۸۷٬۷۷۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ']]↵<references />' به ']]') |
جز (جایگزینی متن - 'هی' به 'ه') |
||
خط ۱۲۹: | خط ۱۲۹: | ||
این حزب به رهبری عبدالملک فرات تاسیس شده است وی نوه شیخ سعید مبارز مشهور کردستان ترکیه میباشد. این حزب همواره منتقد سیاستهای دولت ترکیه میباشد و از نظر عبدالملک مشکل اکراد ترکیه قانون اساسی ۱۹۴۲ میلادی میباشد. پس از پذیرش مساله کردها توسط اردوغان نخستوزیر ترکیه این جریان از ایده اردوغان حمایت کرد. این حزب اعتقاد دارد که پ.ک.ک توسط سرویسهای اطلاعاتی ترکیه جهت سرکوب کردها تاسیس شده و پشتیبان اصلی پ.ک.ک سرویسهای اطلاعاتی ترکیه میباشند. این حزب با انتخاب کمال بورکاری به دبیرکلی خود، فعالتر از گذشته گردیده است. بورکای بعد از بازگشت از تبعید، در اظهارات خود رویه انتقادی نسبت به پ.ک.ک و حزب کردی صلح و دموکراسی را در پیش گرفته و به همین خاطر از سوی مراد کاراییلان رئیس کمیته اجرایی پ.ک.ک در قندیل به خیانت متهم شده است. | این حزب به رهبری عبدالملک فرات تاسیس شده است وی نوه شیخ سعید مبارز مشهور کردستان ترکیه میباشد. این حزب همواره منتقد سیاستهای دولت ترکیه میباشد و از نظر عبدالملک مشکل اکراد ترکیه قانون اساسی ۱۹۴۲ میلادی میباشد. پس از پذیرش مساله کردها توسط اردوغان نخستوزیر ترکیه این جریان از ایده اردوغان حمایت کرد. این حزب اعتقاد دارد که پ.ک.ک توسط سرویسهای اطلاعاتی ترکیه جهت سرکوب کردها تاسیس شده و پشتیبان اصلی پ.ک.ک سرویسهای اطلاعاتی ترکیه میباشند. این حزب با انتخاب کمال بورکاری به دبیرکلی خود، فعالتر از گذشته گردیده است. بورکای بعد از بازگشت از تبعید، در اظهارات خود رویه انتقادی نسبت به پ.ک.ک و حزب کردی صلح و دموکراسی را در پیش گرفته و به همین خاطر از سوی مراد کاراییلان رئیس کمیته اجرایی پ.ک.ک در قندیل به خیانت متهم شده است. | ||
==حزب اسلامگرای | ==حزب اسلامگرای مطالبه آزاد (HUDAPAR) به رهبری زکریا یاپیجی اوغلو== | ||
با وقوع انقلاب اسلامی ایران جریان اسلامگرای کردی در مناطق کردنشین ظهور پیدا کرد و توانست در میان اقشار مذهبی جایگاه مناسبی کسب کند و خط فکری اوجالان و حزبش را بطور جدی تهدید کند. | با وقوع انقلاب اسلامی ایران جریان اسلامگرای کردی در مناطق کردنشین ظهور پیدا کرد و توانست در میان اقشار مذهبی جایگاه مناسبی کسب کند و خط فکری اوجالان و حزبش را بطور جدی تهدید کند. ریشه شکلگیری گروههای اسلامگرای کردی در ترکیه به سال 1979 میلادی؛ زمانی که «حسین ولیاوغلو» دفتر علم را تأسیس کرد، باز میگردد. این دفتر، محلی شد. تا جوانان اسلامگرای کرد در آن جمع شده و جنبشی موسوم به «علمجی» یعنی اهل علم را در شهر باتمان ترکیه سازماندهی کنند. دفتر دیگری به نام منزل نیز با همین خصوصیات توسط فیدان گونگور تاسیس شده بود. این دو دفتر بعدها با هم ادغام و یک جریان اسلامیکرد به مسئولیت 4 عضو ارشد این دو دفتر به نامهای «منصور گوزل»، «فیدانگونگور»، «حسین ولیاوغلو» و «عبدالله دالار» به وجود آمد. | ||
پس از مدت کوتاهی نفوذ این گروه در شهرهای مناطق جنوب و جنوبشرقی ترکیه افزایش چشمگیری یافت و متعاقب این شهرت، این گروه جریانهای سیاسی، عقیدتی به نامهای «الفجر، التوحید، جیشالله، جنبش مردمی اسلامی و | پس از مدت کوتاهی نفوذ این گروه در شهرهای مناطق جنوب و جنوبشرقی ترکیه افزایش چشمگیری یافت و متعاقب این شهرت، این گروه جریانهای سیاسی، عقیدتی به نامهای «الفجر، التوحید، جیشالله، جنبش مردمی اسلامی و اتحادیه متدینین ملی کردستان» را نیز تاسیس و و به افکار عمومی معرفی کرد. با نقل مکان حسین ولیاوغلو به شهر دیاربکر در اواخر دهه 1980 میلادی این گروه به حزبالله ترکیه شهرت یافت و به یک جنبش تودهای کرد تبدیل گردید. این گروه با افکار راست افراطی به سرعت توانست در میان برخی از نیروهای مقابل جریانهای چپ کردستان ترکیه جای خود را باز کند | ||
