چیستی تقریب بین مذاهب اسلامی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

==چیستی تقریب بین مذاهب==

واژه­ «تقریب» اسم مصدر به معنای نزدیک کردن و نزدیک گردانیدن است و از ریشه­ «قُرب» به معنای نزدیک که ضدّ «بُعد»<ref>فراهیدی، خلیل بن احمد،كتاب العين، ج‏5، ص: 153</ref>است مشتق شده است. «قَرّبتُه» در باب افتعال به معنای «أَدنَیتُه»یعنی او را به خود نزدیک کردم <ref> ابن منظور،محمدبن مکرم،لسان العرب،ج1 ، ص666</ref>استعمال شده است.

برای این که معنای اصطلاحی تقریب روشن تر گردد تعریف دو مرجع مهم در این رابطه یعنی تعریف علمای  دارالتقریب مصر و مجمع جهانی تقریب مذاهب ایران در ذیل می آید:

«دعوت تقریب رویکردی جدّی در دایره اسلام، عاری از رنگ قومی و اقلیمی، برای رهایی از دشمنی دوجانبه میان مذاهب مختلف اسلامی و پاسداری از وحدت مسلمانان است.»<ref> آذرشب، محمدعلی، پیشینه تقریب، تهران: مجمع تقریب مذاهب اسلامی</ref>

«منظور از تقریب مذاهب عبارت است ازنزدیک شدن پیروان مذاهب اسلامی با هدف تعارف و شناخت یکدیگر به منظور دستیابی به تألیف و اخوت دینی براساس اصول مسلم و مشترکات اسلامی.»<ref> تسخیری، محمدعلی، درباره وحدت وتقریب مذاهب اسلامی ص218</ref>

«لكن ينبغى أن يكون من المقطوع به أن ليس المراد من التقريب بين المذاهب الاسلامية إزالة أصل الخلاف بينها، بلاقصى المراد و جل الغرض هو إزالة أن يكون هذا الخلاف سبباً للعداء و البغضاء، الغرض تبديل التباعد و التضارب، بالإخاء و التقارب». سزاوار است که بگوییم این مطلب قطعی است که مقصود از تقریب بین مذاهب اسلامی از بین بردن اصل اختلاف بین مذاهب نیست بلکه مقصود اصلی و هدف مهم از تقریب از بین بردن این است که این اختلاف سبب دشمنی و کینه شود؛ غرض تبدیل فاصله (مسلمانان از یکدیگر) و زد و خورد (بین آنها) به برادری و نزدیکی است.<ref>آل کاشف الغطاء، محمدحسین، بیان للمسلمین،رسالة الاسلام، ج7، ص269</ref>  

«انّما دعوتنا أن يتّحد أهل الإسلام على أصول الإسلام التي لايكون المسلم مسلماً الا بها، و أن ينظروا فيما وراء ذلك نظرة من لايبتغى الفلج و الغلب، ولكن يبتغى الحق و المعرفة الصحيحة، فاذا استطاعوا أن يصلوا بالانصاف و الحجةالبينة الى الاتفاق في شىء مما اختلفوا فيه؛فذاك، و الا فليحتفظ كل منهم بما يراه، و ليعذر الاخرين و يحسن الظن بهم،فإن الخلاف على غير أصول الدين لا يضر بالايمان، و لا يخرج المختلفين عن دائرة الإسلام»؛ منحصراً دعوت ما (تقریب بین مذاهب) به این معناست که اهل اسلام بر آن اصول اسلام که مسلمان بدون آن ها مسلمان نیست اتحاد داشته باشند و نسبت به ماورای آن اصول نگاه کسی را داشته باشند که به دنبال غلبه (بر خصم) و از پا درآوردن او نبوده بلکه به دنبال حق و شناخت صحیح است پس اگر توانستند که به وسیله­ی انصاف و حجت آشکار بر اتفاق بر چیزی از آنچه بر آن اختلاف دارند برسند که فبها و الا پس باید  هر کدام از آنها نظر و رأی خود را حفظ کند و دیگران را معذور بداند و حسن ظن به آنها داشته باشد پس همانا اختلاف بر غیر اصول دین به ایمان ضرر نمی زند و کسانی که اختلاف دارند را از دایره­ی اسلام خارج نمی کند.<ref>قمی،محمدتقی، رسالةالاسلام،شماره 18،ص147</ref>