۸۷٬۸۱۰
ویرایش
اخوان المسلمین شمال آفریقا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'اخوان المسلمین' به 'اخوان‌المسلمین'
جز (جایگزینی متن - 'اصلاح طلب' به 'اصلاح‌طلب') |
جز (جایگزینی متن - 'اخوان المسلمین' به 'اخوان‌المسلمین') |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
</div> | </div> | ||
پیش از پایه‌گذاری جماعت [[ | پیش از پایه‌گذاری جماعت [[اخوان‌المسلمین مصر|اخوان‌المسلمین مصر]] در اواخر دهه دوم قرن بیستم، افکار و ساختار تشکیلاتی و سازمانی آن از طرق مختلف و با شیوه‌های گوناگون از مرزهای [[مصر]] فرا رفته و در جهان عرب و [[اسلام]] گسترش یافت. تشکیل سازمان‌ها و گروه‌های اسلامی با اندیشه‌های [[حسن البنا]] و دیگر متفکران اخوان‌المسلمین مصر و الگو برداری از ساختار تشکیلاتی آن در کشورهای عربی تحت شرایط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی این منطقه بوده و چیرگی نظام‌های استعماری و وجود نظام‌ها و رژیم‌های مستبد و وابسته به غرب و فعالیت و حضور جریانات فکری لائیکی و غرب گرا، عوامل مهمی در ایجاد محیط مناسب برای رشد چنین گروه‌هایی است. کشورهای همسایه مصر همچون [[سودان]]، [[لیبی]] و [[فلسطین]] زودتر از بقیه مناطق جهان عرب و اسلام تحت تأثیر اندیشه‌های اخوان مصر قرار گرفته و [[دانشگاه الازهر]] و حضور طلاب دینی کشورهای منطقه شمال آفریقا و نقش روحانیون مصری مقیم در این کشورها از جمله عوامل گسترش میان اخوان خارج از مرزهای سیاست و طبیعی مصر بوده‌اند. | ||
=اخوان‌المسلمین در سودان= | =اخوان‌المسلمین در سودان= | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==دوره سازش و آشتی (۱۹۸۵ ۱۹۷۷)== | ==دوره سازش و آشتی (۱۹۸۵ ۱۹۷۷)== | ||
سرهنگ نمیری تحت شرایط و تحولات جدید منطقه‌ای از جمله مرگ ناصر و به قدرت رسیدن سادات و تغییر رویکردهای سیاسی مصر و کودتای نافرجام کمونیست‌ها به رهبری سرگرد عطاالله علیه رژیم خارطوم، تحولاتی در سیاست سودان به وجود آورد و از سیاست‌های سوسیالیستی روی گرداند. لذا در این دوران به گروه‌ها و جریانات مذهبی فرصت ظهور و فعالیت داد و حسن الترابی این فرصت را مغتنم شمرده و خود را به سرهنگ نمیری نزدیک کرد. مقابله گروه [[ | سرهنگ نمیری تحت شرایط و تحولات جدید منطقه‌ای از جمله مرگ ناصر و به قدرت رسیدن سادات و تغییر رویکردهای سیاسی مصر و کودتای نافرجام کمونیست‌ها به رهبری سرگرد عطاالله علیه رژیم خارطوم، تحولاتی در سیاست سودان به وجود آورد و از سیاست‌های سوسیالیستی روی گرداند. لذا در این دوران به گروه‌ها و جریانات مذهبی فرصت ظهور و فعالیت داد و حسن الترابی این فرصت را مغتنم شمرده و خود را به سرهنگ نمیری نزدیک کرد. مقابله گروه [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المسلمین]] با جریانات ناصریستی و [[کمونیست|کمونیستی]] در نهادها و محافل علمی و دانشگاهی پاداشی برای الترابی داشت و از این رهگذر وی توانست پست وزارت دادگستری سرهنگ نمیری را به دست آورد. | ||
