۸۷٬۷۷۵
ویرایش
اخوان المسلمین لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'اخوان المسلمین' به 'اخوان‌المسلمین'
جز (جایگزینی متن - 'اصلاح طلب' به 'اصلاح‌طلب') |
جز (جایگزینی متن - 'اخوان المسلمین' به 'اخوان‌المسلمین') |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
سازماندهی و تشکیلات از عوامل بنیادین حرکت اسلامی معاصر به ویژه در دنیای [[اهل سنت]] است. مسلمانان سنی همواره خود را در پناه خلافت اسلامی آسوده یافته‌اند و ضرورتی برای قیام نمی‌دیدند و به همین دلیل نهضت‌های «دولت اسلامی» بر ضد اصلاح‌طلبان در تاریخ اسلام سنی، وابسته به کارهای فردی مصلحان بود و آنگونه که باید به سازماندهی و تشکیلات اهمیت نمی‌دادند و ضرورتی برای آن احساس نمی‌کردند. با سقوط نظام خلافت و از بین رفتن مشروعیت حکومت‌ها در اذهان، دیگر مواضع اصلاحگرایانه مصلحان کافی به نظر نمی‌رسید؛ چرا که بنیاد نظام از بین رفته بود و با ظاهرسازی و نقش و نگار نمی‌شد که ایوان حکومت را مرمت کرد و سر پا نگهداشت. | سازماندهی و تشکیلات از عوامل بنیادین حرکت اسلامی معاصر به ویژه در دنیای [[اهل سنت]] است. مسلمانان سنی همواره خود را در پناه خلافت اسلامی آسوده یافته‌اند و ضرورتی برای قیام نمی‌دیدند و به همین دلیل نهضت‌های «دولت اسلامی» بر ضد اصلاح‌طلبان در تاریخ اسلام سنی، وابسته به کارهای فردی مصلحان بود و آنگونه که باید به سازماندهی و تشکیلات اهمیت نمی‌دادند و ضرورتی برای آن احساس نمی‌کردند. با سقوط نظام خلافت و از بین رفتن مشروعیت حکومت‌ها در اذهان، دیگر مواضع اصلاحگرایانه مصلحان کافی به نظر نمی‌رسید؛ چرا که بنیاد نظام از بین رفته بود و با ظاهرسازی و نقش و نگار نمی‌شد که ایوان حکومت را مرمت کرد و سر پا نگهداشت. | ||
شاید در میان اهل سنت نخستین کسی که بر ضرورت ایجاد تشکیلات توجه کرد و آن را با مسئله تشکیل نظام اسلامی پیوند داده حسن البنا بود[[ | شاید در میان اهل سنت نخستین کسی که بر ضرورت ایجاد تشکیلات توجه کرد و آن را با مسئله تشکیل نظام اسلامی پیوند داده حسن البنا بود[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn1|[1]]]. نخستین نمایندگان اعزامی اخوان‌المسلمین به فلسطین، سوریه و لبنان عبدالرحمن الساعاتی و محمد اسعدالحکیم بودند که رهبر تونسی، الْثعالبی نیز آنها را همراهی می‌نمود. آنها در بیت‌المقدس، بیروت و دمشق مورد استقبال قرار گرفتند و در طی این دیدارها افراد زیادی به اخوان‌المسلمین اعلام وفاداری نمودند. پس از این بازدیدها به دعوت جمعیت مقاصد خیریه در بیروت محمد الهادی عطیه وکیل دادگستری به نمایندگی از اخوان‌المسلمین به بیروت رفت. انجمن اخوان‌المسلمین سوریه پس ازانجمن اخوان‌المسلمین مصر مهمترین انجمن محسوب می‌شود. این انجمن آن قدررشد کرد و مورد توجه قرار گرفت که پس ازترور حسن البنا در سال 1949 میلادی و همچنین انحلال انجمن در سال 1954 بیشترین توجه اخوان‌ها به اخوان سوریه و شخص مصطفی السباعی که مهمترین کاندیدای رهبری اخوان‌المسلمین محسوب می‌گردید، جلب شد[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn2|[2]]]. | ||
