پرش به محتوا

پیشینه جمعیتی شیعیان در مصر (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی « <div class="wikiInfo"> {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | |- !عنوان مقاله!! data-type="authorNa...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
==شیعیان در دوره خلافت فاطمیان==
==شیعیان در دوره خلافت فاطمیان==
نخستین حضور تأثیرگذار شیعیان در مصر، در دوره فاطمیان اتفاق افتاد. فاطمیان، شیعیانی اسماعیلی مذهب بودند که در سال ۳۵۸هجری توانستند بر مصر غلبه یابند و بیش از دو قرن بر آن حاکم شوند. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص۸۰)</ref> ساختن شهر فعلی قاهره، از اولین اقدامات فاطمیان در مصر بوده است. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص۸۰)</ref> فاطمیان همچنین نام عباسیان را از منابر و سکه‌های مصر حذف کرده و عبارت «حی علی خیر العمل» را به اذان‌ها افزودند. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص۸۰)</ref> فاطمیان همچنین اقدام به برگزاری سوگواری عاشورا کردند. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص84)</ref> بنابر گزارش‌های تاریخی، الحاکم بامرالله، خلیفه فاطمی، در سال ۴۰۴هجری دستور داد تمام دکان‌های قاهره، جز نانوایی‌ها، در روز عاشورا بسته باشد. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص87)</ref> تأسیس [[مسجد جامع الازهر]] در سال ۳۵۹هجری برای تبلیغ آموزه‌های مذهب اسماعیلی <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص83)</ref> و همچنین پایه‌گذاری دارالحکمه یا دارالعلم در سال ۳۹۵هجری که به منزله کتابخانه عمومی و دانشگاه دانسته شده، از دیگر اقدامات فاطمیان در مصر است. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص86)</ref>
نخستین حضور تأثیرگذار شیعیان در مصر، در دوره فاطمیان اتفاق افتاد. فاطمیان، شیعیانی اسماعیلی مذهب بودند که در سال ۳۵۸هجری توانستند بر مصر غلبه یابند و بیش از دو قرن بر آن حاکم شوند. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص۸۰)</ref> ساختن شهر فعلی قاهره، از اولین اقدامات فاطمیان در مصر بوده است. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص۸۰)</ref> فاطمیان همچنین نام عباسیان را از منابر و سکه‌های مصر حذف کرده و عبارت «حی علی خیر العمل» را به اذان‌ها افزودند. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص۸۰)</ref> فاطمیان همچنین اقدام به برگزاری سوگواری عاشورا کردند. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص84)</ref> بنابر گزارش‌های تاریخی، الحاکم بامرالله، خلیفه فاطمی، در سال ۴۰۴هجری دستور داد تمام دکان‌های قاهره، جز نانوایی‌ها، در روز عاشورا بسته باشد. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص87)</ref> تأسیس [[مسجد جامع الازهر]] در سال ۳۵۹هجری برای تبلیغ آموزه‌های مذهب اسماعیلی <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص83)</ref> و همچنین پایه‌گذاری دارالحکمه یا دارالعلم در سال ۳۹۵هجری که به منزله کتابخانه عمومی و دانشگاه دانسته شده، از دیگر اقدامات فاطمیان در مصر است. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص86)</ref>
==محبت اهل‌بیت(ع) در میان مصریان==
