confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵{{پانویس رنگی}}' به '== پانویس == {{پانویس}}') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره فرقان''' چهل ودومین سورهای است که به [[پیامبر (ص)]] نازل شده، ولی در مصحف بیست و پنجمین سوره [[قرآن]] قرار گرفته است. این سوره ۷۷ آیه دارد و در [[مکه]] به پیامبر (ص) نازل شده است. | '''سوره فرقان''' چهل ودومین سورهای است که به [[پیامبر (ص)]] نازل شده، ولی در مصحف بیست و پنجمین سوره [[قرآن]] قرار گرفته است. این سوره ۷۷ آیه دارد و در [[مکه]] به پیامبر (ص) نازل شده است. | ||
این سوره به مباحث [[توحید]]، [[معاد]]، [[نبوت]] و مبارزه با [[بتپرستی]] میپردازد و ویژگیهای [[مؤمنان]] راستین در آیات پایانی آن آمده است. | این سوره به مباحث [[توحید]]، [[معاد]]، [[نبوت]] و مبارزه با [[بتپرستی]] میپردازد و ویژگیهای [[مؤمنان]] راستین در آیات پایانی آن آمده است. | ||
در فضیلت قرائت این سوره از پیامبر (ص) نقل شده است هر کس سوره فرقان را بخواند، در [[روز قیامت]]، در حالی مبعوث میشود که به آمدن در قیامت [[ایمان]] دارد و هیچ شکی ندارد که آنان که در قبرند، مبعوث میشوند. او همچنین بدون حسابرسی وارد [[بهشت]] میشود. | در فضیلت قرائت این سوره از پیامبر (ص) نقل شده است هر کس سوره فرقان را بخواند، در [[روز قیامت]]، در حالی مبعوث میشود که به آمدن در قیامت [[ایمان]] دارد و هیچ شکی ندارد که آنان که در قبرند، مبعوث میشوند. او همچنین بدون حسابرسی وارد [[بهشت]] میشود. | ||
=فرقان= | ==فرقان== | ||
آنچه كه میان حق و باطل را جدا كند، برهان، تورات، قرآن، پیروزى، بامداد یا سحر<ref>فرهنگ ابجدی، ص 661.</ref>. | آنچه كه میان حق و باطل را جدا كند، برهان، تورات، قرآن، پیروزى، بامداد یا سحر<ref>فرهنگ ابجدی، ص 661.</ref>. | ||
=مفهوم کلی سوره= | ==مفهوم کلی سوره== | ||
* توحید محورى؛ | |||
* توحید | * معاد باورى؛ | ||
* معاد | |||
* ویژگى هاى بندگان خاص خدا؛ | * ویژگى هاى بندگان خاص خدا؛ | ||
* شكایت پیامبر (ص) از مهجوریت قرآن ؛ | * شكایت پیامبر (ص) از مهجوریت قرآن ؛ | ||
* سرگذشت برخى از پیامبران<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 227.</ref>. | * سرگذشت برخى از پیامبران<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 227.</ref>. | ||
* | * | ||
=اسامی سوره= | ==اسامی سوره== | ||
* فرقان، | * فرقان، | ||
* تبارَكَ<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | * تبارَكَ<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | ||
* | * | ||
=علت نامگذاری= | ==علت نامگذاری== | ||
# «سوره فرقان»؛ به معناى جداكننده و فرقگذارنده (حق و باطل) و یكى از نام هاى [[قرآن كریم]] نیز «فرقان» است. سبب نامگذارى این سوره آن است كه واژه ى فرقان در آیه ى اول آن آمده است. | # «سوره فرقان»؛ به معناى جداكننده و فرقگذارنده (حق و باطل) و یكى از نام هاى [[قرآن كریم]] نیز «فرقان» است. سبب نامگذارى این سوره آن است كه واژه ى فرقان در آیه ى اول آن آمده است. | ||
# | # | ||
# «سوره تبارَكَ»؛ به معناى «بزرگ و خجسته» مى آید و این واژه كلمۀ آغازین سوره است كه سه بار نیز در سوره فرقان تكرار شده است<ref>همان.</ref>. | # «سوره تبارَكَ»؛ به معناى «بزرگ و خجسته» مى آید و این واژه كلمۀ آغازین سوره است كه سه بار نیز در سوره فرقان تكرار شده است<ref>همان.</ref>. | ||
=تعداد آیات و کلمات و حروف= | ==تعداد آیات و کلمات و حروف== | ||
# سوره فرقان هفتادوهفت آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 7، ص 122.</ref>. | # سوره فرقان هفتادوهفت آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 7، ص 122.</ref>. | ||
# سوره فرقان هشتصدونودودو کلمه دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است) | # سوره فرقان هشتصدونودودو کلمه دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است) | ||
# سوره فرقان سههزاروهفتصدوسیوسه حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است) | # سوره فرقان سههزاروهفتصدوسیوسه حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است) | ||
=اهداف و آموزهها= | ==اهداف و آموزهها== | ||
