پرش به محتوا

مخالفان تقریب (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
== مخالفان تقریب از اهل سنّت ==
== مخالفان تقریب از اهل سنّت ==


برخی از برادران اهل سنّت با تندروی و سوءظن خاصی نسبت به شیعیان زبان اتّهام گشوده و تقریب با شیعیان را عملی غیر ممکن دانسته­ اند که در ادامه،  دیدگاه­های مختلف مخالفان تقریب از [[اهل سنّت بیان]] می شود.
برخی از برادران اهل سنّت با تندروی و سوءظن خاصی نسبت به شیعیان زبان اتّهام گشوده و تقریب با شیعیان را عملی غیر ممکن دانسته­ اند که در ادامه،  دیدگاه­های مختلف مخالفان تقریب از [[اهل سنّت]] بیان می شود.




خط ۱۸: خط ۱۸:
این گروه معتقدند شیعیان بخاطر برخی از اعتقاداتشان از جمله قول به [[تحریف قرآن]]، [[شفاعت]] اولیاء خدا، [[توسّل]]، [[زیارت قبور]] و ... در اولین اصل از اصول اسلام که اصل توحید است مبتلا به شرک هستند. به تعبیر دیگر تقریب در جایی ممکن است که فرقه هایی برحق در بین مسلمانان وجود داشته باشد ولی به جهت اختلاف سلیقه یا برخی از فروعات و نه اصول با یکدیگر اختلاف داشته باشند ولی شیعیان به جهت عقاید خاصی که در اصول دین، دارند مذهب­ حق محسوب نشده و اساساً جایی برای تقریب با آنان باقی نمی ­ماند و این بدیهی است که مسلمان نمی تواند به تقریب با کفر و بدعت بیاندیشد  
این گروه معتقدند شیعیان بخاطر برخی از اعتقاداتشان از جمله قول به [[تحریف قرآن]]، [[شفاعت]] اولیاء خدا، [[توسّل]]، [[زیارت قبور]] و ... در اولین اصل از اصول اسلام که اصل توحید است مبتلا به شرک هستند. به تعبیر دیگر تقریب در جایی ممکن است که فرقه هایی برحق در بین مسلمانان وجود داشته باشد ولی به جهت اختلاف سلیقه یا برخی از فروعات و نه اصول با یکدیگر اختلاف داشته باشند ولی شیعیان به جهت عقاید خاصی که در اصول دین، دارند مذهب­ حق محسوب نشده و اساساً جایی برای تقریب با آنان باقی نمی ­ماند و این بدیهی است که مسلمان نمی تواند به تقریب با کفر و بدعت بیاندیشد  


این گروه از مخالفان تقریب در ذیل این بحث که مذهب شیعه، مذهبی اسلامی نیست گاه به آثار «فجرالاسلام» و «ضحی الاسلام» اثر دکتر [[احمد­امین]] استناد می­کنند که او موضوع عبداللّه بن­ سبا و ریشه ­های یهودی تکوین شیعه را از نگاه خویش با آب و تاب شرح داده است و دیدگاه او را دیدگاهی عالمانه و محقّقانه پنداشته­ و احمد امین را در نقد شیعه، عالمی بزرگ معرفی کرده­ اند.این در حالی است که برخی از علمای شیعه همچون مرحوم [[کاشف الغطاء]] در کتاب «اصل الشیعة و اصولها» از مطالب غیر علمی احمدامین انتقاد کرده­ و این نسبتهای ناروا را از ساحت مذهب شیعه­ امامیه دور ساخته­ اند.
این گروه از مخالفان تقریب در ذیل این بحث که مذهب شیعه، مذهبی اسلامی نیست گاه به آثار «فجرالاسلام» و «ضحی الاسلام» اثر دکتر [[احمد­امین]] استناد می­کنند که او موضوع [[عبداللّه بن­ سبا]] و ریشه ­های یهودی تکوین شیعه را از نگاه خویش با آب و تاب شرح داده است و دیدگاه او را دیدگاهی عالمانه و محقّقانه پنداشته­ و احمد امین را در نقد شیعه، عالمی بزرگ معرفی کرده­ اند.این در حالی است که برخی از علمای شیعه همچون مرحوم [[کاشف الغطاء]] در کتاب «اصل الشیعة و اصولها» از مطالب غیر علمی احمدامین انتقاد کرده­ و این نسبتهای ناروا را از ساحت مذهب شیعه­ امامیه دور ساخته­ اند.


