۲۱٬۸۸۹
ویرایش
جز (←مراتب) |
جز (←انواع صبر) |
||
خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
=== صبر در معصیت === | === صبر در معصیت === | ||
'''«صبر»''' در معصیت: بالاترین مرحله از صبر، '''«صبر»''' بر معصیت است و آن ایستادگی در برابر شعلههای سرکش شهوات و هیجانهای برخاسته از هوی و هوس و یا مقامات دنیوی است، چراکه بیشتر انسانها در برابر فقر و گرفتاری طغیان نمیکنند، ولی وقتی خدا مقام، پول و صحّت بدن بدهد، آن وقت خیلی سخت است که خودش را سالم نگه دارد و صبر پیشه کند و این نعمت موجب غفلت و معصیت او نگردد. از این قسم به '''«صبر»''' بر نعمت نیز تعبیر میکنند. قرآن کریم در اینباره میفرماید: «وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ نَعْماءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَیَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّیِّئاتُ عَنِّی إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ إِلاَّ الَّذینَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحات؛ و اگر بعد از شدّت و رنجی که به او رسیده، نعمتهایی به او بچشانیم، میگوید: مشکلات از من برطرف شد، و دیگر باز نخواهد گشت! و غرق شادی و غفلت و فخرفروشی میشود... مگر آنها که (در سایه ایمان راستین،) صبر و استقامت ورزیدند و کارهای شایسته انجام دادند.» صبر در برابر معصیتها و هوای نفس آنقدر عظیم است که حتی یوسف نبی (علیهالسلام) نیز خود را از شرّ آن ایمن ندانسته و به خدا پناهنده میشود: «وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسی إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّی؛ من هرگز خودم را تبرئه نمیکنم، که نفس (سرکش) بسیار به بدیها امر میکند، مگر آنچه را پروردگارم رحم کند!» یوسف(علیهالسلام) فرزند یعقوب نبی (علیهالسلام) که در کودکی مورد حسد برادران خود قرار گرفت و با بیرحمی او را در چاه انداختند، سپس به بهایی اندک فروختند، و در مصر نیز به دلیل ردّ درخواست نامشروع همسر عزیز مصر و دیگر زنان مصری، سالها به زندان افتاد، اما در برابر همه این مصائب صبر پیشه کرد و بر خدا توکل نمود. | '''«صبر»''' در معصیت: بالاترین مرحله از صبر، '''«صبر»''' بر معصیت است و آن ایستادگی در برابر شعلههای سرکش شهوات و هیجانهای برخاسته از هوی و هوس و یا مقامات دنیوی است، چراکه بیشتر انسانها در برابر فقر و گرفتاری طغیان نمیکنند، ولی وقتی خدا مقام، پول و صحّت بدن بدهد، آن وقت خیلی سخت است که خودش را سالم نگه دارد و صبر پیشه کند و این نعمت موجب غفلت و معصیت او نگردد. از این قسم به '''«صبر»''' بر نعمت نیز تعبیر میکنند. [[قرآن کریم]] در اینباره میفرماید: «وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ نَعْماءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَیَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّیِّئاتُ عَنِّی إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ إِلاَّ الَّذینَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحات؛ و اگر بعد از شدّت و رنجی که به او رسیده، نعمتهایی به او بچشانیم، میگوید: مشکلات از من برطرف شد، و دیگر باز نخواهد گشت! و غرق شادی و غفلت و فخرفروشی میشود... مگر آنها که (در سایه ایمان راستین،) صبر و استقامت ورزیدند و کارهای شایسته انجام دادند.» صبر در برابر معصیتها و هوای نفس آنقدر عظیم است که حتی یوسف نبی (علیهالسلام) نیز خود را از شرّ آن ایمن ندانسته و به خدا پناهنده میشود: «وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسی إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّی؛ من هرگز خودم را تبرئه نمیکنم، که نفس (سرکش) بسیار به بدیها امر میکند، مگر آنچه را پروردگارم رحم کند!» یوسف(علیهالسلام) فرزند یعقوب نبی (علیهالسلام) که در کودکی مورد حسد برادران خود قرار گرفت و با بیرحمی او را در چاه انداختند، سپس به بهایی اندک فروختند، و در مصر نیز به دلیل ردّ درخواست نامشروع همسر عزیز مصر و دیگر زنان مصری، سالها به زندان افتاد، اما در برابر همه این مصائب صبر پیشه کرد و بر خدا توکل نمود. | ||
== انواع صبر == | == انواع صبر == | ||
* «صبر» توبهکنندگان | * «صبر» توبهکنندگان | ||
و آن عبارت است از ترک شِکْوه، بیتابی و بیقراری و رفتار غیر طبیعی و | و آن عبارت است از ترک شِکْوه، بیتابی و بیقراری و رفتار غیر طبیعی و پریشانی نداشتن. | ||
* «صبر» زاهدان | * «صبر» زاهدان | ||
یعنی علاوه بر مرتبه اول، بر آنچه نسبت به انسان مقدر شده از سختیها و درد و رنجها، رضایت قلبی داشتن. | یعنی علاوه بر مرتبه اول، بر آنچه نسبت به انسان مقدر شده از سختیها و درد و رنجها، رضایت قلبی داشتن. |