بزرگترین تشکل رسمی اخوان‌المسلمین در لبنان '''الجماعة الاسلامیة'''، که از سال 1964 فعالیت خود را در این کشور آغاز کرده است. این جماعت ضمن اینکه اندیشه‌های اصلاح‌طلبانه و میانه را مبنا قرار داده، حامی جریان مقاومت لبنان در قبال تجاوزات رژیم صهیونیستی نیز می‌باشد. در اوایل دهه پنجاه، جنبش اسلامی در تعدادی از کشورهای عرب رشد نمود و تبدیل به یک روند فکری و سیاسی روشن در عرصه عربی شد. نوشته‌های حسن البنا، سید قطب و مصطفی السباعی و کتاب‌های منتشر شده ابوالعلامودودی در پاکستان ونسخه‌های از اخوان‌المسلمین مثل مجله الدعوه و المسلمون از مصر و الشهاب ازسوریه و الکفاح الاسلامی از اردن شروع به تشکیل روند فکری وسیاسی اسلامی در مناطق مختلفی از لبنان گردید. پناهندگی مصطفی السباعی (رهبر اخوان‌المسلمین سوریه )به لبنان در سال 1952 در زمان سلطنت سرهنگ ادیب شیشکلی در سوریه،برای تبلور این روند در لبنان کمک نمود[[ | بزرگترین تشکل رسمی اخوان‌المسلمین در لبنان '''الجماعة الاسلامیة'''، که از سال 1964 فعالیت خود را در این کشور آغاز کرده است. این جماعت ضمن اینکه اندیشه‌های اصلاح‌طلبانه و میانه را مبنا قرار داده، حامی جریان مقاومت لبنان در قبال تجاوزات رژیم صهیونیستی نیز می‌باشد. در اوایل دهه پنجاه، جنبش اسلامی در تعدادی از کشورهای عرب رشد نمود و تبدیل به یک روند فکری و سیاسی روشن در عرصه عربی شد. نوشته‌های حسن البنا، سید قطب و مصطفی السباعی و کتاب‌های منتشر شده ابوالعلامودودی در پاکستان ونسخه‌های از اخوان‌المسلمین مثل مجله الدعوه و المسلمون از مصر و الشهاب ازسوریه و الکفاح الاسلامی از اردن شروع به تشکیل روند فکری وسیاسی اسلامی در مناطق مختلفی از لبنان گردید. پناهندگی مصطفی السباعی (رهبر اخوان‌المسلمین سوریه )به لبنان در سال 1952 در زمان سلطنت سرهنگ ادیب شیشکلی در سوریه،برای تبلور این روند در لبنان کمک نمود[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn3|[3]]]. | ||
هنگام فوران حوادث سال 1958 و همزمان با طبقه بندی ملی و طائفه‌ای تشکیل یک گروه جدید برای پاسخگویی به خواسته‌های نهضت اسلامی به شکل جامع تحت عنوان '''الجماعة الاسلامیة''' در دستور کار قرار گرفت. یکی از رهبران این گروه دبیر کل بنیانگذار فتحی محمد عنایه معروف به فتحی یکن می‌باشد[[ | هنگام فوران حوادث سال 1958 و همزمان با طبقه بندی ملی و طائفه‌ای تشکیل یک گروه جدید برای پاسخگویی به خواسته‌های نهضت اسلامی به شکل جامع تحت عنوان '''الجماعة الاسلامیة''' در دستور کار قرار گرفت. یکی از رهبران این گروه دبیر کل بنیانگذار فتحی محمد عنایه معروف به فتحی یکن می‌باشد[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn4|[4]]]. افکار اساسی یکن با اندیشه اخوان‌المسلمین اشتراک دارد. بعد از ترور رفیق حریری یکن به ائتلاف مخالفان دولت به رهبری حزب‌الله پیوست. با وجود احترام زیادی که به جایگاه عربستان سعودی می‌گذارد، به شدت از روش مقاومت و پایداری دفاع می‌کند. ارتباطات شخصی و دیدارهای متعدد،او را با رهبر تشکیلات القاعده مرتبط کرده از او دفاع می‌کند و معتقد است بزرگترین دشمن آمریکاست. حوادث 11 سپتامبر را نفی نمی‌کند ولی با برخی سیاست‌های القاعده به ویژه به عملکرد ابومصیب زرقاوی در بریدن سر گروگان‌ها و... بسیار مخالف است. | ||