می توان گفت علمای وهّابی حجاز که در رأس آنها می توان از [[عبدالعزیز بن باز]] و شاگردانش نام برد و در مرحله­ بعد، عالمان سلفی [[شام]] که در رأس آنها [[ناصرالدین آلبانی]] و شاگردانش هستند و [[سلفیون مصر]] که عمدتاً تحت تأثیر دو مکتب سلفی حجاز و شام هستند به رغم تفاوت­های موجود میانشان، در ضدیّت با شیعه و مخالفت با تقریب مذاهب اسلامی مشترک بوده وجزء پیشگامان مخالفان تقریب با شیعه به شمار می روند.
می توان گفت علمای وهّابی حجاز که در رأس آنها می توان از [[عبدالعزیز بن باز]] و شاگردانش نام برد و در مرحله­ بعد، عالمان سلفی [[شام]] که در رأس آنها [[ناصرالدین آلبانی]] و شاگردانش هستند و [[سلفیون مصر]] که عمدتاً تحت تأثیر دو مکتب سلفی حجاز و شام هستند به رغم تفاوت­های موجود میانشان، در ضدیّت با شیعه و مخالفت با تقریب مذاهب اسلامی مشترک بوده وجزء پیشگامان مخالفان تقریب با شیعه به شمار می روند.
خط ۲۹: خط ۲۹:
''«دعوت تقریب هم همان «[[بدعت]] بزرگ»ی بود که می‌خواست به کفر، گمراهی و انحراف و الحاد مشروعیت و عنوان اسلام بدهد. دعوت تقریب خسارت و زیان بسیار بزرگی برای اهل سنت داشته است که به آن پی نمی‌برد و حتی تصور آن را نمی‌کند مگر کسی که بداند چه تعداد از قبایل - نه افراد - به صورت کامل و صد­در­صد به سبب آن به تشیع و رفض گرویده‌اند.»<ref>القفاری، مسألة التقریب بین اهل السنة و الشیعة، ج2، ص279-278</ref>  
''«دعوت تقریب هم همان «[[بدعت]] بزرگ»ی بود که می‌خواست به کفر، گمراهی و انحراف و الحاد مشروعیت و عنوان اسلام بدهد. دعوت تقریب خسارت و زیان بسیار بزرگی برای اهل سنت داشته است که به آن پی نمی‌برد و حتی تصور آن را نمی‌کند مگر کسی که بداند چه تعداد از قبایل - نه افراد - به صورت کامل و صد­در­صد به سبب آن به تشیع و رفض گرویده‌اند.»<ref>القفاری، مسألة التقریب بین اهل السنة و الشیعة، ج2، ص279-278</ref>  


این گروه از اهل سنّت سلفی که عمدتاً تفکر وهّابی داشته و دکتر ناصر القفاری نماینده­ این طرز فکر محسوب می­ شود، معتقد به تقریب به معنای مصطلح نبوده و تقریب را تقرّب به وهّابیّت معنا کرده­اند.
این گروه از اهل سنّت سلفی که عمدتاً تفکر وهّابی داشته و دکتر ناصر القفاری نماینده­ این طرز فکر محسوب می­ شود، معتقد به تقریب به معنای مصطلح نبوده و تقریب را تقرّب به [[وهّابیّت]] معنا کرده­اند.


هر چند القفاری دیدگاه سلبی به معنای مسدود بودن هر گونه راه گفتگو با شیعه را دیدگاه مطلوبی ندانسته و تحریم گفتگو با شیعه را به ضرر اهل سنّت و موجب ادامه یافتن انحرافهای شیعه می ­داند اما با این حال معتقد است که تقریب به معنایی که داعیان آن ادعا کرده ­اند ممکن نیست و باید از هر نوع مراوده با فرق مخالف پرهیز نمود و فقط آثاری در نقد آنان منتشر ساخت.<ref>فرمانیان، نشریه هفت آسمان، شماره47، ص 137</ref>
هر چند القفاری دیدگاه سلبی به معنای مسدود بودن هر گونه راه گفتگو با شیعه را دیدگاه مطلوبی ندانسته و تحریم گفتگو با شیعه را به ضرر اهل سنّت و موجب ادامه یافتن انحرافهای شیعه می ­داند اما با این حال معتقد است که تقریب به معنایی که داعیان آن ادعا کرده ­اند ممکن نیست و باید از هر نوع مراوده با فرق مخالف پرهیز نمود و فقط آثاری در نقد آنان منتشر ساخت.<ref>فرمانیان، نشریه هفت آسمان، شماره47، ص 137</ref>
خط ۴۱: خط ۴۱:
همانطور که مخالفان تقریب، از میان اهل سنّت، به گروههای مختلفی تقسیم می­شدند، در بین مذهب شیعه نیز مخالفان تقریب طیف­های گوناگونی دارند. برخی از آنان را صرفاً باید ناهمسویان با تقریب نامید زیرا به دعوت تقریب، نگاه مثبتی نداشته و از طرفی با جماعت تقریب گرا  نیز سر ستیز ندارند. گروه دیگر کسانی هستند که منتقد جریان تقریب هستند و گاه در مصاحبه ها و سخنرانی ها به کاستی ها و آسیب های تقریب مذاهب پرداخته و حرکت تقریب را موجب ضعف اعتقادات شیعه می ­دانند و گروه سوم کسانی هستند که علاوه بر مخالفت های نظری، در مقام عمل هم فعالیت های ضد تقریبی انجام می­دهند و به معنای واقعی کلمه تقریب ستیز هستند. بررسی تفصیلی تمام گروههای شیعه­ مخالف تقریب مذاهب، پژوهشی جداگانه می ­طلبد و ما در این مجال صرفاً به اجمال به برخی از آنها اشاره می کنیم.
همانطور که مخالفان تقریب، از میان اهل سنّت، به گروههای مختلفی تقسیم می­شدند، در بین مذهب شیعه نیز مخالفان تقریب طیف­های گوناگونی دارند. برخی از آنان را صرفاً باید ناهمسویان با تقریب نامید زیرا به دعوت تقریب، نگاه مثبتی نداشته و از طرفی با جماعت تقریب گرا  نیز سر ستیز ندارند. گروه دیگر کسانی هستند که منتقد جریان تقریب هستند و گاه در مصاحبه ها و سخنرانی ها به کاستی ها و آسیب های تقریب مذاهب پرداخته و حرکت تقریب را موجب ضعف اعتقادات شیعه می ­دانند و گروه سوم کسانی هستند که علاوه بر مخالفت های نظری، در مقام عمل هم فعالیت های ضد تقریبی انجام می­دهند و به معنای واقعی کلمه تقریب ستیز هستند. بررسی تفصیلی تمام گروههای شیعه­ مخالف تقریب مذاهب، پژوهشی جداگانه می ­طلبد و ما در این مجال صرفاً به اجمال به برخی از آنها اشاره می کنیم.


