ابوحمزه ثمالی: تفاوت میان نسخه‌ها

|[[امام سجادعلیه السلام]]

|امام سجادعلیه السلام  • [[امام باقرعلیه السلام]] • [[امام صادق علیه السلام]]

|تفسیر القرآن • کتاب النوادر • رسالة الحقوق عن علی بن الحسین علیه السلام

'''ثابت بن دینار''' معروف به ابوحمزه ثمالی یکی از بزرگان [[کوفه]] و از چهره‌های معروف از [[اصحاب]] [[امام سجادعلیه السلام ]] بود. او استاد علم [[حديث|حدیث]] و [[فقه]] و [[تفسير|تفسیر]] یود و معارف [[اهل بيت علیه السلام |اهل بیت علیه السلام ]] را به [[شیعیان]] می‌آموخت. او دعای پر فضیلتی را از [[امام سجادعلیه السلام ]] آموخت و [[روایت]] کرد که در سحرهای [[ماه رمضان]] خوانده می‌شود و به [[دعای ابوحمزه]] شهرت یافته است.  

ثابت بن دینار ثُمالی، مشهور به ابوحمزه ثمالی، از یاران نزدیک امام سجاد علیه السلام  بود. سال تولد او دقیقاً مشخص نیست اما با توجه به اینکه از زاذان کِنْدی (متوفی 82) روایت نقل کرده است، باید قبل از 82 قمری به دنیا آمده باشد. ابوحمزه اهل کوفه بود.

=آشنایی ابوحمزه ثمالی با امام زین العابدین علیه السلام =

ابوحمزه ثمالی برای اولین بار امام سجاد علیه السلام  را هنگامی که ایشان از [[مدینه]] به [[کوفه]] سفر کردند ملاقات کردند و شیفته و علاقه‌مند ایشان شدند. پس از [[نماز]] خواندن وی در [[مسجد کوفه]]، از او پرسیدم برای چه اینجا آمدی؟ حضرت فرمودند: برای نماز خواندن؛ اگر مردم می‌دانستند نماز خواندن در مسجد کوفه چه فضیلتی دارد، مثل کودکان چهار دست و پا به سوی آن می‌شتافتند. سپس با هم به زیارت قبر [[علی بن ابی طالب|امیرالمومنان]] [[علی علیه السلام]] رفتند. در راه از خرمن معارف [[امام سجاد]] بهره برد.

پس از [[زیارت]]، امام به [[مدینه]] بازگشت و ابوحمزه به کوفه. پس از آن ابوحمزه بارها همراه تعدادی از [[فقیهان]] [[شیعه]] به زیارت قبر [[امیرالمومنین علی علیه السلام]] رفت. او در این سفرها معارف [[اهل بیت]]، تفسیر، حدیث و فقه را به همسفران می‌آموخت.

در بیان مقام وی، حتی کرامتی برایش ذکر کرده و گفته‌اند که او دعای آموخته از امام سجادعلیه السلام ‌ را بر دست شکسته فرزندش خواند که به یکباره خوب شد، به گونه‌ای که یحیی بن عبدالله شکسته بند نتوانست تشخیص دهد کدام دست او شکسته بود.

ابوحمزه در اثر مناجات‌های عارفانه، عبادت‌های عاشقانه، نغمه‌های شبانه، اطاعت خالق یگانه و شاگردی مکتب [[ائمه علیه السلام ]] صاحب کرامت شد.

ابوحمزه ثمالی در اثر زحمات طاقت فرسا و فعالیت‌های شبانه روزی در کسب علم و حکمت، به مرحله‌ای رسید که به عنوان استاد علم حدیث و فقه و تفسیر، بر کرسی تدریس تکیه زد و معارف [[اهل بيت علیه السلام |اهل بیت علیه السلام]] را به شیعیان آموخت.

ابوحمزه ثمالی بیشتر وقت خود را به عبادت و تدریس علوم اسلامی ‌‌می‌گذراند. او از کسب فیوضات معنوی و تربیتی از محضر ائمه علیه السلام  به ویژه [[امام زین العابدین علیه السلام]] غافل نبود. از سند دعای معروف به «ابوحمزه ثمالی» معلوم می‌شود که ابوحمزه در آن شب‌های نورانی همدم، همراز و نوکر محضر پیشوای چهارم امام سجاد علیه السلام بود.

وی در این رابطه می‌گوید: امام سجاد علیه السلام  شب‌های ماه مبارک رمضان تا سحر مشغول به نماز بود و زمانی که وقت سحر می‌شد دعای ابوحمزه را می‌خواندند: «إِلٰهِی لَاتُؤَدِّبْنِی بِعُقُوبَتِکَ، وَلَا تَمْکُرْ بِی فِی حِیلَتِکَ، مِنْ أَیْنَ لِیَ الْخَیْرُ یَا رَبِّ وَلَا یُوجَدُ إِلّا مِنْ عِنْدِکَ ...».

در بعضی کتب از کتاب تفسیر ابوحمزه و در بعضی کتب از تفسیر القرآن الکریم، در تفسیر ابوحمزه، بر خلاف تفاسیر مأثور دیگر، [[احادیث]] مرسل کمتری دیده می‌شود. ابوحمزه به اسباب [[نزول]] توجه داشته و ضمن توجه به فضائل اهل بیت علیه السلام ، از شیوه تفسیر قرآن به قرآن استفاده کرده و به [[اجتهاد]]، قرائت، لغت، نحو و نقل آرای مختلف در معنای آیات اهتمام ویژه داشته است.

*روزی [[حضرت صادق علیه السلام]] به او فرمود: «من هر گاه تو را می‌ببینم، احساس آرامش می‌کنم.»

*[[امام صادق علیه السلام]] فرمود: «ابو‌حمزه در زمان خودش مانند [[سلمان]] در زمان خودش بود.»

*[[امام رضا علیه السلام]] فرموده اند: «ابو‌حمزه ثمالی در زمان خودش مانند [[لقمان حکیم]] در زمان خودش بوده است.»

[https://www.beytoote.com/religious/bozorgan-din/biography1-abuhamza2-thamali.html برگرفته از سایت زندگی‌نامه ابوحمزه ثمالی یکی از یاران امام سجاد علیه السلام - بیتوته]