هدف هاى اساسى سوره فرقان عبارت اند از: | هدف هاى اساسى سوره فرقان عبارت اند از: | ||
خط ۷۰: | خط ۶۳: | ||
# بیان صفات بندگان خاص خدا و انسانهاى كمال یافته<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | # بیان صفات بندگان خاص خدا و انسانهاى كمال یافته<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | ||
=محتوا و موضوعات= | ==محتوا و موضوعات== | ||
سوره فرقان به حكم آنكه از [[سوره هاى مكى]] است<ref>]بعضى از مفسران، اصرار بر این دارند كه سه آیه از این سوره( 68 و 69 و 70) در مدینه نازل شده است، شاید به خاطر اینكه در این چند آیه سخن از احكامى مانند حرمت قتل نفس و زنا مطرح شده، در حالى كه دقت در آیات قبل و بعد از آن به خوبى نشان مى دهد كه یك رشته كاملا متصل و منسجم پیرامون بندگان خاص خدا( عباد الرحمن) و اوصاف آنها را بیان مى كند، لذا ظاهر این است كه همه سوره در مكه نازل شده است.</ref> بیشترین تكیه اش بر مسائل مربوط به مبدء و معاد، و بیان [[نبوت]] پیامبر (ص)، و مبارزه با [[شرك]] و مشركان و انذار از عواقب شوم [[كفر]] و [[بت پرستى]] و [[گناه]] است. | سوره فرقان به حكم آنكه از [[سوره هاى مكى]] است<ref>]بعضى از مفسران، اصرار بر این دارند كه سه آیه از این سوره( 68 و 69 و 70) در مدینه نازل شده است، شاید به خاطر اینكه در این چند آیه سخن از احكامى مانند حرمت قتل نفس و زنا مطرح شده، در حالى كه دقت در آیات قبل و بعد از آن به خوبى نشان مى دهد كه یك رشته كاملا متصل و منسجم پیرامون بندگان خاص خدا( عباد الرحمن) و اوصاف آنها را بیان مى كند، لذا ظاهر این است كه همه سوره در مكه نازل شده است.</ref> بیشترین تكیه اش بر مسائل مربوط به مبدء و معاد، و بیان [[نبوت]] پیامبر (ص)، و مبارزه با [[شرك]] و مشركان و انذار از عواقب شوم [[كفر]] و [[بت پرستى]] و [[گناه]] است. | ||
خط ۸۲: | خط ۷۴: | ||
بخش سوم فشرده بسیار جامع و جالبى از صفات [[مؤمنان]] راستین (عباد الرحمن) و بندگان خالص خدا است كه در مقایسه با كفار متعصب و بهانه گیر و آلوده اى كه در بخش اول مطرح بودند، موضع هر دو گروه كاملا مشخص مى شود و این صفات مجموعه اى است از اعتقادات، عمل صالح، مبارزه با شهوات، داشتن آگاهى كافى، و تعهد و احساس مسئولیت اجتماعى<ref>تفسیر نمونه، ج 15، ص 4-3.</ref>. | بخش سوم فشرده بسیار جامع و جالبى از صفات [[مؤمنان]] راستین (عباد الرحمن) و بندگان خالص خدا است كه در مقایسه با كفار متعصب و بهانه گیر و آلوده اى كه در بخش اول مطرح بودند، موضع هر دو گروه كاملا مشخص مى شود و این صفات مجموعه اى است از اعتقادات، عمل صالح، مبارزه با شهوات، داشتن آگاهى كافى، و تعهد و احساس مسئولیت اجتماعى<ref>تفسیر نمونه، ج 15، ص 4-3.</ref>. | ||
=فضائل، خواص و ثواب قرائت= | ==فضائل، خواص و ثواب قرائت== | ||
از پیامبر (ص) روایت شده كه هر كه سوره فرقان را بخواند روز قیامت [[مبعوث]] مى شود در حالى كه ایمان دارد كه قیامت بدون تردید فرا مى رسد و خدا مردگان را مبعوث مى كند و بدون حساب به [[بهشت]] مى رود. | از پیامبر (ص) روایت شده كه هر كه سوره فرقان را بخواند روز قیامت [[مبعوث]] مى شود در حالى كه ایمان دارد كه قیامت بدون تردید فرا مى رسد و خدا مردگان را مبعوث مى كند و بدون حساب به [[بهشت]] مى رود. | ||
در روایت است كه [[امام هشتم (ع)]] به [[اسحاقبنعمار]] فرمود: قرائت سوره «تَبارَكَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى عَبْدِهِ» را ترك نكن كه هر كه این سوره را هر شب بخواند خدا او را هرگز عذاب نمیكند و او را مورد محاسبه قرار نمیدهد و جایش فردوس برین است<ref>ترجمه تفسیر مجمعالبیان، ج 17، ص 179.</ref>. | در روایت است كه [[امام هشتم (ع)]] به [[اسحاقبنعمار]] فرمود: قرائت سوره «تَبارَكَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى عَبْدِهِ» را ترك نكن كه هر كه این سوره را هر شب بخواند خدا او را هرگز عذاب نمیكند و او را مورد محاسبه قرار نمیدهد و جایش فردوس برین است<ref>ترجمه تفسیر مجمعالبیان، ج 17، ص 179.</ref>. | ||
