۸۶٬۴۲۴
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها'
جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵{{پانویس|2}}↵↵[[رده:' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:') |
جز (جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
==برشماری سنت‌های الهی در قرآن== | ==برشماری سنت‌های الهی در قرآن== | ||
سنت وقتی در مورد خداوند به کار می‌رود به معنی روش مستقیم و پایدار و مستمر و متوالی است. روش‌هایی که خدای متعال امور عالم و آدم را برپایه‌ی | سنت وقتی در مورد خداوند به کار می‌رود به معنی روش مستقیم و پایدار و مستمر و متوالی است. روش‌هایی که خدای متعال امور عالم و آدم را برپایه‌ی آنها تدبیر و اداره می‌کند، سنت الهی می‌گویند، <ref>مصباح یزدی، محمد تقی، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، ص۴۲۵، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۸</ref> مقصود از سنت در این بحث، گونه‌ای از افعال خداوند است که بدون اختصاص به یک زمان، مکان و یا قوم خاص، در زمان‌ها و مکان‌های مختلف و درباره گروه‌های مختلف مردم واقع می‌شود. در واقع خود [[قرآن]] این‌گونه افعال عمومی خداوند را «سنت» نامیده است: سُنَّةَ اللّهِ فِی الَّذِینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللّهِ تَبْدِیلاً <ref>(احزاب:٦٢)</ref>؛ «درباره کسانی که پیش‌تر بوده‌اند [همین] سنت خدا [جاری بوده] است؛ و در سنت خدا هرگز تغییری نخواهی یافت». <ref>محمدتقی مصباح یزدی، راه و راهنما شناسی، ص500.</ref> | ||
البته منظور از «سنت الهی» آن نیست که فعل خاصی مستقیما و بی‌واسطه از خداوند صادر شود، بلکه خداوند امور را با اسباب و وسایل طبیعی و فوق طبیعی انجام می‌دهد و همین سنت الهی در اسباب و مسببات یکی از سنت‌های الهی است. و افعال طبیعت و انسان را در مرحله‌ی بالاتر، می‌توان به خداوند نیز منسوب کرد و بنابراین تعابیر «سنة الله؛ <ref>احزاب، 38 و62 ؛ فاطر، 43 ؛ غافر،85 ؛ فتح، 23.</ref> و «سنتنا» <ref>اسراء،77 .</ref> که در قرآن کریم به کار رفته‌اند، بر همین وجه هستند. | البته منظور از «سنت الهی» آن نیست که فعل خاصی مستقیما و بی‌واسطه از خداوند صادر شود، بلکه خداوند امور را با اسباب و وسایل طبیعی و فوق طبیعی انجام می‌دهد و همین سنت الهی در اسباب و مسببات یکی از سنت‌های الهی است. و افعال طبیعت و انسان را در مرحله‌ی بالاتر، می‌توان به خداوند نیز منسوب کرد و بنابراین تعابیر «سنة الله؛ <ref>احزاب، 38 و62 ؛ فاطر، 43 ؛ غافر،85 ؛ فتح، 23.</ref> و «سنتنا» <ref>اسراء،77 .</ref> که در قرآن کریم به کار رفته‌اند، بر همین وجه هستند. | ||
البته قرآن کریم بیشتر، عذاب‌های الهی نازل‌شده بر اقوام گذشته را با این عنوان می‌خواند، ولی مفهوم سنت اختصاص به این قضیه ندارد. <ref>محمدتقی مصباح یزدی، راه و راهنما شناسی، ص500.</ref> | البته قرآن کریم بیشتر، عذاب‌های الهی نازل‌شده بر اقوام گذشته را با این عنوان می‌خواند، ولی مفهوم سنت اختصاص به این قضیه ندارد. <ref>محمدتقی مصباح یزدی، راه و راهنما شناسی، ص500.</ref> | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
• سنت عدم تقدیم‌وتأخیر مرگ در صورت فرارسیدن اجل: اگرچه اجل تغییر می‌کند اما هرگاه اجل حتمی انسان سر برسد هیچ چیزی آن را تغییر نمی‌دهد: «اِنَّ اللّه لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّی یُغَیِّروُا ما بِأنفُسِهِم»؛ <ref>رعد / 11، اعراف/ 34 و نحل/ 61 و حجر / 4و5.</ref><br> | • سنت عدم تقدیم‌وتأخیر مرگ در صورت فرارسیدن اجل: اگرچه اجل تغییر می‌کند اما هرگاه اجل حتمی انسان سر برسد هیچ چیزی آن را تغییر نمی‌دهد: «اِنَّ اللّه لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّی یُغَیِّروُا ما بِأنفُسِهِم»؛ <ref>رعد / 11، اعراف/ 34 و نحل/ 61 و حجر / 4و5.</ref><br> | ||
• سنت تنبه: خدا برای توجه دادن انسان‌ها و دور نمودن | • سنت تنبه: خدا برای توجه دادن انسان‌ها و دور نمودن آنها از غفلت، این سنت را روا می‌دارد: «فَأَخذنا هُم بِالبَأساءِ وَ الضَّراءِ لَعَلَّهُم یَتَصَرَّعُون»؛ <ref>انعام / 42.</ref><br> | ||
• سنت افزونی نعمت با تقوا: «وَ لَو أنَّ أهلَ القُری آمَنوا و اتَّقَوْا لَفَتَحنا عَلَیهِم بَرَکاتٍ مِن السَّماء و الأرضِ وَ لکن کَذَّبُوا»؛ <ref>اعراف/96.</ref><br> | • سنت افزونی نعمت با تقوا: «وَ لَو أنَّ أهلَ القُری آمَنوا و اتَّقَوْا لَفَتَحنا عَلَیهِم بَرَکاتٍ مِن السَّماء و الأرضِ وَ لکن کَذَّبُوا»؛ <ref>اعراف/96.</ref><br> | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
• سنت املاء و استدراج: این سنت بدین معناست که خدای متعال بر نعمت‌های مادی و دنیوی اهل باطل می‌افزاید تا فریفته و مغرور شوند و در راه خود استوارتر شوند و بر کفر خود بیفزایند و استحقاق عذاب بزرگ‌تر و دردناک‌تری را بیابند: «وَ الَّذین کَذَّبوا بِأیاتِنا سَنَستَدرَجُهُم مِن حَیثُ لا یَعلَمُون وَ اُملِی لَهُم إنَّ کَیدی مَتینٌ» <ref>اعراف / 183 و 182 و آل عمران/ 178.</ref><br> | • سنت املاء و استدراج: این سنت بدین معناست که خدای متعال بر نعمت‌های مادی و دنیوی اهل باطل می‌افزاید تا فریفته و مغرور شوند و در راه خود استوارتر شوند و بر کفر خود بیفزایند و استحقاق عذاب بزرگ‌تر و دردناک‌تری را بیابند: «وَ الَّذین کَذَّبوا بِأیاتِنا سَنَستَدرَجُهُم مِن حَیثُ لا یَعلَمُون وَ اُملِی لَهُم إنَّ کَیدی مَتینٌ» <ref>اعراف / 183 و 182 و آل عمران/ 178.</ref><br> | ||
• سنت امهال: این سنت بدین معناست که خدای متعال، برای رعایت یک سلسله از مصالحی که ما به همه | • سنت امهال: این سنت بدین معناست که خدای متعال، برای رعایت یک سلسله از مصالحی که ما به همه آنها وقوف نداریم، در عقوبت اهل باطل تعجیل نمی‌کند، بلکه به آنان فرصت و مهلت می‌دهد، شاید همه یا بعضی از آنان پشیمان و نادم شوند و بازگردند و توبه کنند و یا از نسلشان انسان‌هایی حق‌طلب و مؤمن و صالح پدید آیند: «وَ لَو یُؤاخِذُ اللّه النّاسَ بِمَا کَسبُوا ما تَرَکَ عَلَی ظَهرِها مِن دابَّةٍ و لکِن یُؤَخِّرُهُم إلی أجَلٍ مُسَمًّی فَإذا جاءَ أجَلُهُم فَإنَّ اللّهَ کانَ بِعِبادِهِ بَصیراً»؛ <ref>فاطر/ 45، شوری/ 30 و روم/ 41.</ref><br> | ||
• سنت ابتلا به مصائب: خدای متعال اهل باطل را به مصائب، شدائد و مشکلاتی دچار می‌سازد تا شاید آنان را تنبه و توبه‌ای حاصل آید: «وَ لا یَزالُ الَّذینَ کَفروا تُصیبُهُم بِما صَنَعُوا قاِرَعةٌ أو تَحُلُّ قَریباً مِن دارِهِم حَتّی یَأتی وَعدُ اللّهِ اِنَّ اللّهَ لا یُخلِفُ المیعادَ»؛ <ref>رعد/ 31.</ref><br> | • سنت ابتلا به مصائب: خدای متعال اهل باطل را به مصائب، شدائد و مشکلاتی دچار می‌سازد تا شاید آنان را تنبه و توبه‌ای حاصل آید: «وَ لا یَزالُ الَّذینَ کَفروا تُصیبُهُم بِما صَنَعُوا قاِرَعةٌ أو تَحُلُّ قَریباً مِن دارِهِم حَتّی یَأتی وَعدُ اللّهِ اِنَّ اللّهَ لا یُخلِفُ المیعادَ»؛ <ref>رعد/ 31.</ref><br> | ||