اواخر | اواخر دهه 1990 میلادی با افزایش رو به رشد نفوذ این گروه در ترکیه، فشار نیروهای امنیتی این کشور علیه این گروه افزایش شدیدی یافت و موجب دستگیری اعضای این گروه در جنوبشرقی ترکیه گردید. در ژوئن 1999 میلادی ولیاوغلو به استانبول نقل مکان کرد و در 17 ژانویه 2000 میلادی در حمله پلیس ترکیه به یکی از منازل گروه در محله بیکوز شهر استانبول، کشته شد. در این عملیات آرشیو گروه به دست نیروهای امنیتی و پلیس افتاد. | ||
عدهای از صاحبنظران معتقدند شاخهای از این گروه که مورد نفوذ موساد قرار گرفته بود. برای تخریب وجهه مثبت حزبالله لبنان و ایران در افکار عمومی ترکیه، با استفاده از عناصر این گروه و ارتکاب اعمال جنایتکارانه مسلحانه، مثل ترور برخی شخصیتهای مذهبی و موجه جامعه ترکیه که به هیچیک از جناحهای سیاسی داخلی و قدرتهای خارجی وابستگی نداشتند، و دفن جنازههای آنها در زیرزمین خانههای استیجاری خود، توانستند. نام حزبالله را نزد بسیاری از شخصیتهای سیاسی، مذهبی، اجتماعی و افکار عمومی ترکیه خدشهدار کنند. | عدهای از صاحبنظران معتقدند شاخهای از این گروه که مورد نفوذ موساد قرار گرفته بود. برای تخریب وجهه مثبت حزبالله لبنان و ایران در افکار عمومی ترکیه، با استفاده از عناصر این گروه و ارتکاب اعمال جنایتکارانه مسلحانه، مثل ترور برخی شخصیتهای مذهبی و موجه جامعه ترکیه که به هیچیک از جناحهای سیاسی داخلی و قدرتهای خارجی وابستگی نداشتند، و دفن جنازههای آنها در زیرزمین خانههای استیجاری خود، توانستند. نام حزبالله را نزد بسیاری از شخصیتهای سیاسی، مذهبی، اجتماعی و افکار عمومی ترکیه خدشهدار کنند. | ||
خط ۱۴۸: | خط ۱۴۸: | ||
حزب دمکراتیک خلق (دهاپ): این حزب به عنوان ادامه دهنده راه حزب خلق دمکراتیک (هادپ) و پس از منحل شدن احزاب دسترنج خلق و دموکراسی ایجاد گردید. دهاپ یکی از بزرگترین احزاب قانونی مدافع حقوق میلیونها کرد در ترکیه بود. که دارای نفوذ زیادی در مناطق کردنشین ترکیه بود | حزب دمکراتیک خلق (دهاپ): این حزب به عنوان ادامه دهنده راه حزب خلق دمکراتیک (هادپ) و پس از منحل شدن احزاب دسترنج خلق و دموکراسی ایجاد گردید. دهاپ یکی از بزرگترین احزاب قانونی مدافع حقوق میلیونها کرد در ترکیه بود. که دارای نفوذ زیادی در مناطق کردنشین ترکیه بود | ||
این حزب در انتخابات پارلمانی ۱۹۹۹ میلادی شعار خود را پایان دادن به درگیری با شورشیان کرد انتخاب کرده بود و توانست 4/8 درصد آراء را بدست آورد ولی از | این حزب در انتخابات پارلمانی ۱۹۹۹ میلادی شعار خود را پایان دادن به درگیری با شورشیان کرد انتخاب کرده بود و توانست 4/8 درصد آراء را بدست آورد ولی از راهابی به پارلمان بازماند. دهاپ بدنبال به رسمیت شناخته شدن حقوق و موجودیت کردها در چارچوب قانون اساسی ترکیه بود. ولی از طرف لائیکها به تجزیهطلبی متهم گردید. لائیکها دهاپ را بازوی سیاسی پ.ک.ک میدانستند. دهاپ همواره دولت و پ.ک.ک را به اتخاذ روشهای مسالمتآمیز برای حل بحران دعوت میکرد. از لحاظ فرهنگی دهاپ معتقد بود که هرگونه مانع سیاسی، اقتصادی در زمینه آزادی، فرهنگ، هنر و ادبیات باید برداشته شود. این حزب بارها تاکید کرده بود که یک حزب صرفا کردی نیست و مشکلات کردها و ترکها باید با هم حل گردد. دهاپ در سال ۲۰۰۵ میلادی با تشکیل حزب حرکت جامعه دمکراتیک به این جریان پیوست. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
[[رده: ترکیه]] | [[رده: ترکیه]] | ||
[[رده: کشورهای اسلامی]] | [[رده: کشورهای اسلامی]] |