نکته قابل توجه این است که مخالفان تقریب در بین شیعه عمدتاً آثار مکتوبی از خود بجا نگذاشته و بسیاری از آنها صرفا در برخی از مصاحبه ­ها یا سخنرانی­ ها مخالفت خود را ابراز کرده­اند هر چند برخی مخالفت های عملی گسترده­ای علیه جریان تقریب در جهان اسلام داشته ­اند و عملاً باعث شقاق بین امّت اسلامی شده­اند همچون جریان یاسر الحبیب که مانند سلفی­های وهّابی،جزء تندروهای امّت اسلامی محسوب شده وبه سبّ و تکفیر روی آورده ­اند و درنگاه خوش بینانه با کج فهمی ­ها و با حرکت های ضد تقریبی خویش، به نام شیعه، وجهه مذهب و بلکه اسلام را در بین مردم دنیا مخدوش کرده­اند.
نکته قابل توجه این است که مخالفان تقریب در بین شیعه عمدتاً آثار مکتوبی از خود بجا نگذاشته و بسیاری از آنها صرفا در برخی از مصاحبه ­ها یا سخنرانی­ ها مخالفت خود را ابراز کرده­اند هر چند برخی مخالفت های عملی گسترده­ای علیه جریان تقریب در جهان اسلام داشته ­اند و عملاً باعث شقاق بین امّت اسلامی شده­اند همچون جریان [[یاسر الحبیب]] که مانند سلفی­های وهّابی،جزء تندروهای امّت اسلامی محسوب شده وبه سبّ و تکفیر روی آورده ­اند و درنگاه خوش بینانه با کج فهمی ­ها و با حرکت های ضد تقریبی خویش، به نام شیعه، وجهه مذهب و بلکه اسلام را در بین مردم دنیا مخدوش کرده­اند.


از آثار مکتوب در این زمینه می ­توان به کتاب «گفتگوی یک دانشمند شیعی با یک عالم سنّی» یا «مناظره­ی پدر شیخ بهایی» ترجمه­ [[میرسیّد احمد روضاتی]] اشاره کرد که کتاب بسیار کم حجم و درواقع مباحثه­ای است میان نویسنده و یک عالم سنّی اهل حلب در سال 951ق. مترجم این کتاب در ضمن ترجمه به توضیحات و تعلیقات متعدّدی در این کتاب دست زده و در ضمن مقدّمه­ی این کتاب در چند نوبت به مسأله­ تقریب پرداخته و آن را نقد می کند. ایشان در جایی از این کتاب گفته است:
از آثار مکتوب در این زمینه می ­توان به کتاب «گفتگوی یک دانشمند شیعی با یک عالم سنّی» یا «مناظره­ی پدر [[شیخ بهایی]]» ترجمه­ [[میرسیّد احمد روضاتی]] اشاره کرد که کتاب بسیار کم حجم و درواقع مباحثه­ای است میان نویسنده و یک عالم سنّی اهل حلب در سال 951ق. مترجم این کتاب در ضمن ترجمه به توضیحات و تعلیقات متعدّدی در این کتاب دست زده و در ضمن مقدّمه­ی این کتاب در چند نوبت به مسأله­ تقریب پرداخته و آن را نقد می کند. ایشان در جایی از این کتاب گفته است:


''«فکر تقریب بین مذاهب اسلامی از افکار علمای سنّی است که فقط برای جلوگیری از تبلیغات مذهب شیعه به وجود آمده و اوّلین فردی که در این راه قدم برداشته شافعی امام سنّیان است»<ref>ر.ک: مهریزی، نشریه هفت آسمان، شماره 47،ص13</ref>
''«فکر تقریب بین مذاهب اسلامی از افکار علمای سنّی است که فقط برای جلوگیری از تبلیغات مذهب شیعه به وجود آمده و اوّلین فردی که در این راه قدم برداشته شافعی امام سنّیان است»<ref>ر.ک: مهریزی، نشریه هفت آسمان، شماره 47،ص13</ref>
۱۸۷

ویرایش