=اهداف، ساختار و چارچوب‌های الجماعة الاسلامیة= | =اهداف، ساختار و چارچوب‌های الجماعة الاسلامیة= | ||
می‌توان '''الجماعة الاسلامیة''' را با ادبیات آن شناخت. آنها معتقدند که این جماعت، جماعت مسلمانان نیست بلکه جماعتی از مسلمانان است، همچنین این جماعت گروهی، شخصی نیست و دبیر کل آن خادم گروه است، این جماعت فقط گروهی سیاسی نبوده و نگرانی‌هایی در جهت فرهنگی, تربیتی و اسلامی‌دارد[[ | می‌توان '''الجماعة الاسلامیة''' را با ادبیات آن شناخت. آنها معتقدند که این جماعت، جماعت مسلمانان نیست بلکه جماعتی از مسلمانان است، همچنین این جماعت گروهی، شخصی نیست و دبیر کل آن خادم گروه است، این جماعت فقط گروهی سیاسی نبوده و نگرانی‌هایی در جهت فرهنگی, تربیتی و اسلامی‌دارد[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn5|[5]]]. برخی از اهداف اصلی این جماعت عبارتند از: | ||
1- تبیغ ندای اسلام به مردم در ارتباط با زمانه و مشکلات آن و لزوم پیوند بین مسلمانان در درک ایمان و عمل. | 1- تبیغ ندای اسلام به مردم در ارتباط با زمانه و مشکلات آن و لزوم پیوند بین مسلمانان در درک ایمان و عمل. | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
4- تلاش برای جمع آوری آموزه‌های فرق اسلامی با رجوع به ریشه‌های اسلام. | 4- تلاش برای جمع آوری آموزه‌های فرق اسلامی با رجوع به ریشه‌های اسلام. | ||
5- مبارزه با فرقه‌گرایی نکوهید[[ | 5- مبارزه با فرقه‌گرایی نکوهید[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn6|[6]]]. | ||
البته این اهداف در طول سالیان فعالیت متمادی '''الجماعة الاسلامیة''' در لبنان با توجه به شرایط موجود تغییر، تعدیل و تکمیل شده است. مهمترین زمینه‌هایی که این گروه به آن توجه دارد، بخش خانواده، بخش عضویت، بخش دانشجویان و بخش فرهنگی است. ساختار منحصر به فرد '''الجماعة الاسلامیة''' مانند جنبش اخوان منحصر به فرد است. ساختار هرمی '''الجماعة الاسلامیة''' که به جای راس به قاعده، از قاعده به راس می‌باشد در توسعه وگسترش تفکر این گروه در جامعه لبنان نقش بسزایی داشت. | البته این اهداف در طول سالیان فعالیت متمادی '''الجماعة الاسلامیة''' در لبنان با توجه به شرایط موجود تغییر، تعدیل و تکمیل شده است. مهمترین زمینه‌هایی که این گروه به آن توجه دارد، بخش خانواده، بخش عضویت، بخش دانشجویان و بخش فرهنگی است. ساختار منحصر به فرد '''الجماعة الاسلامیة''' مانند جنبش اخوان منحصر به فرد است. ساختار هرمی '''الجماعة الاسلامیة''' که به جای راس به قاعده، از قاعده به راس می‌باشد در توسعه وگسترش تفکر این گروه در جامعه لبنان نقش بسزایی داشت. | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
5- حمایت از مقاومت در تمامی اشکال آن در برابر اشغالگر اسرائیلی. | 5- حمایت از مقاومت در تمامی اشکال آن در برابر اشغالگر اسرائیلی. | ||
