پرش به محتوا

ابراهیم حسین شاذلی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:
سید هم معتقد بود‌ که‌ حاکم‌ ظـالم کـسی اسـت که بر هرشکل، خود را همچون بت‌ برای ستایش مردم عرضه می‌کند. مودودی در جای دیگر مـعیار ضروری‌ و کافی‌ تشخیص‌ اسلامی یا جاهلی بودن یک جامعه را در‌ نوع‌ عبودیت و حکمیتی مـی‌داند که در جامعه‌ اعمال مـی‌شود.
سید هم معتقد بود‌ که‌ حاکم‌ ظـالم کـسی اسـت که بر هرشکل، خود را همچون بت‌ برای ستایش مردم عرضه می‌کند. مودودی در جای دیگر مـعیار ضروری‌ و کافی‌ تشخیص‌ اسلامی یا جاهلی بودن یک جامعه را در‌ نوع‌ عبودیت و حکمیتی مـی‌داند که در جامعه‌ اعمال مـی‌شود.


'''سید قطب''' روش قرآنی مودودی را در پایه‌ریزی‌ جهان‌بینی‌ ایدئولوژیک‌ به کار می‌گیرد و برای اثبات درستی تشخیص خود از بیمار‌ بودن تمدن غربی، فراوان به کتاب‌ '''«انسان، موجود ناشناخته‌»''' ''الکسیس کارل‌'' که به عربی تـرجمه شده بود ارجاع‌ می‌دهد‌. تشخیص‌ کارل این‌ بود که ریشه بیماری تمدن غرب،"پس‌ماندگی علوم انسانی از‌ علوم‌ مادی‌" است، اما سید که در اصل بیمار بودن تمدن غربی با کارل هم‌نظر اسـت‌، تـشخیص‌ او‌ را از اسباب این بیماری نمی‌پذیرد. از نظر ایشان، سبب بیماری‌ کشنده‌ این‌ تمدن، برپایی آن بر مبنای بی‌دینی است."همه آفات دیگر از همین روزنه به‌ آن‌ سرازیر‌ و جنایت حقیقی آن به انسان از سـرچشمه شـوم روانه شده است. به هدر دادن‌ ارزش‌های‌ انسانی و ویژگی‌های نوعی و فردی همگی ریشه در همین کشتزار کم ثمر دارد.<br>
'''سید قطب''' روش قرآنی مودودی را در پایه‌ریزی‌ جهان‌بینی‌ ایدئولوژیک‌ به کار می‌گیرد و برای اثبات درستی تشخیص خود از بیمار‌ بودن تمدن غربی، فراوان به کتاب‌ '''«انسان، موجود ناشناخته‌»''' ''الکسیس کارل‌'' که به عربی تـرجمه شده بود ارجاع‌ می‌دهد‌. تشخیص‌ کارل این‌ بود که ریشه بیماری تمدن غرب،"پس‌ماندگی علوم انسانی از‌ علوم‌ مادی‌" است، اما سید که در اصل بیمار بودن تمدن غربی با کارل هم‌نظر اسـت‌، تـشخیص‌ او‌ را از اسباب این بیماری نمی‌پذیرد. از نظر ایشان، سبب بیماری‌ کشنده‌ این‌ تمدن، برپایی آن بر مبنای بی‌دینی است."همه آفات دیگر از همین روزنه به‌ آن‌ سرازیر‌ و جنایت حقیقی آن به انسان از سـرچشمه شـوم روانه شده است. به هدر دادن‌ ارزش‌های‌ انسانی و ویژگی‌های نوعی و فردی همگی ریشه در همین کشتزار کم ثمر دارد.


