پرش به محتوا

باشقیرستان: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۱۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «نام‌ باشقیر در آثار مؤلفان‌ اسلامی‌ به‌ گونه‌های‌ مختلف‌ باشغرد، باشجرد...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
نام‌ باشقیر در آثار مؤلفان‌ اسلامی‌ به‌ گونه‌های‌ مختلف‌ باشغرد، باشجرد، بشجرد، بسجرت‌، باشغرت‌، باشقرد، بشکرد و بشخرت‌ نیز آمده‌ است‌. مساحت مساحت‌ باشقیرستان‌ ۶۰۰، ۱۴۳کم۲ و مرکز آن‌ شهر اوفاست‌. این‌ سرزمین‌ در میان‌ بخش‌ اروپایی‌ و آسیایی‌ روسیه‌ در نزدیکی‌ کوه‌های‌ اورال‌ واقع‌ است‌. نواحی‌ غربی‌ آن‌ جلگه‌ای‌، و نواحی‌ شرقی‌ آن‌ کوهستانی‌ است‌  دمای‌ این‌ سرزمین‌ در تابستان‌ میان‌ ۱۶ تا ۲۰ و در زمستان‌ ۱۴- تا ۱۷- سانتی‌گراد و متوسط بارندگی‌ ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌متر در سال‌ است‌. بلایا و اوفا از عمده‌ترین‌ رودهای‌ این‌ سرزمینند. بیش‌ از ۴۰% اراضی‌ آنجا جنگلی‌ است‌ (فرهنگ‌ دائره المعارفی‌، ص۱۱۷) باشقیرستان‌ شامل‌ ۵۴ منطقه کشاورزی‌، ۱۷ شهر و ۴۱ شهرک‌ است‌. جمعیت شهر اوفا مرکز این‌ جمهوری‌ مطابق‌ آمار ۱۹۹۱م‌/۱۳۷۰ش‌ دارای‌ ۰۰۰، ۰۹۷، ۱نفر جمعیت‌ است‌  و در ۵۴ و ۴۰ عرض‌ شمالی‌ و ۵۶ طول‌ شرقی‌ واقع‌ شده‌ است‌.  جمعیت‌ جمهوری‌ باشقیرستان‌ در ۱۹۸۵م‌/۱۳۶۴ش‌ بالغ‌ بر ۰۰۰، ۸۵۸، ۳نفر بوده‌ است‌ که‌ ۶۲% آن‌ در شهرها سکنی‌ داشته‌اند. شمار باشقیرها در این‌ جمهوری‌ کمتر از روس‌ها و تاتارهاست‌. در آمار ۱۹۷۰م‌ از کل‌ جمعیت‌ ۰۰۰، ۸۳۳، ۳ نفری‌ باشقیرستان‌، حدود ۸۹۲ هزار نفر باشقیر، ۰۰۰، ۵۴۶، ۱ نفر روس‌، ۹۴۵ هزار نفر تاتار و بقیه‌ از دیگر اقوام‌ بوده‌اند در ۱۹۵۹م‌ حدود ۴/۴۲% از جمعیت‌ باشقیرستان‌ را روس‌ها تشکیل‌ می‌دادند که‌ در ۱۹۷۹م‌ به‌ ۳/۴۰% کاهش‌ یافت‌.  
نام‌ '''باشقیر''' در آثار مؤلفان‌ اسلامی‌ به‌ گونه‌های‌ مختلف‌ باشغرد، باشجرد، بشجرد، بسجرت‌، باشغرت‌، باشقرد، بشکرد و بشخرت‌ نیز آمده‌ است‌. مساحت مساحت‌ باشقیرستان‌ ۶۰۰، ۱۴۳کم۲ و مرکز آن‌ شهر اوفاست‌. این‌ سرزمین‌ در میان‌ بخش‌ اروپایی‌ و آسیایی‌ روسیه‌ در نزدیکی‌ کوه‌های‌ اورال‌ واقع‌ است‌. نواحی‌ غربی‌ آن‌ جلگه‌ای‌، و نواحی‌ شرقی‌ آن‌ کوهستانی‌ است‌  دمای‌ این‌ سرزمین‌ در تابستان‌ میان‌ ۱۶ تا ۲۰ و در زمستان‌ ۱۴- تا ۱۷- سانتی‌گراد و متوسط بارندگی‌ ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌متر در سال‌ است‌. بلایا و اوفا از عمده‌ترین‌ رودهای‌ این‌ سرزمینند.
<div class="wikiInfo">[[پرونده:باشقیرستان.jpg]]<br>
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
!نام شهر
!باشقیرستان
|-
|شهرهای مسلمان نشین
|روسیه
|-
|جمعیت
|حدود 4 میلیون نفر
|-
|}
</div>
=باشقیرستان=
بیش‌ از ۴۰% اراضی‌ آنجا جنگلی‌ است‌ (فرهنگ‌ دائره المعارفی‌، ص۱۱۷) باشقیرستان‌ شامل‌ ۵۴ منطقه کشاورزی‌، ۱۷ شهر و ۴۱ شهرک‌ است‌. جمعیت شهر اوفا مرکز این‌ جمهوری‌ مطابق‌ آمار ۱۹۹۱م‌/۱۳۷۰ش‌ دارای‌ ۰۰۰، ۰۹۷، ۱نفر جمعیت‌ است‌  و در ۵۴ و ۴۰ عرض‌ شمالی‌ و ۵۶ طول‌ شرقی‌ واقع‌ شده‌ است‌.  جمعیت‌ جمهوری‌ باشقیرستان‌ در ۱۹۸۵م‌/۱۳۶۴ش‌ بالغ‌ بر ۰۰۰، ۸۵۸، ۳نفر بوده‌ است‌ که‌ ۶۲% آن‌ در شهرها سکنی‌ داشته‌اند. شمار باشقیرها در این‌ جمهوری‌ کمتر از روس‌ها و تاتارهاست‌. در آمار ۱۹۷۰م‌ از کل‌ جمعیت‌ ۰۰۰، ۸۳۳، ۳ نفری‌ باشقیرستان‌، حدود ۸۹۲ هزار نفر باشقیر، ۰۰۰، ۵۴۶، ۱ نفر روس‌، ۹۴۵ هزار نفر تاتار و بقیه‌ از دیگر اقوام‌ بوده‌اند در ۱۹۵۹م‌ حدود ۴/۴۲% از جمعیت‌ باشقیرستان‌ را روس‌ها تشکیل‌ می‌دادند که‌ در ۱۹۷۹م‌ به‌ ۳/۴۰% کاهش‌ یافت‌.  