6- محوریت مسئله فلسطین در مناقشه اعراب و اسرائیل[[ | 6- محوریت مسئله فلسطین در مناقشه اعراب و اسرائیل[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn7|[7]]]. | ||
البته طبق گفته ابراهیم المصری دبیر کل '''الجماعة الاسلامیة''' سند چشم‌انداز سیاسی در حال بازنگری است و به زودی متشر می‌گردد. به گفته ابرهیم المصری, اخوان‌المسلمین قوانین بین‌المللی ندارد و این تصوری غلط بین مردم است، در حقیفت موضع‌گیری اخوان در سرتاسرعالم عربی به نسبت هر کشور و مصالح جنبش‌های اسلامی در آن کشور متفاوت است. اما در خصوص موضوعات مهم و اساسی مثل موضوع فلسطین، مشورت‌ها و تصمیمات مشترکی اخذ می‌گردد[[ | البته طبق گفته ابراهیم المصری دبیر کل '''الجماعة الاسلامیة''' سند چشم‌انداز سیاسی در حال بازنگری است و به زودی متشر می‌گردد. به گفته ابرهیم المصری, اخوان‌المسلمین قوانین بین‌المللی ندارد و این تصوری غلط بین مردم است، در حقیفت موضع‌گیری اخوان در سرتاسرعالم عربی به نسبت هر کشور و مصالح جنبش‌های اسلامی در آن کشور متفاوت است. اما در خصوص موضوعات مهم و اساسی مثل موضوع فلسطین، مشورت‌ها و تصمیمات مشترکی اخذ می‌گردد[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn8|[8]]]. | ||
بیشتر اسلام‌گرایانی که در حال حاظر در منطقه خاورمیانه روی کار آمده‌اند از گرایشات | بیشتر اسلام‌گرایانی که در حال حاظر در منطقه خاورمیانه روی کار آمده‌اند از گرایشات | ||
اخوان‌المسلمین هستند؛ اما این اخوان‌المسلمین با اخوان دو دهه پیش که هنوز آرم مبارزه مسلحانه داشت تفاوت دارد؛ سلاح از آرم اخوان‌المسلمین حذف شده است، در اصول اولیه اخوان‌المسلمین سعی شده قرائت جدیدی از اسلام را که با دموکراسی و فرایندهای زندگی مدرن باشد در جوامع مختلف ارائه کند[[ | اخوان‌المسلمین هستند؛ اما این اخوان‌المسلمین با اخوان دو دهه پیش که هنوز آرم مبارزه مسلحانه داشت تفاوت دارد؛ سلاح از آرم اخوان‌المسلمین حذف شده است، در اصول اولیه اخوان‌المسلمین سعی شده قرائت جدیدی از اسلام را که با دموکراسی و فرایندهای زندگی مدرن باشد در جوامع مختلف ارائه کند[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn9|[9]]]. | ||
=الجماعة الاسلامیة و کار رسانه‌ای= | =الجماعة الاسلامیة و کار رسانه‌ای= | ||
تقریبا سابقه کار رسانه‌ها در '''الجماعة الاسلامیة''' به عمرخود گروه و شاید حتی قبل ازتاسیس گروه بر می‌گردد. علاوه بر این می‌دانیم که نسل اول از بنیانگذاران الجماعة با فکر اخوان‌المسلمین و ازطریق مجله‌های الدعوة، المسلمون و سپس الشهاب السوریة که در طرابلس توزیع می‌شد آشنا شدند. اولین مجموعه از مجله‌ها یا نشریات این گروه تحت عنوان الثائر[[ | تقریبا سابقه کار رسانه‌ها در '''الجماعة الاسلامیة''' به عمرخود گروه و شاید حتی قبل ازتاسیس گروه بر می‌گردد. علاوه بر این می‌دانیم که نسل اول از بنیانگذاران الجماعة با فکر اخوان‌المسلمین و ازطریق مجله‌های الدعوة، المسلمون و سپس الشهاب السوریة که در طرابلس توزیع می‌شد آشنا شدند. اولین مجموعه از مجله‌ها یا نشریات این گروه تحت عنوان الثائر[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn10|[10]]] در سال 1957 منتشر شد. همچنین مجله