==دوره ائتلاف‌های سیاسی (۸۹ ۱۹۸۵)== | ==دوره ائتلاف‌های سیاسی (۸۹ ۱۹۸۵)== | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
=اخوان‌المسلمین لیبی= | =اخوان‌المسلمین لیبی= | ||
هسته اولیه جماعت [[ | هسته اولیه جماعت [[اخوان‌المسلمین لیبی|اخوان‌المسلمین لیبی]] در اواخر دهه چهل در این کشور شکل گرفت و از سه راه، افکار و ساختار سازمانی اخوان‌المسلمین مصر در این کشور رواج یافت: | ||
==ساختار تشکیلاتی== | ==ساختار تشکیلاتی== | ||
| خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
الفضیل الورتلانی (۱۹۵۹ ۱۹۰۶) یکی از رهبران این جمعیت و شاگرد عبدالحمید بن باریس (رهبر و مؤسس جمعیت العلمای الجزایر) بوده است. | الفضیل الورتلانی (۱۹۵۹ ۱۹۰۶) یکی از رهبران این جمعیت و شاگرد عبدالحمید بن باریس (رهبر و مؤسس جمعیت العلمای الجزایر) بوده است. | ||
الورتلانی در فرانسه به ارشاد و تبلیغ مبانی اسلامی در میان الجزایری‌های مقیم پرداخت و پس از مدتی به مصر رفت و در آنجا در سال ۱۹۲۹ به اخوان‌المسلمین مصر پیوست. به خاطر فعالیت و شخصیت استثنایی وی اخوانی‌های مصر وی را برای تشکیل و تکوین هسته اولیه اخوان به کشور یمن اعزام داشته اند. در یمن فعالیت‌های شبانه‌روزی وی بسیاری از جوانان روشنفکر و اصلاح‌طلب را جذب می‌کند و آنها را برای اصلاح امور در کشور یمن سازماندهی می‌کند و یک نهضت اصلاحی رادیکالی راه می‌اندازد. | الورتلانی در فرانسه به ارشاد و تبلیغ مبانی اسلامی در میان الجزایری‌های مقیم پرداخت و پس از مدتی به مصر رفت و در آنجا در سال ۱۹۲۹ به اخوان‌المسلمین مصر پیوست. به خاطر فعالیت و شخصیت استثنایی وی اخوانی‌های مصر وی را برای تشکیل و تکوین هسته اولیه اخوان به کشور یمن اعزام داشته اند. در یمن فعالیت‌های شبانه‌روزی وی بسیاری از جوانان روشنفکر و اصلاح‌طلب را جذب می‌کند و آنها را برای اصلاح امور در کشور یمن سازماندهی می‌کند و یک نهضت اصلاحی رادیکالی راه می‌اندازد. | ||
جنبش اصلاح‌طلبان یمن به رهبری الوزیر علیه حکومت و استبداد امام یحیی در سال ۱۹۴۸ قیام کرده ولی به دلایل زیاد و حمایت‌های دولت عربستان سعودی این قیام به پیروزی منجر نمی‌شود و رهبران قیام دستگیر و اعدام می‌شوند. الورتلانی (نام اصلی وی ابراهیم بن مصطفی الجزایری است) به مصر فرار می‌کند. در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷ گروه [[ | جنبش اصلاح‌طلبان یمن به رهبری الوزیر علیه حکومت و استبداد امام یحیی در سال ۱۹۴۸ قیام کرده ولی به دلایل زیاد و حمایت‌های دولت عربستان سعودی این قیام به پیروزی منجر نمی‌شود و رهبران قیام دستگیر و اعدام می‌شوند. الورتلانی (نام اصلی وی ابراهیم بن مصطفی الجزایری است) به مصر فرار می‌کند. در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷ گروه [[اخوان‌المسلمین الجزایر|اخوان‌المسلمین الجزایر]] توانست ۷۰ کرسی کسب کند و پس از حزب حاکم از لحاظ اقتدار در پارلمان قرار گیرد. | ||
سیاست‌ها و اقدامات مستبدانه و تکروی‌های غناح باعث خروج و انشعاب شخصیت‌ها و گروه‌هایی از حمس (اخوانی‌های الجزایر) گردید. این امر تأثیر زیادی روی کاهش حضور آنها در پارلمان گذاشت. | سیاست‌ها و اقدامات مستبدانه و تکروی‌های غناح باعث خروج و انشعاب شخصیت‌ها و گروه‌هایی از حمس (اخوانی‌های الجزایر) گردید. این امر تأثیر زیادی روی کاهش حضور آنها در پارلمان گذاشت. | ||
گروه غناح در انتخابات سال ۲۰۰۲ تنها ۴۸ کرسی به دست آورد و تعداد وزیران وابسته به گروه از هفت نفر به ۴ نفر در کابینه دولت، کاهش یافت. از تزهای سیاسی غناح شور قراطیه که التقاطی از تز اسلامی شورا و دموکرات غربی است. با درگذشت غناح در ژوئن ۲۰۰۳ ابوجره سلطانی رهبر اخوانی‌های الجزایر شد. | گروه غناح در انتخابات سال ۲۰۰۲ تنها ۴۸ کرسی به دست آورد و تعداد وزیران وابسته به گروه از هفت نفر به ۴ نفر در کابینه دولت، کاهش یافت. از تزهای سیاسی غناح شور قراطیه که التقاطی از تز اسلامی شورا و دموکرات غربی است. با درگذشت غناح در ژوئن ۲۰۰۳ ابوجره سلطانی رهبر اخوانی‌های الجزایر شد. | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۲: | ||
۲) حزب النهضه والفضیله به رهبری محمد خلیدی که در ۲۵ دسامبر ۲۰۰۵ از دولت مجوز گرفته است. خلیدی از رهبران گروه انشعابی از حزب عدالت و توسعه بوده و دولت با آزادی فعالیت این گروه در صدد تضعیف حزب عدالت و توسعه است. | ۲) حزب النهضه والفضیله به رهبری محمد خلیدی که در ۲۵ دسامبر ۲۰۰۵ از دولت مجوز گرفته است. خلیدی از رهبران گروه انشعابی از حزب عدالت و توسعه بوده و دولت با آزادی فعالیت این گروه در صدد تضعیف حزب عدالت و توسعه است. | ||
۳) حزب البدیل الحضاری (الترناتیو تمدنی) که در ۲۲ اکتبر ۱۹۹۵ مجوز رسمی برای فعالیت حزب گرفته است. | ۳) حزب البدیل الحضاری (الترناتیو تمدنی) که در ۲۲ اکتبر ۱۹۹۵ مجوز رسمی برای فعالیت حزب گرفته است. | ||
جنبش العدل و الاحسان به رهبری شیخ یاسین که پایگاه وسیع مردمی‌دارد و جمعیت الاصلاح و التجدید که از سوی دولت مجوز فعالیت نگرفته اند. گروه‌های کوچک اسلام‌گرا همچون جماعه الاختیار الاسلامی، جماعه السفه و جمعیه الدعوه الاسلامیه فعالیت فرهنگی و مذهبی و دور از سیاست دارند<ref>[https://vista.ir/m/a/1cv2d | جنبش العدل و الاحسان به رهبری شیخ یاسین که پایگاه وسیع مردمی‌دارد و جمعیت الاصلاح و التجدید که از سوی دولت مجوز فعالیت نگرفته اند. گروه‌های کوچک اسلام‌گرا همچون جماعه الاختیار الاسلامی، جماعه السفه و جمعیه الدعوه الاسلامیه فعالیت فرهنگی و مذهبی و دور از سیاست دارند<ref>[https://vista.ir/m/a/1cv2d اخوان‌المسلمین در منطقه شمال آفریقا]</ref>. | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||