سید‌ قطب‌ با‌ مباحثی که در زمینه دین و فطرت انسانی عرضه می‌کند. در پایـان بـه این نتیجه‌ می‌رسد‌ که تمدن غربی مخالف فطرت است، حتی اگر این تمدن موجودیتی در سطح‌ دینی‌ یافته‌ باشد، زیرا سید قطب تمدن غربی را جهانی می‌شمارد و همواره از آن به‌عنوان‌ '''تـمدن‌ جـدید‌''' یـاد می‌کند. در حالی‌که مودودی و پس از او نـدوی اصـرار دارنـد‌ که‌ این‌ تمدن را اروپایی یا غربی بنامند. در اینجا سید علت شقاوت انسان در جهان‌ معاصر‌ را‌ استیلای تمدن جدید و ارزش‌های آن می‌داند و از نـگاه او ایـن ارزش‌ها نیز‌، ارزش‌های‌ مادی و مخالف فطرت انسانی است کـه نـزاع بین افراد و بلکه در درون هرفرد را گسترش‌ می‌دهد‌، این‌ خودمحوری‌ها، به نزاع بین گروه‌ها و ملت‌ها و کشورها تبدیل می‌شود. همان‌گونه کـه‌ در‌ [[جنگ جهانی اول|جـنگ جـهانی اول]] و [[جنگ جهانی دوم|دوم]] و صدها درگیری که به‌ سبب‌ تمدن‌ جدید در گوشه و کنار جـهان رخ داده‌ شاهد‌ بوده‌ایم.
سید‌ قطب‌ با‌ مباحثی که در زمینه دین و فطرت انسانی عرضه می‌کند. در پایـان بـه این نتیجه‌ می‌رسد‌ که تمدن غربی مخالف فطرت است، حتی اگر این تمدن موجودیتی در سطح‌ دینی‌ یافته‌ باشد، زیرا سید قطب تمدن غربی را جهانی می‌شمارد و همواره از آن به‌عنوان‌ '''تـمدن‌ جـدید‌''' یـاد می‌کند. در حالی‌که مودودی و پس از او نـدوی اصـرار دارنـد‌ که‌ این‌ تمدن را اروپایی یا غربی بنامند. در اینجا سید علت شقاوت انسان در جهان‌ معاصر‌ را‌ استیلای تمدن جدید و ارزش‌های آن می‌داند و از نـگاه او ایـن ارزش‌ها نیز‌، ارزش‌های‌ مادی و مخالف فطرت انسانی است کـه نـزاع بین افراد و بلکه در درون هرفرد را گسترش‌ می‌دهد‌، این‌ خودمحوری‌ها، به نزاع بین گروه‌ها و ملت‌ها و کشورها تبدیل می‌شود. همان‌گونه کـه‌ در‌ [[جنگ جهانی اول|جـنگ جـهانی اول]] و [[جنگ جهانی دوم|دوم]] و صدها درگیری که به‌ سبب‌ تمدن‌ جدید در گوشه و کنار جـهان رخ داده‌ شاهد‌ بوده‌ایم.
خط ۵۸: خط ۵۸:
در دوره‌ٔ گرایش اسلامی معتدل (۴۶-۱۹۵۶ م) سید قطب مقالۀ"مـدارص‌ للسـخط"را در سال ۱۹۴۶ م، که نخستین مقاله‌ ایدئولوژیک اسلامی‌اش بود به چاپ رساند و نخستین و عـمده‌ترین کـار و ایدئولوژیک‌ اسلامی‌اش یعنی کتاب‌ '''«العداله الاجتماعی‌ فـی‌ الاسـلام‌»''' را پیـش از مسافرت‌ به‌ [[آمریکا]] به پایان بـرد. در این دوره دیدگاه‌های‌ سید‌ قـطب بـه [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المسلمین‌]] نزدیک‌ می‌شد و خـود وی نـیز ارتباطاتی بـا اخـوان بـرقرار می‌کرد، ولی به این جماعت نپیوست. زیـرا مـی‌خواست استقلال خود را به‌عنوان یک متفکر حفظ کند.
در دوره‌ٔ گرایش اسلامی معتدل (۴۶-۱۹۵۶ م) سید قطب مقالۀ"مـدارص‌ للسـخط"را در سال ۱۹۴۶ م، که نخستین مقاله‌ ایدئولوژیک اسلامی‌اش بود به چاپ رساند و نخستین و عـمده‌ترین کـار و ایدئولوژیک‌ اسلامی‌اش یعنی کتاب‌ '''«العداله الاجتماعی‌ فـی‌ الاسـلام‌»''' را پیـش از مسافرت‌ به‌ [[آمریکا]] به پایان بـرد. در این دوره دیدگاه‌های‌ سید‌ قـطب بـه [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المسلمین‌]] نزدیک‌ می‌شد و خـود وی نـیز ارتباطاتی بـا اخـوان بـرقرار می‌کرد، ولی به این جماعت نپیوست. زیـرا مـی‌خواست استقلال خود را به‌عنوان یک متفکر حفظ کند.