المجتمع که در ابتدا با مجوز جماعة عباد الرحمن به چاپ می‌رسید بعد از جدا شدن نسل اول بنیانگذاران '''الجماعة الاسلامیة''' از سال 1958بصورت دوماهنامه به چاپ می‌رسید. ویرایش، چاپ و توزیع این نشریه در طرابلس انجام می‌پذیرفت. یکی از کارکنان برجسته این نشریه فتحی یکن مسئول الجماعة بود و او تمامی سرمقالات و نظارت بر نشریه را بر عهده داشت؛ در آن زمان سردبیری مجله المجتمع با ابراهیم المصری[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn11|[11]]] بود. | ||
بعد از توقیف مجله المجتمع در سال 1966 مجوز چاپ نشریه الشهاب توسط '''الجماعة الاسلامیة''' اخذ گردید. این مجله تا سال 1975 منتشر می‌شد ولی در آن سال بدلیل جنگ لبنان متوقف گردید. مجله الشهاب فقط یک مجله عادی اسلامی نبود بلکه با تشریح سابقه تاریخی آن می‌توان از شرایط جهان اسلام درآن زمان مطلع شد. مجله الشهاب تنها نشریه وابسته به حرکت اسلامی در جهان بود بدین خاطر افراد برجسته‌ای مثل فتحی یکن، شیخ فیصل مولوی، ابراهیم المصری، استاد ابوالاعلی مودودی، دکتر یوسف قرضاوی استاد یوسف العظم و برخی مشاهیر دیگر درآن به نگارش مطالب می‌پرداختند. این مجله به طور قابل توجهی جنبشی (تشکیلاتی) در ذهن و روح خوانندگان خود کمک نمود. مجله الشهاب ادامه مسیر مجله المجتمع بود با این تفاوت که الشهاب کاملا در اختیار '''الجماعة الاسلامیة''' بود و در نشر افکار و نظرات هیچ محدودیت و ملاحظه‌ای نداشت. | بعد از توقیف مجله المجتمع در سال 1966 مجوز چاپ نشریه الشهاب توسط '''الجماعة الاسلامیة''' اخذ گردید. این مجله تا سال 1975 منتشر می‌شد ولی در آن سال بدلیل جنگ لبنان متوقف گردید. مجله الشهاب فقط یک مجله عادی اسلامی نبود بلکه با تشریح سابقه تاریخی آن می‌توان از شرایط جهان اسلام درآن زمان مطلع شد. مجله الشهاب تنها نشریه وابسته به حرکت اسلامی در جهان بود بدین خاطر افراد برجسته‌ای مثل فتحی یکن، شیخ فیصل مولوی، ابراهیم المصری، استاد ابوالاعلی مودودی، دکتر یوسف قرضاوی استاد یوسف العظم و برخی مشاهیر دیگر درآن به نگارش مطالب می‌پرداختند. این مجله به طور قابل توجهی جنبشی (تشکیلاتی) در ذهن و روح خوانندگان خود کمک نمود. مجله الشهاب ادامه مسیر مجله المجتمع بود با این تفاوت که الشهاب کاملا در اختیار '''الجماعة الاسلامیة''' بود و در نشر افکار و نظرات هیچ محدودیت و ملاحظه‌ای نداشت. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
=مرجع= | =مرجع= | ||
'''اخوان‌المسلمین لبنان''' عنوان مقاله‌ای است در زمینه شاخه [[لبنان]] گروه [[ | '''اخوان‌المسلمین لبنان''' عنوان مقاله‌ای است در زمینه شاخه [[لبنان]] گروه [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المسلمین]]. د راین مقاله تاریخچه، ساختار و رویکردهای این گروه اسلامگرا توضیحاتی داده شده است.