پیشینه تاریخی در نیمه دوم‌ هزاره نخست‌ ق‌م‌، در جنوب‌ باشقیرستان‌ اقوام‌ آریایی‌ تبار سرمت‌ سکنی‌ داشتند که‌ کار عمده آنان‌ دام‌پروری‌ بود. در هزاره نخست‌ میلادی‌ نفوذ کوچندگان‌ ترک‌ زبان‌ به‌ جنوب‌ اورال‌ آغاز گردید. اینان‌ در پایان‌ این‌ هزاره‌ در سراسر منطقه باشقیرستان‌ پراکنده‌ شدند و اقوام‌ بومی‌ را در خود مستحیل‌ کردند. در حدود سده‌های‌ ۹-۱۰م‌ نخستین‌ آگاهی‌ مکتوب‌ درباره باشقیرها با عنوان‌ بسچرت‌ پدید آمد.  نام‌ باشقورت‌ را پدید آمده‌ از دو نام‌ ترکی‌ «باش‌» به‌ معنی‌ سر و «قورت‌» یعنی‌ گرگ‌ دانسته‌اند. ابن‌ فضلان‌ آنان‌ را از قبایل‌ ترک‌ می‌داند و در زمان‌ او باشقیرها هنوز بت‌پرست‌ بوده‌اند. ادریسی‌ بسجرت‌ (باشقیر) را میان‌ دو سرزمین‌ بجناک‌ و بلغار نوشته‌،  و شامل‌ دو بخش‌ داخلی‌ و خارجی‌ از قبایل‌ ترک‌ نامیده‌ است‌.  تشکل‌ قومی‌ باشقیرها را محققان‌ در همین‌ دوره‌ نوشته‌اند.  
پیشینه تاریخی در نیمه دوم‌ هزاره نخست‌ ق‌م‌، در جنوب‌ باشقیرستان‌ اقوام‌ آریایی‌ تبار سرمت‌ سکنی‌ داشتند که‌ کار عمده آنان‌ دام‌پروری‌ بود. در هزاره نخست‌ میلادی‌ نفوذ کوچندگان‌ ترک‌ زبان‌ به‌ جنوب‌ اورال‌ آغاز گردید. اینان‌ در پایان‌ این‌ هزاره‌ در سراسر منطقه باشقیرستان‌ پراکنده‌ شدند و اقوام‌ بومی‌ را در خود مستحیل‌ کردند. در حدود سده‌های‌ ۹-۱۰م‌ نخستین‌ آگاهی‌ مکتوب‌ درباره باشقیرها با عنوان‌ بسچرت‌ پدید آمد.  نام‌ باشقورت‌ را پدید آمده‌ از دو نام‌ ترکی‌ «باش‌» به‌ معنی‌ سر و «قورت‌» یعنی‌ گرگ‌ دانسته‌اند. ابن‌ فضلان‌ آنان‌ را از قبایل‌ ترک‌ می‌داند و در زمان‌ او باشقیرها هنوز بت‌پرست‌ بوده‌اند. ادریسی‌ بسجرت‌ (باشقیر) را میان‌ دو سرزمین‌ بجناک‌ و بلغار نوشته‌،  و شامل‌ دو بخش‌ داخلی‌ و خارجی‌ از قبایل‌ ترک‌ نامیده‌ است‌.  تشکل‌ قومی‌ باشقیرها را محققان‌ در همین‌ دوره‌ نوشته‌اند.  
۱٬۵۶۹

ویرایش