسْتَعْمَلْتَهُ بِطَاعَتِکَ وَ لِذَلِکَ فَرَّغْتَهُ أَبَداً مَا أَحْیَیْتَهُ.

و از آنان خوشنود گردیدى و آنان را خوشنود ساختى و به خوشنودى‌ات هدایت ساختى و آنان را در طاعتت به کار گرفتى و تا زمانى که زنده نگاهشان داشتى همواره آنان را براى طاعتت فارغ البال کردى.

پس اى پروردگار من! توبۀ مرا بپذیر و خواسته‌ام را عطا کن و در هیچ یک از خواسته‌هایى که از تو درخواست نمودم، محرومم مکن

و از شر عمل کرد ستمگران در روى زمین کفایتم فرما و آمرزش مى‌طلبم از خدایى که معبودى جز او نیست و جز او نمى‌تواند گناهان را ببخشد.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعِنِّی عَلَى الدُّنْیَا وَ ارْزُقْنِی خَیْرَهَا وَ کَرِّهْ إِلَیَّ الْکُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیَانَ وَ اجْعَلْنِی مِنَ الرَّاشِدِینَ.

خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و مرا بر (مشکلات) دنیا یارى‌ام ده و خیر دنیا را روزى‌ام کن و کفر، نافرمانى و عصیان را نزد من ناخوشایند جلوه ده و مرا از راه‌یافتگان قرار ده.

خدایا! مرا براى انجام عبادتت نیرو بخش و در طاعتت به کار گیر و به آن مقدار از رحمتت که امید دارم نایل گردان، اى مهربان‌ترین مهربانان!

خدایا! سیرابى در روز تشنگى و نجات در روز بزرگ‌ترین هراس و رستگارى در روز حساب و ایمنى در روز بیم را از تو خواهانم

وَ أَسْأَلُکَ النَّظَرَ إِلَى وَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ الْخُلُودَ فِی جَنَّتِکَ فِی دَارِ الْمُقَامَةِ مِنْ فَضْلِکَ وَ السُّجُودَ یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ سَاقٍ

و نیز نگریستن به روى (ذات یا اسماء و صفات) گرامى‌ات و جاودانه ماندن در بهشتت در سراى پاینده از تفضلت و سجده و کرنش در برابر تو آن‌گاه که پرده به کنار مى‌رود (و تو خود را آن‌چنان که باید آشکار مى‌سازى)

و سایه در آن روز که جز سایۀ تو سایه‌اى وجود ندارد و همدمى با [[پیامبران]]، [[رسولان]] و دوستانت را از تو درخواست مى‌نمایم.

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ مِنْ ذُنُوبِی وَ مَا أَخَّرْتُ وَ مَا أَسْرَرْتُ وَ مَا أَعْلَنْتُ وَ مَا أَسْرَفْتُ عَلَى نَفْسِی وَ مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی

خدایا! گناهان گذشته و آینده‌ام و آنچه پنهان داشته‌ام یا آشکار ساخته‌ام و یا علیه خویشتن زیاده‌روى نموده‌ام و آنچه تو از من بدان آگاه‌ترى را بیامرز

وَ ارْزُقْنِی التُّقَى وَ الْهُدَى وَ الْعَفَافَ وَ الْغِنَى وَ وَفِّقْنِی لِلْعَمَلِ بِمَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى.

و تقوا، هدایت، پاکدامنى و بى‌نیازى را روزى‌ام کن و براى عمل به آن‌چه دوست دارى و مى‌پسندى و موفقم گردان.

خدایا! دین مرا که نگاه‌دارندۀ همۀ امور من است و دنیایم را که روزى من در آن است و آخرتم را که بازگشتم به سوى آن است، اصلاح گردان

و زندگى را براى من افزونى از همۀ خیرات و مرگ را آسودگى از همۀ بدى‌ها بگردان.

