۲۱٬۸۸۹
ویرایش
جز (←مراتب) |
(←مراتب) |
||
خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
در باب مراتب '''«صبر»''' از تعبیرات این حدیث، چنین استفاده میشود که ثواب و فضیلت '''«صبر»''' بر معصیت، به مراتب افزونتر از ثواب و فضیلت '''«صبر»''' بر طاعت است و ثواب و فضیلت '''«صبر»''' بر طاعت به مراتب بالاتر از ثواب و فضیلت '''«صبر»''' بر مصیبت میباشد. | در باب مراتب '''«صبر»''' از تعبیرات این حدیث، چنین استفاده میشود که ثواب و فضیلت '''«صبر»''' بر معصیت، به مراتب افزونتر از ثواب و فضیلت '''«صبر»''' بر طاعت است و ثواب و فضیلت '''«صبر»''' بر طاعت به مراتب بالاتر از ثواب و فضیلت '''«صبر»''' بر مصیبت میباشد. | ||
# صبر بر مصیبت | |||
'''«صبر»''' بر مکروهات و مصایب: شکیبایی انسان در برابر حوادث تلخ و ناگوار مثل خسارات مالی، مرگ عزیزان، بیماری و... از جمله مراتب '''«صبر»''' است که قرآن کریم از آن اینگونه یاد کرده است: «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرین الَّذینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُون؛ قطعاً همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی، و کاهش در مالها و جانها و میوهها، آزمایش میکنیم و بشارت ده به استقامتکنندگان! آنها که هرگاه مصیبتی به ایشان میرسد، میگویند: ما از آنِ خدائیم و به سوی او باز میگردیم!» | |||
'''«صبر»''' بر مکروهات و مصایب: شکیبایی انسان در برابر حوادث تلخ و ناگوار مثل خسارات مالی، مرگ عزیزان، بیماری و... از جمله مراتب '''«صبر»''' است که قرآن کریم از آن اینگونه یاد کرده است: «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرین الَّذینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُون؛ | |||
قطعاً همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی، و کاهش در مالها و جانها و میوهها، آزمایش میکنیم و بشارت ده به استقامتکنندگان! آنها که هرگاه مصیبتی به ایشان میرسد، میگویند: ما از آنِ خدائیم و به سوی او باز میگردیم!» | |||
در این آیه خداوند، به کسانی که در برابر مصایب و مکروهات، '''«صبر»''' پیشه کردهاند، بشارت میدهد، چراکه آنان مالکیت حقیقی را از آن خدا میدانند و او را صاحب حق هرگونه تصرفات در عالم به حساب میآورند، پس بهطور قطع چنین کسی از وارد شدن مصایب و مشکلات متأثر نمیگردد. | در این آیه خداوند، به کسانی که در برابر مصایب و مکروهات، '''«صبر»''' پیشه کردهاند، بشارت میدهد، چراکه آنان مالکیت حقیقی را از آن خدا میدانند و او را صاحب حق هرگونه تصرفات در عالم به حساب میآورند، پس بهطور قطع چنین کسی از وارد شدن مصایب و مشکلات متأثر نمیگردد. | ||
# صبر بر طاعت | |||
'''«صبر»''' بر طاعت یعنی شکیبایی در برابر مشکلاتی که در راه اطاعت خدا وجود دارد. (اعم از امور واجب (مثل نماز و روزه و حج و جهاد و خمس و زکات و...) و امور مستحب.) تکالیفی که خدای متعال بر عهده بندگان قرار داده، با دشواریهایی همراه است، لذا ممکن است انسان به خاطر دشواری در انجام آن کوتاهی کرده و آن را ترک کند، از اینرو قرآن کریم انسانها را به '''«صبر»''' بر امتثال وظایف دینی توصیه کرده است. | '''«صبر»''' بر طاعت یعنی شکیبایی در برابر مشکلاتی که در راه اطاعت خدا وجود دارد. (اعم از امور واجب (مثل نماز و روزه و حج و جهاد و خمس و زکات و...) و امور مستحب.) تکالیفی که خدای متعال بر عهده بندگان قرار داده، با دشواریهایی همراه است، لذا ممکن است انسان به خاطر دشواری در انجام آن کوتاهی کرده و آن را ترک کند، از اینرو قرآن کریم انسانها را به '''«صبر»''' بر امتثال وظایف دینی توصیه کرده است. | ||
«رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما فَاعْبُدْهُ وَاصْطَبِرْ لِعِبادَتِه؛ | «رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما فَاعْبُدْهُ وَاصْطَبِرْ لِعِبادَتِه؛ | ||
همان پروردگار آسمانها و زمین، و آنچه میان آن دو قرار دارد! او را پرستش کن و در راه عبادتش شکیبا باش!» | همان پروردگار آسمانها و زمین، و آنچه میان آن دو قرار دارد! او را پرستش کن و در راه عبادتش شکیبا باش!» | ||
# صبر در معصیت | |||
'''«صبر»''' در معصیت: بالاترین مرحله از صبر، '''«صبر»''' بر معصیت است و آن ایستادگی در برابر شعلههای سرکش شهوات و هیجانهای برخاسته از هوی و هوس و یا مقامات دنیوی است، چراکه بیشتر انسانها در برابر فقر و گرفتاری طغیان نمیکنند، ولی وقتی خدا مقام، پول و صحّت بدن بدهد، آن وقت خیلی سخت است که خودش را سالم نگه دارد و '''«صبر»''' پیشه کند و این نعمت موجب غفلت و معصیت او نگردد. از این قسم به '''«صبر»''' بر نعمت نیز تعبیر میکنند. | '''«صبر»''' در معصیت: بالاترین مرحله از صبر، '''«صبر»''' بر معصیت است و آن ایستادگی در برابر شعلههای سرکش شهوات و هیجانهای برخاسته از هوی و هوس و یا مقامات دنیوی است، چراکه بیشتر انسانها در برابر فقر و گرفتاری طغیان نمیکنند، ولی وقتی خدا مقام، پول و صحّت بدن بدهد، آن وقت خیلی سخت است که خودش را سالم نگه دارد و '''«صبر»''' پیشه کند و این نعمت موجب غفلت و معصیت او نگردد. از این قسم به '''«صبر»''' بر نعمت نیز تعبیر میکنند. | ||
خط ۱۱۴: | خط ۱۰۵: | ||
یوسف (علیهالسلام) فرزند یعقوب نبی (علیهالسلام) که در کودکی مورد حسد برادران خود قرار گرفت و با بیرحمی او را در چاه انداختند، سپس به بهایی اندک فروختند، و در مصر نیز به دلیل ردّ درخواست نامشروع همسر عزیز مصر و دیگر زنان مصری، سالها به زندان افتاد، اما در برابر همه این مصائب '''«صبر»''' پیشه کرد و بر خدا توکل نمود. | یوسف (علیهالسلام) فرزند یعقوب نبی (علیهالسلام) که در کودکی مورد حسد برادران خود قرار گرفت و با بیرحمی او را در چاه انداختند، سپس به بهایی اندک فروختند، و در مصر نیز به دلیل ردّ درخواست نامشروع همسر عزیز مصر و دیگر زنان مصری، سالها به زندان افتاد، اما در برابر همه این مصائب '''«صبر»''' پیشه کرد و بر خدا توکل نمود. | ||
* «صبر» توبهکنندگان | |||
و آن عبارت است از ترک شِکْوه، بیتابی و بیقراری و رفتار غیر طبیعی و پریشان نداشتن. | و آن عبارت است از ترک شِکْوه، بیتابی و بیقراری و رفتار غیر طبیعی و پریشان نداشتن. | ||
* «صبر» زاهدان | |||
یعنی علاوه بر مرتبه اول، بر آنچه نسبت به انسان مقدر شده از سختیها و درد و رنجها، رضایت قلبی داشتن. | یعنی علاوه بر مرتبه اول، بر آنچه نسبت به انسان مقدر شده از سختیها و درد و رنجها، رضایت قلبی داشتن. | ||
* «صبر» صدیقان | |||
یعنی علاوه بر دو مرتبه قبل، نسبت به آنچه خداوند در حق انسان مقرر داشته، عشق ورزیدن و آن را دوست داشتن. | یعنی علاوه بر دو مرتبه قبل، نسبت به آنچه خداوند در حق انسان مقرر داشته، عشق ورزیدن و آن را دوست داشتن. | ||
=ارزش صبر= | =ارزش صبر= |