بی تردید نفوذ فرهنگی و اجتماعی اهل‌بیت(ع) در مصر همواره یکی از عناصر مهم در محبت اهالی مصر به ویژه صوفیان مصری به اهل بیت بوده است. احترام و ارادت صوفیه مصر به اهل بیت، سبب نزدیک شدن مردم مصر به مذهب جعفری شده است.<ref>( قاسمی، «صوفیه مصر و نقاط همگرایی و واگرایی با شیعیان»، ص۱۲۱)</ref>؛ تا آنجا که فرقه‌های صوفی در مصر، متهم به شیعه‌گرایی شده‌اند و تصوف، دروازه ورود تشیع به مصر و جهان اسلام دانسته شده است. <ref>(قاسمی، «صوفیه مصر و نقاط همگرایی و واگرایی با شیعیان»، ص134)</ref> در میان مسلمانان مصری اعم از شیعه و سنی، محبت به اهل بیت، ضروری است و بغض اهل بیت، به منزله انحراف از دین تلقی می‌شود. <ref>(قاسمی، «صوفیه مصر و نقاط همگرایی و واگرایی با شیعیان»، ص135)</ref> امام حسین(ع) در میان برخی از فرقه‌های صوفیه به عنوان «شهید حق» شناخته شده است. <ref>(قاسمی، «صوفیه مصر و نقاط همگرایی و واگرایی با شیعیان»، ص135)</ref> زیارت قبور اهل بیت، اهمیت صحیفه سجادیه، برگزاری جشن‌های میلاد پیامبر و ائمه(ع)، برخی دیگر از وجوه تشابه صوفیان با شیعیان است. <ref>(قاسمی، «صوفیه مصر و نقاط همگرایی و واگرایی با شیعیان»، ص135)</ref>
==سابقه مهاجرت شیعیان به مصر==
یکی از عوامل گرایش مصریان به اهل بیت(ع) و گسترش تشیع در مصر، مهاجرت علویان و اصحاب ائمه به آنجا، دانسته شده است. <ref>(جلیلی، «گرایشهای شیعی در مصر تا میانه سده سوم هجری»، ص۸۲-۸۳)</ref> علویان گاه از سر اختیار و برای تبلیغ تشیع به مصر هجرت می‌کرده‌اند و گاه برای فرار از مجازات‌هایی که برخی از خلفای عباسی مانند مأمون و متوکل برای آنها قرار داده بوده‌اند. <ref>(جلیلی، «گرایشهای شیعی در مصر تا میانه سده سوم هجری»، ص83)</ref> بیش از هشتاد نفر از طالبیان به مصر مهاجرت کرده‌اند که اسامی آنها در کتاب منتقلة الطالبیة نقل شده است. <ref>(ابن طباطبا، منتقلة الطالبیة، ۱۳۸۸ق، ص۲۹۱-۳۰۶)</ref> متوکل عباسی در سال ۲۳۶ق، علاوه بر ویران ساختن مرقد امام حسین(ع) در کربلا برای مقابله با شیعیان، دستور اخراج بزرگان علوی از مصر را نیز صادر کرد. <ref>(جلیلی، «گرایشهای شیعی در مصر تا میانه سده سوم هجری»، ص۷۷)</ref> برخی محققان، این دستور را حاکی از نفوذ علویان در مصر دانسته‌اند. <ref>(جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۱۰۷)</ref> قیام‌های علویان مصر از سال ۲۵۲ق تا ۲۷۰ق، در واکنش به محدودیت‌هایی دانسته شده که علیه شیعیان اجرا می‌شده است. <ref>(جلیلی، «گرایشهای شیعی در مصر تا میانه سده سوم هجری»، ص۷۹-۸۱)</ref>
==آمار شیعیان در مصر==
آمارهای کنونی در مورد تعداد شیعیان در مصر مختلف است. <ref>(Shi’a of Egypt)</ref> اما چنانکه سایت اینترنتی نشریه اکونومیست نوشته است، پس از انقلاب و تحولات مصر در 25 ژانویه سال ۲۰۱۱ میلادی، شیعیان توانسته‌اند بیش از گذشته اعتقاد خود به تشیع را علنی کنند و همین منبع، جمعیت شیعیان مصر را تا یک میلیون نفر برآورد کرده است. <ref>(Egypt’s Shia come out of hiding)</ref> منابع دیگری، این تعداد را بین ۸۰۰ هزار تا دو میلیون شیعه تخمین زده‌اند. <ref>(Shi’a of Egypt)</ref>
شیعیان مصر در مناطق مختلفی از جمله شهرهای منصوره و طنطا در شمال مصر و نیز مناطقی از جنوب آن مانند اسوان و قنا در منطقه صعید، و شهرهای اسنا، ارفو، ارمنت و قفطا زندگی می‌کنند. <ref>(حسینی، «شیعیان مصر؛ ‌گذشته و حال»، ص۲۸؛ التشیع فی افریقیا، ۲۰۱۱م، ص۶۳۶)</ref>
۱۷۴

ویرایش