=محل و زمان نزول= | ==محل و زمان نزول== | ||
سوره فرقان بقول مجاهد و [[قتاده]] مكى است. [[ابن عباس]] گوید: سه آیه آن در مدینه نازل شده است: «وَ الَّذِینَ لا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ ... غَفُوراً رَحِیماً<ref>همان.</ref>». | سوره فرقان بقول مجاهد و [[قتاده]] مكى است. [[ابن عباس]] گوید: سه آیه آن در مدینه نازل شده است: «وَ الَّذِینَ لا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ ... غَفُوراً رَحِیماً<ref>همان.</ref>». | ||
طبق محاسبۀ مفسران سوره فرقان در سال دهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | طبق محاسبۀ مفسران سوره فرقان در سال دهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | ||
=فضای نزول= | ==فضای نزول== | ||
آنطور که از متن سوره فرقان پیداست فضای نزول سوره در مقام پاسخگویی به مشرکان مکه است زیرا که موقع نزول سوره، دعوت اسلامى به تدریج نضج مى گرفت و مشركان سخت احساس خطر مى كردند، لذا مى خواستند با تهمتها و سمپاشى ها جلوى دعوت اسلامى را بگیرند، مى گفتند: خدا به او چیزى نازل نكرده، دروغهایى است كه بر خدا نسبت مى دهد (آیه چهارم). مى گفتند: افسانه هایى است كه از گذشتگان مانده عده اى اینها را به او یاد مى دهند(آیه پنجم). مى گفتند: این چگونه پیامبرى است مانند انسانها طعام مى خورد، در بازارها راه مى رود چرا ملكى به تصدیق او نیامده و یا گنجى از طرف خدا باو داده نمى شود؟(آیه هفتم و هشتم). مى گفتند چرا [[ملائكه]] به خود ما [[وحى]] نمى آورد؟ چرا خدا را با چشم نمى بینیم؟ جواب دادن به این سؤالات و بیان حقائق دیگرى علّت نزول این سوره بوده است<ref>تفسیر أحسنالحدیث، ج 7، ص 259</ref>. | آنطور که از متن سوره فرقان پیداست فضای نزول سوره در مقام پاسخگویی به مشرکان مکه است زیرا که موقع نزول سوره، دعوت اسلامى به تدریج نضج مى گرفت و مشركان سخت احساس خطر مى كردند، لذا مى خواستند با تهمتها و سمپاشى ها جلوى دعوت اسلامى را بگیرند، مى گفتند: خدا به او چیزى نازل نكرده، دروغهایى است كه بر خدا نسبت مى دهد (آیه چهارم). مى گفتند: افسانه هایى است كه از گذشتگان مانده عده اى اینها را به او یاد مى دهند(آیه پنجم). مى گفتند: این چگونه پیامبرى است مانند انسانها طعام مى خورد، در بازارها راه مى رود چرا ملكى به تصدیق او نیامده و یا گنجى از طرف خدا باو داده نمى شود؟(آیه هفتم و هشتم). مى گفتند چرا [[ملائكه]] به خود ما [[وحى]] نمى آورد؟ چرا خدا را با چشم نمى بینیم؟ جواب دادن به این سؤالات و بیان حقائق دیگرى علّت نزول این سوره بوده است<ref>تفسیر أحسنالحدیث، ج 7، ص 259</ref>. | ||
=ویژگی= | ==ویژگی== | ||
سوره فرقان از [[سور مثانی]] می باشد مثانی سوره هایی هستند که بعد از [[سور مئین]] قرار گرفته اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند<ref>زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141</ref>. | سوره فرقان از [[سور مثانی]] می باشد مثانی سوره هایی هستند که بعد از [[سور مئین]] قرار گرفته اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند<ref>زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141</ref>. | ||
سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص 313</ref>. | سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص 313</ref>. | ||
خط ۱۰۸: | خط ۹۶: | ||
«فرقان» یكى از نام هاى قرآن كریم نیز هست و نكتۀ جالب آن است كه تمام آیات این سوره به تنوین نصب ختم مى شوند<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 230.</ref>. | «فرقان» یكى از نام هاى قرآن كریم نیز هست و نكتۀ جالب آن است كه تمام آیات این سوره به تنوین نصب ختم مى شوند<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 230.</ref>. | ||
=منبع= | ==منبع== | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/25/ برگرفته از سایت معرفی سوره فرقان - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | [https://quran.inoor.ir/fa/surah/25/ برگرفته از سایت معرفی سوره فرقان - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | ||