جریان سلفی در اندونزی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

یکی دیگر از موسسات سلفی در اندونزی مدرسه صفوان است که در سال ۱4۱۲ق/۱۹۹۲م/۱۳۷۱ش توسط تعدادی از افرادی که فارغ‌التحصیل از منطقه خاورمیانه بودند تأسیس شد، این موسسه نیز اهتمام عمده‌اش به آموزش و تبلیغ با رویکردی سلفی است. اگر چه رویکرد این گروه بیشتر اخوانی (اخوان المسلمین مصر) است تا وهابی، ولی گرایش‌های وهابی در افکار آنان را نمی‌توان انکار کرد و نشانه‌های آن را در نوشته‌های فراوان آنان می‌توان دید و شاید بتوان گفت اندیشه‌های موجود در وب سایت ایشان (www . alsofwan . or . id)، دیدگاه‌های کلامی مبتنی بر اندیشه‌های وهابی ارائه می‌دهد، ولی در روش‌های تبلیغ و دعوت، متکی بر اخوان المسلمین هستند. به نظر می‌رسد این گروه بر اساس اندیشه اخوان المسلمین حرکت کرده و تشابه برخی عقاید میان وهابی‌ها و اخوانی‌ها مثل توسل و شفاعت برخی از نویسندگان را به‌اشتباه بیندازد که باید از این اشتباه پرهیز کرد.

اگرچه موسسه حرمین به طور رسمی نمایندگی و شعبه‌ای در اندونزی ندارد، ولی چندین موسسه هم چون مدرسه اسلامی المناهل که از حمایت مالی آنان برخوردارند؛ نمایندگان غیر رسمی آنان محسوب می‌شوند. اگرچه تا سال ۱4۲۵ق/۲۰۰4م/۱۳۸۳ش نامی از مدرسه المناهل در میان نبود، ولی در این سال سازمان ملل متحد لیستی از موسسات مرتبط با فعالیت‌های تروریستی را منتشر کرد که یکی از این موسسات همین المناهل بود و به همین دلیل فعالیت این موسسه به اتفاق موسسه حرمین ممنوع اعلام شد. در اینجا شاید مناسب باشد ذکری هم از مدرسه اسلامی حرمین به میان آید. مسئولیت این مؤسسه را هدایت نور وحید بر عهده دارد. وی فارغ‌التحصیل از کشور عربستان سعودی است و اخیرا به عنوان رئیس یکی از دو مجلس کشور اندونزی برگزیده شد. در سال ۱4۲5ق/۲۰۰4م/۱۳۸۳ش سازمان ملل متحد مدعی شد که این مدرسه به عنوان شعبه موسسه سعودی حرمین، با شبکه‌های تروریستی مرتبط است، ولی هدایت نور وحید هرگونه ارتباطی را با موسسه سعودی تکذیب کرد و البته پس از آن سازمان ملل از ادعای خود دست کشید. لازم به ذکر است اخیرا تحولاتی در حزب مترقی عدالت به رهبری هدایت نور وحید رخ داده و از بنیادگرایی نزدیک به وهابیت به سوی اخوان المسلمین پیدا کرده است و نیز به تعامل با دیگر جریانات موجود در اندونزی پرداخته است.

==تأثیر سید قطب و اخوان المسلمین در اندونزی==

در پایان مقاله؛ بی مناسبت نیست به گونه‌ای گذرا به تأثیر سید قطب و اخوان المسلمین در اندونزی بپردازیم. نیازی به ذکر ندارد که اگر چه میان وهابیت و گرایش اخوان المسلمین و پیروان سید قطب اشتراکاتی وجود دارد ولی نقاط افتراق آنها هم کم نیست. علمای وهابی معاصر معمولا اخوانی‌ها را مورد انتقاد قرار می‌دهند و با آنها مخالفت می‌کنند. در فتاوای روحانیون وهابی موارد متعددی را می‌توان یافت که اینان، مردم را از متابعت اخوانی‌ها منع می‌کنند و آنها را منحرف از اسلام می‌دانند و مدعی‌اند که اولا اخوان المسلمین از اسلام به عنوان ابزاری برای دست یابی به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کند و ثانیا قرائت‌های نوینی را از اسلام ارائه می‌دهد. و اما جهت مشترک اینان این است که هر دو معتقدند که عقب افتادگی مسلمانان از قافله پیشرفت به دلیل مهجوریت آموزه‌های قرآن و سنت است و برای دست یابی به این پیشرفت باید مجددا بازگشت به قرآن و سنت نمود. دیدگاه‌های سید قطب و اخوان المسلمین تأثیر قابل توجهی در کشور اندونزی و به خصوص در میان نسل جوان داشته است.این تاثیر را از آغاز دهه ۸۰ که فعالیت‌های اسلامی دانشجویان در دانشگاه‌های سکولار اندونزی آغاز شد می‌توان مشاهده کرد.

اوایل دهه ۸۰، گروهی از دانشجویان شهر باندونگ که وابسته به مسجد سلمان بودند حلقه رابط بین شبکه أسره که وابسته به اخوان المسلمین بود و دانشجویان شدند. از ویژگی‌های اعضای شبکه اسره این است که عضویت آنها در این گروه صرفا از طریق بیعت انجام می‌شود که در اخوان مطرح است. شبکه اسره از کتاب‌های سید قطب به عنوان مبنای ایدئولوژی خود استفاده می‌کند و کتاب معالم فی الطریق او، منبع فکری اصلی اعضا است.