خداوندا! اى پروردگار پرورش‌دهندگان و اى سرور سروران و اى مالک پادشاهان! از تو خواستارم که بر من رحم کنى و دعایم را مستجاب نمایى و مرا اصلاح گردانى؛

زیرا هریک از بندگانت را که شایسته شده است، جز تو اصلاح ننموده است؛ زیرا تو پروردگار، مورد اعتماد، امید، مولى و پناهگاه من هستى

و هیچ‌کس جز تو بر من رحم نمى‌کند و هیچ‌کس جز تو به فریاد من نمى‌رسد و هیچ مالک و اجابت‌کننده‌اى جز تو نیست،

من بندۀ خطاکار تو و فرزند دو بندۀ (یعنى پدر و مادرم که بندۀ تو هستند) توام که رحمتت مرا فراگرفته است

وَ أَنْتَ الْعَالِمُ بِحَالِی وَ حَاجَتِی وَ کَثْرَةِ ذُنُوبِی وَ الْمُطَّلَعُ عَلَى أُمُورِی کُلِّهَا،

و از حال، حاجت و فراوانى گناهانم آگاهى و از همۀ امورم اطلاع دارى،

پس اى خدایى که معبودى جز تو نیست! از تو درخواست مى‌کنم که گناهان گذشته و آیندۀ مرا بیامرزى.

خدایا! گناهى براى من مگذار جز آن‌که بیامرزى و نه اندوهى جز آن‌که برطرف نمایى و نه حاجتى که مورد پسند توست مگر آن‌که برآورى و نه عیبى جز آن‌که اصلاح کنى.

خدایا، نیکى دنیا و آخرت را به من (ما) عطا کن و از عذاب آتش جهنم نگاه دار.

اللَّهُمَّ أَعِنِّی عَلَى أَهْوَالِ الدُّنْیَا وَ بَوَائِقِ الدُّهُورِ وَ مُصِیبَاتِ اللَّیَالِی وَ الْأَیَّامِ

خدایا! در برابر امور هولناک دنیا، گرفتارى‌هاى روزگار (سختى‌هاى زمان، اندوه‌هاى آخرت) و مصایب شب‌ها و روزها به من یارى رسان.

خدایا! مرا از عمل‌کردهاى زشت ستمگران در زمین نگاه دار؛ زیرا هیچ دگرگونى و نیرویى جز به تو تحقق نمى‌یابد.

خداوندا! از تو ایمان استوار، عمل پذیرفته، دعاى مستجاب، یقین درست، سخن پاکیزه، دل سپاس‌گزار، تن شکیبا و زبانى که به یاد تو باشد، درخواست مى‌کنم.

خدایا! دوستى دنیا و گناهان و یاد و هوس دنیا را از دلم برکن.

خدایا! به کرم خود از عمل اندک من سپاس‌گزارى مى‌کنى، پس از گناهان بسیار من درگذر (بیامرز) و خود، سرپرست، یارى‌کننده، استوارى‌بخش (یاور) و نگاه‌دار من باش.

اللَّهُمَّ هَبْ لِی قَلْباً أَشَدَّ رَهْبَةً لَکَ مِنْ قَلْبِی وَ لِسَاناً أَدْوَمَ لَکَ ذِکْراً مِنْ لِسَانِی وَ جِسْماً أَقْوَى عَلَى طَاعَتِکَ وَ عِبَادَتِکَ مِنْ جِسْمِی.

خدایا! دلى هراسناک‌تر از دل من و زبانى که پیوسته‌تر از زبانم به یاد تو باشد و تنى نیرومندتر از جسم من بر انجام طاعت و عبادتت به من ارزانى دار.

خداوندا! به تو پناه مى‌برم از زوال نعمتت و به طور ناگهانى در رسیدن کیفرت و از دگرگون شدن عافیتت و از هول و هراس خشمت

و به تو پناه مى‌برم از بلاى طاقت‌فرسا و از در رسیدن بدبختى و از شادى دشمنان و سرنوشت حتمى بد در دنیا و [[آخرت]].

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْکَرِیمِ وَ عَرْشِکَ الْعَظِیمِ وَ مُلْکِکَ الْقَدِیمِ یَا وَهَّابَ الْعَطَایَا وَ یَا مُطْلِقَ الْأُسَارَى

خدایا! به اسم گرامى‌ات و عرش بزرگت و فرمانروایى دیرینه‌ات از تو درخواست مى‌کنم، اى عطابخش و اى آزادکنندۀ اسیران

و اى آزادکنندۀ جان‌ها از آتش جهنم و اى برطرف کنندۀ عذاب! از تو خواستارم که مرا سالم و در حالى که از دنیا بهره برگرفته‌ام از آن بیرون برى

و به رحمتت، ایمن در بهشت وارد گردانى و اول این ماه را برایم صلاح و وسط آن را رستگارى و آخرت آن را کام‌یابى قرار دهى، براستى که تو از همۀ امور پنهانى آگاهى. <ref> الاقبال بالاعمال الحسنه ، ج۳ ، ص ۱۵۱</ref>