[[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftn12|[12]]] | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref1|[1]]] آقایی، بهمن؛ صقوی، خسرو، اخون المسلمین:تایخ پیدایش، تحولات و فعالیتههای جنبش اخوان‌المسلمین در یک قرن اخیر، تهران، شرکت انتشاراتی رسام، 1365ش. | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref2|[2]]] www.ikhwanwiki.com | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref3|[3]]]www.ikhwanwiki.com/index.php?title=_فی_لبنان_ الجماعة_ الاسلامیة | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref4|[4]]] وی از دهه پنجاه قرن بیستم درگیر فعالیت‌های '''الجماعة الاسلامیة''' در لبنان شد. او در میان نسل اول از بنیانگذاران جنبش اسلامی در لبنان بود که از دهه پنجاه تحت تاثیر تلاش‌های اخوان‌المسلمین سوریه و رهبری شیخ مصطفی السباعی سرچشمه گرفت. او بین سالهای 1962 و 1992دبیر کل '''الجماعة الاسلامیة''' شاخه اخوان‌المسلمین لبنان شد. او به عنوان یک عضو مجلس نمایندگان در سال 1992 جبهه العمل الاسلامی را در حالی که عضویت در گروه '''الجماعة الاسلامیة''' را حفظ می‌کرد. تاسیس نمود. او متولی یک ابتکار سیاسی برای خروج از بحران قدرت بین دولت لبنان به ریاست فواد سینیوره و متحدان آن و مخالفان دولت به رهبری سید حسن نصرالله،میشل عون و نبیه بری بود. او در بزرگترین تظاهرات مخالفان در روز جمعه 8 دسامبر 2006 در میدان صلح بیروت خطیب نماز جمعه بود. به نظر می‌رسد نوشته‌های او به سید قطب تمایل داشته. اگرچه عملکرد سیاسی او معتدل توصیف می‌شود. او احترام مراکز اسلامی و سیاسی لبنان و مراکز بین‌المللی عام را به دست آورده و مدافع بهبود روابط میان شیعه و سنی بود. | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref5|[5]]] www.ikhwanwiki.com/index.php?title=_فی_لبنان_الجماعة_ الاسلامیة | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref6|[6]]] ibid | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref7|[7]]] برگرفته از سایت www.al-jamaa.org- الرؤیته السیاسیه للجماعة الاسلامیة فی لبنان | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref8|[8]]] مصاحبه ابراهیم المصری با شبکه المیادین | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref9|[9]]] www.irdiplomacy.ir | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref10|[10]]] شورشی | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref11|[11]]] وی متولد سال 1937 در طرابلس لبنان و سومین دبیر کل الجماعة الاسلامیة در لبنان می‌باشد. او سردبیری مجله‌های الامان اللبنانیة، المجتمع و الشهاب را در سالهای مختلف بر عهده داشت.در سال 1978 موسسه اسلامی چاپ،مطبوعات و نشر را تشکیل داد؛ همچنین مجله هفتگی سیاسی الامان را منتشر نمود.ابراهیم المصری از سال2006تا2010 نائب دبیر کل و از ابتدای سال 2010 به جای شیخ فیصل مولوی به عنوان دبیر کل الجماعة الاسلامیة انتخاب شد. | ||
[[ | [[اخوان‌المسلمین لبنان#%20ftnref12|[12]]] ناصری، جمال الدین؛برگرفته از مقاله نگاهی به پیشینه جنبش اسلامی در لبنان مطالعه موردی: الجماعة الاسلامیة فی لبنان (اخوان‌المسلمین لبنان) در مجله پژوهش‌های منطقه‌ای شماره 5، پاییز 1393. | ||
[[رده: اخوان‌المسلمین]] | [[رده: اخوان‌المسلمین]] | ||
[[رده: لبنان]] | [[رده: لبنان]] | ||