وی پس‌ از‌ بازگشت از آمـریکا در سـال ۱۹۵۱، آنچنان به سختی جامعه آمریکا را تـقبیح کرد که مجبور شـد از وزارت عـمومی استعفا کند. پس از آن بیش از گذشته بـا اخـوان‌ المسلمین‌ رابطه برقرار‌ کرد و سرانجام در ۴۵ سالگی از طریق صالح عثماوی به‌ عضویت اخوان درآمـد. ایـن امر برای سید‌ قطب هـمانند بـریدن کـامل از گذشته بود، چـنانکه‌ بـعدا خود او‌ گفته‌ بود‌: "مـن در ۱۹۵۱ مـتولد شدم‌" سید قطب در ۴۵ سالگی از طریق صالح‌ عثماوی به عضویت اخوان ‌درآمد‌، و متفکر اصلی ایـن جـریان و نیز سر دبیر روزنامه اخوان‌ شـد. بـه نوشته ریچارد‌ میشل‌، مـرگ‌ حسن البنا در ۱۹۴۹ برای اعـضا تراژدی غیر قابل تصور بود و بیشترین تأثیر را بر‌ جنبش گذاشت.
وی پس‌ از‌ بازگشت از [[آمریکا|آمـریکا]] در سـال ۱۹۵۱ م، آنچنان به سختی جامعه آمریکا را تـقبیح کرد که مجبور شـد از وزارت عـمومی استعفا کند. پس از آن بیش از گذشته بـا [[اخوان المسلمین|اخـوان‌المسلمین‌]] رابطه برقرار‌ کرد و سرانجام در ۴۵ سالگی از طریق ''صالح عثماوی'' به‌ عضویت اخوان درآمـد. ایـن امر برای سید‌ قطب هـمانند بـریدن کـامل از گذشته بود، چـنان‌که‌ بـعدا خود او‌ گفته‌ بود‌: "مـن در ۱۹۵۱ مـتولد شدم‌" سید قطب در ۴۵ سالگی از طریق ''صالح‌ عثماوی'' به عضویت اخوان ‌درآمد‌، و متفکر اصلی ایـن جـریان و نیز سر دبیر روزنامه اخوان‌ شـد. بـه نوشته ''ریچارد‌ میشل‌''، مـرگ‌ [[حسن البنا]] در ۱۹۴۹ م، برای اعـضا تراژدی غیر قابل تصور بود و بیشترین تأثیر را بر‌ جنبش گذاشت.


تعیین حسن الهضیبی و اختلاف داخـلی بـین اعضای‌ اخوان بر سرانجام اخوان‌ المـسلمین‌ تـأثیر مـعکوس گـذاشت و بـاعث به وجود آمـدن خـلا ایدئولوژیک شد. اما این سید قطب بود که‌ توانست با نوشتن کتاب‌های خود این خلا ایـدئولوژیک را پر کـند. در سـال ۱۹۵۲ با‌ قدرت تمام‌ از انقلاب اخوان آزاد حمایت کـرد و بـه نـظر مـی‌رسد چـند مـاهی در مجالس سری آنها، جایگاه‌ ویژه‌ای داشته است.
تعیین ''حسن الهضیبی'' و اختلاف داخـلی بـین اعضای‌ اخوان بر فراجام [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المـسلمین‌]] تـأثیر مـعکوس گـذاشت و بـاعث به وجود آمـدن خـلا ایدئولوژیک شد. اما ایشان بود که‌ توانست با نوشتن کتاب‌های خود این خلا ایـدئولوژیک را پر کـند. در سـال ۱۹۵۲ با‌ قدرت تمام‌ از انقلاب اخوان آزاد حمایت کـرد و بـه نـظر مـی‌رسد چـند مـاهی در مجالس سری آنها، جایگاه‌ ویژه‌ای داشته است. بعضی معتقدند که در فاصله ماه‌ها پیش و پس از انقلاب‌ ۱۹۵۲ م، سید قطب‌ به‌طور منظم با ناصر ملاقات می‌کرد. اما زمانی که فـهمید "افسران آزاد" در پی تأسیس نظام‌ اسلامی نیستند از آنان کناره گرفت. در سال ۱۹۴۵ م، پس از‌ ترور‌ نافرجام ناصر، سید قطب همراه‌ گروهی از اخوان‌المسلمین به زندان افتاد و در سال ۱۹۵۵ م، پس از یک محاکمه به ۵۲ سال زندان با اعـمال شـاقه محکوم‌ شد‌. شرایط بازگشت او نسبتا انعطاف‌پذیر بود و به او امکان‌ نوشتن کتاب‌ '''«فی ضلال القرآن‌»''' را آغاز کرد.  
بعضی معتقدند که در فاصله ماه‌ها پیش و پس از انقلاب‌ ۱۹۵۲ سید قطب‌ به طور منظم با ناصر ملاقات می‌کرد. اما زمانی که فـهمید "افسران آزاد" در پی تأسیس نظام‌ اسلامی نیستند از آنان کناره گرفت. در سال ۱۹۴۵ پس از‌ ترور‌ نافرجام ناصر، سید قطب همراه‌ گروهی پر شما از اخوان‌المسلمین به زندان افتاد و در سال ۱۹۵۵ پس از یک محاکمه به ۵۲ سال زندان با اعـمال شـاقه محکوم‌ شد‌. شرایط بازگشت او نسبتا انعطاف‌پذیر بود و به او امکان‌ داد تا نوشتن کتاب‌"فی ضلال القرآن‌"را آغاز کرد.  


=== دورهٔ رادیکال ===
=== دورهٔ رادیکال ===
confirmed، مدیران
۱۸٬۳۵۸

ویرایش